دعاها
دعا ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • دعا (نیایش)، درخواست توأم با خضوع و تضرع بنده از خداوند• دعا (اصول)، درخواست از شخص یا مقام بالاتر و به معنای به معنای استدعاء
چه دعاها و آیاتی برای در امان ماندن خانه، جان، ناموس و مال و... از دزد و متجاوز مفید است؟
در منابع حدیثی، دعاهای در جهت حفظ و سلامت جان و مال انسان از هر شر و بلایی؛ مانند سرقت و... آمده است؛ نظیر این دعا: «وَ مِنْهُ عَنِ الْخَضِرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عُمَرَ بْنِ مُسْلِمٍ وَ مُحَسِّنِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ أَوْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ کُلُّ مَنْ قَالَ هَذِهِ الْکَلِمَاتِ وَ اسْتَعْمَلَ هَذِهِ الْعُوذَةَ فِی کُلِّ لَیْلَةٍ ضَمِنْتُ لَهُ أَنْ لَا یَغْتَالَهُ مُغْتَالٌ مِنْ سَارِقٍ فِی اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَقُولُ بَعْدَ صَلَاةِ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ أَعُوذُ بِعِزَّةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِقُدْرَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِمَغْفِرَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِرَحْمَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِسُلْطَانِ اللَّهِ الَّذِی هُوَ عَلَی کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ وَ أَعُوذُ بِکَرَمِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِجَمْعِ اللَّهِ مِنْ شَرِّ کُلِّ جَبَّارٍ عَنِیدٍ وَ شَیْطَانٍ مَرِیدٍ وَ کُلِّ مُغْتَالٍ وَ سَارِقٍ وَ عَارِضٍ وَ مِنْ شَرِّ السَّامَّةِ وَ الْهَامَّةِ وَ الْعَامَّةِ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دَابَّةٍ صَغِیرَةٍ أَوْ کَبِیرَةٍ بِلَیْلٍ أَوْ نَهَارٍ وَ مِنْ شَرِّ فُسَّاقِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ وَ فُجَّارِهِمْ وَ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دَابَّةٍ رَبِّی آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبِّی عَلی‏ صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ»؛‏[1] راوی از امام باقر، یا امام صادق(ع) نقل می‌کند هرکس این کلمات را هر شب بخواند من برایش ضمانت می‌کنم که از شر و آزار هر شروری در امان باشد. بعد از نماز عشا بگوید: «پناه می‌برم به بزرگی خدا، پناه می‌برم به قدرت خدا، پناه می‌برم به مغفرت خدا، پناه می‌برم به رحمت خدا، پناه می‌برم به سلطان خدا که او به هر چیزی توانا است، پناه می‌برم به گذشت خدا، پناه می‌برم به آمرزش خدا و پناه می‌برم به رحمت خدا از شرّ هر گزنده و کشنده و از شرّ هر جاندار کوچک و بزرگ در شب و روز، و از شرّ بدکاران عرب و عجم، و از شرّ بدکاران جن و انس و از شرّ هر حیوانی که پروردگار من بر او تسلط دارد (اما سلطه‌ای با عدالت! چرا که) پروردگار من بر راه راست است!».‏ البته آیات و سوره‌هایی نیز در ضمن روایات آمده است؛[2] نظیر: 1. «إِنَّ وَلِیِّیَ اللَّهُ الَّذی نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّی الصَّالِحین»؛[3] ولی و سرپرست من، خدایی است که این کتاب را نازل کرده و او همه صالحان را سرپرستی می‏کند. 2. «وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَ الْأَرْضُ جَمیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمینِهِ سُبْحانَهُ وَ تَعالی‏ عَمَّا یُشْرِکُون»؛[4] آنها خدا را آن‌گونه که شایسته است نشناختند، در حالی‌که تمام زمین در روز قیامت در قبضه اوست و آسمان‌ها پیچیده در دست او خداوند منزّه و بلند مقام است از شریک‌هایی که برای او می‏‌پندارند. [1] . مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 83، ص 127، مؤسسة الطبع و النشر، بیروت، چاپ اول، 1410ق. [2] .کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 624، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق. [3] . اعراف، 196. [4] . زمر، 67.
در منابع حدیثی، دعاهای در جهت حفظ و سلامت جان و مال انسان از هر شر و بلایی؛ مانند سرقت و... آمده است؛ نظیر این دعا: «وَ مِنْهُ عَنِ الْخَضِرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عُمَرَ بْنِ مُسْلِمٍ وَ مُحَسِّنِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ أَوْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ کُلُّ مَنْ قَالَ هَذِهِ الْکَلِمَاتِ وَ اسْتَعْمَلَ هَذِهِ الْعُوذَةَ فِی کُلِّ لَیْلَةٍ ضَمِنْتُ لَهُ أَنْ لَا یَغْتَالَهُ مُغْتَالٌ مِنْ سَارِقٍ فِی اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَقُولُ بَعْدَ صَلَاةِ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ أَعُوذُ بِعِزَّةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِقُدْرَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِمَغْفِرَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِرَحْمَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِسُلْطَانِ اللَّهِ الَّذِی هُوَ عَلَی کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ وَ أَعُوذُ بِکَرَمِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِجَمْعِ اللَّهِ مِنْ شَرِّ کُلِّ جَبَّارٍ عَنِیدٍ وَ شَیْطَانٍ مَرِیدٍ وَ کُلِّ مُغْتَالٍ وَ سَارِقٍ وَ عَارِضٍ وَ مِنْ شَرِّ السَّامَّةِ وَ الْهَامَّةِ وَ الْعَامَّةِ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دَابَّةٍ صَغِیرَةٍ أَوْ کَبِیرَةٍ بِلَیْلٍ أَوْ نَهَارٍ وَ مِنْ شَرِّ فُسَّاقِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ وَ فُجَّارِهِمْ وَ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دَابَّةٍ رَبِّی آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبِّی عَلی‏ صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ»؛‏[1] راوی از امام باقر، یا امام صادق(ع) نقل می‌کند هرکس این کلمات را هر شب بخواند من برایش ضمانت می‌کنم که از شر و آزار هر شروری در امان باشد. بعد از نماز عشا بگوید: «پناه می‌برم به بزرگی خدا، پناه می‌برم به قدرت خدا، پناه می‌برم به مغفرت خدا، پناه می‌برم به رحمت خدا، پناه می‌برم به سلطان خدا که او به هر چیزی توانا است، پناه می‌برم به گذشت خدا، پناه می‌برم به آمرزش خدا و پناه می‌برم به رحمت خدا از شرّ هر گزنده و کشنده و از شرّ هر جاندار کوچک و بزرگ در شب و روز، و از شرّ بدکاران عرب و عجم، و از شرّ بدکاران جن و انس و از شرّ هر حیوانی که پروردگار من بر او تسلط دارد (اما سلطه‌ای با عدالت! چرا که) پروردگار من بر راه راست است!».‏ البته آیات و سوره‌هایی نیز در ضمن روایات آمده است؛[2] نظیر: 1. «إِنَّ وَلِیِّیَ اللَّهُ الَّذی نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّی الصَّالِحین»؛[3] ولی و سرپرست من، خدایی است که این کتاب را نازل کرده و او همه صالحان را سرپرستی می‏کند. 2. «وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَ الْأَرْضُ جَمیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمینِهِ سُبْحانَهُ وَ تَعالی‏ عَمَّا یُشْرِکُون»؛[4] آنها خدا را آن‌گونه که شایسته است نشناختند، در حالی‌که تمام زمین در روز قیامت در قبضه اوست و آسمان‌ها پیچیده در دست او خداوند منزّه و بلند مقام است از شریک‌هایی که برای او می‏‌پندارند. [1] . مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 83، ص 127، مؤسسة الطبع و النشر، بیروت، چاپ اول، 1410ق. [2] .کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 624، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق. [3] . اعراف، 196. [4] . زمر، 67.
عنوان سوال:
چه دعاها و آیاتی برای در امان ماندن خانه، جان، ناموس و مال و... از دزد و متجاوز مفید است؟
پاسخ:
در منابع حدیثی، دعاهای در جهت حفظ و سلامت جان و مال انسان از هر شر و بلایی؛ مانند سرقت و... آمده است؛ نظیر این دعا: «وَ مِنْهُ عَنِ الْخَضِرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عُمَرَ بْنِ مُسْلِمٍ وَ مُحَسِّنِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ أَوْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ کُلُّ مَنْ قَالَ هَذِهِ الْکَلِمَاتِ وَ اسْتَعْمَلَ هَذِهِ الْعُوذَةَ فِی کُلِّ لَیْلَةٍ ضَمِنْتُ لَهُ أَنْ لَا یَغْتَالَهُ مُغْتَالٌ مِنْ سَارِقٍ فِی اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَقُولُ بَعْدَ صَلَاةِ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ أَعُوذُ بِعِزَّةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِقُدْرَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِمَغْفِرَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِرَحْمَةِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِسُلْطَانِ اللَّهِ الَّذِی هُوَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَ أَعُوذُ بِکَرَمِ اللَّهِ وَ أَعُوذُ بِجَمْعِ اللَّهِ مِنْ شَرِّ کُلِّ جَبَّارٍ عَنِیدٍ وَ شَیْطَانٍ مَرِیدٍ وَ کُلِّ مُغْتَالٍ وَ سَارِقٍ وَ عَارِضٍ وَ مِنْ شَرِّ السَّامَّةِ وَ الْهَامَّةِ وَ الْعَامَّةِ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دَابَّةٍ صَغِیرَةٍ أَوْ کَبِیرَةٍ بِلَیْلٍ أَوْ نَهَارٍ وَ مِنْ شَرِّ فُسَّاقِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ وَ فُجَّارِهِمْ وَ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دَابَّةٍ رَبِّی آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبِّی عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ»؛[1] راوی از امام باقر، یا امام صادق(ع) نقل می‌کند هرکس این کلمات را هر شب بخواند من برایش ضمانت می‌کنم که از شر و آزار هر شروری در امان باشد. بعد از نماز عشا بگوید: «پناه می‌برم به بزرگی خدا، پناه می‌برم به قدرت خدا، پناه می‌برم به مغفرت خدا، پناه می‌برم به رحمت خدا، پناه می‌برم به سلطان خدا که او به هر چیزی توانا است، پناه می‌برم به گذشت خدا، پناه می‌برم به آمرزش خدا و پناه می‌برم به رحمت خدا از شرّ هر گزنده و کشنده و از شرّ هر جاندار کوچک و بزرگ در شب و روز، و از شرّ بدکاران عرب و عجم، و از شرّ بدکاران جن و انس و از شرّ هر حیوانی که پروردگار من بر او تسلط دارد (اما سلطه‌ای با عدالت! چرا که) پروردگار من بر راه راست است!». البته آیات و سوره‌هایی نیز در ضمن روایات آمده است؛[2] نظیر: 1. «إِنَّ وَلِیِّیَ اللَّهُ الَّذی نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّی الصَّالِحین»؛[3] ولی و سرپرست من، خدایی است که این کتاب را نازل کرده و او همه صالحان را سرپرستی می‌کند. 2. «وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَ الْأَرْضُ جَمیعاً قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ السَّماواتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمینِهِ سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّا یُشْرِکُون»؛[4] آنها خدا را آن‌گونه که شایسته است نشناختند، در حالی‌که تمام زمین در روز قیامت در قبضه اوست و آسمان‌ها پیچیده در دست او خداوند منزّه و بلند مقام است از شریک‌هایی که برای او می‌پندارند. [1] . مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 83، ص 127، مؤسسة الطبع و النشر، بیروت، چاپ اول، 1410ق. [2] .کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 624، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق. [3] . اعراف، 196. [4] . زمر، 67.
