1. «و الضّحی»، و «انشراح» یک سوره حساب می‌شود و سوره «فیل» و «قریش» نیز یک سوره. و گفتن «بسم الله الرّحمن الرّحیم» در میان هر یک از این سوره‌ها واجب است. پس نمازگزار نمی‌تواند هر کدام از آنها را به تنهایی در یک رکعت نماز بخواند، بلکه بعد از خواندن سوره حمد، اول بایستی سوره «فیل» و سپس سوره «قریش» را بخواند؛ و همین‌گونه است حال دو سوره «الضحی» و «الانشراح» که نمازگزار باید اول سوره «الضحی» و سپس سورۀ «انشراح» را با آن بخواند.[1] حال اگر نمازگزار یکی از این سوره‌ها را از روی جهل به مسئله به تنهایی بخواند، اگر در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد، نماز او صحیح است.[2] 2. اگر نمازگزار بعد از حمد، مشغول خواندن سوره توحید (قل هو اللّه احد)، یا سوره کافرون (قل یا ایّها الکافرون) شود، نمی‌تواند آن‌را نیمه کاره رها کند و سوره دیگری بجای آن بخواند. ولی در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روی فراموشی به جای سوره «جمعه» و «منافقین»، یکی از این دو سوره را بخواند، تا به نصف نرسیده، می‌تواند آن‌را رها کند و سوره جمعه و منافقین را بخواند.[3] [1] . ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 543 – 544، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [2] . همان، ص 609. [3] . همان، ص 548.
کدام سورهها از قرآن هستند اگر در نماز بعد از حمد خوانده شود، سوره بعد از اینها بدون (بسم الله) باید خوانده شود و کدام سورهها از قرآن هستند اگر بعد از حمد شروع کنیم باید تا آخر سوره را بخوانیم؟
1. «و الضّحی»، و «انشراح» یک سوره حساب میشود و سوره «فیل» و «قریش» نیز یک سوره. و گفتن «بسم الله الرّحمن الرّحیم» در میان هر یک از این سورهها واجب است. پس نمازگزار نمیتواند هر کدام از آنها را به تنهایی در یک رکعت نماز بخواند، بلکه بعد از خواندن سوره حمد، اول بایستی سوره «فیل» و سپس سوره «قریش» را بخواند؛ و همینگونه است حال دو سوره «الضحی» و «الانشراح» که نمازگزار باید اول سوره «الضحی» و سپس سورۀ «انشراح» را با آن بخواند.[1] حال اگر نمازگزار یکی از این سورهها را از روی جهل به مسئله به تنهایی بخواند، اگر در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد، نماز او صحیح است.[2]
2. اگر نمازگزار بعد از حمد، مشغول خواندن سوره توحید (قل هو اللّه احد)، یا سوره کافرون (قل یا ایّها الکافرون) شود، نمیتواند آنرا نیمه کاره رها کند و سوره دیگری بجای آن بخواند. ولی در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روی فراموشی به جای سوره «جمعه» و «منافقین»، یکی از این دو سوره را بخواند، تا به نصف نرسیده، میتواند آنرا رها کند و سوره جمعه و منافقین را بخواند.[3] [1] . ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 543 – 544، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [2] . همان، ص 609. [3] . همان، ص 548.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی بعد از حمد بدون قصد بسم الله را خواند میتواند هر سورهای را بخواند؟ یا لازم است بسم الله را به نیت سوره مشخص بگوید؟
- [آیت الله سبحانی] آیا به نظر حضرت عالی بسم الله هر سوره جزء آن سوره است؟ و اگر فردی در نماز بعد از حمد به نیّت خواندن یک سوره بسم الله بگوید و بعد نیّتش عوض شود و بخواهد سوره دیگری بخواند باید دوباره بسم الله بگوید؟
- [سایر] چرا در میان سوره های قرآن سوره توبه «بسم اللّه الرحمن الرحیم» ندارد؟
- [آیت الله سبحانی] در رکعت دوّم مأموم که رکعت سوم امام است مأموم بسم الله الرحمن الرحیم و حمد و سوره را بلند بخواند یا آهسته؟(در نمازهایی که بلند خوانده می شود)
- [سایر] چرا در ابتدای سوره توبه (بسم الله الرحمن الرحیم) نیست؟ اگر امروزه آن را با بسم الله بخوانیم، اشکال دارد؟ و آیا درست است که: در نسخه ای از قرآن که در دست ابن مسعود بود در ابتدای سورۀ توبه بسم الرحمن الرحیم وجود داشته است و همچنین در حدود 157 آیه از ابتدای این سوره حذف شده و قبل از آن سورۀ توبه به بلندی سورۀ بقره بوده است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اگر "بسم الله الرحمن الرحیم" اول سوره را در نماز واجب به نیت سوره توحید عادت کرده باشیم بگوئیم و تصمیم داشته باشیم سوره ای جز سوره توحید بخوانیم و از روی فراموشی بدون این که توجه کنیم الان چه سوره ای قرار است خوانده شود "بسم الله الرحمن الرحیم" بگوئیم الف-آیا باید دوباره به نیت آن سوره "بسم الله الرحمن الرحیم" بگوئیم؟ آیا احتیاطاً مجاز به دوباره گفتن هستیم؟ در مورد نماز مستحبی چطور؟ اگر به سوره ای جز توحید و کافرون عادت داشته باشیم چطور؟ ب- آیا مجزی است در نماز واجب یا مستحبی از سوره توحید را به سوره کافرون عدول کرد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا باید برای هر سوره در نماز قبل از بسم الله نیت همان سوره را کرد و بعد بسم الله آن را به نیت آن گفت؟
- [سایر] چرا سوره توبه بسم الله ندارد؟
- [سایر] دیدگاه مفسران درباره جزء آیات قرآن بودن بسم الله الرّحمن الرّحیم چیست؟
- [سایر] چرا در اوّل سوره توبه «بسم الله» نیست و چرا در وسط سوره نمل «بسم الله» هست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند، بنا بر احتیاط باید (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم) را آهسته بخواند.
- [آیت الله مظاهری] اگر در رکعت سوّم و چهارم حمد بخواند باید بسم اللَّه آن را هم آهسته بگوید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در رکعت سوم وچهارم حمد بخواند، بنابر احیتاط واجب باید بسم الله آن را هم آهسته بگوید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند؛ بنا بر احتیاط واجب باید بسم اللّه آن را هم آهسته بگوید.
- [آیت الله بهجت] اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند، بنابر احتیاط واجب باید (بسم اللّه) آن را هم آهسته بگوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند بنابر احتیاط واجب باید بسم الله ان را هم اهسته بخواند
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در رکعت سوم یا چهارم حمد خواند ، بنابر احتیاط واجب بسم الله آن را آهسته بگوید .
- [آیت الله سبحانی] اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند، بنابر احتیاط واجب باید بسم الله آن را هم آهسته بگوید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند، بنابر احتیاط واجب باید "بِسْمِ اللهِ" آن را هم آهسته بگوید.
- [آیت الله بروجردی] اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند، بنا بر احتیاط واجب باید (بسم اللهِ) آن را هم آهسته بگوید.