اگر چه قرآن کریم به طور صریح دستور به فرستادن خیرات و صدقات برای اموات و گذشتگان نمی‌دهد، اما این مسلّم است که دعا برای اموات و نیاکان و نیز فرهنگ تجلیل و به نیکی یاد کردن از مؤمنان خفته در خاک، مورد تأیید قرآن است. برخی از آیات در این زمینه چنین است. 1. «یُنَبَّؤُا الْإِنْسانُ یَوْمَئِذٍ بِما قَدَّمَ وَ أَخَّرَ»؛[1] و در آن روز انسان را از تمام کارهایی که از پیش یا پس فرستاده آگاه می‏کنند. واژه «أَخَّرَ» براساس یکی از تفسیرها، کارهای خوب یا بدی است که پس از مرگ انسان از طریق بازماندگان عاید انسان می‌شود، یا سنت‌های خوب و بدی است که انسان به یادگار گذاشته و مردم با عمل کردن به آنها هر ثواب و یا عقابی را که کسب می‌کنند، برای بنیان‌گذارش نیز ثبت خواهد شد. 2. «رَبَّنَا اغْفِرْ لی‏ وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِساب»؛[2] پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا می‏شود، بیامرز. حضرت ابراهیم(ع) در این آیه از خداوند برای سه گروه طلب مغفرت کرده است. یک: برای خویش. دو: برای پدر و مادرش.[3] و سومین دسته‌‏ای که حضرت ابراهیم برای آنان دعا می‌کند، مؤمنان هستند. 3. «وَ الَّذینَ جاؤُ مِنْ بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذینَ سَبَقُونا بِالْإیمانِ»؛[4] کسانی که از پس ایشان آمده‏‌اند، می‌گویند ای پروردگار ما، ما و برادران ما را که پیش از ما ایمان آورده‌‏اند بیامرز. آیندگان از درگاه خداوند برای گذشتگان آمرزش می‌طلبند، و خدای سبحان دعای برادر را در حق برادر مؤمنش می‌پذیرد. در راستای آیات فوق، این موضوع نیز گفتنی است که طلب مغفرتی که در قرآن بدان توصیه شده است - چه برای خود و چه برای دیگران - از کسانی که اعمال نیکشان بیشتر باشد، بیشتر در معرض اجابت است. بر این اساس، اگر فردی بدون هیچ عمل خیری؛ مانند خواندن قرآن، دادن صدقه و ... برای مرده‌ای دعا کند، بیقین با فردی که دعاهایش با عمل خیر همراه است، تفاوت خواهد داشت؛ لذا با این استدلال، می‌توان انجام کارهای خیر را به عنوان مقدمه‌ای برای طلب غفران برای اموات از قرآن اثبات کرد. و از این‌جا است که طلب رضایت برای والدین باید به همراه کار خیر باشد: «رَبِّ أَوْزِعْنی‏ أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتی‏ أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی‏ والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَدْخِلْنی‏ بِرَحْمَتِکَ فی‏ عِبادِکَ الصَّالِحین‏»؛[5] سلیمان از سخن او تبسّمی کرد و خندید و گفت: پروردگارا شکر نعمت‌هایی را که بر من و پدر و مادرم ارزانی داشتی به من الهام کن، و توفیق ده تا عمل صالحی که موجب رضای تو است انجام دهم، و مرا به رحمت خود در زمره بندگان صالح خویش قرار ده. [1] . قیامت، 13 [2] . ابراهیم، 41 [3] . منظور حضرت ابراهیم(ع) از این دعا، پدر حقیقی خودش یعنی (تارخ) بود که مؤمن از دنیا رفت؛ به دلیل آن‌که کلمه «والد و والده» برای پدر و مادر واقعی انسان به کار می‌رود، چنان‌که در این آیه است؛ چون حضرت ابراهیم این دعا را در اواخر عمر خود کرده، و در اوایل عمر خود از عمویش آزر که بت‌‏پرست بود بیزاری جست. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏12، ص 78، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق. [4] . حشر، 10. [5] . نمل، 19. آیه 15 سوره احقاف نیز تشابه فراوانی با این آیه دارد.
با سلام، آیا در قرآن آیهای هست که به فرستادن خیرات برای اموات سفارش کند؟ یا اثبات کند خیرات و صدقه یا فاتحهای که برای اموات میفرستیم به آنان میرسد؟ این قضیه را فقط از قرآن اثبات کنید. باتشکر
اگر چه قرآن کریم به طور صریح دستور به فرستادن خیرات و صدقات برای اموات و گذشتگان نمیدهد، اما این مسلّم است که دعا برای اموات و نیاکان و نیز فرهنگ تجلیل و به نیکی یاد کردن از مؤمنان خفته در خاک، مورد تأیید قرآن است. برخی از آیات در این زمینه چنین است.
