بر اساس عقیده قطعی شیعه، پیامبران و امامان معصوم(ع) در قله دانش و حکمت و معرفت قرار داشته و علمی که خداوند به آنان عطا کرده است، از علم تمام مردم بالاتر است و هیچ‌یک از مردم را یارای درک مقام برتر علمی آنان نیست. بنابراین، تردیدی نیست آنچه بشر با دانش ناقص خویش به دست آورده فراتر از دانش پروردگار نیست که خداوند آن‌را در اختیار معصومان(ع) قرار داده است. بر همین اساس، دانش‌های امروزین نیز در حیطه دانشی آن بزرگواران است.
به فرموده امام علی(ع) سیلاب دانش از آنان سرازیر بوده و هیچ پرنده بلند پروازی به بلندای قله علم و کمال آنان نتواند برسد.[1] از آنجا که در گفتمان امامت، امام وظیفه و مسئولیت خطیر حفاظت از کیان دین و شریعت و تبیین احکام الهی و هدایت و اصلاح امر مردم را بر عهده دارد، این اقتضا می‌کند که آگاهی او از دین کامل و بی‌نقص بوده و در هیچ مسئله‌ای نیازمند به هدایت و تعلیم دیگران نباشد. در غیر این صورت، نقش هدایت‌گری مطلق امام معصوم(ع) محل تردید قرار خواهد گرفت. به این جهت، در ذیل برخی روایات «حدیث ثقلین» از اعلمیت اهل بیت(ع) سخن به میان آمده و گفته شده: «هرگز بر آنان پیشی نگیرید که به هلاکت افتید و به ایشان تعلیم ندهید که آنان از شما داناترند».[2] در روایات بسیاری از ائمه اطهار(ع) آن بزرگواران، مخزن علم و محل اسرار الهی، راسخان در قرآن، و معادن و سرچشمههای دانش و حکمت، زنده کننده علم و میراننده جهل و وارثان انبیاء و مانند آن لقب گرفته‌اند. برای نمونه برخی از روایات که دلالت بر علم بی‌پایان معصومان(ع) می‌کند، بیان می‌شود:
1. سدیر گوید: به امام باقر(ع) گفتم: قربانت! شما چه سمتی دارید؟ امام(ع) فرمود: «ما خزانه‌دار علم خدائیم، ما مترجم وحی خدائیم و ما حجت رسائیم بر هرکه در زیر آسمان و روی زمین است».[3]
2. امام صادق (ع) می‌فرماید: «ما اهل بیت(ع) ولیّ امر (امامت و خلافت)[4] خدا و گنجینه علم خدا و صندوق وحی خدا هستیم».[5] [1] . «أَمَا وَ اللَّهِ لَقَدْ تَقَمَّصَهَا فُلَانٌ [ابْنُ أَبِی قُحَافَةَ] وَ إِنَّهُ لَیَعْلَمُ أَنَّ مَحَلِّی مِنْهَا مَحَلُّ الْقُطْبِ مِنَ الرَّحَی یَنْحَدِرُ عَنِّی السَّیْلُ وَ لَا یَرْقَی إِلَیَّ الطَّیْرُ فَسَدَلْتُ دُونَهَا ثَوْباً وَ طَوَیْتُ عَنْهَا کَشْحاً وَ طَفِقْتُ أَرْتَئِی بَیْنَ أَنْ أَصُولَ بِیَدٍ جَذَّاءَ أَوْ أَصْبِرَ عَلَی طَخْیَةٍ عَمْیَاءَ یَهْرَمُ فِیهَا الْکَبِیرُ وَ یَشِیبُ فِیهَا الصَّغِیرُ وَ یَکْدَحُ فِیهَا مُؤْمِنٌ حَتَّی یَلْقَی رَبَّه»؛ شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، صالح، صبحی، خطبه 3، ص 48، هجرت، قم، چاپ اول، 1414ق. [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 294، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق. [3] . همان، ص 192. [4] . مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق و مصحح: رسولی، سید هاشم، ج 2، ص 346، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ دوم، 1404ق. [5] . الکافی، ج 1، ص 192.