- [سایر] چه دعاها و آیاتی برای در امان ماندن خانه، جان، ناموس و مال و... از دزد و متجاوز مفید است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اگر کسی با دزدی که وارد خانه اش شده درگیر شود و به او اسیب برساند باید به او (دزد) دیه بپردازد؟ اگر اینطور است پس تکلیف این حکم (دفاع از جان و مال و ناموس واجب است) چه میشود؟ آیا با این حکم دزدان تشو یق نمیشوند؟
- [سایر] آیا ولی فقیه می تواند درباره مال و جان و ناموس ما تصمیمی بگیرد؟
- [سایر] اینجانب در قسمت اداری یک شرکت خودروسازی فعالیت می نمایم. با وجود اینکه روزانه بیش از دو ساعت مفید نیستیم و تنها به جهت تخصص و حضور در شرکت حقوق دریافت می کنیم. 2. اگر در زمانهای بیکاری به فعالیتهایی همچون مطالعه و ... در سر کار روی بیاوریم، اشکالی دارد؟ 3. به جهت نیاز معیشتی ،اضافه کاری یک عرف مقبول در شرکت است.آیا اضافه کار ماندن با وجود اینکه می دانیم برای شرکت مفید نیستیم، شبه ناک است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر یک طایفه از شیعیان بر طایفه دیگر حمله مسلحانه نماید بطوری که خوف جان، مال و ناموس عدّه ای در آن باشد، آیا بر طایفه دیگر دفاع واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر یک طایفه از شیعیان بر طایفه دیگر حمله مسلحانه نماید بطوری که خوف جان، مال و ناموس عدّه ای در آن باشد، آیا بر طایفه دیگر دفاع واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مرد مسلمانی نیمه شب به منزل مسکونی خود وارد شود، و بدون قصد قتل، و بی اطّلاع از این که فردی اجنبی در داخل خانه است، با فردی مواجه شود که دو بار مزاحمت ناموسی برای همسرش داشته، و در دادگاه محکومیّت پیدا کرده، و از شرایط موجود خانه، و وجود فیزیکی متجاوز، و دیگر قرائن معقول علم پیدا کند که برای تجاوز به ناموسش به حریم خانه او وارد شده، لذا با او درگیر شده و در یک وضعیّت خاص و بحرانی و غافلگیر کننده، که ترس فوت وقت و غلبه متجاوز بوده، و امکان توسّل به نیروی انتظامی نداشته، و نتواند به طریق آسانتر متجاوز را دفع کند، و پس از درگیری کوتاهی ناچاراً با کارد آشپزخانه به دفاع از ناموس و جانش می پردازد، که در نهایت منتهی به قتل زانی می گردد. سپس شخصاً به نیروی انتظامی رفته و خود را تسلیم قانون می کند. آیا دیه ای به شخص زانی و اولیای دم او تعلّق می گیرد؟
- [سایر] نقش امام سجاد (ع) در واقعه حره چه بود؟ مگر می شود ایشان به تقیه رضایت داده باشند و در مقابل تجاوز به جان و مال و ناموس مردم ساکت بنشینند؟ ایشان که اینقدر در مجالس یزید و عبیدالله (لعنه الله علیهم اجمعین) از خود شجاعت نشان دادند مگر میشود نسبت به چنین فاجعه ای ساکت بنشینند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مالکیت فکری که در عصر ما معمول شده در مورد تألیف کتاب ها، اختراعات و صنایع اکتشاف داروها، تولید فیلم های مفید و سی دی ها جنبه شرعی دارد یا نه؟ به این معنی که اگر کسی به حریم آن تجاوز کند مانند تجاوز به حریم ملک های مادّی مانند خانه و زمین و اتومبیل است و غاصب محسوب می شود یا نه؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مقاومت در مقابل جانی یا سارق برای جلوگیری از تجاوز یا هتک ناموس و یا سرقت را بیان فرمائید : الف - آنجا که احتمال آبروریزی مجنی علیه در کار باشد. ب - آنجا که احتمال قتل یا ضرب و جرح شدید یا متوسط مجنی علیه باشد. ج - آنجا که مال معمولی، زیاد یا کم مورد تعرّض باشد. د - جایی که مقاومت منجر به قتل جانی یا سارق شود و اگر از موارد عدم جواز برخورد با جانی یا سارق باشد تکلیف قاتل مدافع و دم متجاوز چیست؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی ادّعای نبوّت و پیامبری کند یا به پیغمبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم یا یکی از ائمّه معصومین علیهم السلام یا حضرت زهرا علیها السلام دشنام دهد، بر هر کس که بشنود واجب است او را بکشد مگر اینکه بر جان یا مال یا ناموس خود یا مسلمان دیگری بترسد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان از طریق معقولی گمان کند شخصی قصد هجوم به جان یا مال و یا ناموس وی را دارد و در مقام دفاع و با رعایت مراتب آن، خسارتی به مهاجم برساند و بعد معلوم شود اشتباه کرده، گناهکار نیست، ولی ضامن خسارتی که وارد نموده می‌باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر از درنده بترسد، یا جستوجوی آب بهقدری سخت باشد که نتواند تحمل کند، یا وقت نماز بهقدری تنگ باشد که هیچ نتواند جستوجو کند، جستوجو لازم نیست، ولی اگر بتواند مقداری جستوجو کند، همان مقدار جستوجو لازم است؛ و اگر از دزد بر جان یا مال خودش بترسد نباید در جستوجوی آب برود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر از درنده بترسد ، یا جستجوی آب بقدری سخت باشد که نتواند تحمل کند یا وقت نماز بقدری تنگ باشد که هیچ نتواند جستجو کند ، جستجو لازم نیست ، ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند به همان مقدار جستجو لازم است و اگر از دزد بر جان و مال خودش بترسد ، نباید در جستجوی آب برود ولی اگر مالی که احتمال می دهد از بین برود به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس دیگری هم نداشته باشد ، جستجوی آب واجب است .
- [آیت الله اردبیلی] اگر از درنده بترسد یا جستجوی آب به قدری سخت باشد که نتواند تحمل کند یا وقت نماز به قدری تنگ باشد که هیچ نتواند جستجو کند، جستجو لازم نیست؛ ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند، جستجو به همان مقدار لازم است و اگر از دزد بر جان یا مال خود بترسد، نباید در جستجوی آب برود؛ ولی اگر مالی که احتمال می‌دهد از بین برود به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس دیگری نیز نداشته باشد، جستجوی آب واجب است.
- [آیت الله سبحانی] اگر از درنده بترسد، یا جستوجوی آب به قدری سخت باشد که نتواند تحمّل کند یا وقت نماز به قدری تنگ باشد که هیچ نتواند جستوجو کند، جستوجو لازم نیست ولی اگر بتواند مقداری جستوجو کند به همان مقدار جستوجو لازم است و اگر از دزد بر جان یا مال خودش بترسد نباید در جستوجوی آب برود ولی اگر مالی که احتمال می دهد از بین برود به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس دیگری هم نداشته باشد جستوجوی آب واجب است.
- [امام خمینی] اگر از درنده بترسد یا جستجوی آب به قدری سخت باشد که نتواند تحمل کند یا وقت نماز به قدری تنگ باشد که هیچ نتواند جستجو کند، جستجو لازم نیست. ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند، به همان مقدار جستجو لازم است. و اگر از دزد بر جان یا مال خودش بترسد، نباید در جستجوی آب برود. ولی اگر مالی که احتمال می دهد از بین برود، به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس دیگری هم نداشته باشد، جستجوی آب واجب است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مردی بمیرد و فرزند نداشته باشد، یک چهارم مال او را زن و بقیّه را ورثه دیگر میبرند و اگر از آن زن یا از زن دیگر فرزند داشته باشد، یک هشتم مال را زن و بقیّه را ورثه دیگر میبرند و اگرچه بعید نیست گفته شود که: (زن از همه اموال ارث میبرد، ولی زنی که از لحاظ سنی و داشتن یا نداشتن اولاد و جهات دیگر، مظنّه ماندن او در خانه مرد کم است، از زمین خانهای که محل زندگی مرد و خانواده او بوده و قیمت آن زمین ارث نمیبرد و نیز از خود هوایی آن، مثل بنا و درخت ارث نمیبرد و فقط از قیمت هوایی ارث میبرد و همچنین از زمینها و خانههای دیگر مرد که به عنوان سرمایه او محسوب میشدند و نه محل زندگی خانوادهاش، ارث میبرد)؛ ولی احتیاط واجب آن است که بقیه ورثه با زن در مورد زمینها و خانههایی که متعلّق به مرد و خانوادهاش بوده، مصالحه نمایند.
- [آیت الله مظاهری] یکی از گناهان بزرگ در اسلام ظلم است و عقلًا و شرعاً گناهی بزرگتر از ظلم نداریم، و از نظر قرآن و روایات اهلبیت(سلاماللهعلیهم) ظلم اقسامی دارد: الف) ظلم به خداوند متعال، و کفر و شرک و کفران نعمت از مصادیق بارز این قسم است، چنانکه مخالفت با خدای متعال و ظلم به بندگان او از مصادیق خفیّه این قسم است. ب) ظلم به بندگان خدای متعال بلکه به مخلوقات او، و از مصادیق بارز آن تجاوز به جان و مال دیگران است که به آن حقّالنّاس گفته میشود و پروردگار عالم از ذرّهای از آن نخواهد گذشت. ج) ظلم به بندگان در جهت آبروی آنها، و از مصادیق بارز آن غیبت، تهمت، استهزا و سرزنش است و در روایات آن را از رباخواری بدتر دانسته است، در حالی که رباخواری در اسلام جنگ با خداست. د) ظلم به دیگران در جهت عرض و ناموس آنها، و در اسلام و نزد متشرّعه بلکه نزد همه مردم، این قسم قبیحتر از اقسام گذشته است.
- [آیت الله اردبیلی] (حج) زیارت کردن خانه خداوند متعال و انجام دادن اعمالی است که دستور داده‌اند در آنجا بجا آورده شود و در تمام عمر بر هر کسی که شرایط ذیل را دارا باشد، یک مرتبه واجب میشود: اوّل:آن که بالغ باشد.دوم:آن که عاقل و آزاد باشد.سوم:به واسطه رفتن به حجّ =============================================================================== 1 آل عمران(3):96 و 97 نهج البلاغه، خطبه 1. 2 مائده(5):97. 3 وسائل الشیعة، چاپ آل البیت، باب 1 از (أبواب وجوب الحجّ و شرائطه)،ح18،ج11،ص14. مجبور نشود کار حرامی را که اهمیّت آن در شرع مقدّس از حجّ بیشتر است انجام دهد، یا عمل واجبی را که از حجّ مهمتر است ترک نماید.چهارم:آن که مستطیع باشد و شرایط استطاعت عبارت است از: 1 آن که توشه راه و چیزهایی را که بر حسب حال خود در سفر به آن احتیاج دارد و در کتاب (مناسک حجّ و عمره) گفته شده دارا باشدو نیز وسیله سفر یا مالی که بتواند آنها را تهیّه کند، داشته باشد. 2 سلامت مزاج و توانایی آن را داشته باشد که بتواند به مکّه برود و اعمال حجّ را بجا آورد. 3 در راه مانعی از رفتن و برگشتن نباشد و اگر راه را بسته باشند یا انسان بترسد که در راه جان یا عرض او از بین برود یا مال او را ببرند، حجّ بر او واجب نیست، ولی اگر از راه دیگری بتواند برود اگرچه دورتر باشد در صورتی که مشقّت زیاد نداشته باشد و یا موجب ضرر قابل توجه به وی نگردد، باید از آن راه برود. 4 به اندازه بجا آوردن اعمال حجّ وقت داشته باشد. 5 مخارج کسانی را که خرجی آنان بر او واجب است، مثل زن و بچّه ومخارج افرادی را که مردم خرجی دادن به آنها را لازم می‌دانند، داشته باشد. 6 بعد از برگشتن از حجّ، کسب، زراعت، عایدی ملک، یا راه دیگری برای تأمین معاش خود داشته باشد که مجبور نشود به زحمت زندگی کند.