همزه در (بسم) وصل است؛ و در ادبیات عرب این همزه اگر در وسط کلام قرار گیرد خوانده نمی شود، اما نوشته می شود، به خلاف همزه قطع که خوانده و نوشته می شود. گفتنی است که در کلمه (بسم) استثنائاً علاوه بر این که آن را تلفظ نمی کنند در کتابت نیز نمی نویسند و در علت آن چند دیدگاه وجود دارد، به دلیل: 1. فراوانی استعمال همزه وصل 2. جدا نبودن باء از (بسم) 3. نبودن همزه جزو کلمه (بسم) [1] 4. این که اصل (بسم)، سِم یا سُم بوده، و همزه ای حذف نشده، و به این شعر استناد شده است: (بسم الذی فی کلّ سورة سمه)؛[2] یعنی، بسمی که در ابتداء هر سوره است، از سِم یا سُم گرفته شده است. و با اضافه شدن باء در اول آن (بِسم) شد. بنابر این نظریّه، همزه ای از اول نبوده تا حذف شود. [3] این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد. [1] . نحاس، ابوجعفر احمد بن محمد، اعراب القرآن، ج 1، ص 14، منشورات محمد علی بیضون، دار الکتب العلمیة،بیروت،1421 ق. [2] . شاعر: أبو زید الأنصاری البصری النحوی، در جنگ احد شهید شد، و یکی از شش نفری است؛ که قرآن را در زمان رسول خدا (ص) جمع آوری کردند. ر.ک: امین، سید محسن، أعیان الشیعة، ج 4، ص 12، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، 1406 ق. [3] . اعراب القرآن، ج 1، ص 14.
همزه در (بسم) وصل است؛ و در ادبیات عرب این همزه اگر در وسط کلام قرار گیرد خوانده نمی شود، اما نوشته می شود، به خلاف همزه قطع که خوانده و نوشته می شود. گفتنی است که در کلمه (بسم) استثنائاً علاوه بر این که آن را تلفظ نمی کنند در کتابت نیز نمی نویسند و در علت آن چند دیدگاه وجود دارد، به دلیل: 1. فراوانی استعمال همزه وصل 2. جدا نبودن باء از (بسم) 3. نبودن همزه جزو کلمه (بسم) [1] 4. این که اصل (بسم)، سِم یا سُم بوده، و همزه ای حذف نشده، و به این شعر استناد شده است: (بسم الذی فی کلّ سورة سمه)؛[2] یعنی، بسمی که در ابتداء هر سوره است، از سِم یا سُم گرفته شده است. و با اضافه شدن باء در اول آن (بِسم) شد. بنابر این نظریّه، همزه ای از اول نبوده تا حذف شود. [3] این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] . نحاس، ابوجعفر احمد بن محمد، اعراب القرآن، ج 1، ص 14، منشورات محمد علی بیضون، دار الکتب العلمیة،بیروت،1421 ق. [2] . شاعر: أبو زید الأنصاری البصری النحوی، در جنگ احد شهید شد، و یکی از شش نفری است؛ که قرآن را در زمان رسول خدا (ص) جمع آوری کردند. ر.ک: امین، سید محسن، أعیان الشیعة، ج 4، ص 12، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، 1406 ق. [3] . اعراب القرآن، ج 1، ص 14.
- [سایر] بسم الله الرحمن الرحیم چند حرف است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا تسمیه اشخاص لال که قدرت بر ادای درست تسمیه ندارند صحیح است؟
- [سایر] فضیلت گفتن ذکر (بسم الله الرّحمن الرّحیم) چیست؟
- [سایر] چرا در ابتدای سوره توبه (بسم الله الرحمن الرحیم) نیست؟ اگر امروزه آن را با بسم الله بخوانیم، اشکال دارد؟ و آیا درست است که: در نسخه ای از قرآن که در دست ابن مسعود بود در ابتدای سورۀ توبه بسم الرحمن الرحیم وجود داشته است و همچنین در حدود 157 آیه از ابتدای این سوره حذف شده و قبل از آن سورۀ توبه به بلندی سورۀ بقره بوده است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا در تسمیه، دانستن معنای آن لازم است؟ بر فرض جایز بودن تسمیه به غیر عربی، اگر تسمیه را مثلاً به زبان انگلیسی حفظ کرده باشد بدون توجه به معنای آن، آیا صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نمازگزار بدون اینکه تصمیم به خواندن سوره معیّنی گرفته باشد، بسم الله را بگوید، بعد تصمیم بگیرد که سوره مبارکه قدر را بخواند، آیا باید مجددّاً بسم الله را بگوید؟
- [آیت الله سبحانی] آیا به نظر حضرت عالی بسم الله هر سوره جزء آن سوره است؟ و اگر فردی در نماز بعد از حمد به نیّت خواندن یک سوره بسم الله بگوید و بعد نیّتش عوض شود و بخواهد سوره دیگری بخواند باید دوباره بسم الله بگوید؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که از ابتدا و یا بر حسب عادت قصد خواندن سوره فاتحه و اخلاص را داشت و (بسم الله الرحمن الرحیم) را گفت ولی سهواً سوره را تعیین نکرد، آیا باید از اول، سوره معیّنی را قصد نماید و بعد (بسم الله الرحمن الرحیم) را قرائت کند؟
- [سایر] آیا نوزده حرفی بودن بسم الله الرحمن الرحیم فلسفه ای دارد؟
- [سایر] تفسیر (بسم الله الرّحمن الرّحیم) را با توجه به سخنان گهربار معصومان(ع) بیان کنید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان بخواهد الله اکبر را به چیزی که بعد از آن می خواند مثلاً به بِسْمِ "اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ" بچسباند باید "راء" اکبر را با پیش بخواند.
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان بخواهد (الله اکبر) را به چیزی که بعد از آن می خواند مثلا به (بسم الله الرحمن الرحیم) بچسباند، باید (ر) اکبر را پیش بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان بخواهد (اللهُ اکبر) را به چیزی که بعد از آن می خواند مثلاً به بسم الله الرحمن الرحیم ) بچسباند باید (ر) اکبر را با پیش بخواند .
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان بخواهد (اَللهُ اَکبَرُ) را به چیزی که بعد از آن میخواند مثلاً به بسم الله الرحمن الرّحیم بچسباند، باید (ر) اکبر را پیش [ضمه] بدهد.
- [امام خمینی] اگر انسان بخواهد "الله اکبر" را به چیزی که بعد از آن می خواند مثلا به"بسم الله الرحمن الرحیم" بچسباند، باید ر اکبر را پیش بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر در رکعت سوّم و چهارم حمد بخواند باید بسم اللَّه آن را هم آهسته بگوید.
- [آیت الله سبحانی] دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فوراً نیّت سجده سهو کند و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بگوید: (بِسْمِ اللهِ و باللهِ وَ صَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّد وَ آلهِ یا بِسْمِ الله وَ بِاللهِ اَللَّهُمَّ صَلّ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد) ولی بهتر است بگوید (بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اَلسَّلامُ عَلَیکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَة الله وَ بَرَکاتُه)، بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یکی از ذکرهائی را که گفته شد بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد. قضای سجده و تشهد فراموش شده
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فوراً نیت سجده سهو کند، و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد، و ذکر بگوید، و ذکر سجده سهو را به سه نحو می شود انجام داد. اول "بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ وَصَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّد وَآلِه". دوم "بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد". سوم "بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکَاتُه"، و احتیاط اختیار قسم سوم است، بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و ذکر را بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد.
- [آیت الله بروجردی] دستور سجدهی سهو اینست که بعد از سلامِ نماز، فوراً نیت سجدهی سهو کند و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بگوید:(بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ وَ صَلَّی اللهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ) یا (بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِاَللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ)ولی بهتر است بگوید:(بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ اَلسَّلامُ عَلَیکَ اَیهَا النَّبی وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ)بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یکی از ذکرهایی را که گفته شد بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهّد سلام دهد.قضای سجده و تشهّد فراموش شده
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فوراً نیّت سجده سهو کند و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بگوید: (بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ وَصَلَّی اللهُ عَلَی مُحَمَّد وَآلِهِ یا بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد) ولی بنابر احتیاط بهتر است بگوید: (بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ السَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّبیُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُه) و بعد بنشیند و دوباره به سجده رود و یکی از ذکرهائی را که گفته شد بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد.