1. نیت؛ از اجزای نماز است و آغاز آن قبل از تکبیرة الاحرام بوده و (مانند روزه) تا پایان نماز باید ادامه داشته باشد، بر این اساس چنانچه در قسمتی از نماز، نمازگزار از نیت خود برگردد، نماز او باطل خواهد بود. 2. از طرفی نیز نیت از واجبات و اجزایی است که رکن نماز به شمار می‌آید،[1] چراکه ارکان نماز آن واجباتی را گویند که قوام نماز به انجام آنهاست و بدون آنها اصلاً نمازی محقق نمی‌شود،[2] به تعبیر دیگر همانطور که اگر شخصی تمام اعمال نماز را انجام دهد ولی مثلاً رکوع را بجا نیاورد به عمل او نماز گفته نمی‌شود، نیت نیز چنین حالتی دارد و اگر فردی اعمال نماز را مثلاً به نیت ورزش کردن انجام دهد به عمل وی نماز نمی‌گویند. [1] . امام خمینی، سید روح اللّٰه، نجاة العباد ص 98، م 5، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، تهران، اول، 1422 ه‍ ق. [2] . مشکینی، میرزا علی، مصطلحات الفقه، ص 274، بی‌جا بی‌نا، بی تا.
سلام، اینکه میگویند (نیت) یکی از ارکان نماز است بر چه اساس است؟ در حالی که نیت شرط نماز است چون قبل از تکبیر انجام میشود نه جزء نماز. اگر ممکنه به قائلین این اقوال مستنداً اشاره فرمائید.
1. نیت؛ از اجزای نماز است و آغاز آن قبل از تکبیرة الاحرام بوده و (مانند روزه) تا پایان نماز باید ادامه داشته باشد، بر این اساس چنانچه در قسمتی از نماز، نمازگزار از نیت خود برگردد، نماز او باطل خواهد بود.
2. از طرفی نیز نیت از واجبات و اجزایی است که رکن نماز به شمار میآید،[1] چراکه ارکان نماز آن واجباتی را گویند که قوام نماز به انجام آنهاست و بدون آنها اصلاً نمازی محقق نمیشود،[2] به تعبیر دیگر همانطور که اگر شخصی تمام اعمال نماز را انجام دهد ولی مثلاً رکوع را بجا نیاورد به عمل او نماز گفته نمیشود، نیت نیز چنین حالتی دارد و اگر فردی اعمال نماز را مثلاً به نیت ورزش کردن انجام دهد به عمل وی نماز نمیگویند. [1] . امام خمینی، سید روح اللّٰه، نجاة العباد ص 98، م 5، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، تهران، اول، 1422 ه ق. [2] . مشکینی، میرزا علی، مصطلحات الفقه، ص 274، بیجا بینا، بی تا.
- [آیت الله نوری همدانی] پارچهای که برای جبیره در محلّ وضوء میگذارند علاوه بر طهارت و اباحه، آیا شرط دیگری هم دارد مثلاً از ابریشم و از اجزاء حیوان حرام گوشت نباشد، یا خیر؟ منظور نماز خواندن با آن است که چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] 1 خانه من تهران است ولی خواهرم ساکن شهریار است. از خانه ما تا آنجا بیشتر از 24 کیلومتر است ولی بعضیها میگویند چون شهریار جزء استان تهران است، نماز شکسته نیست. وظیفه من در شهریار چیست؟2 آیا رعایت مسافت برای دو شهر به هم چسبیده جهت شکسته شدن نماز و انجام فریضه روزه لازم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در معامله ساختمانی نسبت به کابینت شرط خاصّی نشده است. بعد از تحویل و تحوّل ساختمان و بهای آن، نزاعی بین فروشنده و خریدار مبنی بر این که کابینت جزء ساختمان بوده یا نبوده، در گرفته است. حکم نهایی را ارجاع به عرف داده اند، و بعد از مراجعه به عرف با حضور شهود، حکم به بردن کابینت کرده اند. اکنون خریدار می گوید: با مراجعه مجدّد به عرف و نیز حکم شرعی، کابینت جزء لازم خانه است در حالی که در هر معامله ای که می شود کابینت و امثال آن، مثل آبگرمکن، کولر، پرده کرکره و مانند آن شرط می شود. از محضر حضرتعالی تقاضا داریم نسبت به این مسأله حکم شرعی را بیان فرمایید.
- [آیت الله سبحانی] آیا به نظر حضرت عالی بسم الله هر سوره جزء آن سوره است؟ و اگر فردی در نماز بعد از حمد به نیّت خواندن یک سوره بسم الله بگوید و بعد نیّتش عوض شود و بخواهد سوره دیگری بخواند باید دوباره بسم الله بگوید؟
- [سایر] با سلام چرا علمای شیعه سعی دارند همسران پیامبر ص را جزء اهل بیت به شمار نیاورند در حالی که در آیه ی 33 سوره ی احزاب به وضوح و صراحتأ همسران پیامبر را اهل بیت خطاب کرده، دلایلی می آورند که اصلأ توجیه پذیر نیست و خیلی غیر منطقی این موضوع را رد می کنند،آخر چرا؟؟ خدا آنها را اهل بیت خطاب می کند و علما رد میکنند!! خیلی عجیب است
- [آیت الله بروجردی] شخصی حالی دارد که در اکثر نمازهای یومیّه گاهی در رکعت و گاهی در افعال و اقوال و بعضی اوقات در نیّت و طُمأنینه و گاهی در چیزی که اصلاً سابقه شک نسبت به آن نداشته، شک میکند، به طور کلّی کم نمازیست که خالی از شک باشد و لکن طوری نیست که شکّش سه دفعه در مورد معیّن دریک یا سه نماز واقع شود که کثیر الشک نسبت به همان مورد شود. و هم چنین اگر ظن به عدم إتیان یا به عدم صحّت داشته باشد به همین کیفیّت مذکوره، آیا تکلیفش چیست؟ و چنان چه حکم کثیر الشک را داشته باشد نسبت به چه مورد است؟
- [آیت الله خامنه ای] می دانیم که یک رکعت از نماز متشکل از نیت، تکبیرةالاحرام، حمد، سوره، رکوع و سجده است، و از طرف دیگر در نماز ظهر و عصر و رکعت سوم نماز مغرب و رکعت سوم و چهارم نماز عشا آهسته خواندن واجب است. ولی در نماز جماعتی که از رادیو و تلویزیون مستقیماً پخش می کنند، مشاهده می شود که امام جماعت ذکر رکوع و سجده رکعت سوم را بلند می خواند. با توجه به اینکه آن رکوع و سجده دو جزء رکعتی هستند که آهسته خواندن در آن واجب است، این مسأله چه حکمی دارد؟
- [سایر] سلام. من اهل یکی از روستا های شهریار هستم. با توجه به اینکه فاصله بین آخرین منازل شهریار تا اولین منازل تهران کمتر از پنج کیلومتر است؛ می خواستم بدونم که اگر هرجای تهران بخوام نماز بخونم نمازم کامل است یا نه؟ و اینکه اگر از راه دیگری (مثل اسلامشهر) به تهران بروم که راه دورتر بشود باز هم نمازم کامل است یا خیر؟ و اینکه آیا شهر ری هم جزء تهران محسوب می شود و همین حکم را دارد یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] در ایران و در مجتمعی مسکونی شامل 4 برج 30 طبقه با بیش از 560 واحد مسکونی و حدود 50 واحد تجاری در طبقه همکف و 4 سالن اجتماعات مخصوص هر برج زندگی میکنیم. بر اساس اساسنامة مصوب مجمع عمومی این برجها، اداره مجتمع و اختیارات بهرهبرداری از امکانات عمومی برجها از جمله سالنهای اجتماعات به هیئت مدیره واگذار شده است. هیئت مدیره نیز بعضاً این سالنها را به صورت موردی و روزانه برای شوی (نمایش) لباس، برگزاری جشن عروسی و سایر موارد به متقاضیانی که معمولاً از افراد خارج از مجتمع هستند، کرایه داده و عواید آنرا به حساب مجتمع واریز مینماید. مدت یک سال است که یک هیئت مذهبی به نام (هیئت متوسلین به حضرت زهراء(س)) در محل مجتمع تأسیس شده و با اجازه و موافقت هیئت مدیره مجتمع نسبت به برگزاری مراسم مذهبی و برنامههای خود از جمله برگزاری نماز جماعت مغرب و عشا، در محل یکی از سالنها اقدام نموده است که بحمد ا... تمامی مراسمها با استقبال بسیار خوب ساکنین نیز مواجه بوده است. با این حال تعدادی از ساکنین به صورت ضمنی شبهه صحیح نبودن و عدم جواز نماز در این سالنها را دامن میزنند. استدعا دارد حکم شرعی اقدام هیئت مدیره در اختصاص یکی از سالنها برای اجرای مراسم مذهبی توسط هیئت مذهبی مذکور، همچنین حکم شرعی برگزاری نماز در این سالن را بیان فرمائید.
- [آیت الله اردبیلی] در ایران و در مجتمعی مسکونی شامل 4 برج 30 طبقه با بیش از 560 واحد مسکونی و حدود 50 واحد تجاری در طبقه همکف و 4 سالن اجتماعات مخصوص هر برج زندگی میکنیم. بر اساس اساسنامة مصوب مجمع عمومی این برجها، اداره مجتمع و اختیارات بهرهبرداری از امکانات عمومی برجها از جمله سالنهای اجتماعات به هیئت مدیره واگذار شده است. هیئت مدیره نیز بعضاً این سالنها را به صورت موردی و روزانه برای شوی (نمایش) لباس، برگزاری جشن عروسی و سایر موارد به متقاضیانی که معمولاً از افراد خارج از مجتمع هستند، کرایه داده و عواید آنرا به حساب مجتمع واریز مینماید. مدت یک سال است که یک هیئت مذهبی به نام (هیئت متوسلین به حضرت زهراء(س)) در محل مجتمع تأسیس شده و با اجازه و موافقت هیئت مدیره مجتمع نسبت به برگزاری مراسم مذهبی و برنامههای خود از جمله برگزاری نماز جماعت مغرب و عشا، در محل یکی از سالنها اقدام نموده است که بحمد ا... تمامی مراسمها با استقبال بسیار خوب ساکنین نیز مواجه بوده است. با این حال تعدادی از ساکنین به صورت ضمنی شبهه صحیح نبودن و عدم جواز نماز در این سالنها را دامن میزنند. استدعا دارد حکم شرعی اقدام هیئت مدیره در اختصاص یکی از سالنها برای اجرای مراسم مذهبی توسط هیئت مذهبی مذکور، همچنین حکم شرعی برگزاری نماز در این سالن را بیان فرمائید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر چیزی از واجبات نماز را عمداً کم و زیاد کند نماز او باطل است، اما اگر به واسطه ندانستن مسأله باشد اگر آن جزء از ارکان نماز است، نماز باطل می شود و اگر غیر ارکان است، نمازش صحیح است به شرط این که جاهل قاصر باشد، یعنی دسترسی برای یادگرفتن مسأله نداشته باشد.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه چیزی از واجبات نماز را عمدا کم یا زیاد کند، اگرچه یک حرف آن باشد، نماز باطل است و اگر به واسطه ندانستن مسأله چیزی از اجزاء نماز را کم یا زیاد کند و در یاد گرفتن مسأله نیز کوتاهی نکرده و آن جزء نیز از ارکان نماز نباشد، نمازش صحیح است، وگرنه نماز باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در بین نماز عصر اطمینان پیدا کند که نماز ظهر را نخوانده است، باید نیت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام نماید و چنانچه پس از برگرداندن نیت به نماز ظهر یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده بوده در صورتی که هیچ یک از اجزاء واجب را به نیت ظهر بجا نیاورده باشد، باید نیت را به نماز عصر برگرداند و نماز را تمام کند و اگر برخی از اجزاء واجب را که از قبیل ذکر خدا و قرآن باشد خوانده، بنا بر احتیاط آن اجزاء را دوباره به قصد قربت؛ بدون نیت خصوص وجوب یا استحباب، به جا آورد و نمازش را تمام کند و در غیر این دو صورت نماز را رجاءً به نیت عصر تمام کند و دوباره آن را اعاده کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر در بین نماز عصر یقین کند که نماز ظهر را نخوانده است و نیّت را به نماز ظهر برگرداند ، چنانچه یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده بوده میتواند نیّت را به نماز عصر برگرداند و نماز را تمام کند ، در صورتی که بعضی از اجزاء نماز را به نیّت ظهر نیاورده باشد ، یا آنکه اگر آورده است به نیّت عصر تدارک کند ، ولی اگر آن جزء رکعت باشد نماز او در هر صورت باطل است ، و همچنین اگر رکوع یا دو سجده از یک رکعت باشد نمازش بنابر احتیاط لازم باطل است .
- [امام خمینی] اقسام واجبات نماز- واجبات نماز یازده چیز است: اول: نیت. دوم: قیام یعنی ایستادن. سوم:تکبیرة الاحرام یعنی گفتن "الله اکبر" در اول نماز. چهارم: رکوع. پنجم: سجود. ششم:قرائت. هفتم: ذکر. هشتم: تشهد. نهم: سلام. دهم: ترتیب. یازدهم: موالات یعنی پی در پی بودن اجزاء نماز.
- [آیت الله مکارم شیرازی] واجبات نماز یازده چیز است: 1 نیت، 2 تکبیرة الاحرام، یعنی (الله اکبر) در اول نماز، 3 قیام، 4 قرائت، 5 رکوع، 6 سجود، 7 ذکر رکوع و سجود، 8 تشهد، 9 سلام، 10 ترتیب، 11 موالات (پی در پی به جا آوردن اجزاء نماز).
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی در بین نماز بفهمد که عورت او پیدا است ، باید آن را بپوشاند و لازم نیست که نماز را اعاده نماید ، ولی احتیاط واجب آن است که در حالی که فهمیده که عورت او پیدا است چیزی از اجزاء نماز را بجا نیاورد ، و اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز عورت او پیدا بوده نمازش صحیح است .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر موقعی برسد که امام مشغول خواندن تشهّد آخر نماز است، چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد، باید بعد از نیّت وگفتن تکبیرْ الاحرام بنشیند و تشهّد را با امام بخواند ولی سلام را نگوید وصبر کند تا امام سلام نماز را بدهد، بعد بایستد وبدون آن که دوباره نیّت کند و تکبیر بگوید حمد وسوره را بخواند و آن را رکعت اوّل نماز خود حساب کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است کسی را که برای گفتن اذان معیّن میکنند عادل و وقتشناس و صدایش بلند باشد و اذان را در جای بلند بگوید. واجبات نماز واجبات نماز یازده چیز است: اول: نیت. دوم: قیام یعنی ایستادن. سوم: تکبیرة الاحرام؛ یعنی گفتن (اَللَّهُ اَکْبَر) در اول نماز. چهارم: رکوع. پنجم: سجده. ششم: قرائت. هفتم: ذکر رکوع و سجود. هشتم: تشهد. نهم: سلام. دهم: ترتیب. یازدهم: موالات؛ یعنی پی در پی بودن اجزاء نماز.
- [آیت الله سبحانی] کسی که باید خوابیده نماز بخواند; اگر برهنه باشد و لحاف یا تشک او نجس یا ابریشم خالص یا از اجزاء حیوان حرام گوشت باشد; احتیاط واجب آن است که در نماز، خود را با آنها نپوشاند. مواردی که پاک بودن بدن و لباس شرط نیست