فرزند
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
دوره ای که یک مادر مجاز است تا به فرزند خود شیر تغذیه کند، چقدر است؟
در باره این پرسش، به برخی از دیدگاه های فقها اشاره می شود: مشهور فقها حدّ اقل شیر دادن کودک را بیست و یک ماه می دانند، [1] ولی شیر دادن تا دو سال را نیز برخی جایز و مستحب می دانند و از این جهت اختلاف خاصّی با فتوای مشهور وجود ندارد؛ مانند: 1. در صورتی که ممکن باشد، مستحبّ است بچه را دو سال تمام شیر بدهند. [2] 2. مستحبّ است بچه را بیست و یک ماه تمام شیر بدهند، و شایسته نیست که بیش از دو سال شیر بدهند. [3] 3. حدّ اقل شیر دادن کودک بیست و یک ماه است. [4] امّا در باره بیش از دو سال فتوای برخی از فقها چنین است: 4. بنا بر احتیاط کودک را بیش از دو سال شیر ندهند. [5] 5. شیر دادن کودک تا یک یا دو ماه بیشتر از دو سال (24 ماه) جایز است. [6] برای آگاهی بیشتر در این باره نمایه «راه حل اختلاف میان آیه 233 سوره بقره و آیه 15 سوره احقاف»، سؤال 6499 (سایت: 6946) را مطالعه کنید. این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] . علامه حلّی، حسن بن یوسف، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ص 143، مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، 1411ق؛ تبریزی (ره) ، جواد، استفتاءات جدید، ج 1، ص 372، س 1661، قم، چاپ اول، بی نا و بی تا. [2] . مانند: امام خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، محقق و مصحح: قلی پور گیلانی، مسلم، ص 522، م 2366، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، قم، چاپ اول، 1426ق؛ فاضل لنکرانی (ره)، محمد، رساله توضیح المسائل، ص 447، م 1978، بی نا، قم، چاپ صد و چهاردهم، 1426ق؛ سبحانی، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 464، م 2132، مؤسسه امام صادق (ع)، قم، چاپ سوم، 1429ق. [3] . مانند: سیستانی؛ امام خمینی، توضیح المسائل ( محشّی)، محقق و مصحح: بنی هاشمی خمینی، سید محمد حسین، ج ‌2، ص 512‌، م 2491، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [4] . تبریزی (ره)، جواد، استفتاءات جدید، ج 1، ص 372، س 1661، قم، چاپ اول، بی نا و بی تا. [5] . شبیری زنجانی، سید موسی، رساله توضیح المسائل، ص 540‌، م 2500، انتشارات سلسبیل، قم، چاپ اول، 1430 ق. [6] . محقق حلّی، نجم الدین جعفر بن حسن، المختصر النافع فی فقه الإمامیة، ج 1، ص 194، مؤسسة المطبوعات الدینیة، قم، چاپ ششم، 1418ق.
در باره این پرسش، به برخی از دیدگاه های فقها اشاره می شود: مشهور فقها حدّ اقل شیر دادن کودک را بیست و یک ماه می دانند، [1] ولی شیر دادن تا دو سال را نیز برخی جایز و مستحب می دانند و از این جهت اختلاف خاصّی با فتوای مشهور وجود ندارد؛ مانند: 1. در صورتی که ممکن باشد، مستحبّ است بچه را دو سال تمام شیر بدهند. [2] 2. مستحبّ است بچه را بیست و یک ماه تمام شیر بدهند، و شایسته نیست که بیش از دو سال شیر بدهند. [3] 3. حدّ اقل شیر دادن کودک بیست و یک ماه است. [4] امّا در باره بیش از دو سال فتوای برخی از فقها چنین است: 4. بنا بر احتیاط کودک را بیش از دو سال شیر ندهند. [5] 5. شیر دادن کودک تا یک یا دو ماه بیشتر از دو سال (24 ماه) جایز است. [6] برای آگاهی بیشتر در این باره نمایه «راه حل اختلاف میان آیه 233 سوره بقره و آیه 15 سوره احقاف»، سؤال 6499 (سایت: 6946) را مطالعه کنید. این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] . علامه حلّی، حسن بن یوسف، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ص 143، مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، 1411ق؛ تبریزی (ره) ، جواد، استفتاءات جدید، ج 1، ص 372، س 1661، قم، چاپ اول، بی نا و بی تا. [2] . مانند: امام خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، محقق و مصحح: قلی پور گیلانی، مسلم، ص 522، م 2366، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، قم، چاپ اول، 1426ق؛ فاضل لنکرانی (ره)، محمد، رساله توضیح المسائل، ص 447، م 1978، بی نا، قم، چاپ صد و چهاردهم، 1426ق؛ سبحانی، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 464، م 2132، مؤسسه امام صادق (ع)، قم، چاپ سوم، 1429ق. [3] . مانند: سیستانی؛ امام خمینی، توضیح المسائل ( محشّی)، محقق و مصحح: بنی هاشمی خمینی، سید محمد حسین، ج ‌2، ص 512‌، م 2491، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [4] . تبریزی (ره)، جواد، استفتاءات جدید، ج 1، ص 372، س 1661، قم، چاپ اول، بی نا و بی تا. [5] . شبیری زنجانی، سید موسی، رساله توضیح المسائل، ص 540‌، م 2500، انتشارات سلسبیل، قم، چاپ اول، 1430 ق. [6] . محقق حلّی، نجم الدین جعفر بن حسن، المختصر النافع فی فقه الإمامیة، ج 1، ص 194، مؤسسة المطبوعات الدینیة، قم، چاپ ششم، 1418ق.
پاسخ:
در باره این پرسش، به برخی از دیدگاه های فقها اشاره می شود: مشهور فقها حدّ اقل شیر دادن کودک را بیست و یک ماه می دانند، [1] ولی شیر دادن تا دو سال را نیز برخی جایز و مستحب می دانند و از این جهت اختلاف خاصّی با فتوای مشهور وجود ندارد؛ مانند: 1. در صورتی که ممکن باشد، مستحبّ است بچه را دو سال تمام شیر بدهند. [2] 2. مستحبّ است بچه را بیست و یک ماه تمام شیر بدهند، و شایسته نیست که بیش از دو سال شیر بدهند. [3] 3. حدّ اقل شیر دادن کودک بیست و یک ماه است. [4] امّا در باره بیش از دو سال فتوای برخی از فقها چنین است: 4. بنا بر احتیاط کودک را بیش از دو سال شیر ندهند. [5] 5. شیر دادن کودک تا یک یا دو ماه بیشتر از دو سال (24 ماه) جایز است. [6] برای آگاهی بیشتر در این باره نمایه «راه حل اختلاف میان آیه 233 سوره بقره و آیه 15 سوره احقاف»، سؤال 6499 (سایت: 6946) را مطالعه کنید. این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] . علامه حلّی، حسن بن یوسف، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ص 143، مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، 1411ق؛ تبریزی (ره) ، جواد، استفتاءات جدید، ج 1، ص 372، س 1661، قم، چاپ اول، بی نا و بی تا. [2] . مانند: امام خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل، محقق و مصحح: قلی پور گیلانی، مسلم، ص 522، م 2366، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، قم، چاپ اول، 1426ق؛ فاضل لنکرانی (ره)، محمد، رساله توضیح المسائل، ص 447، م 1978، بی نا، قم، چاپ صد و چهاردهم، 1426ق؛ سبحانی، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 464، م 2132، مؤسسه امام صادق (ع)، قم، چاپ سوم، 1429ق. [3] . مانند: سیستانی؛ امام خمینی، توضیح المسائل ( محشّی)، محقق و مصحح: بنی هاشمی خمینی، سید محمد حسین، ج 2، ص 512، م 2491، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [4] . تبریزی (ره)، جواد، استفتاءات جدید، ج 1، ص 372، س 1661، قم، چاپ اول، بی نا و بی تا. [5] . شبیری زنجانی، سید موسی، رساله توضیح المسائل، ص 540، م 2500، انتشارات سلسبیل، قم، چاپ اول، 1430 ق. [6] . محقق حلّی، نجم الدین جعفر بن حسن، المختصر النافع فی فقه الإمامیة، ج 1، ص 194، مؤسسة المطبوعات الدینیة، قم، چاپ ششم، 1418ق.
- [آیت الله مظاهری] آیا امتناع مادر از شیر دادن به بچه بدون دلیل شرعی و منطقی مجاز است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر فرزند تمایل بیش از اندازه به خوردن شیر مادر داشته باشد و این امر مشکلاتی برای مادر و فرزند ایجاد کند، آیا مادر می تواند بعضی اوقات به او شیر ندهد یا کمتر بدهد؟
- [سایر] شیر مادر چه تأثیری در شخصیت فرزند دارد؟
- [سایر] آیا مرخصی زایمان که طبق قانون ترویج تغذیه با شیر مادر 4 ماه تعیین شده است ناظر بر کارگاههای بخش خصوصی نیز می باشد؟
- [آیت الله مظاهری] بعضی اوقات بنابر نظر پزشک شیر مادر مشکلاتی از قبیل دل درد و ... در نوزاد پدید می آورد. در این صورت آیا مادر مجاز است به کودک خود شیر خشک بدهد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی به فرزند مادر شوهر شیر دهد، شوهر بر این خان حرام می شود؟
- [آیت الله مظاهری] حکم شیر دادن به فرزند در زمانی که مادر جنب شده است چیست ؟
- [آیت الله مظاهری] اگر فرزند بعد از یک سالگی علاقه ای به شیر مادر نداشته باشد، آیا مادر باید اجباراً به او شیر دهد یا می تواند او را از شیر بگیرد؟
- [سایر] برای افزایش و تقویت شیر مادر چه راه هایی هست؟ فرزند دوماهه ام کم تر شیر می خورد و بیش تر بازیگوشی می کند. چه کار باید بکنم؟
- [آیت الله بهجت] قصاص و حدِّ زنِ شیرده تا چه زمانی به تأخیر می افتد؟ آیا این حکم درباره مادر رضاعی که فرزند دیگری را شیر می دهد، یکسان است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] تا هفت سال قمری پسر یا دختر تمام نشده، پدر نمیتواند او را از مادرش جدا کند ولی مادر باید در نحوه تربیت و اداره فرزند نظر پدر را رعایت کند، در دوران شیردهی، زن حقّ دارد فرزند خود را شیر بدهد، مگر آن که کس دیگری یافت شود که حاضر باشد مجّانی یا با مزد کمتری بچه را شیر دهد، در این صورت پدر میتواند بچه را از مادر جدا سازد، هر چند مستحبّ است که چنین کاری را نکند و فرزند را در نزد مادر خود باقی بگذارد. در این زمان هم رعایت نظر پدر در تربیت و اداره فرزند بر مادر وی لازم است.
- [آیت الله وحید خراسانی] برای شیر دادن بچه بهتر از هرکس مادر اوست و سزاوار است که مادر برای شیر دادن فرزند از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است که شوهر مزد بدهد و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد شوهر می تواند بچه را از او گرفته و به دایه بدهد
- [آیت الله مکارم شیرازی] هیچ کس برای شیر دادن فرزند بهتر از مادر و سزاوارتر از او نیست و بهتر است در برابر شیر دادن مزدی از شوهر خود نگیرد، ولی حق دارد بگیرد و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد شوهر می تواند بچه را از او گرفته به دایه دهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مردی که دو زن دارد، اگر یکی از آن دو زن، فرزند عموی زن دیگر را شیر دهد، زنی که فرزند عموی او شیر خورده، به شوهر خود حرام نمی شود. آداب شیر دادن
- [آیت الله سیستانی] مردی که دو زن دارد ، اگر یکی از آن دو زن فرزند عموی زن دیگر را شیر دهد ، زنی که فرزند عموی او شیر خورده ، به شوهر خود حرام نمیشود . آداب شیر دادن
- [آیت الله علوی گرگانی] انسان نمیتواند با دختری که مادر یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند، و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد انسان نمیتواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برایخود عقد کند، بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او آن دختر را شیر دهد، عقد باطل می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] انسان نمی تواند با دختری که مادر یا مادر بزرگ او ان دختررا شیر کامل داده ازدواج کند و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد انسان نمی تواند با ان دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برای خود عقد کند بعد مادر یا مادر بزرگ او ان دختر را شیر بدهد یا زن پدر او ان دختررا از شیر پدر او شیر دهد عقد باطل می شود
- [آیت الله نوری همدانی] انسان نمی تواند با دختری که مادر ، یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند . و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد ؛ انسان نمی تواند با آن دختر ازداج نماید و چنانچه دختر شیر خواری را برای خود عقد کند ، بعد مادر یا مادر بزرگ ، یا زن پدر او از شیر همان پدر آن دختر را شیر دهد ، عقد باطل می شود .
- [آیت الله اردبیلی] انسان نمیتواند با دختری که مادر یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد، انسان نمیتواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیر خواری را برای خود عقد کند و بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او از شیر همان پدر، آن دختر را شیر دهد، عقد باطل می‌شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انسان نمی تواند با دختری که مادر، یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده اند ازدواج کند. و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد، انسان نمی تواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیر خواری را برای خود عقد کند بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او از شیر همان پدر، آن دختر را شیر دهد، عقد باطل می شود.