آیا مکروهات زیر مجموعه حلال می‌باشند؟ بدین معنا که تمام آثار و احکام حلال بر آنان مترتب ‌باشد؟
معروف و متعارف در میان فقها این است که احکام را به پنج قسم تقسیم می‌کنند: 1. واجب، 2. حرام، 3. مستحب، 4. مکروه، 5. مباح. توضیح مختصر در مورد این اقسام آن است که: اگر عملی دارای فایده و مصلحت مهمی باشد که تحصیل آن لازم باشد، آن عمل را واجب می‌نامند. در مقابل اگر عملی دارای ضرر و مفسده مهلک و خطرناک باشد، آن‌را حرام می‌گویند. مستحب عملی است که دارای فایده و مصلحت است و مفسده‌ای ندارد، ولی مصلحت آن در حد لزوم و ضرورت نیست. مکروه عملی است که ضرر و مفسده دارد و مصلحت ندارد، ولی مفسده‌ی آن مهلک و خطرناک نیست. مباح عملی است که به خودی خود نه مصلحت او ترجیح بر مفسده دارد و نه مفسده او ترجیح بر مصلحت دارد. اما واژه «حلال» ظاهراً دارای دو معنا است: یکی حلال به معنای عام و دیگری حلال به معنای خاص. حلال به معنای عام در مقابل حرام است؛ یعنی هر چیزی که حرام نیست حلال خواهد بود. این معنا شامل چهار قسم از اقسام پنج‌گانه می‌شود؛ یعنی واجب، مستحب، مباح و مکروه را دربرمی‌گیرد؛ اما حلال به معنای خاص در مقابل چهار قسم دیگر است که فقط شامل مباح می‌شود. نتیجه این‌که مکروه زیر مجموعه حلال به معنای عام است، در این صورت اگر حلال به معنای عام دارای آثاری باشد بر آن مترتب می‌شود؛ اما آثار و احکام حلال به معنای خاص یعنی مباح را نمی‌توان بر مکروه نیز مترتب نمود.  
عنوان سوال:

آیا مکروهات زیر مجموعه حلال می‌باشند؟ بدین معنا که تمام آثار و احکام حلال بر آنان مترتب ‌باشد؟


پاسخ:

معروف و متعارف در میان فقها این است که احکام را به پنج قسم تقسیم می‌کنند: 1. واجب، 2. حرام، 3. مستحب، 4. مکروه، 5. مباح.
توضیح مختصر در مورد این اقسام آن است که: اگر عملی دارای فایده و مصلحت مهمی باشد که تحصیل آن لازم باشد، آن عمل را واجب می‌نامند. در مقابل اگر عملی دارای ضرر و مفسده مهلک و خطرناک باشد، آن‌را حرام می‌گویند. مستحب عملی است که دارای فایده و مصلحت است و مفسده‌ای ندارد، ولی مصلحت آن در حد لزوم و ضرورت نیست. مکروه عملی است که ضرر و مفسده دارد و مصلحت ندارد، ولی مفسده‌ی آن مهلک و خطرناک نیست. مباح عملی است که به خودی خود نه مصلحت او ترجیح بر مفسده دارد و نه مفسده او ترجیح بر مصلحت دارد.
اما واژه «حلال» ظاهراً دارای دو معنا است: یکی حلال به معنای عام و دیگری حلال به معنای خاص. حلال به معنای عام در مقابل حرام است؛ یعنی هر چیزی که حرام نیست حلال خواهد بود. این معنا شامل چهار قسم از اقسام پنج‌گانه می‌شود؛ یعنی واجب، مستحب، مباح و مکروه را دربرمی‌گیرد؛ اما حلال به معنای خاص در مقابل چهار قسم دیگر است که فقط شامل مباح می‌شود. نتیجه این‌که مکروه زیر مجموعه حلال به معنای عام است، در این صورت اگر حلال به معنای عام دارای آثاری باشد بر آن مترتب می‌شود؛ اما آثار و احکام حلال به معنای خاص یعنی مباح را نمی‌توان بر مکروه نیز مترتب نمود.
 





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین