آیا آیه ای در قرآن با مضمون مجبور نکردن دختران به ازدواج و آزاد گذاشتن آنها در انتخاب همسر وجود دارد؟ اگر آیه ای نیست، پس دلیل آن چیست؟

توجّه به این نکته ضروری است که تمام قوانین و احکام اسلامی، به تفصیل در قرآن بیان نشده است، بلکه منابع دیگری مانند احادیث معصومان(ع) نیز برای استنباط احکام وجود دارد. اما در مسئلۀ مورد پرسش، اگر چه آیه ای در قرآن کریم وجود ندارد، امّا در فقه اسلامی براساس منابع دیگر(سنت، عقل و اجماع)، اجبار دختر بر ازدواج به شدّت نهی شده است، به گونه ای که اگر دختر بدون رضایت و تنها با اجبار پدر به ازدواج کسی در بیاید، عقد او باطل است و اگر فرزندی از این ازدواج به دست آید، حلال زاده نبوده و ولد شبهه است و بر پدر نیز گناه بزرگی است.[1] از طرف دیگر، دختر بدون اذن پدر نیز نمی تواند ازدواج کند[2] و باید اجازه پدر را در امر ازدواج داشته باشد. علت این سخت گیری منطقی در اسلام، دست یابی به همسر مناسبی است که هم مورد علاقه و مورد پسند دختر باشد و هم انتخابش از روی احساسات و عاری از عقلانیت و آینده نگری نباشد. این قاعده کلی، گاه مورد استثناء نیز هست و آن زمانی است که یکی از دختر و یا پدر به مسئولیت خود عمل نمی کنند و همین امر موجب تباهی ازدواج می شود. در این موارد می توان با گفت و گو و مشورت با دیگران، به نقطه تفاهمی رسید. البته باید خاطر نشان کنیم هرگونه لجبازی، کار را سخت تر می کند و دو طرف باید عقلانیت را سرلوحه خود قرار دهند و با توکل بر خداوند و اندیشه و مشورت، به نتیجه خوب و عالی برسند. البته اگر از راه مسالمت آمیز نتیجه حاصل نشد، باید به حاکم شرع رجوع کرد.   [1] . در این باره رجوع کنید به نظر مراجع در پاسخ (سایت 11885) 10338. [2] . تنها در مورد دختر رشیده نیازی به اذن پدر نیست. در مورد تعریف رشیده رجوع کنید به (سایت7511) 7338.