چرا هنگام خواندن کلمه بسم الله همزه (اسم) حذف می شود؟
همزه در (بسم) وصل است؛ و در ادبیات عرب این همزه اگر در وسط کلام قرار گیرد خوانده نمی شود، اما نوشته می شود، به خلاف همزه قطع که خوانده و نوشته می شود. گفتنی است که در کلمه (بسم) استثنائاً علاوه بر این که آن را تلفظ نمی کنند در کتابت نیز نمی نویسند و در علت آن چند دیدگاه وجود دارد، به دلیل: 1. فراوانی استعمال همزه وصل 2. جدا نبودن باء از (بسم) 3.   نبودن همزه جزو کلمه (بسم) [1] 4. این که اصل (بسم)، سِم یا سُم بوده، و همزه ای حذف نشده، و به این شعر استناد شده است: (بسم الذی فی کلّ سورة سمه)؛[2] یعنی، بسمی که در ابتداء هر سوره است، از سِم یا سُم گرفته شده است. و با اضافه شدن باء در اول آن (بِسم) شد. بنابر این نظریّه، همزه ای از اول نبوده تا حذف شود. [3] این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد. [1] . نحاس، ابوجعفر احمد بن محمد، اعراب القرآن، ج 1، ص 14، منشورات محمد علی بیضون، دار الکتب العلمیة،بیروت،1421 ق. [2] . شاعر: أبو زید الأنصاری البصری النحوی، در جنگ احد شهید شد، و یکی از شش نفری است؛ که قرآن را در زمان رسول خدا (ص) جمع آوری کردند. ر.ک: امین، سید محسن، أعیان الشیعة، ج 4، ص 12، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، 1406 ق. [3] . اعراب القرآن، ج 1، ص 14.
عنوان سوال:

چرا هنگام خواندن کلمه بسم الله همزه (اسم) حذف می شود؟


پاسخ:

همزه در (بسم) وصل است؛ و در ادبیات عرب این همزه اگر در وسط کلام قرار گیرد خوانده نمی شود، اما نوشته می شود، به خلاف همزه قطع که خوانده و نوشته می شود. گفتنی است که در کلمه (بسم) استثنائاً علاوه بر این که آن را تلفظ نمی کنند در کتابت نیز نمی نویسند و در علت آن چند دیدگاه وجود دارد، به دلیل: 1. فراوانی استعمال همزه وصل 2. جدا نبودن باء از (بسم) 3.   نبودن همزه جزو کلمه (بسم) [1] 4. این که اصل (بسم)، سِم یا سُم بوده، و همزه ای حذف نشده، و به این شعر استناد شده است: (بسم الذی فی کلّ سورة سمه)؛[2] یعنی، بسمی که در ابتداء هر سوره است، از سِم یا سُم گرفته شده است. و با اضافه شدن باء در اول آن (بِسم) شد. بنابر این نظریّه، همزه ای از اول نبوده تا حذف شود. [3] این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] . نحاس، ابوجعفر احمد بن محمد، اعراب القرآن، ج 1، ص 14، منشورات محمد علی بیضون، دار الکتب العلمیة،بیروت،1421 ق. [2] . شاعر: أبو زید الأنصاری البصری النحوی، در جنگ احد شهید شد، و یکی از شش نفری است؛ که قرآن را در زمان رسول خدا (ص) جمع آوری کردند. ر.ک: امین، سید محسن، أعیان الشیعة، ج 4، ص 12، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، 1406 ق. [3] . اعراب القرآن، ج 1، ص 14.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین