ارتباط با تمام افرادی که عرفاً خویشاوند نَسبی انسان به شمار می‌آیند واجب است، اما طبیعی است که خویشاوندان نزدیکی چون پدر و مادر و برادر و خواهر و فرزندان از اولویت بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند و در صورت نداشتن فرصت کافی برای سرزدن به تمام بستگان و یا دور از دسترس بودن آنان، می‌توان از روشهایی چون احوال‌پرسی مختصر، تماس تلفنی، ارسال پیامک و ... نیز برای بستگان دورتر بهره برد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): قطع رحم با کسانی که از خویشاوندان نَسَبی می‌باشند، جایز نیست و صله رحم متوقف بر مراوده و رفت و آمد ‏نیست و با احوالپرسی و پیغام فرستادن از طریق تلفن یا نامه هم محقق می‌شود.‏ حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): اولاً: صله رحم یعنی ارتباط با خویشاوندان(از طریق دیدار یا نامه یا تلفن یا دعوت از آنان یا راه‌های دیگر). و مادام که مانع شرعی و عرفی در کار نباشد، نباید قطع کرد. ثانیاً: ارحام، تمام بستگان نسبی هستند. البته نسبت به پدر و مادر، فرزند، برادر و خواهر توجه بیشتری باید کرد و نسبت به ارحام دور، توجه مختصر کافی است و خویشاوندان خیلی دور را شامل نمی‌شود. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): صله رحم واجب است و در غیر پدر و مادر کافیست هر چند وقت یکبار با تماس تلفنی جویای احوالشان باشید. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): به طور کلی صله رحم واجب و قطع آن حرام است و فرقی بین درجه اول و دوم نیست. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): صله رحم واجب است و نباید ترک شود. حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): تمام افراد فامیل، رحم حساب می‌شوند و باید برای تحقق صله رحم بگونه‌ای رفتار کند که عرفاً قطع رحم به حساب نیاید و این مقدار در افراد فامیل به حسب نزدیک یا دور بودن در خویشاوندی و در دسترس بودن و در دسترس نبودن و عرف و شرایط اجتماعی و نوع ارتباطات، متفاوت است. لینک به سایت استفتائات [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی،نوری همدانی و صافی گلپایگانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
آیا صله ارحام نسبی درجه یک واجب و درجه دو مستحب میباشد؟ به طور کلی چه نوع صله رحمی مستحب و کدام واجب است؟
ارتباط با تمام افرادی که عرفاً خویشاوند نَسبی انسان به شمار میآیند واجب است، اما طبیعی است که خویشاوندان نزدیکی چون پدر و مادر و برادر و خواهر و فرزندان از اولویت بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند و در صورت نداشتن فرصت کافی برای سرزدن به تمام بستگان و یا دور از دسترس بودن آنان، میتوان از روشهایی چون احوالپرسی مختصر، تماس تلفنی، ارسال پیامک و ... نیز برای بستگان دورتر بهره برد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
قطع رحم با کسانی که از خویشاوندان نَسَبی میباشند، جایز نیست و صله رحم متوقف بر مراوده و رفت و آمد نیست و با احوالپرسی و پیغام فرستادن از طریق تلفن یا نامه هم محقق میشود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
اولاً: صله رحم یعنی ارتباط با خویشاوندان(از طریق دیدار یا نامه یا تلفن یا دعوت از آنان یا راههای دیگر). و مادام که مانع شرعی و عرفی در کار نباشد، نباید قطع کرد.
ثانیاً: ارحام، تمام بستگان نسبی هستند. البته نسبت به پدر و مادر، فرزند، برادر و خواهر توجه بیشتری باید کرد و نسبت به ارحام دور، توجه مختصر کافی است و خویشاوندان خیلی دور را شامل نمیشود.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
صله رحم واجب است و در غیر پدر و مادر کافیست هر چند وقت یکبار با تماس تلفنی جویای احوالشان باشید.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
به طور کلی صله رحم واجب و قطع آن حرام است و فرقی بین درجه اول و دوم نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
صله رحم واجب است و نباید ترک شود.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
تمام افراد فامیل، رحم حساب میشوند و باید برای تحقق صله رحم بگونهای رفتار کند که عرفاً قطع رحم به حساب نیاید و این مقدار در افراد فامیل به حسب نزدیک یا دور بودن در خویشاوندی و در دسترس بودن و در دسترس نبودن و عرف و شرایط اجتماعی و نوع ارتباطات، متفاوت است. لینک به سایت استفتائات [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، مکارم شیرازی،نوری همدانی و صافی گلپایگانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
- [سایر] چرا صله ی رحم واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفاً بفرمایید که رحم شخص چه کسانی هستند که صله رحم در مورد آن ها واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا شوهر حق دارد به همسرش بگوید که به خانه پدر، مادر، خواهر یا برادر نرود؟ بطور کلی حق قطع صله رحم از طرف زن را دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در خصوص صله رحم، اگر فرد یا افرادی از بستگان اهل گناه باشند تکلیف صله رحم با آنان چیست؟
- [آیت الله سیستانی] صله رحم آیا واجب است و اگر مستلزم غیبت یا فعل حرام دیگر شود چطور ؟
- [سایر] صله رحم به چه چیز تحقّق مییابد؟ آیا رفت و آمد با خویشاوندان واجب است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] صله رحم که واجب شمرده شده، شامل چه کسانی می شود؟
- [سایر] کمترین صله ی رحم چیست؟
- [سایر] صله ی رحم چه آثاری دارد؟
- [آیت الله سبحانی] در صله رحم قصد قربت لازم است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی قطع رحم نموده است و بخواهد توبه کند، باید علاوه بر توبه و طلب بخشش از خداوند متعال، در صورت امکان رضایت کسی را که با او قطع رحم نموده است فراهم سازد و از شرائط توبه قطع رحم، صله رحم است. [1]. رعد، 25.
- [آیت الله سیستانی] فقاع که غالباً از جو گرفته میشود و موجب درجه خفیفی از مستی است حرام است ، و بنابر احتیاط واجب نجس است . و امّا آب جوی که موجب هیچگونه مستی نیست پاک وحلال میباشد . 10 عرق حیوان نجاست خوار :
- [آیت الله مظاهری] معنای صله رحم این است که باید کاری نکند که وابستگان و خویشان را ناراحت کند و تا میتواند به آنها خدمت کند، ولی رفت و آمد با آنها مخصوصاً اگر موجب مزاحمت برای خود و آنها باشد لازم نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زکات در صورتی واجب میشود که مال به مقدار نصاب که بعداً گفته میشود برسد و مالک آن، بالغ و عاقل باشد و نیز مالک باید شخص خاصّی باشد نه عنوان کلّی، بنابراین در اوقاف عامه و مانند آن که مالک عنوان کلّی است، زکات واجب نیست و نیز باید ملک شخصی باشد، بنابراین در مواردی همچون قرض که قرضدهنده در ذمّه قرضگیرنده به طور کلّی به مقدار قرض مالک میباشد، بر قرضدهنده زکات واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] چیزهایی که در نماز یومیه واجب یا مستحب است، در نماز آیات هم واجب و مستحب میباشد، ولی در نماز آیات، اذان و اقامه مشروع نیست؛ بلکه اگر با جماعت بخوانند مستحب است سه مرتبه بگویند: (الصّلاة).
- [آیت الله مظاهری] رحم یک معنای عرفی است که عبارت است از خویشان نزدیک نظیر پدر و مادر، جد و جده، اولاد و نوه، برادر و برادرزاده، خواهر و خواهرزاده، عمه و عمهزاده، عمو و عموزاده، خاله و خالهزاده، دایی و داییزاده، و امّا خویشان سببی نظیر زن و شوهر و داماد و پدر زن و مادر زن و پدر و مادر شوهر گرچه رحم واقعی نیستند و احکام رحم را ندارند، ولی چون عرفاً آنان نیز رحم محسوب میشوند، احکام قطع رحم را شامل آنها نمودن بسیار بهجاست و از این جهت به آنان خویشان سببی میگویند، چنانکه نظیر خواهر و برادر را خویشان نسبی میگویند.
- [آیت الله علوی گرگانی] امر به معروف ونهی از منکر با شرایطی که بیان خواهد شد واجب وترک آن معصیت است; و در مستحبات ومکروهات نیز امر ونهی مستحب میباشد.
- [آیت الله اردبیلی] وظیفه نفساء در امور واجب و حرام مانند حائض است؛ همچنین اعمالی که برای حائض مستحب و مکروه است، برای نفساء نیز مستحب و مکروه میباشد.
- [آیت الله اردبیلی] ختنه پسر به خودیِ خود واجب است و شرط صحّت طواف واجب و مستحب نیز میباشد، ولی ظاهرا شرط صحّتِ نماز و سایر عبادات نیست.
- [آیت الله مظاهری] قطع رحم (یعنی بریدن از خویشان) یکی از گناهان کبیره در اسلام است و قرآن شریف کراراً قاطع رحم را لعن فرموده است: (اولئِکَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار)[1] (برای آنان لعنت و بدی سرای آخرت میباشد.)