http://www.islamquest.net

اولین شهدای صدر اسلام چه کسانی بودند و به دست چه کسی به شهادت رسیدند؟
اولین مرد و زن مسلمان که در راه اسلام به شهادت رسیدند یاسر و سمیه پدر و مادر عمّار، یار فداکار و با وفای رسول خدا(ص) و امام علی(ع) بودند. خلاصه زندگی آنان را بنابر آنچه برخی تاریخ‌نگاران نقل کرده‌اند چنین است: یاسر بن عامر پدر عمّار همراه دو برادر خود حارث و مالک از یمن به مکه در جست‌وجوی برادر دیگر خود آمدند، حارث و مالک به یمن برگشتند، ولی یاسر در مکه ماند و با ابو حذیفة بن مغیرة بن عبد الله بن عمر بن مخزوم هم‌‌پیمان شد و او کنیز خود را که نامش سمیه دختر خیاط بود به همسری یاسر درآورد و عمار از او تولد یافت، و ابو حذیفه سمیه را آزاد کرد. یاسر و عمار همواره با ابو حذیفه بودند تا او درگذشت، و چون خداوند دین اسلام را پدید آورد، یاسر و سمیه و عمار و برادرش عبد الله بن یاسر مسلمان شدند. یاسر پسر دیگری بزرگ‌تر از عمار و عبد الله، به نام حریث، داشت که بنی‌دیل در جاهلیت او را کشتند.[1] ابن اثیر درباره خانواده عمار یاسر می‌گوید: یکی دیگر از مسلمانان ناتوان که فاقد قبیله و پشتیبان و نیروی دفاع بودند، عمار بن یاسر ابو الیقظان عنسی که از عشیره مراد است می‌باشد. او با پدر و مادر خود اسلام آوردند. او و پدر و مادرش از پیشگامان در قبول اسلام بودند. هنگامی که تصمیم به مسلمان شدن گرفت پیامبر(ص) در خانه ارقم بن ابی ارقم بود. او پس از چند تن مسلمان اسلام آورد. او و صهیب در یک روز ایمان آوردند. یاسر (پدر عمار) هم­پیمان بنی مخزوم بود. آنها عمار و پدر و مادر او را به صحرا برده هنگامی که گرما شدت می‌کرد آنها را بر ریگ‌های داغ شکنجه می‌دادند، روزی پیامبر(ص) بر آنها گذشت و فرمود: «ای خانواده یاسر! صبر کنید که بهشت وعده‌گاه شماست»، یاسر از شدت شکنجه از دنیا رفت، همسر او سمیه با ابوجهل درشتی کرد ابوجهل نیزه‌ای که در دست داشت بر او فرو آورد و او را به شهادت رساند. آن زن نخستین شهید اسلام بود.[2] ابن حجر عسقلانی می‌نویسد: ابن سعد به سند صحیح از مجاهد نقل کرده که اولین شهید در اسلام سمیه، مادر عمار یاسر است و پیرزنی ناتوان بود و هنگامی که ابوجهل در جنگ بدر کشته شد پیامبر(ص) به عمار فرمود: «قتل اللَّه قاتل أمّک»؛ خداوند کشنده مادرت را کُشت.[3]   [1] . ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری، تحقیق: عطا، محمد عبد القادر، ج 4، ص 101، دار الکتب العلمیة، بیروت‏، چاپ اول، 1410ق. [2] . ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ‏، ج 2، ص 67، دار الصادر، بیروت، 1385ق.‏ [3] . ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 8، ص 190، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1415ق.
عنوان سوال:

اولین شهدای صدر اسلام چه کسانی بودند و به دست چه کسی به شهادت رسیدند؟


پاسخ:

اولین مرد و زن مسلمان که در راه اسلام به شهادت رسیدند یاسر و سمیه پدر و مادر عمّار، یار فداکار و با وفای رسول خدا(ص) و امام علی(ع) بودند.
خلاصه زندگی آنان را بنابر آنچه برخی تاریخ‌نگاران نقل کرده‌اند چنین است:
یاسر بن عامر پدر عمّار همراه دو برادر خود حارث و مالک از یمن به مکه در جست‌وجوی برادر دیگر خود آمدند، حارث و مالک به یمن برگشتند، ولی یاسر در مکه ماند و با ابو حذیفة بن مغیرة بن عبد الله بن عمر بن مخزوم هم‌‌پیمان شد و او کنیز خود را که نامش سمیه دختر خیاط بود به همسری یاسر درآورد و عمار از او تولد یافت، و ابو حذیفه سمیه را آزاد کرد. یاسر و عمار همواره با ابو حذیفه بودند تا او درگذشت، و چون خداوند دین اسلام را پدید آورد، یاسر و سمیه و عمار و برادرش عبد الله بن یاسر مسلمان شدند. یاسر پسر دیگری بزرگ‌تر از عمار و عبد الله، به نام حریث، داشت که بنی‌دیل در جاهلیت او را کشتند.[1]
ابن اثیر درباره خانواده عمار یاسر می‌گوید: یکی دیگر از مسلمانان ناتوان که فاقد قبیله و پشتیبان و نیروی دفاع بودند، عمار بن یاسر ابو الیقظان عنسی که از عشیره مراد است می‌باشد. او با پدر و مادر خود اسلام آوردند. او و پدر و مادرش از پیشگامان در قبول اسلام بودند. هنگامی که تصمیم به مسلمان شدن گرفت پیامبر(ص) در خانه ارقم بن ابی ارقم بود. او پس از چند تن مسلمان اسلام آورد. او و صهیب در یک روز ایمان آوردند. یاسر (پدر عمار) هم­پیمان بنی مخزوم بود. آنها عمار و پدر و مادر او را به صحرا برده هنگامی که گرما شدت می‌کرد آنها را بر ریگ‌های داغ شکنجه می‌دادند، روزی پیامبر(ص) بر آنها گذشت و فرمود: «ای خانواده یاسر! صبر کنید که بهشت وعده‌گاه شماست»، یاسر از شدت شکنجه از دنیا رفت، همسر او سمیه با ابوجهل درشتی کرد ابوجهل نیزه‌ای که در دست داشت بر او فرو آورد و او را به شهادت رساند. آن زن نخستین شهید اسلام بود.[2]
ابن حجر عسقلانی می‌نویسد: ابن سعد به سند صحیح از مجاهد نقل کرده که اولین شهید در اسلام سمیه، مادر عمار یاسر است و پیرزنی ناتوان بود و هنگامی که ابوجهل در جنگ بدر کشته شد پیامبر(ص) به عمار فرمود: «قتل اللَّه قاتل أمّک»؛ خداوند کشنده مادرت را کُشت.[3]   [1] . ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری، تحقیق: عطا، محمد عبد القادر، ج 4، ص 101، دار الکتب العلمیة، بیروت‏، چاپ اول، 1410ق. [2] . ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ‏، ج 2، ص 67، دار الصادر، بیروت، 1385ق.‏ [3] . ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 8، ص 190، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1415ق.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین