در روایات برای تسبیحات اربعه به صورت مستقل ثواب‌هایی قرار داده شده است که طبیعتاً همان ثواب‌ها برای گفتن آن در نماز نیز هست. به ‌علاوه، در اهمیت و فضیلت این ذکر همان بس که به عنوان ذکری در رکعت سوم و چهارم نماز قرار داده شده است. در این‌جا به ذکر چند نمونه از روایات درباره‌ی ثواب تسبیحات اربعه بسنده می‌شود: 1. امام صادق(ع) روایت نموده که پیامبر خدا(ص) فرمود: «ذکر سُبْحَانَ‏ اللَّهِ‏ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ‏ وَ لَا إِلَهَ‏ إِلَّا اللَّهُ‏ وَ اللَّهُ‏ أَکْبَر را بسیار بگویید؛ زیرا در قیامت، [گروهی از فرشتگان‏] در پیش روی این اذکار و پشت سر و دنباله‌رو اینها باشند و این اذکار، نیکی‌های ماندگارند».[1] 2. به نقل از امام صادق(ع)، پیامبر(ص) رو به اصحاب کرد و فرمود: «سپرهای‏ خود را بردارید»، گفتند برای دشمنی که در کمین ما است؟! آن‌حضرت فرمود: «نه! بلکه از آتش، و بگویید: سبحان اللَّه و الحمد للَّه و لا إله الّا اللَّه و اللَّه اکبر».[2] 2. امام باقر(ع) فرمود: «رسول خدا(ص) از کنار مردی گذر می‌کرد که در باغش مشغول کاشتن درختی بود، حضرت ایستاد و به او فرمود: آیا درختی به تو معرّفی کنم که ریشه‌اش استوارتر باشد و زودتر برسد و میوه‌های پاک‌تر و بادوام‌تر بدهد؟ عرض کرد: مرا راهنمایی کن ای رسول خدا! فرمود: هر گاه وارد صبح و شام شدی، بگو: سبحان اللَّه و الحمد للَّه و لا اله الّا اللَّه و اللَّه اکبر، که اگر این را بگویی برای تو در برابر هر یک تسبیح، از هر میوه‌ای ده درخت در بهشت خواهد بود و این کلام یکی از مصادیق باقیات صالحات است. آن مرد گفت: ای رسول خدا! من تو را شاهد می‌گیرم و این باغم را تحویل تو می‌دهم تا برای مسلمانان صدقه باشد- آنانی که اهل صدقه‌اند- در این‌جا خداوند تبارک و تعالی آیاتی از قرآن را نازل فرمود: امّا آن کس که (در راه خدا) انفاق کند و پرهیزگاری پیش گیرد، و جزای نیک (الهی) را تصدیق کند، ما او را در مسیر آسانی قرار می‌دهیم![3] ».[4] [1] . شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 8، منشورات الرضی، قم، چاپ دوم، 1364ش. [2] . طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 306، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1370ش. [3] . اللیل، 5 – 7. [4] . شیخ صدوق، أمالی، ص 202 و 203، کتابچی، تهران، چاپ ششم، 1376ش.
در روایات برای تسبیحات اربعه به صورت مستقل ثوابهایی قرار داده شده است که طبیعتاً همان ثوابها برای گفتن آن در نماز نیز هست. به علاوه، در اهمیت و فضیلت این ذکر همان بس که به عنوان ذکری در رکعت سوم و چهارم نماز قرار داده شده است. در اینجا به ذکر چند نمونه از روایات دربارهی ثواب تسبیحات اربعه بسنده میشود: 1. امام صادق(ع) روایت نموده که پیامبر خدا(ص) فرمود: «ذکر سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَر را بسیار بگویید؛ زیرا در قیامت، [گروهی از فرشتگان] در پیش روی این اذکار و پشت سر و دنبالهرو اینها باشند و این اذکار، نیکیهای ماندگارند».[1] 2. به نقل از امام صادق(ع)، پیامبر(ص) رو به اصحاب کرد و فرمود: «سپرهای خود را بردارید»، گفتند برای دشمنی که در کمین ما است؟! آنحضرت فرمود: «نه! بلکه از آتش، و بگویید: سبحان اللَّه و الحمد للَّه و لا إله الّا اللَّه و اللَّه اکبر».[2] 2. امام باقر(ع) فرمود: «رسول خدا(ص) از کنار مردی گذر میکرد که در باغش مشغول کاشتن درختی بود، حضرت ایستاد و به او فرمود: آیا درختی به تو معرّفی کنم که ریشهاش استوارتر باشد و زودتر برسد و میوههای پاکتر و بادوامتر بدهد؟ عرض کرد: مرا راهنمایی کن ای رسول خدا! فرمود: هر گاه وارد صبح و شام شدی، بگو: سبحان اللَّه و الحمد للَّه و لا اله الّا اللَّه و اللَّه اکبر، که اگر این را بگویی برای تو در برابر هر یک تسبیح، از هر میوهای ده درخت در بهشت خواهد بود و این کلام یکی از مصادیق باقیات صالحات است. آن مرد گفت: ای رسول خدا! من تو را شاهد میگیرم و این باغم را تحویل تو میدهم تا برای مسلمانان صدقه باشد- آنانی که اهل صدقهاند- در اینجا خداوند تبارک و تعالی آیاتی از قرآن را نازل فرمود: امّا آن کس که (در راه خدا) انفاق کند و پرهیزگاری پیش گیرد، و جزای نیک (الهی) را تصدیق کند، ما او را در مسیر آسانی قرار میدهیم![3] ».[4] [1] . شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 8، منشورات الرضی، قم، چاپ دوم، 1364ش. [2] . طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 306، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1370ش. [3] . اللیل، 5 – 7. [4] . شیخ صدوق، أمالی، ص 202 و 203، کتابچی، تهران، چاپ ششم، 1376ش.
- [آیت الله نوری همدانی] ذکر تسبیحات اربعه را در نماز چند بار باید گفت؟
- [آیت الله بهجت] به نظر حضرتعالی، چند بار لازم است تسبیحات اربعه گفته شود؟
- [سایر] آثار و فلسفه تسبیحات اربعه در نماز چیست؟
- [سایر] ثواب گفتن (استغفر الله ربی و اتوب الیه) در رکعت سوم و چهارم نماز، پس از تسبیحات اربعه و نیز بین دو سجده هر نماز چه ثواب و اثراتی دارد؟ احادیث در این مورد را بیان کنید.
- [آیت الله بهجت] آیا شمارش تسبیحات اربعه با دست یا تسبیح، هنگام نماز، نماز را باطل می کند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا شمردن تسبیحات اربعه به وسیله انگشتان در نماز، اشکالی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] دو بار گفتن تسبیحات اربعه در رکعات سوم و چهارم نماز چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا یک بار گفتن تسبیحات اربعه در رکعت سوم و چهارم نماز کافی است؟
- [آیت الله بهجت] آیا امکان دارد تسبیحات اربعه را در نماز مغرب و عشا، بلند خواند؟
- [سایر] آیا میتوان بجای تسبیحات اربعه، حمد خواند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در رکعت سوم و چهارم نماز می تواند فقط یک حمد بخواند یا سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر و اگر یک مرتبه هم تسبیحات اربعه بگوید کافی است و می تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر سهواً تسبیحات اربعه را نگوید، احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجده سهو به جا آورد.
- [آیت الله سبحانی] در تنگی وقت باید تسبیحات اربعه را یک مرتبه بگوید.
- [آیت الله بروجردی] در تنگی وقت باید تسبیحات اربعه را یک مرتبه بگوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر سهوا تسبیحات اربعه را نگوید احتیاط واجب ان است که بعد از نماز دو سجده سهو به جا اورد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر سهوا تسبیحات اربعه را نگوید؛ احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجده سهو به جا آورد.
- [آیت الله خوئی] اگر سهواً تسبیحات اربعه را نگوید، احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجدة سهو بهجا آورد.
- [آیت الله سیستانی] اگر سهواً تسبیحات اربعه را نگوید ، احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد .
- [آیت الله علوی گرگانی] در تنگی وقت باید تسبیحات اربعه را یک مرتبه بگوید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در تنگی وقت باید تسبیحات اربعه را یک مرتبه بگوید.