کدام سوره را پیامبر(ص) دوست داشت در نماز عید فطر، قربان و جمعه بخواند؟ و کدام سوره به نام پیامبر می‌باشد؟
1. امام علی(ع) فرمود: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (ص) کَانَ یَقْرَأُ فِی‏ الْعِیدَیْنِ‏ بِسَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی وَ هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغَاشِیَةِ»؛[1] روش همیشگی رسول خدا(ص) این بود که در نماز عید فطر و قربان، سوره «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی‏» و سوره «هل أتیک حدیث الغاشیة» را قرائت می‏کردند. همچنین در منابع اهل سنت آمده است: «کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقْرَأُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ فِی الْجُمُعَةِ بِسَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی و هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغَاشِیَةِ فَإِذَا اجْتَمَعَ الْعِیدُ وَ الْجُمُعَةُ فِی یَوْمٍ وَاحِدٍ قَرَأَبهما جمیعا فی الجمعة و العید»؛[2] روش همیشگی رسول خدا(ص) این بود که در نماز عید فطر و قربان، سوره «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی‏» (اعلی) و سوره «هل اتیک حدیث الغاشیة» (غاشیه) را قرائت می‏کرد. و اگر عید فطر و قربان مصادف با روز جمعه می‌شد، [هم نماز عید و هم نماز جمعه را برگزار می‌فرمود] و در هر دو نماز هر دو سوره را می‌خواند؛ یعنی در رکعت اول بعد از سوره حمد، سوره اعلی و در رکعت دوم بعد از سوره حمد، سوره غاشیه را می‌خواند. گفتنی است؛ اگر نماز روز عید فطر یا قربان مصادف با روز جمعه شود؛ در صورت خواندن نماز عید، خواندن نماز جمعه لازم نیست. اما برگزاری نماز جمعه (در صورت فراهم بودن شرایط) مانعی ندارد و می‌توان در آن شرکت کرد و نماز جمعه را خواند.[3] همان‌طور که در روایاتی از شیعه و سنی به آن اشاره شده است؛ مانند: امام صادق(ع) فرمود: «در ایام خلافت امام علی(ع)، آن‌حضرت در خطبه نماز عید فرمود: دو عید جمع شده است و جمعی که سختی کشیده‌اند و به این ثواب رسیده‌اند هر کس می‌خواهد می‌تواند در نماز جمعه حاضر شود و هر کس نمی‌خواهد بر او حرجی نیست و نیامدن به او ضرر نمی‏رساند و نماز ظهر را بجای نماز جمعه بخواند...».[4] همچنین در روایتی نقل شده است: «پیامبر گرامی اسلام(ص) نماز عید را خواند سپس برای شرکت در نماز جمعه رخصت داد و فرمود هر کسی که می‌خواهد می‌تواند در نماز جمعه شرکت کرده و آن‌را بجا آورد و هر کسی که نمی‌خواهد، اجازه دارد که نماز جمعه را نخواند».[5] 2. سوره‌ای که به نام رسول خدا(ص) در قرآن آمده، سوره 47 قرآن(محمد) است.   [1] . راوندی کاشانی، فضل الله بن علی، النوادر، محقق و مصحح: صادقی اردستانی، احمد، ص 39، دار الکتاب، قم، چاپ اول، بی‌تا. [2] . ابن حبان تمیمی، الإحسان فی تقریب صحیح ابن حبان، تحقیق و تعلیقه: شعیب الأرنؤوط، ج 7، ص 62 – 63، مؤسسة الرسالة، بیروت، چاپ اول، 1408ق؛ سلمی نیسابوری، أبو بکر محمد بن إسحاق، صحیح ابن خزیمة، محقق: أعظمی، محمد مصطفی، ج 2، ص 358، المکتب الإسلامی، بیروت، بی‌تا؛ شیبانی، أبو عبد الله أحمد بن محمد، مسند احمد، تحقیق: الأرنؤوط، شعیب، مرشد، عادل و دیگران، اشراف: ترکی، عبد الله بن عبد المحسن، ج 30، ص 333، مؤسسة الرسالة، بیروت، چاپ اول، 1421ق. [3] . ر.ک: نجفی، محمد حسن، مجمع الرسائل (محشّی)، ص 409، مؤسسه صاحب الزمان(ع)، مشهد، چاپ اول، 1415ق؛ طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، العروة الوثقی (المحشّٰی)، گردآورنده: محسنی سبزواری‌، احمد، ج 3، ص 401، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1419ق؛  موسوی خویی، سید ابو القاسم، موسوعة الإمام الخوئی، ج 19، ص 340 – 341، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی، قم، چاپ اول، 1418ق. [4] . شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 7، ص 447، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1409ق؛ همچنین ر.ک: کوفی، محمد بن محمد اشعث، الجعفریات (الأشعثیات)، ص 45، مکتبة نینوی الحدیثة، تهران، چاپ اول، بی‌تا. [5] . بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، محقق: عطا، محمد عبد القادر، ج 3، ص 443 و 444، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ سوم، 1424ق.    
عنوان سوال:

کدام سوره را پیامبر(ص) دوست داشت در نماز عید فطر، قربان و جمعه بخواند؟ و کدام سوره به نام پیامبر می‌باشد؟


پاسخ:

1. امام علی(ع) فرمود: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (ص) کَانَ یَقْرَأُ فِی‏ الْعِیدَیْنِ‏ بِسَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی وَ هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغَاشِیَةِ»؛[1] روش همیشگی رسول خدا(ص) این بود که در نماز عید فطر و قربان، سوره «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی‏» و سوره «هل أتیک حدیث الغاشیة» را قرائت می‏کردند.
همچنین در منابع اهل سنت آمده است: «کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقْرَأُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ فِی الْجُمُعَةِ بِسَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی و هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغَاشِیَةِ فَإِذَا اجْتَمَعَ الْعِیدُ وَ الْجُمُعَةُ فِی یَوْمٍ وَاحِدٍ قَرَأَبهما جمیعا فی الجمعة و العید»؛[2] روش همیشگی رسول خدا(ص) این بود که در نماز عید فطر و قربان، سوره «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی‏» (اعلی) و سوره «هل اتیک حدیث الغاشیة» (غاشیه) را قرائت می‏کرد. و اگر عید فطر و قربان مصادف با روز جمعه می‌شد، [هم نماز عید و هم نماز جمعه را برگزار می‌فرمود] و در هر دو نماز هر دو سوره را می‌خواند؛ یعنی در رکعت اول بعد از سوره حمد، سوره اعلی و در رکعت دوم بعد از سوره حمد، سوره غاشیه را می‌خواند.
گفتنی است؛ اگر نماز روز عید فطر یا قربان مصادف با روز جمعه شود؛ در صورت خواندن نماز عید، خواندن نماز جمعه لازم نیست. اما برگزاری نماز جمعه (در صورت فراهم بودن شرایط) مانعی ندارد و می‌توان در آن شرکت کرد و نماز جمعه را خواند.[3] همان‌طور که در روایاتی از شیعه و سنی به آن اشاره شده است؛ مانند:
امام صادق(ع) فرمود: «در ایام خلافت امام علی(ع)، آن‌حضرت در خطبه نماز عید فرمود: دو عید جمع شده است و جمعی که سختی کشیده‌اند و به این ثواب رسیده‌اند هر کس می‌خواهد می‌تواند در نماز جمعه حاضر شود و هر کس نمی‌خواهد بر او حرجی نیست و نیامدن به او ضرر نمی‏رساند و نماز ظهر را بجای نماز جمعه بخواند...».[4]
همچنین در روایتی نقل شده است: «پیامبر گرامی اسلام(ص) نماز عید را خواند سپس برای شرکت در نماز جمعه رخصت داد و فرمود هر کسی که می‌خواهد می‌تواند در نماز جمعه شرکت کرده و آن‌را بجا آورد و هر کسی که نمی‌خواهد، اجازه دارد که نماز جمعه را نخواند».[5]
2. سوره‌ای که به نام رسول خدا(ص) در قرآن آمده، سوره 47 قرآن(محمد) است.   [1] . راوندی کاشانی، فضل الله بن علی، النوادر، محقق و مصحح: صادقی اردستانی، احمد، ص 39، دار الکتاب، قم، چاپ اول، بی‌تا. [2] . ابن حبان تمیمی، الإحسان فی تقریب صحیح ابن حبان، تحقیق و تعلیقه: شعیب الأرنؤوط، ج 7، ص 62 – 63، مؤسسة الرسالة، بیروت، چاپ اول، 1408ق؛ سلمی نیسابوری، أبو بکر محمد بن إسحاق، صحیح ابن خزیمة، محقق: أعظمی، محمد مصطفی، ج 2، ص 358، المکتب الإسلامی، بیروت، بی‌تا؛ شیبانی، أبو عبد الله أحمد بن محمد، مسند احمد، تحقیق: الأرنؤوط، شعیب، مرشد، عادل و دیگران، اشراف: ترکی، عبد الله بن عبد المحسن، ج 30، ص 333، مؤسسة الرسالة، بیروت، چاپ اول، 1421ق. [3] . ر.ک: نجفی، محمد حسن، مجمع الرسائل (محشّی)، ص 409، مؤسسه صاحب الزمان(ع)، مشهد، چاپ اول، 1415ق؛ طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، العروة الوثقی (المحشّٰی)، گردآورنده: محسنی سبزواری‌، احمد، ج 3، ص 401، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1419ق؛  موسوی خویی، سید ابو القاسم، موسوعة الإمام الخوئی، ج 19، ص 340 – 341، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی، قم، چاپ اول، 1418ق. [4] . شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 7، ص 447، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1409ق؛ همچنین ر.ک: کوفی، محمد بن محمد اشعث، الجعفریات (الأشعثیات)، ص 45، مکتبة نینوی الحدیثة، تهران، چاپ اول، بی‌تا. [5] . بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، محقق: عطا، محمد عبد القادر، ج 3، ص 443 و 444، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ سوم، 1424ق.    





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین