درباره فضیلت و آثار ذکر «بسم الله الرّحمن الرّحیم»، روایات مختلفی نقل شده که در این‌جا به بیان تعدادی از آنها که از پیامبر اسلام(ص) منقول است، بسنده می‌شود: 1. «هر کس می‌خواهد که خداوند، او را از نگهبانانِ نوزده‌گانه دوزخ نجات دهد، "بسم الله الرّحمن الرّحیم" را بخواند؛ زیرا این ذکر، نوزده حرف است، تا خداوند، هر حرفی از آن‌را سپر او در برابر یکی از آن نگهبانان دوزخ قرار دهد».[1] 2. «کسی که "بسم الله الرَّحمن الرَّحیم" را بخواند، خداوند به هر حرف چهار هزار حسنه برای او می‌نویسد، چهار هزار گناه او را پاک می‌کند و چهار هزار درجه او را بالا می‌برد».[2] 3. «زمانی که معلم، به شاگردش یاد دهد که بگوید: "بسم الله الرَّحمن الرَّحیم" و شاگرد نیز بگوید؛ خداوند آن شاگرد، پدر و مادرش و معلم را از آتش جهنم نجات خواهد داد».[3] 4. «زمانی که شخصی در موقع خواب، بگوید: "بسم الله الرَّحمن الرَّحیم" خداوند به فرشتگان می‌گوید تا صبح برایش حسنات بنویسید».‏[4] 5. «هر کار ارزشمندی که در آن بسم الله‏ ذکر نشود، ابتر و ناقص است».[5] [1] . شعیری، محمد بن محمد، جامع الاخبار، ص 42، نجف، مطبعة حیدریة، چاپ اول، بی‌تا. [2] . جامع الأخبار، ص 42؛ بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 99، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، 1416ق. [3] . شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 6، ص 169، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق. [4] . جامع الأخبار، ص 42. [5] . ‏زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج 1، ص 3 – 4، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، 1407ق؛ فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ‏1، ص 175، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
فضیلت گفتن ذکر (بسم الله الرّحمن الرّحیم) چیست؟
درباره فضیلت و آثار ذکر «بسم الله الرّحمن الرّحیم»، روایات مختلفی نقل شده که در اینجا به بیان تعدادی از آنها که از پیامبر اسلام(ص) منقول است، بسنده میشود:
1. «هر کس میخواهد که خداوند، او را از نگهبانانِ نوزدهگانه دوزخ نجات دهد، "بسم الله الرّحمن الرّحیم" را بخواند؛ زیرا این ذکر، نوزده حرف است، تا خداوند، هر حرفی از آنرا سپر او در برابر یکی از آن نگهبانان دوزخ قرار دهد».[1]
2. «کسی که "بسم الله الرَّحمن الرَّحیم" را بخواند، خداوند به هر حرف چهار هزار حسنه برای او مینویسد، چهار هزار گناه او را پاک میکند و چهار هزار درجه او را بالا میبرد».[2]
3. «زمانی که معلم، به شاگردش یاد دهد که بگوید: "بسم الله الرَّحمن الرَّحیم" و شاگرد نیز بگوید؛ خداوند آن شاگرد، پدر و مادرش و معلم را از آتش جهنم نجات خواهد داد».[3]
4. «زمانی که شخصی در موقع خواب، بگوید: "بسم الله الرَّحمن الرَّحیم" خداوند به فرشتگان میگوید تا صبح برایش حسنات بنویسید».[4]
5. «هر کار ارزشمندی که در آن بسم الله ذکر نشود، ابتر و ناقص است».[5] [1] . شعیری، محمد بن محمد، جامع الاخبار، ص 42، نجف، مطبعة حیدریة، چاپ اول، بیتا. [2] . جامع الأخبار، ص 42؛ بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 99، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، 1416ق. [3] . شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 6، ص 169، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق. [4] . جامع الأخبار، ص 42. [5] . زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج 1، ص 3 – 4، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، 1407ق؛ فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 1، ص 175، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
- [سایر] بسم الله الرحمن الرحیم چند حرف است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا تسمیه اشخاص لال که قدرت بر ادای درست تسمیه ندارند صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا در تسمیه، دانستن معنای آن لازم است؟ بر فرض جایز بودن تسمیه به غیر عربی، اگر تسمیه را مثلاً به زبان انگلیسی حفظ کرده باشد بدون توجه به معنای آن، آیا صحیح است؟
- [سایر] آیا نوزده حرفی بودن بسم الله الرحمن الرحیم فلسفه ای دارد؟
- [سایر] تفسیر (بسم الله الرّحمن الرّحیم) را با توجه به سخنان گهربار معصومان(ع) بیان کنید.
- [سایر] دیدگاه مفسران درباره جزء آیات قرآن بودن بسم الله الرّحمن الرّحیم چیست؟
- [سایر] چرا در میان سوره های قرآن سوره توبه «بسم اللّه الرحمن الرحیم» ندارد؟
- [سایر] گفتن بسم الله الرّحمن الرّحیم در هر کاری چه اثری دارد؟
- [سایر] وجه تسمیه تأدیبات صلاحیه در منطق چیست؟
- [سایر] باء بسم الله را تفسیر نمایید؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند، بنا بر احتیاط باید (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم) را آهسته بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان بخواهد الله اکبر را به چیزی که بعد از آن می خواند مثلاً به بِسْمِ "اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ" بچسباند باید "راء" اکبر را با پیش بخواند.
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان بخواهد (الله اکبر) را به چیزی که بعد از آن می خواند مثلا به (بسم الله الرحمن الرحیم) بچسباند، باید (ر) اکبر را پیش بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان بخواهد (اللهُ اکبر) را به چیزی که بعد از آن می خواند مثلاً به بسم الله الرحمن الرحیم ) بچسباند باید (ر) اکبر را با پیش بخواند .
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان بخواهد (اَللهُ اَکبَرُ) را به چیزی که بعد از آن میخواند مثلاً به بسم الله الرحمن الرّحیم بچسباند، باید (ر) اکبر را پیش [ضمه] بدهد.
- [امام خمینی] اگر انسان بخواهد "الله اکبر" را به چیزی که بعد از آن می خواند مثلا به"بسم الله الرحمن الرحیم" بچسباند، باید ر اکبر را پیش بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر در رکعت سوّم و چهارم حمد بخواند باید بسم اللَّه آن را هم آهسته بگوید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان بخواهد (الله اکبر) را به چیزی که بعد از آن می خواند مثلاً به بسم الله الرحمن الرّحیم بچسباند بهتر است حرف (ر) اکبر را ضمه بدهد. هر چند احتیاط مستحب است که در نماز واجب متصل نکند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] نمازگزار میتواند (اللَّه اکبر) را به چیزی که بعد از آن میخواند؛ مثلاً به (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ) بچسباند و در این صورت بنا بر احتیاط مستحب (ر) اکبر را پیش بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] احتیاط مستحب ان است که الله اکبر را به چیزی که بعد ان می خواند مثلا به بسم الله الرحمن الرحیم نچسباند و اگر خواست وصل کند باید راء اکبر را پیش یعنی ضمه بدهد