زایمان
به دنیا آوردن نوزاد را زایمان گویند.
آیا مرخصی زایمان که طبق قانون ترویج تغذیه با شیر مادر 4 ماه تعیین شده است ناظر بر کارگاههای بخش خصوصی نیز می باشد؟
با توجه به صراحت ماده 3 قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی که شمول ماده را به هر دو بخش دولتی و غیردولتی اعلام داشته است و مستنبط از ماده 4 این قانون، ترتیبات مربوط به مرخصی زایمان و مرخصی جهت شیردادن، کارگران و کارفرمایان مشمول قانون کار را نیز شامل بوده و در نتیجه با التفات به ماده 11 قانون مزبور، مواد 76 و 77 قانون کار تا جایی که با مقررات قانون یاد شده مغایرت داشته باشند ملغی خواهند بود. منبع:www.icm.ir
با توجه به صراحت ماده 3 قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی که شمول ماده را به هر دو بخش دولتی و غیردولتی اعلام داشته است و مستنبط از ماده 4 این قانون، ترتیبات مربوط به مرخصی زایمان و مرخصی جهت شیردادن، کارگران و کارفرمایان مشمول قانون کار را نیز شامل بوده و در نتیجه با التفات به ماده 11 قانون مزبور، مواد 76 و 77 قانون کار تا جایی که با مقررات قانون یاد شده مغایرت داشته باشند ملغی خواهند بود. منبع:www.icm.ir
عنوان سوال:
آیا مرخصی زایمان که طبق قانون ترویج تغذیه با شیر مادر 4 ماه تعیین شده است ناظر بر کارگاههای بخش خصوصی نیز می باشد؟
پاسخ:
با توجه به صراحت ماده 3 قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی که شمول ماده را به هر دو بخش دولتی و غیردولتی اعلام داشته است و مستنبط از ماده 4 این قانون، ترتیبات مربوط به مرخصی زایمان و مرخصی جهت شیردادن، کارگران و کارفرمایان مشمول قانون کار را نیز شامل بوده و در نتیجه با التفات به ماده 11 قانون مزبور، مواد 76 و 77 قانون کار تا جایی که با مقررات قانون یاد شده مغایرت داشته باشند ملغی خواهند بود.
منبع:www.icm.ir
- [سایر] مرخصی زایمان برای مادرانی که فرزندان خود را شیر نمی دهند به چه میزان است؟ آیا به ایام مرخصی زایمان نیز مرخصی استحقاقی تعلق می گیرد؟
- [سایر] دوره ای که یک مادر مجاز است تا به فرزند خود شیر تغذیه کند، چقدر است؟
- [سایر] با توجه به مقررات قانون کار، ساعت کار در ماه چند ساعت می باشد؟ آیا تعیین میزان ثابت ساعت کار برای تمام ماههای سال امکان پذیر است؟
- [آیت الله سیستانی] از نظر شرع سقط کردن کودکی که در شکم مادر است و مشخص شده که معلول است در صورت اینکه زیر 4 ماه باشد چگونه است؟ اگر از 4 ماه بگذرد چگونه است؟
- [سایر] با سلام، مادر و دختری باردار هستند و تقریبا همزمان فرزندشان به دنیا آمده است. در ایام شیر دهی مادر به حج واجب میرود و دختر بچه مادر که خواهر خود اوست را به مدت یک ماه شیر می‌دهد. حکم این موضوع چیست؟ و حکم شوهر این دختر با او چگونه است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا برای مسِّ جنین مرده یا سقط شده (قبل از 4 ماه تمام) توسّط مادر یا فرد ثالث غسل مَسِّ میّت واجب میشود؟
- [سایر] مدت 4 ماه اول انعقاد نطفه تا 4 ماهگی که روح دمیده میشود، آیا این جسم که در حال رشد و نمو است، بدون روح میباشد یا به روح مادر تعلق دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] من میخواستم با دختر عمویم ازدواج کنم، اما چون شیر مادر او را خورده بودم نسبت به هم محرم هستیم و این شیر را من در زمان تولد خواهر بزرگ این دختر عمومی خوردهام و در واقع هر 2 دختر عموی من میباشند. و من مدت یک ماه از شیر مادر آنها استفاده کردهام ولی در این مدت شیر خشک نیز خوردهام. مثلاً امروز صبح که شیر خوردم تا صبح دیگریا دو روز بعد از آن شیر میخوردم و د این میان از شیر خشک استفاده میکردم و هیچ موقع 15 مرتبه پشت سرهم شیر نخوردهام با توجه به اینکه تمام این مطالب را از روی تحقیق بیان شد، وظیفه چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] می دانیم که مادر، 9 ماه فرزند را در شکم دارد، و بسیاری از قوّت و نیروی او به این طریق از دست می رود، و به خاطر زایمان، نیز دچار بیماریهایی می شود. چرا با تمام این مشکلات، که یک زن در بزرگ کردن طفل خود و حتّی شیر دادن او دارد، به هنگام جدایی زن و شوهر از یکدیگر، (جز در موارد معدودی) فرزند به پدر سپرده می شود؟
- [سایر] در تفسیر تسنیم آمده است: (قانون اطّراد اگر چه در نظر عدّهای از محقّقان از اصولیین دلیل بر حقیقت در مقابل مجاز نیست و حق نیز همین است) (ج 4، ص 472، پاورقی). منظور از (قانون اطّراد) چیست و اختلاف رأی مذکور ناظر به چه رأیهایی است؟ در همان تفسیر آمده است: (از آن جا که در آیات متعددی از قرآن، از واژه طور همان کوه معروف طور اراده شده است، براساس قانون اطّراد در آیه مورد بحث نیز باید همان معنا مراد باشد) و در پاورقی آمده: (این قانون اطّراد غیر از قانون اطرادی است که در علامت حقیقت و مجاز مطرح است) (ج 5، ص 99). ظاهراً دو قسم قانون اطّراد وجود دارد. این دو قانون کداماند و هر یک کجا به کار میرود؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] در صورت امکان باید بچه را بیست و یک ماه تمام شیر بدهند و مستحبّ است او را به مقدار کامل؛ یعنی بیست و چهار ماه تمام، شیر بدهند و زودتر از آن او را از شیر نگیرند. بلی، چنانچه پدر و مادر کودک این امر را صلاح دانسته و به آن راضی باشند، میتوانند قبل از بیست و چهار ماه بلکه قبل از بیست و یک ماه کودک را از شیر بگیرند؛ هر چند صورت اخیر خلاف احتیاط استحبابیست و بنا بر احتیاط کودک را بیش از دو سال شیر ندهند و شیری که بعد از آن داده میشود، باعث حرمت ابدی نبوده و به خاطر آن مادر حقّ مزد گرفتن ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] شیر دادنی که علّت محرم شدن است ده شرط دارد: 1 - شیر، شیر کودک دایه باشد؛ پس اگر بدون بارداری شیر در سینه زنی جمع شود یا بر اثر بارداری شیر پیدا شده ولی کودک او به حدی نرسیده که از این شیر تغذیه کند یا تغذیه او مشکوک است، این شیر سبب محرمیت نمیشود؛ ولی اگر نزدیک تولد کودک است و حمل از آن تغذیه می‌کند به طوری که عرفاً این شیر، شیر آن کودک به حساب میآید، موجب محرمیت میشود. 2 - بچه شیر زن زنده را بخورد؛ پس اگر مقداری از رضاع معتبر را از پستان زنی که مرده است شیر بخورد، فایده ندارد. 3 - شیر آن زن از زنا نباشد؛ پس اگر شیر بچهای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگری بدهند، به واسطه آن شیر بچه به کسی محرم نمیشود؛ ولی شیر مباشرت به شبهه و مباشرتی که از جهت دیگر حرام است؛ مانند مباشرت در حال احرام یا ضرر شدید یا حیض، سبب محرم شدن میشود. 4 - بچه شیر را مستقیم از سینه زن بنوشد؛ پس اگر شیر را بدوشند و به کودک بنوشانند، کافی نیست. 5 - باید شیر در دهان کودک از شیر بودن خارج نشود؛ پس اگر با مایعی مخلوط شود به طوری که دیگر به آن شیر نگویند، سبب محرمیت نمیشود. 6 - مقدار شیری که سبب محرمیت است از یک شوهر باشد؛ پس اگر زنی بچهای را از شیر مردی هفت مرتبه شیر بدهد و از شوهرش طلاق گرفته با مرد دیگری ازدواج کند و از شیر شوهر دوم هشت مرتبه به همان کودک شیر بدهد، آن بچه به کسی محرم نمیشود؛ اگر چه در این بین کودک از شیر زن دیگری تغذیه نکرده باشد. 7 - شیردهنده یک زن باشد؛ پس اگر مردی دو زن داشته باشد و یکی از آنها کودکی را مثلاً هفت مرتبه و دیگری هشت مرتبه شیر بدهد، آن بچه به کسی محرم نمیشود؛ اگر چه تمام شیرها مال یک شوهر باشد. 8 - بچه مقداری از شیر معتبر را قی نکند؛ ولی اگر کودک بعد از سیر شدن اضافه بخورد و آن اضافه را قی کند، مانعی ندارد. 9 - شیری که کودک میخورد در رشد او تأثیر محسوسی بگذارد به طوری که متعارف مردم بگویند از آن شیر استخوان او محکم شده و گوشت در بدنش روییده است، یا پانزده مرتبه کامل یا یک شبانهروز به طوری که در مسأله بعد گفته میشود، شیر بخورد؛ بلی اگر ده مرتبه به او شیر دهند و در بین آن، زن دیگری او را شیر ندهد، احتیاط مستحبّ آن است که کسانی که به واسطه شیر خوردن به او محرم میشوند، با او ازدواج نکنند و در نگاه کردن و دست دادن و مانند آن او را محرم ندانند. 10 - از ابتدای شیر خوردن بچه دو سال نگذشته باشد؛ بنابراین کودکی که در ابتدای ماه دوم تولد شروع به شیر خوردن کرده، چنانچه مقداری از شیر خوردن او بعد از ورود در ماه بیست و ششم از بدو تولد واقع شود، به کسی محرم نمیشود و اگر تمام مقدار معتبر را در ماه بیست و پنجم یا جلوتر بخورد محرم میشود. این امر در فرزند زن شیرده یا پیدایش شیر زن معتبر نیست؛ پس چنانچه از شروع شیر زن یا از شروع شیر خوردن کودک او بیش از دو سال گذشته باشد و با آن شیر کودک دیگری را با شرایط معتبر شیر بدهد، باعث محرمیت میگردد.
- [آیت الله سیستانی] زنی که در حیض عادت عددیّه ندارد ، اگر بعد از زایمان تا یک ماه یا بیشتر از یک ماه خون ببیند ، ده روز اول آن نفاس ، و ده روز دوم آن استحاضه است . و أما خونی که بعد از آن می بیند ممکن است حیض باشد و ممکن است استحاضه باشد ، و برای تعیین حیض باید به دستوری که در مسأله پیش گفته شد عمل نماید .
- [امام خمینی] در بیمه علاوه بر شرایطی که در سایر عقود است از قبیل بلوغ و عقل و اختیار و غیر آنها، چند شرط معتبر است. 1- تعیین مورد بیمه که فلان شخص است یا فلان مغازه است یا فلان کشتی یا اتومبیل یا هواپیما است. 2- تعیین دو طرف عقد که اشخاص هستند، یا مؤسسات، یا شرکتها یا دولت. 3- تعیین مبلغی که باید بپردازند. 4- تعیین اقساطی که باید آن را بپردازند، و تعیین زمان اقساط. 5- تعیین زمان بیمه که از اول فلان ماه یا سال تا چند ماه یا چند سال. 6- تعیین خطرهایی که موجب خسارت میشود، مثل حریق یا غرق یا سرقت یا وفات یا مرض، و میتوان کلیه آفاتی را که موجب خسارت میشود، قرار دهند.
- [آیت الله بهجت] اگر زن بچهای را با شرایطی که بعداً گفته خواهد شد شیر دهد، آن بچه بهواسطه شیر خوردن به افراد ذیل مَحرَم میشود: 1 خود زن، و او را مادر رضاعی می‌گویند؛ 2 شوهر زن که شیر مال اوست، و او را پدر رضاعی می‌گویند؛ 3 پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگرچه پدر و مادر رضاعی او باشند؛ 4 بچههایی که از آن زن بهدنیا آمدهاند، یا بعداً بهدنیا میآیند؛ 5 بچههای اولاد آن زن هر چه پایین آیند، چه از اولاد او به دنیا آمده، یا اولاد او آن بچهها را شیر داده باشند؛ 6 خواهر و برادر آن زن، اگرچه رضاعی باشند؛ یعنی بهواسطه شیر خوردن، با آن زن خواهر و برادر شده باشند؛ 7 عمو و عمه آن زن، اگرچه رضاعی باشند؛ 8 دایی و خاله آن زن، اگرچه رضاعی باشند؛ 9 اولاد شوهر آن زن، که شیر مال آن شوهر است، هر چه پایین آیند؛ 10 پدر و مادر شوهر آن زن، که شیر مال آن شوهر است، هرچه بالا روند؛ 11 خواهر و برادر شوهر که شیر مال اوست، اگرچه خواهر و برادر رضاعی او باشند؛ 12 عمو، عمه، دایی و خاله شوهر که شیر مال اوست، هر چه بالا روند، اگرچه رضاعی باشند. همچنین عده دیگری که در مسائل بعد گفته میشود.
- [آیت الله نوری همدانی] زنی که بچه شیر می دهد و شیر او کم است چه مادر بچه ، یا دایة او باشد ، یا بی اجرت شیر می دهد ، اگر روزه برای بچه ای که شیر می دهد ضرر دارد روزه بر او واجب نیست . و باید برای هر روز یک مد طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد و نیز اگر برای خودش ضرر دارد ، روزه بر او واجب نیست ، و بنابر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد . و در هر دو صورت روزه هائی را که نگرفته باید قضا نماید ، و اگر کسی پیدا شود که بی اجرت بچه را شیر دهد ، یا برای شیر دادن بچه از پدر یا مادر بچه یا از کس دیگری که اجرت او را بدهد اجرت بگیرد ، احتیاط واجب آن است که بچه را به او بدهد وروزه بگیرد . راه ثابت شدن اول ماه :
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای شیر دادن بچه، بهتر از هر کس مادر اوست و در روایتی از وجود مبارک حضرت امیر المؤمنین علیهالسلام آمده است که: (برکتی که در شیر مادر است در شیر هیچکس نیست) و این شیر دادن حقّ مادر اوست و میتواند برای آن از پدر بچه مزد بگیرد و پدر حقّ ندارد شیر دادن کودک را به دیگری واگذار کند مگر آن که مادرش بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد و مادر میتواند بابت شیرهایی که به درخواست شوهرش قبلاً به کودک داده از پدر بچه مزد بگیرد؛ مگر در چهار صورت: 1 - در وقت شیر دادن، با آگاهی از استحقاق مزد قصد مجانیت کرده باشد. 2 - از استحقاق مزد مطلع نبوده، ولی به طور مطلق قصد مجانیت کرده باشد (یعنی قصد داشته به طور مجّانی شیر بدهد، خواه حقّ مزد گرفتن داشته باشد یا خیر). 3 - بعد از شیر دادن حقّ مزد خود را اسقاط کرده باشد. 4 - پدر کودک قصد مجانی بودن داشته و درخواست وی ظاهر در این معنا باشد.
- [آیت الله سبحانی] زنی که بچه شیر می دهد و شیر او کم است چه مادر بچه، یا دایه او باشد، یا بی اجرت شیر دهد، اگر روزه برای بچه ای که شیر می دهد ضرر دارد روزه بر او واجب نیست. و باید برای هر روز یک مدّ طعام یعنی آرد گندم به فقیر بدهد و نیز اگر برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست، و باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد. و در هر دو صورت روزه هائی را که نگرفته باید قضا نماید. راه ثابت شدن اول ماه
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زنی کودکی را با شرایطی که در مسائل آینده گفته می شود شیر دهد، آن زن به حکم مادر اوست و آن مرد که شیر مربوط به اوست به حکم پدر او، پدر آن مرد به حکم جد و مادرش به حکم جده و برادرش عمو و خواهرش عمه و فرزندانش برادر و خواهر او محسوب می شوند، همچنین پدر آن زن به حکم جد مادری و مادرش جده مادری و برادرش دایی و خواهرش خاله، همچنین دختری را که زن شیر داده بر شوهر او حرام است (به شرط این که با آن زن نزدیکی کرده باشد) و نیز انسان نمی تواند با مادر رضاعی زن خود ازدواج کند زیرا به حکم مادر زن اوست. و به عبارت دیگر هنگامی که بچه ای را با شرایطی که می آید شیر دهد آن بچه به این عده محرم می شود: 1 خود آن زن و او را مادر رضاعی می گویند. 2 شوهر آن زن که شیر مربوط به اوست و او را پدر رضاعی گویند. 3 پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعی او باشند. 4 بچه هایی که از آن زن به دنیا آمده اند یا به دنیا می آیند. 5 بچه های اولاد آن زن هر چه پایین روند چه از اولاد او به دنیا آمده، یا اولاد او آنها را شیر داده باشند. 6 خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعی باشند. 7 عمو و عمه آن زن اگر چه رضاعی باشند. 8 دایی و خاله آن زن اگر چه رضاعی باشند. 9 اولاد شوهر آن زن که شیر مربوط به اوست هر چه پایین روند، اگر چه اولاد رضاعی او باشند. 10 پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مربوط به آن شوهر است هر چه بالا روند. 11 خواهر و برادر شوهری که شیر مربوط به اوست اگر چه خواهر و برادر رضاعی او باشند. 12 عمو و عمه و دائی وخاله شوهری که شیر مربوط به اوست هر چه بالا روند اگر چه رضاعی باشند، همچنین عده دیگری که در مسائل بعد گفته می شود به واسطه شیر دادن محرم می شوند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زنی بچهای را با شرایطی که در مسأله (2483) و بعد از آن، گفته خواهد شد شیر دهد، رابطههای رضاعی زیر پدید میآید، این روابط که نسبی آنها موجب محرمیت میشود رضاعی آنها نیز سبب محرمیت میگردد: 1 - آن زن مادر رضاعی کودک میشود. 2 - شوهر آن زن که شیر از اوست، پدر رضاعی کودک میشود. 3 - پدر و مادر آن مرد و اجداد او - اگر چه رضاعی باشند - جدّ و جدّه پدری رضاعی آن کودک میشوند. 4 - پدر و مادر آن زن و اجداد او - اگر چه رضاعی باشند - جدّ و جدّه مادری رضاعی آن کودک میشوند. 5 - پسران - نسبی و رضاعی - آن مرد یا زن، برادران رضاعی کودک و دختران - نسبی و رضاعی - آنها خواهران رضاعی او میشوند. 6 - نوادگان - نسبی و رضاعی - آن مرد یا زن، برادرزادگان و خواهر زادگان رضاعی کودک میشوند. 7 - برادر - نسبی و رضاعی - آن مرد عموی رضاعی و خواهر - نسبی و رضاعی - او عمه رضاعی کودک میشوند. 8 - برادر - نسبی و رضاعی - آن زن دایی رضاعی و خواهر - نسبی و رضاعی - او خاله رضاعی کودک میشوند. 9 - عمو و عمه و دایی و خاله آن مرد - هر چند با واسطه باشند - به ترتیب عمو و عمه و دایی و خاله پدر رضاعی کودک میشوند. 10 - عمو و عمه و دایی و خاله آن زن - هر چند با واسطه باشند - به ترتیب عمو و عمه و دایی و خاله مادر رضاعی کودک میشوند.