تغییر
تبدیل یعنی تغییر دادن و عوض کردن یک چیز با چیز دیگر.
منظور از نوسانات قلب چیست؟ که در حدیث آمده است: (دل انسان، مثل گنجشک هفت بار در روز تغییر می‌کند).
«قلب» از عجایب خلقت است؛ و در معارف دینی دارای جایگاه مهمی است و از جهات مختلف مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مباحث در مورد قلب، تغییر و دگرگونی آن است.[1] از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که آن‌حضرت این دعا را زیاد بر زبان می‌آورد: «یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک»؛ هنگامی که از حضرت سؤال می‌‌شد، آیا شما نیز از دگرگونی قلب در هراسید؟ می‌‌فرمود: چگونه در امان باشم در حالی‌که قلب بین دو انگشت خداوند است و هر گونه بخواهد آن‌را تغییر می‌دهد. پیامبر(ص) برای بیان دگرگونی دائمی قلب از تشبیه و تمثیل استفاده می‌کردند که یکی از آنها تشبیه و تمثیل قلب به گنجشک است که در هر لحظه در تغییر و تحول و از این شاخه به آن شاخه پریدن است. در همین راستا تمثیل‌های دیگری نیز برای قلب وجود دارد: دیگ در حال جوشیدنی که مواد موجود در آن در حال بالا و پایین رفتن است؛ پری در صحرا که باد او را به این طرف و آن طرف حرکت می‌دهد. البته این تغییرات لحظه به لحظه قلب‌ها از کارهای عظیم و عجیب خداوند است که به غیر از کسانی که مراقب قلب خود، و نگهبان حالات قلب در ارتباط با خداوند هستند، نمی‌توانند قلب ثابتی داشته باشند.[2] [1] . به نظر لغت شناسان به همین جهت (تغییر و تحول دائمی) واژه قلب که به معنای تغییر و تحول است بر آن گذارده شده است. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، واژه «قلب». [2] . ر.ک: مجلسی، محمد باقر، مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ج 11، ص277، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1404ق.
«قلب» از عجایب خلقت است؛ و در معارف دینی دارای جایگاه مهمی است و از جهات مختلف مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مباحث در مورد قلب، تغییر و دگرگونی آن است.[1] از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که آن‌حضرت این دعا را زیاد بر زبان می‌آورد: «یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک»؛ هنگامی که از حضرت سؤال می‌‌شد، آیا شما نیز از دگرگونی قلب در هراسید؟ می‌‌فرمود: چگونه در امان باشم در حالی‌که قلب بین دو انگشت خداوند است و هر گونه بخواهد آن‌را تغییر می‌دهد. پیامبر(ص) برای بیان دگرگونی دائمی قلب از تشبیه و تمثیل استفاده می‌کردند که یکی از آنها تشبیه و تمثیل قلب به گنجشک است که در هر لحظه در تغییر و تحول و از این شاخه به آن شاخه پریدن است. در همین راستا تمثیل‌های دیگری نیز برای قلب وجود دارد: دیگ در حال جوشیدنی که مواد موجود در آن در حال بالا و پایین رفتن است؛ پری در صحرا که باد او را به این طرف و آن طرف حرکت می‌دهد. البته این تغییرات لحظه به لحظه قلب‌ها از کارهای عظیم و عجیب خداوند است که به غیر از کسانی که مراقب قلب خود، و نگهبان حالات قلب در ارتباط با خداوند هستند، نمی‌توانند قلب ثابتی داشته باشند.[2] [1] . به نظر لغت شناسان به همین جهت (تغییر و تحول دائمی) واژه قلب که به معنای تغییر و تحول است بر آن گذارده شده است. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، واژه «قلب». [2] . ر.ک: مجلسی، محمد باقر، مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ج 11، ص277، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1404ق.
عنوان سوال:
منظور از نوسانات قلب چیست؟ که در حدیث آمده است: (دل انسان، مثل گنجشک هفت بار در روز تغییر می‌کند).
پاسخ:
«قلب» از عجایب خلقت است؛ و در معارف دینی دارای جایگاه مهمی است و از جهات مختلف مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مباحث در مورد قلب، تغییر و دگرگونی آن است.[1] از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که آن‌حضرت این دعا را زیاد بر زبان می‌آورد: «یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک»؛ هنگامی که از حضرت سؤال می‌‌شد، آیا شما نیز از دگرگونی قلب در هراسید؟ می‌‌فرمود: چگونه در امان باشم در حالی‌که قلب بین دو انگشت خداوند است و هر گونه بخواهد آن‌را تغییر می‌دهد. پیامبر(ص) برای بیان دگرگونی دائمی قلب از تشبیه و تمثیل استفاده می‌کردند که یکی از آنها تشبیه و تمثیل قلب به گنجشک است که در هر لحظه در تغییر و تحول و از این شاخه به آن شاخه پریدن است.
در همین راستا تمثیل‌های دیگری نیز برای قلب وجود دارد: دیگ در حال جوشیدنی که مواد موجود در آن در حال بالا و پایین رفتن است؛ پری در صحرا که باد او را به این طرف و آن طرف حرکت می‌دهد.
البته این تغییرات لحظه به لحظه قلب‌ها از کارهای عظیم و عجیب خداوند است که به غیر از کسانی که مراقب قلب خود، و نگهبان حالات قلب در ارتباط با خداوند هستند، نمی‌توانند قلب ثابتی داشته باشند.[2] [1] . به نظر لغت شناسان به همین جهت (تغییر و تحول دائمی) واژه قلب که به معنای تغییر و تحول است بر آن گذارده شده است. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، واژه «قلب». [2] . ر.ک: مجلسی، محمد باقر، مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ج 11، ص277، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1404ق.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا این حدیث پیامبر(ص) صحیح است: موسیقی در دل نفاق ایجاد می کند؟ آیا منظور همه نوع موسیقی است، و این حدیث به طور غیر مستقیم گوش کردن موسیقی را ممنوع می کند؟
- [سایر] منظور از قلب سلیم چیست؟
- [سایر] منظور از قلب سلیم چیست؟
- [سایر] منظور از حضور قلب در نماز چیست؟ آیا تفکر در امور دنیوی مرتبط به آخرت ، با حضور قلب منافات دارد؟
- [سایر] در حدیث آمده است: بالاترین درجه تقوا این است که در قلب انسان به جز خدا کسی نباشد. با توجه به این حدیث آیا دوست داشتن دیگران اشکال دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا تغییر ژنتیکی جنین انسان به منظور اصلاح نژاد و ایجاد اوصاف دلخواه در آن، مانند انتخاب رنگ پوست، افزایش ضریب هوشی و غیره، جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] غالب پزشکان متخصّص قلب را آقایان تشکیل می دهند، آیا به منظور کاهش ارتباطات با جنس مخالف، اخذ مدرک تخصّصی قلب برای خانمها واجب کفایی است؟
- [سایر] منظور از قلب، هنگامی که میگوئیم: قرآن بر قلب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم نازل شده است، چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] منظور از بخشش عقد موقت هنگام عقد دائم چیست؟ آیا بخشش در دل کافی است؟
- [سایر] آیا منظور از آیه 119 سوره نساء تغییر ژنتیک است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر نذر کند نماز واجب خود را در جایی بخواند که به خودیِ خود ثواب نماز در آنجا زیاد نیست مثلاً نذر کند نماز را در اتاق بخواند چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتی بهتر باشد مثلاً به واسطه این که خلوت است انسان حضور قلب پیدا می‌کند نذر صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] انسان باید نماز را به نیّت قربت، یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بجا آورد ولازم نیست نیّت را از قلب خود بگذراند یا مثلاً به زبان بگوید که چهار رکعت نماز میخوانم قربْ الی ا& بلکه همین که قصد داشته باشد که برای خدا بخواند کفایت می‌کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر نذر کند نماز واجب خود را در جایی بخواند که بخودی خود ثواب نماز در آنجا زیاد نیست مثلاً نذر کند نماز را در اتاق بخواند، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتی بهتر باشد، مثلاً به واسطه این که خلوت است، انسان حضور قلب پیدا می‌کند، نذر او صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] اگر نذر کند نماز واجب خود را در جایی بخواند که بخودی خود، ثواب نماز در آن جا زیاد نیست، مثلاً نذر کند نماز را در اتاق بخواند، چنانچه نماز خواندن در آن جا از جهتی بهتر باشد، مثلاً به واسطهی این که خلوت است انسان حضور قلب پیدا می‌کند، نذر صحیح است.
- [آیت الله خوئی] اگر نذر کند نماز واجب خود را در جایی بخواند که بخودی خود ثواب نماز در آنجا زیاد نیست، مثلًا نذر کند نماز را در اطاق بخواند، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتی بهتر باشد مثلًا به واسط این که خلوت است انسان حضور قلب پیدا می‌کند، نذر او صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] اگر نذر کند نماز واجب خود را در جائی بخواند که بخودی خود ثواب نماز در آنجا زیاد نیست ، مثلاً نذر کند نماز را در اطاق بخواند ، چنانچه نماز خواندن در آنجا از جهتی شرعاً بهتر باشد مثلاً بواسطه اینکه خلوت است انسان حضور قلب پیدا می‌کند ، اگر نذر او برای آن جهت باشد صحیح است .
- [آیت الله بهجت] لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب بگذراند یا به زبان جاری کند؛ مثلاً بگوید: (فردا را روزه میگیرم قُربةً اِلَی اللّه)، بلکه همینقدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد، کافی است.
- [آیت الله بروجردی] لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذراند، یا مثلاً بگوید فردا را روزه میگیرم، بلکه همین قدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد کافیست و برای این که یقین کند تمام این مدت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل می‌کند، خود داری نماید.
- [آیت الله خوئی] لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذراند یا مثلًا بگوید فردا را روزه میگیرم، بلکه همین قدر که بنا داشته باشد برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد، کافی است. و برای آن که یقین کند تمام این مدت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] لازم نیست انسان نیّت روزه را از قلب خود بگذراند یا مثلاً بگوید فردا روزه میگیرم، بلکه همینقدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد کافی است وبرای آن که یقین کند تمام این مدّت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح ومقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری نماید.