قرآن کریم نسبت به زیبایی‌‌ها و زینت‌های دنیا چه هشداری می‌دهد؟

قرآن کریم روی‌کردهای متفاوتی نسبت به زینت‌های دنیا دارد. در نگاه ابتدایی از آنها به نیکی یاد می‌کند؛ آنها را مظهر ذات کبریایی می‌داند؛ زینت‌های دنیا را برای بندگان صالح و مؤمن می‌داند؛ بهره‌گیری و استفاده از زیورهای دنیا را برای آنان مجاز شمرده؛ و مؤمنانی که خود را از آنها محروم می‌کنند مورد سرزنش قرار می‌دهد: (بگو: چه کسی زینت‌‌های خدا را که برای بندگانش پدید آورده و روزی‌‌های پاکیزه را حرام نموده؟! بگو: آنها در زندگی دنیا از آنِ کسانی است که ایمان آورده‌‌اند (هر چند کفار هم با آنها شرکت جویند) در حالی‌که در روز قیامت مخصوص آنها خواهد بود).[1]
اما در آیات بسیاری، زینت‌ها و زرق و برق دنیا را مورد نکوهش قرار داده و آنها را در مقابل آخرت و نعمت‌های بهشتی ناچیز شمرده و مؤمنان را از دل بستن به آنها برحذر داشته است. آیات زیادی در این زمینه وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود، مانند:
1. (دارایی و فرزند پیرایه‌‌‌های این زندگانی دنیا است و کردارهای نیک که همواره بر جای می‌‌‌مانند نزد پروردگارت بهتر، و امید بستن به آنها نیکوتر است).[2]
2. (آنان که زندگی و زینت این دنیا را بخواهند، پس همه مزد کردارشان را در این جهان می‌‌‌دهیم و در آن نقصانی نمی‌‌‌بینند).[3]
3. (آنچه به شما داده شده، متاع زندگی دنیا و زینت آن است و آنچه نزد خدا است بهتر و پایدارتر است، آیا اندیشه نمی‌‌‌کنید)؟![4]
4. (و همراه با کسانی که هر صبح و شام پروردگارشان را می‌‌خوانند و خشنودی او را می‌‌جویند، خود را به صبر وادار. و نباید چشمان تو برای یافتن پیرایه‌‌های این زندگی دنیوی از اینان منصرف گردد. و از آن که دلش را از ذکر خود بی‌‌خبر ساخته‌‌ایم، و از پی هوای نفس خود می‌‌رود و در کارهایش اسراف می‌‌ورزد، پیروی مکن).[5]
با دقت در آیات قرآن کریم می‌توان به این حقیقت پی برد که زیورها و زینت‌های دنیا به خودی خود نه تنها مورد نکوهش نیستند، بلکه مظهر زیبایی جمال حق و قدرت لایزال پروردگارند، و اساساً آفرینش آنها برای انسان است: (او است که همه چیزهایی را که در روی زمین است، برایتان آفرید).[6] (آیا ندیده‌‌‌ای که خدا هرچه را در روی زمین است مسخّر شما کرده است و کشتی‌ها را که در دریا به فرمان او می‌‌‌روند؟ و آسمان را نگه‌داشته که جز به فرمان او بر زمین نیفتد؛ زیرا خدا را بر مردم رأفت و مهربانی است).[7]
آنچه باعث می‌شود تا قرآن کریم نگاهی متفاوت به این نعمت‌ها و مظاهر زیبایی حق داشته باشد، دلبستگی و روی‌کرد استقلالی به این ابزار تکامل و وسائل رشد و تعالی است.
این آیات از این حقیقت پرده برمی‌دارند که مجذوب شدن به زرق و برق دنیا، انسان را از آخرت غافل می‌‌کند و تمام توجّه آنان را به سوی خود جلب می‌نماید: (یَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ هُمْ عَنِ الآخِرَهِ هُمْ غافِلُونَ)؛[8] آنان به ظاهر زندگی دنیا آگاه‌اند و از آخرت بی‌‌خبرند.
و اگر چنین شد که زینت‌های دنیا مایه تفاخر و تجمل پرستی قرار گرفت، مورد نکوهش قرآن واقع می‌شود: (اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاهُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِینَهٌ وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ... وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُور)؛[9] بدانید زندگی دنیا فقط بازی، سرگرمی، تجمّل پرستی و فخرفروشی در میان شما و افزون طلبی در اموال و فرزندان است... و زندگی دنیا جز متاعی فریبنده نیست.

پی نوشتها:
[1]. اعراف، 32، (قُلْ مَنْ حَرَّمَ زینَةَ اللَّهِ الَّتی‌ أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ).
[2]. کهف، 46، (الْمالُ وَ الْبَنُونَ زینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ الْباقِیاتُ الصَّالِحاتُ خَیْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَواباً وَ خَیْرٌ أَمَلاً).
[3]. هود، 15، (مَنْ کانَ یُریدُ الْحَیاةَ الدُّنْیا وَ زینَتَها نُوَفِّ إِلَیْهِمْ أَعْمالَهُمْ فیها وَ هُمْ فیها لا یُبْخَسُون).
[4]. قصص، 60، (وَ ما أُوتیتُمْ مِنْ شَیْ‌ءٍ فَمَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ زینَتُها وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی‌ أَ فَلا تَعْقِلُون).
[5]. کهف، 28، (وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِیِّ یُریدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَیْناکَ عَنْهُمْ تُریدُ زینَةَ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً).
[6]. بقره، 29.
[7]. حج، 65.
[8]. روم، 7.
[9]. حدید، 20.
islamquest.net