برای برطرف‌شدن ترس و مشکلات، فریب‌نخوردن از دیگران و بهره‌مندی از زینت‌های حلال دنیا چه ذکری مناسب است؟
امام صادق(ع) می‌فرماید: «عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی أَرْبَعٍ عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ "حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ" فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا "فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ" وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی "لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ" فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا "فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ" وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُکِرَ بِهِ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی "وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَی اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ" فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا "فَوَقاهُ اللَّهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُوا" وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْیَا وَ زِینَتَهَا کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی "ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ" فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا "إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْکَ مالًا وَ وَلَداً فَعَسی‏ رَبِّی أَنْ یُؤْتِیَنِ خَیْراً مِنْ جَنَّتِکَ" الْآیَةَ وَ عَسَی مُوجِبَة».[1] ترجمه: تعجب دارم از کسی که از چهار چیز می‌ترسد و چگونه به چهار چیز دیگر پناه نمی‌برد؟! 1. کسی که ترس بر او چیره شده چگونه به قول خداوند عزّ و جلّ که فرمود: «خدا ما را بس است و نیکو حمایت‌گری است»[2] پناه نمی‌برد؛ زیرا که من از خدای عزّ و جلّ شنیده‌ام که به‌دنبال این بیان می‌فرماید: «پس با نعمت و بخششی از جانب خدا، [از میدان نبرد] بازگشتند، در حالی که هیچ آسیبی به آنان نرسیده بود».[3] 2. کسی که دچار مشکلی شده است، چگونه به سخن خدای عزّ و جلّ پناه نمی‌برد که [به حکایت از یونس پیامبر] فرموده: «معبودی جز تو نیست، منزّهی تو، راستی که من از ستم‌کاران بودم»؛[4] زیرا که من از خداوند عزّ و جلّ شنیده‌ام که به‌دنبال این بیان می‌فرماید: «پس [دعای‏] او را برآورده کردیم و او را از اندوه رهانیدیم، و مؤمنان را [نیز] چنین نجات می‌دهیم».[5] 3. کسی که در باره او مکری به‌کار رفته است، چگونه به این گفتار خداوند تعالی پناه نمی‌برد: «و کارم را به خدا می‌سپارم؛ خداست که به [حال‏] بندگان [خود] بیناست»؛[6] زیرا خداوند عزّ و جلّ به‌دنبال این بیان می‌فرماید: «پس خدا از او در برابر پیامدهای خطرناک نیرنگ دشمنانش حمایت کرد».[7] 4. کسی که دنیا و زینت آن‌را می‌خواهد، چگونه به این سخن خداوند تعالی پناه نمی‌برد: «هر چه خدا بخواهد واقع می‌شود، نیرویی جز به [قدرت‏] خدا نیست»؛[8] زیرا خداوند عزّ و جلّ می‌فرماید: «اگر مرا از حیث مال و فرزند کمتر از خود می‌بینی، امید است که پروردگارم بهتر از باغ تو به من عطا فرماید، و بر آن [باغ تو] آفتی از آسمان بفرستد، تا به زمینی هموار و لغزنده تبدیل گردد».[9] و کلمه «عسی» که در این آیه آمده به معنای وجوب تحقّق متعلّق آن است.   [1] . شیخ صدوق، محمد بن علی‏، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج ‏4، ص 392 – 393، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [2] . آل عمران، 173. [3] . آل عمران، 174. [4] . انبیاء، 87. [5] . انبیاء، 88. [6] . غافر، 44. [7] . غافر، 45. [8] . کهف، 39. [9] . کهف، 39 - 40.
عنوان سوال:

برای برطرف‌شدن ترس و مشکلات، فریب‌نخوردن از دیگران و بهره‌مندی از زینت‌های حلال دنیا چه ذکری مناسب است؟


پاسخ:

امام صادق(ع) می‌فرماید: «عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی أَرْبَعٍ عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ "حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ" فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا "فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ" وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی "لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ" فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا "فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ" وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُکِرَ بِهِ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی "وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَی اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ" فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا "فَوَقاهُ اللَّهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُوا" وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْیَا وَ زِینَتَهَا کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی "ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ" فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا "إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْکَ مالًا وَ وَلَداً فَعَسی‏ رَبِّی أَنْ یُؤْتِیَنِ خَیْراً مِنْ جَنَّتِکَ" الْآیَةَ وَ عَسَی مُوجِبَة».[1]
ترجمه: تعجب دارم از کسی که از چهار چیز می‌ترسد و چگونه به چهار چیز دیگر پناه نمی‌برد؟!
1. کسی که ترس بر او چیره شده چگونه به قول خداوند عزّ و جلّ که فرمود: «خدا ما را بس است و نیکو حمایت‌گری است»[2] پناه نمی‌برد؛ زیرا که من از خدای عزّ و جلّ شنیده‌ام که به‌دنبال این بیان می‌فرماید: «پس با نعمت و بخششی از جانب خدا، [از میدان نبرد] بازگشتند، در حالی که هیچ آسیبی به آنان نرسیده بود».[3]
2. کسی که دچار مشکلی شده است، چگونه به سخن خدای عزّ و جلّ پناه نمی‌برد که [به حکایت از یونس پیامبر] فرموده: «معبودی جز تو نیست، منزّهی تو، راستی که من از ستم‌کاران بودم»؛[4] زیرا که من از خداوند عزّ و جلّ شنیده‌ام که به‌دنبال این بیان می‌فرماید: «پس [دعای‏] او را برآورده کردیم و او را از اندوه رهانیدیم، و مؤمنان را [نیز] چنین نجات می‌دهیم».[5]
3. کسی که در باره او مکری به‌کار رفته است، چگونه به این گفتار خداوند تعالی پناه نمی‌برد: «و کارم را به خدا می‌سپارم؛ خداست که به [حال‏] بندگان [خود] بیناست»؛[6] زیرا خداوند عزّ و جلّ به‌دنبال این بیان می‌فرماید: «پس خدا از او در برابر پیامدهای خطرناک نیرنگ دشمنانش حمایت کرد».[7]
4. کسی که دنیا و زینت آن‌را می‌خواهد، چگونه به این سخن خداوند تعالی پناه نمی‌برد: «هر چه خدا بخواهد واقع می‌شود، نیرویی جز به [قدرت‏] خدا نیست»؛[8] زیرا خداوند عزّ و جلّ می‌فرماید: «اگر مرا از حیث مال و فرزند کمتر از خود می‌بینی، امید است که پروردگارم بهتر از باغ تو به من عطا فرماید، و بر آن [باغ تو] آفتی از آسمان بفرستد، تا به زمینی هموار و لغزنده تبدیل گردد».[9] و کلمه «عسی» که در این آیه آمده به معنای وجوب تحقّق متعلّق آن است.   [1] . شیخ صدوق، محمد بن علی‏، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج ‏4، ص 392 – 393، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [2] . آل عمران، 173. [3] . آل عمران، 174. [4] . انبیاء، 87. [5] . انبیاء، 88. [6] . غافر، 44. [7] . غافر، 45. [8] . کهف، 39. [9] . کهف، 39 - 40.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین