رضاعی
خويشاوندی و نسبتی كه از راه شير دادن به وجود می‌آيد.
قصاص و حدِّ زنِ شیرده تا چه زمانی به تأخیر می افتد؟ آیا این حکم درباره مادر رضاعی که فرزند دیگری را شیر می دهد، یکسان است؟
قصاص و حدّ درباره زن شیرده به فرزند خودش، تا زمان انقضای رضاع و شیردهی تأخیر می افتد و این حکم در مورد مادر رضاعی که طفل دیگری را شیر می دهد، با عدم مندوحه جاری است که راه دیگری برای ارتضاع و تغذیه ی طفل نباشد.
قصاص و حدّ درباره زن شیرده به فرزند خودش، تا زمان انقضای رضاع و شیردهی تأخیر می افتد و این حکم در مورد مادر رضاعی که طفل دیگری را شیر می دهد، با عدم مندوحه جاری است که راه دیگری برای ارتضاع و تغذیه ی طفل نباشد.
عنوان سوال:
قصاص و حدِّ زنِ شیرده تا چه زمانی به تأخیر می افتد؟ آیا این حکم درباره مادر رضاعی که فرزند دیگری را شیر می دهد، یکسان است؟
پاسخ:
قصاص و حدّ درباره زن شیرده به فرزند خودش، تا زمان انقضای رضاع و شیردهی تأخیر می افتد و این حکم در مورد مادر رضاعی که طفل دیگری را شیر می دهد، با عدم مندوحه جاری است که راه دیگری برای ارتضاع و تغذیه ی طفل نباشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هر گاه زن، فرزند دختر خود را شیر بدهد، ازدواج او باطل می شود. آیا این حکم شامل دختر رضاعی هم می شود و اگر زن، فرزند دختر رضاعی را شیر بدهد، ازدواج باطل شود؟
- اگر پزشک باتوجه به گستردگی موضوع ، نداند و یا فراموش کرده باشد که دارو یا روش تشخیصی وی برای خانم های باردار یا شیرده مضر است، مسؤولیت پزشک در صورت ایجاد عارضه در جنین یا مادر در چه حدّ است؟
- املاک زن و مادر در دست شوهر و فرزند است و آن ها با املاک خودشان مخلوط کرده و زراعت می کنند، در حالی که زن یا مادر، دخالتی در املاک خود ندارند. آیا غلّه هر کدام باید به حدّ نصاب برسد یا مجموع زراعت روی هم حساب می شود؟
- آیا ازدواج پدر با مادر زن فرزند خویش شرعا جایز است؟
- 1) زنی حدود 40 سال پیش نوه ی دختری خود را شیر کامل داده و این پسر شیرخواره، وقتی به سنّ بلوغ رسیده با یکی دیگر از نوه های دختری زن شیرده ازدواج نموده است. با توجّه به این که زن و شوهر اوّلی یعنی پدر و مادر آن نوه ی دختری بر یکدیگر حرام هستند، تکلیف این دو نفر یعنی دو نوه ی دختری چیست؟
- شخصی شیر زنی را خورده که مادر رضاعی او می شود و بعد از مدّتی شوهردیگری کرده است که از این شوهر دوّم بچّه ای به دنیا آورده است. آیا می تواند با دختری که از شوهر دوّم به دنیا آورده است ازدواج کند؟
- پدری مادر پسرش را با ظلم و ستم مطلّقه و با زنی دیگر ازدواج می کند و پسر زن مطلّقه را تا سن چهارده سالگی نگه می دارد و پس از آن برای کارگری در مغازه ها می گذارد. اما خدای متعال به فرزند مذکور علم و تقوی عطا نمود، علاوه بر آبرو و وجهه اجتماعی، مایحتاج زندگی هم مرحمت فرمود. پدر مذکور ثروتش را به پسر زن دوّمی می بخشد. اکنون که درمانده و پیر شده و آن ها پس از قبضه کردن ثروتش به او اعتنایی نمی کنند، می خواهد به پسر زن مطلّقه اش تحمیل شود و مخارجش را از او بگیرد. آیا چنین شخصی درباره چنین پدر ستم کاری باز هم مسؤولیتی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] محرم رضاعی چنانچه فرزندی بمدت یک هفته از شیر مادر از سینه بصورت دائم استفاده کند چه کسانی به فرزند شیر خورده محرم و ایا محرمیت او با برادران وی نیز صادق است ؟
- [آیت الله نوری همدانی] زنی به بچّهای به طور کامل شیر داده به طوریکه آن زن، مادر رضاعی طفل محسوب می‌شود، آیا فرزندان این زن نسبت به برادر و خواهر طفلِ رضیع هستند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر طفل دیگری غیر از زنی که چنین شیری از وی استحصال شده است از این شیر ارتزاق کند آیا احکام شیر رضاعی بر وی مترتب می‌شود یا خیر؟ آیا ارتزاق چنین شیری از موانع نکاح به حساب میآید یا خیر؟ و آیا طفل شیرخوار از کسی که به وی شیر می‌دهد ارث میبرد یا خیر؟ و فرد شیرده از طفل چه طور؟ همچنین آیا شیری که ناشی از حمل نامشروع باشد میتواند آثار نسب رضاعی بر آن مترتب نمود؟
- [آیت الله مظاهری] اگر فرزند تمایل بیش از اندازه به خوردن شیر مادر داشته باشد و این امر مشکلاتی برای مادر و فرزند ایجاد کند، آیا مادر می تواند بعضی اوقات به او شیر ندهد یا کمتر بدهد؟
- [سایر] شیر مادر چه تأثیری در شخصیت فرزند دارد؟
- [آیت الله سبحانی] در صورتی که مادر، فرزند خود را به قتل رساند، آیا همانند پدر قصاص نمی شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بسیاری از فقهاء می فرمایند: (پدر به خاطر قتل فرزند قصاص نمی شود، ولی مادر قصاص می شود.) دلیل این تفاوت چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی به فرزند مادر شوهر شیر دهد، شوهر بر این خان حرام می شود؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر مقتول به قتل عمد، زن باشد و تنها وارث وی پدر و مادر باشند و پدر از قصاص درگذشته باشد یا مادر میتواند مطالبه قصاص نماید
- [سایر] اگر مردی، همسرش را به قتل برساند و وارث منحصر مادر، فرزند قاتل باشد. آیا فرزند حق قصاص پدر را دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی دو زن شیرده داشته باشد و یکی از آنان بچهای را مثلاً هشت مرتبه و دیگری هفت مرتبه شیر بدهد، آن بچه به کسی محرم نمیشود.
- اگر زن بچهای را با شرایطی که بعداً گفته می‌شود شیر دهد، پدر آن بچه بنابر اظهر و احوط، نمیتواند با دخترهایی که از آن زن بهدنیا آمدهاند ازدواج کند. همچنین نمیتواند با دخترهای شوهر که شیر مال اوست ازدواج نماید، بلکه احتیاط واجب آن است که دخترهای رضاعی او را هم برای خود عقد ننماید، ولی جایز است با دخترهای رضاعی آن زن ازدواج کند.
- اگر پیش از تمام شدن دو سال، نُه مرتبه و بعد از آن، شش مرتبه شیر بخورد، به کسی محرم نمیشود، ولی چنانچه از موقع زاییدن زن شیرده، بیشتر از دو سال گذشته باشد و شیر او باقی باشد و بچهای را شیر دهد، بنابر اظهر آن بچه به کسانی که گفته شد، محرم می‌شود.
- مرد با دختری که مادر یا مادربزرگ مرد، او را شیر کامل داده نمیتواند ازدواج نماید. همچنین اگر زنِ پدر مرد، از شیر پدر او، دختری را شیر داده باشد، آن مرد نمیتواند با آن دختر ازدواج نماید، و چنانچه شخصی دختر شیرخواری را برای خود عقد کند، و بعداً مادر یا مادربزرگ، یا زن پدر او از شیر پدر آن شخص، آن دختر را شیر دهد، عقد باطل می‌شود.
- اگر زن نوه دختری خود را شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام می‌شود، و همچنین است اگر بچهای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد، ولی اگر نوه پسری خود را شیر دهد، زن پسرش، که مادر طفل شیرخوار است، بر شوهر خود حرام نمیشود.
- انسان نمیتواند با دو خواهر، اگرچه رضاعی باشند، یعنی بهواسطه شیر خوردن، خواهر یکدیگر شده باشند ازدواج کند، و چنانچه دو زن را عقد کند و بعد بفهمد خواهر بودهاند، در صورتی که عقد آنان در یک وقت بوده، هر دو باطل است، و اگر در یک وقت نبوده، عقد اولی صحیح و عقد دومی، باطل می‌باشد.
- اگر مرد پیش از آنکه زنی را برای خود عقد کند، بگوید بهواسطه شیر خوردن، آن زن بر او حرام شده، مثلاً بگوید، شیر مادر او را خوردهام نمیتواند با آن زن ازدواج کند، و اگر بعد از عقد بگوید، و خود زن هم حرف او را قبول نماید، عقد باطل است، پس اگر مرد با او نزدیکی نکرده باشد، یا نزدیکی کرده باشد، ولی در وقت نزدیکی کردن، زن بداند که بر آن مرد حرام است، مهر ندارد، و اگر بعد از نزدیکی بفهمد که بر آن مرد حرام بوده، شوهر باید مهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند، بدهد.
- اگر برای غسل دادن میّتی که مرد است، مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند، مثل مادر و خواهر و عمه و خاله، یا بهواسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند، بنابر احوط باید از زیر لباس یا چیزی که بدن او را بپوشاند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میّت زن، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا بهواسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند بعد از اینکه از سایر اولیای میّت خصوصاً شوهر او اجازه بگیرند، بنابر احوط باید از زیر لباس او را غسل دهند.
- کسی که میخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند، و نیز کسی که مردّد است که از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند، اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود، باز هم باید نماز را تمام بخواند. ولی اگر باقیمانده راهش هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و برگردد، باید نماز را شکسته بخواند. شرط پنجم: برای کار حرام سفر نکند، و اگر برای کار حرامی مانند دزدی سفر کند، باید نماز را تمام بخواند، و همچنین است اگر خود سفر حرام باشد، مثل آنکه برای او ضرر داشته باشد، یا زن بدون اجازه شوهر و فرزند با وجود نهی پدر و مادر سفری بروند که بر آنان واجب نباشد، ولی اگر مثل سفر حج واجب باشد، باید نماز را شکسته بخوانند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کودک با شرایطی که در مسائل قبل گفته شد از زنی شیر بخورد، آن زن مادر رضاعی او و مردی که شیر از اوست پدر رضاعی کودک و آن کودک فرزند رضاعی آنها شده، با اولاد نسبی آن زن و مرد، برادر و خواهر میشوند؛ ولی چنانچه آن مرد یا زن فرزند رضاعی دیگری داشته باشند، این کودک در صورتی با آنها برادر و خواهر می‌شود که تمام شیرها از یک مرد باشد؛ پس اگر زن از شیر شوهر خود پسری را پانزده مرتبه شیر بدهد و بعد شوهر دیگر کند و از شیر آن شوهر هم دختری را پانزده مرتبه شیر دهد، آن دو بچه با یکدیگر برادر و خواهر نمیشوند، هر چند فرزندان رضاعی زن شیردهنده و مرد صاحب شیر هستند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زنی بچه ای را با شرائطی که در مسأله (2483) گفته خواهد شد؛ شیر دهد؛ آن بچه به این عده محرم می شود: اول: خود زن و آن را مادر رضاعی می گویند. دوم: شوهر زن که شیر مال او است و او را پدر رضاعی می گویند. سوم: پدر و مادر آن زن هرچه بالا روند اگرچه پدر و مادر رضاعی او باشند. چهارم: بچه هائی که از آن زن به دنیا آمده اند یا بعد به دنیا می آیند. پنجم: بچه های اولاد آن زن هرچه پائین روند؛ چه از اولاد او به دنیا آمده چه اولاد او آن بچه ها را شیر داده باشند. ششم: خواهر و برادر آن زن اگرچه رضاعی باشند؛ یعنی به واسطه شیر خوردن با آن زن خواهر و برادر شده باشند. هفتم: عمو و عمه آن زن اگرچه رضاعی باشند. هشتم: دائی و خاله آن زن اگرچه رضاعی باشند. نهم: اولاد شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است؛ هرچه پائین روند؛ اگرچه اولاد رضاعی او باشند. دهم: پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است هرچه بالا روند. یازدهم: خواهر و برادر شوهری که شیر مال او است اگرچه خواهر و برادر رضاعی او باشند. دوازدهم: عمو و عمه و دائی و خاله شوهری که شیر مال او است هرچه بالا روند؛ اگرچه رضاعی باشند و نیز عده دیگر هم - که در مسائل بعد گفته می شود - به واسطه شیر دادن محرم می شوند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زنی بچّهای را با شرایطی که در مسأله 2954 گفته خواهد شد، شیر دهد، آن بچّه به این اشخاص محرم می‌شود: اوّل:خود زن و او را (مادر رضاعی) می‌گویند. دوم:شوهر زن که شیر متعلّق به اوست و او را (پدر رضاعی) می‌گویند. سوم:پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگرچه پدر و مادر رضاعی او باشند. چهارم:بچّههایی که از آن زن به دنیا آمدهاند یا به دنیا میآیند. پنجم:بچّههای اولاد آن زن هر چه پایین روند، چه از اولاد او به دنیا آمده باشند یا اولاد او آن بچّهها را شیر داده باشند. ششم: خواهر و برادر آن زن اگرچه رضاعی باشند، یعنی به واسطه شیر خوردن با آن زن خواهر و برادر شده باشند. هفتم:عمو و عمّه آن زن، اگرچه رضاعی باشند. هشتم:دایی و خاله آن زن، اگرچه رضاعی باشند. نهم:اولاد شوهر آن زن که شیر متعلّق به اوست، هر چه پایین روند، اگرچه اولاد رضاعی او باشند. دهم:پدر و مادر شوهر آن زن که شیر متعلّق به اوست، هر چه بالا روند. یازدهم:خواهر و برادر شوهری که شیر متعلّق به اوست، اگرچه خواهر و برادر رضاعی او باشند. دوازدهم:عمو و عمّه و دایی و خاله شوهری که شیر متعلّق به اوست هر چه بالا روند، اگرچه رضاعی باشند و نیز عدّه دیگری هم که در مسائل بعد گفته می‌شود، به واسطه شیر دادن محرم میشوند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زنی بچه ای را با شرایطی که در مساله ذکر خواهد شد شیر دهد ان بچه به این عده محرم می شود اول خود ان زن و او را مادر رضاعی می گویند دوم شوهر زن که شیر از اوست و او را پدر رضاعی می گویند سوم پدر و مادر ان زن هرچه بالا روند اگرچه پدر و مادر رضاعی او باشند چهارم بچه هایی که از ان زن به دنیا امده اند یا بعد به دنیا می ایند پنجم بچه های اولاد ان زن هرچه پایین روند چه از اولاد او به دنیا امده چه اولاد او ان بچه هارا شیر داده باشند ششم خواهر و برادر ان زن اگرچه رضاعی باشند یعنی به واسطه شیر خوردن با ان زن خواهر و برادر شده باشند هفتم عمو و عمه ان زن اگرچه رضاعی باشند هشتم دایی و خاله ان زن اگرچه رضاعی باشند نهم اولاد شوهر ان زن که شیر از ان شوهر است هرچه پایین روند اگرچه اولاد رضاعی او باشند دهم پدر و مادر شوهر ان زن که شیر از ان شوهر است هرچه بالا روند اگرچه رضاعی باشند یازدهم خواهر و برادر شوهری که شیر از اوست اگرچه خواهر و برادر رضاعی او باشند دوازدهم عمو و عمه و دایی و خاله شوهری که شیر از اوست هرچه بالا روند اگرچه رضاعی باشند و نیز عده دیگری که در مسایل بعد می اید به واسطه شیردادن محرم می شوند
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی بچّه ای را با شرائطی که در مسأله 2470 گفته خواهد شد ، شیر دهد ، آن بچّه به این عدّه محرم می شود : اوّل : خود زن و آن را مادر رضاعی می گویند . دوّم : شوهر زن که شیر مال او است و او را پدر رضاعی می گویند . سوّم : پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند : اگر چه پدر و مادر رضاعی او باشند . چهارم : بچّه هائی که از آن زن بدنیا آمده اند ، یا بدنیا می آیند . پنجم : بچّه های اولاد آن زن هر چه پائین روند ، چه از اولاد او بدنیا آمده ، یا اولاد و آن بچّه ها را شیر داده باشند . ششم : خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعی باشند یعنی به واسطة شیر خوردن ، با آن زن خواهر و برادر شده باشند . هفتم : عمو و عمّة آن زن اگر چه رضاعی باشند . هشتم : دائی و خالة آن زن اگر چه رضاعی باشند . نهم : اولاد شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است ، هر چه پائین روند . اگر چه اولاد رضاعی او باشند . دهم : پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است ، هر چه بالا روند یازدهم : خواهر و برادر شوهری که شیر مال او است اگر چه خواهر و برادر رضاعی او باشند . دوازدهم : عمو و عمّه و دائی و خاله شوهری که شیر مال او است هر چه بالا روند ؛ اگر چه رضاعی باشند . و نیز عدّة دیگری هم که در مسائل بعد گفته می شود ، به واسطة شیر دادن محرم می شوند .
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی بچه ای را با شرائطی که در آینده گفته خواهد شد، شیر دهد، آن بچه به این عده محرم می شود: اول :خود زن و آن را مادر رضاعی می گویند. دوم: شوهر زن که شیر مال اوست و او را پدر رضاعی می گویند. سوم: پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگرچه پدر و مادر رضاعی او باشند. چهارم :بچه هائی که از آن زن به دنیا آمده اند، یا به دنیا می آیند. پنجم :بچه های اولاد آن زن هر چه پائین روند، چه از اولاد او به دنیا آمده، یا اولاد او آن بچه ها را شیر داده باشند. ششم :خواهر و برادر آن زن اگرچه رضاعی باشند یعنی به واسطه شیر خوردن، با آن زن خواهر و برادر شده باشند. هفتم: عمو و عمه آن زن اگرچه رضاعی باشند. هشتم: دائی و خاله آن زن اگرچه رضاعی باشند. نهم: اولاد شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه پائین روند، اگرچه اولاد رضاعی او باشند. دهم :پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه بالا روند. یازدهم: خواهر و برادر شوهری که شیر مال او است اگرچه خواهر و برادر رضاعی او باشند. دوازدهم: عمو و عمه و دائی و خاله شوهری که شیر مال اوست، هر چه بالا روند. اگرچه رضاعی باشند. و نیز عدّه دیگری هم که در مسائل بعد گفته می شود، به واسطه شیر دادن محرم می شوند.
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی بچه ای را با شرائطی که در آینده گفته خواهد شد، شیر دهد، آن بچه به این عده محرم می شود: اول خود زن و آن را مادر رضاعی می گویند. دوم شوهر زن که شیر مال اوست و او را پدر رضاعی می گویند. سوم پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگرچه پدر و مادر رضاعی او باشند. چهارم بچه هائی که از آن زن به دنیا آمده اند، یا به دنیا می آیند. پنجم بچه های اولاد آن زن هر چه پائین روند، چه از اولاد او به دنیا آمده، یا اولاد او آن بچه ها را شیر داده باشند. ششم خواهر و برادر آن زن اگرچه رضاعی باشند یعنی به واسطه شیر خوردن، با آن زن خواهر و برادر شده باشند. هفتم عمو و عمه آن زن اگرچه رضاعی باشند. هشتم دائی و خاله آن زن اگرچه رضاعی باشند. نهم اولاد شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه پائین روند، اگرچه اولاد رضاعی او باشند. دهم پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه بالا روند. یازدهم خواهر و برادر شوهری که شیر مال او است اگرچه خواهر و برادر رضاعی او باشند. صفحه 460 دوازدهم عمو و عمه و دائی و خاله شوهری که شیر مال اوست، هر چه بالا روند. اگرچه رضاعی باشند. و نیز عدّه دیگری هم که در مسائل بعد گفته می شود، به واسطه شیر دادن محرم می شوند.
- [آیت الله بروجردی] اگر زنی بچهای را با شرایطی که در مسأله 2483 گفته خواهد شد، شیر دهد، آن بچه به این عدّه محرم می‌شود:اوّل:خود زن و آن را مادر رضاعی می‌گویند.دوم:شوهر زن که شیر مال اوست و او را پدر رضاعی می‌گویند.سوم:پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعی او باشند.چهارم:بچههایی که از آن زن به دنیا آمدهاند، یا به دنیا میآیند.پنجم:بچههای اولاد آن زن هر چه پایین روند، چه از اولاد او به دنیا آمده، یا اولاد او آن بچّهها را شیر داده باشند.ششم:خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعی باشند، یعنی به واسطهی شیر خوردن با آن زن خواهر و برادر شده باشند.هفتم:عمو و عمهی آن زن، اگر چه رضاعی باشند.هشتم:دایی و خاله آن زن، اگر چه رضاعی باشند.نهم:اولاد شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه پایین روند، اگر چه اولاد رضاعی او باشند.دهم:پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه بالا روند.یازدهم:خواهر و برادر شوهری که شیر مال او است، اگر چه خواهر و برادر رضاعی او باشند.دوازدهم:عمو و عمه و دایی و خالهی شوهری که شیر مال اوست هر چه بالا روند، اگر چه رضاعی باشند و نیز عدّهی دیگری هم که در مسائل بعد گفته می‌شود، به واسطهی شیر دادن محرم میشوند.
- [آیت الله خوئی] اگر زنی بچهای را با شرایطی که در مسأل (2483) گفته خواهد شد شیر دهد، آن بچه به این عده محرم می‌شود: (اول): خود زن و آن را مادر رضاعی می‌گویند. (دوم): شوهر زن که شیر مال اوست و او را پدر رضاعی می‌گویند. (سوم): پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگرچه پدر و مادر رضاعی او باشند. (چهارم): بچههایی که از آن زن به دنیا آمدهاند، یا بعد به دنیا میآیند. (پنجم): بچههای اولاد آن زن هر چه پایین روند، چه از اولاد او به دنیا آمده، چه اولاد او آن بچهها را شیر داده باشند. (ششم): خواهر و برادر آن زن اگرچه رضاعی باشند یعنی به واسط شیر خوردن، با آن زن خواهر و برادر شده باشند. (هفتم): عمو و عم آن زن اگرچه رضاعی باشند. (هشتم): دایی و خال آن زن اگرچه رضاعی باشند. (نهم): اولاد شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه پایین روند، اگرچه اولاد رضاعی او باشند. (دهم): پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه بالا روند. (یازدهم): خواهر و برادر شوهری که شیر مال او است اگرچه خواهر و برادر رضاعی او باشند. (دوازدهم): عمو و عمه و دایی و خال شوهری که شیر مال اوست هر چه بالا روند، اگرچه رضاعی باشند و نیز عده دیگری هم که در مسایل بعد گفته می‌شود، به واسط شیر دادن محرم میشوند.
- [امام خمینی] اگر زنی بچه ای را با شرایطی که در مساله گفته خواهد شد شیر دهد، آن بچه به این عده محرم می شود: اول: خود زن و آن را مادر رضاعی می گویند. دوم:شوهر زن که شیر مال اوست و او را پدر رضاعی می گویند. سوم: پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعی او باشند. چهارم: بچه هایی که از آن زن به دنیا آمده اند، یا به دنیا می آیند. پنجم: بچه های اولاد آن زن هر چه پایین روند،چه از اولاد او به دنیا آمده، یا اولاد او آن بچه ها را شیر داده باشند. ششم: خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعی باشند. یعنی به واسطه شیر خوردن، با آن زن خواهر و برادر شده باشند. هفتم: عمو و عمه آن زن اگر چه رضاعی باشند. هشتم: دایی و خاله آن زن اگر چه رضاعی باشند. نهم: اولاد شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه پایین روند، اگر چه اولاد رضاعی او باشند. دهم: پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه بالا روند. یازدهم: خواهر و برادر شوهری که شیر مال او است اگر چه خواهر و برادر رضاعی او باشند. دوازدهم: عمو و عمه و دایی و خاله شوهری که شیر مال اوست هر چه بالا روند، اگر چه رضاعی باشند. و نیز عده دیگری هم که در مسایل بعد گفته می شود، به واسطه شیر دادن محرم می شوند.