1. «یُنَبَّؤُا الْإِنْسانُ یَوْمَئِذٍ بِما قَدَّمَ وَ أَخَّرَ»؛[1] و در آن روز انسان را از تمام کارهایی که از پیش یا پس فرستاده آگاه میکنند.
واژه «أَخَّرَ» براساس یکی از تفسیرها، کارهای خوب یا بدی است که پس از مرگ انسان از طریق بازماندگان عاید انسان میشود، یا سنتهای خوب و بدی است که انسان به یادگار گذاشته و مردم با عمل کردن به آنها هر ثواب و یا عقابی را که کسب میکنند، برای بنیانگذارش نیز ثبت خواهد شد.
2. «رَبَّنَا اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِساب»؛[2] پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا میشود، بیامرز.
حضرت ابراهیم(ع) در این آیه از خداوند برای سه گروه طلب مغفرت کرده است. یک: برای خویش. دو: برای پدر و مادرش.[3] و سومین دستهای که حضرت ابراهیم برای آنان دعا میکند، مؤمنان هستند.
3. «وَ الَّذینَ جاؤُ مِنْ بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذینَ سَبَقُونا بِالْإیمانِ»؛[4] کسانی که از پس ایشان آمدهاند، میگویند ای پروردگار ما، ما و برادران ما را که پیش از ما ایمان آوردهاند بیامرز.
آیندگان از درگاه خداوند برای گذشتگان آمرزش میطلبند، و خدای سبحان دعای برادر را در حق برادر مؤمنش میپذیرد.
در راستای آیات فوق، این موضوع نیز گفتنی است که طلب مغفرتی که در قرآن بدان توصیه شده است - چه برای خود و چه برای دیگران - از کسانی که اعمال نیکشان بیشتر باشد، بیشتر در معرض اجابت است.
بر این اساس، اگر فردی بدون هیچ عمل خیری؛ مانند خواندن قرآن، دادن صدقه و ... برای مردهای دعا کند، بیقین با فردی که دعاهایش با عمل خیر همراه است، تفاوت خواهد داشت؛ لذا با این استدلال، میتوان انجام کارهای خیر را به عنوان مقدمهای برای طلب غفران برای اموات از قرآن اثبات کرد. و از اینجا است که طلب رضایت برای والدین باید به همراه کار خیر باشد: «رَبِّ أَوْزِعْنی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَدْخِلْنی بِرَحْمَتِکَ فی عِبادِکَ الصَّالِحین»؛[5] سلیمان از سخن او تبسّمی کرد و خندید و گفت: پروردگارا شکر نعمتهایی را که بر من و پدر و مادرم ارزانی داشتی به من الهام کن، و توفیق ده تا عمل صالحی که موجب رضای تو است انجام دهم، و مرا به رحمت خود در زمره بندگان صالح خویش قرار ده. [1] . قیامت، 13 [2] . ابراهیم، 41 [3] . منظور حضرت ابراهیم(ع) از این دعا، پدر حقیقی خودش یعنی (تارخ) بود که مؤمن از دنیا رفت؛ به دلیل آنکه کلمه «والد و والده» برای پدر و مادر واقعی انسان به کار میرود، چنانکه در این آیه است؛ چون حضرت ابراهیم این دعا را در اواخر عمر خود کرده، و در اوایل عمر خود از عمویش آزر که بتپرست بود بیزاری جست. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 12، ص 78، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق. [4] . حشر، 10. [5] . نمل، 19. آیه 15 سوره احقاف نیز تشابه فراوانی با این آیه دارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا در قرآن آیهای برای اثبات امامت حضرت علی 7 و فرزندان علی 7 داریم یا خیر؟
- [سایر] با سلام. آیا در قرآن شأن نزول آیهای در باره طلحه و زبیر وجود دارد؟
- [سایر] همانطور که مشاهده میشود در قرآن چندین بار نیکی به پدر و مادر به فرزندان سفارش شده است، اما هیچ آیهای وجود ندارد(یا شاید باشد که من ندیدهام) که فرزندان را به پدر و مادر سفارش کند. لطفاً در صورتی که آیهای وجود دارد که من آنرا ندیدهام اعلام فرمایید، و اگر نه، بفرمایید چرا در قرآن به فرزندان سفارشی نشده است؟ آیا امکان ندارد پدر و مادری ظالم باشند یا به دلایل مختلف خیر فرزندانشان را نخواهند؟
- [سایر] در قرآن کریم آیهای وجود دارد که نشان دهد که پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) حضرت فاطمه(سلام الله علیها) را دوست میداشتند؟
- [سایر] با سلام وتبریک عید.خواستم اطلاعاتی راجع به خواص صدقه البته با توجه به قرآن و تفسیر نور بدانم.با تشکر.یاعلی.
- [سایر] با سلام و خسته نباشید: آیةالکرسی کدام آبه یا آیات در قرآن می باشند. باتشکر از زحمات شما
- [سایر] با سلام خواستم بدانم آیا نام کوروش کبیر در قرآن آمده است؟ با چه نامی ؟ ودر چه سوره و آیه ای؟ باتشکر
- [سایر] سلام ببخشید میخواستم جندمورد کتاب پیرامون رمز اعجازهای امیز قران و معجزات ریاضی ویا ضمیمه این موضوع باشد به بنده معرفی کنید باتشکر از شما
- [سایر] با سلام تعداد ایاتی که در قران در مورد نماز های پنجگانه ذکر شده چند تا است ؟اگر ممکن است به طور جداگانه آیات را ذکر کنید باتشکر
- [سایر] سلام. میخواستم بدانم منبع دقیق این سخن که (خداوند ممکن است از حق خود بگذرد اما از حق الناس نمی گذرد) کجاست؟ آیا آیهای از قرآن است یا روایت؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] قرض دادن از کارهای بسیار مستحب است و در آیات قرآن مجید و اخبار معصومین(علیهم السلام) درباره آن زیاد سفارش شده، از پیغمبراکرم(صلی الله علیه وآله) روایت شده که (هرکس به برادر مسلمان خود قرض دهد مال او زیاد می شود و ملائکه بر او رحمت می فرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند بدون حساب و به سرعت از صراط می گذرد و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد بهشت بر او حرام می شود) و نیز در روایتی آمده است که (ثواب صدقه ده برابر است و ثواب قرض هیجده برابر!)
- [آیت الله مظاهری] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود. و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ولی بهتر است چیزهایی را که در کتابهای دعا دستور دادهاند بخواند، و از تعقیبهایی که سفارش بسیار شده است، تسبیح حضرت زهرا علیها السلام است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه اللَّه اکبر، بعد 33 مرتبه الحمدللَّه، و بعد از آن 33 مرتبه سبحان اللَّه، و امام صادق علیه السلام فرموده است: تسبیح مادرم حضرت زهرا علیها السلام نزد من بهتر از هزار رکعت نماز است.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی خواندن ذکر و دعا و قران شود و بهتر است پیش از ان که از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ولی بهتر است چیزهایی را که در کتابهای دعا دستور داده اند بخواند و از تعقیبهایی که خیلی به ان سفارش شده است تسبیح حضرت زهرا علیها السلام است که به این ترتیب گفته شود سی و چهار مرتبه الله اکبر بعد از ان سی و سه مرتبه الحمد لله بعد از ان سی و سه مرتبه سبحان الله
- [آیت الله وحید خراسانی] قرض دادن به مسلمان مخصوصا به مومنین از کارهای مستحب است و در قران مجید به ان امر شده و قرض دادن به مومن قرض دادن به خدا شمرده شده و وعده مغفرت به قرض دهنده داده شده و در اخبار راجع به ان سفارش شده است و از پیغمبر اکرم صلی الله علیه واله وسلم روایت شده که کسی که به برادر مسلمان خود قرض بدهد برای او به هر درهمی که قرض داده به وزن کوه احد از کوههای رضوی و طور سیناء حسنات است و اگر با او در طلب قرض مدارا کند بر صراط مانند برق بدون حساب و عذاب می گذرد و کسی که برادر مسلمان به او شکایت کند و قرض ندهد خداوندعزوجل بهشت را بر او حرام می کند و از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که اگر قرض بدهم برای من محبوب تر است از ان که به مانند ان صدقه بدهم
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود. و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمّم او باطل شود، رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ولی بهتر است چیزهایی را که در کتابهای دعا دستور داده اند بخواند و از تعقیب هائی که خیلی سفارش شده است، تسبیح حضرت زهرا سلام الله علیها است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه الله اکبر، 33 مرتبه الحمدالله 33 مرتبه سبحان الله. و می شود سبحان الله را پیش از الحمدالله گفت ولی بهتر است بعد از الحمدالله گفته شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب؛ یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود؛ رو به قبله تعقیب را بخواند. و لازم نیست تعقیب به عربی باشد؛ ولی بهتر است چیزهائی را که در کتابهای دعا دستور داده اند بخواند. و از تعقیبهائی که خیلی به آن سفارش شده است؛ تسبیح حضرت زهرا سلام اللّه علیها است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه اللّه اکبر؛ بعد از آن 33 مرتبه الحمد للّه؛ بعد از آن 33 مرتبه سبحان اللّه و می شود سبحان اللّه را پیش از الحمد للّه گفت ولی بهتر است بعد از الحمد للّه گفته شود.
- [آیت الله سیستانی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی : خواندن ذکر و دعا و قرآن شود ، و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود ، رو به قبله تعقیب را بخواند . و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ، ولی بهتر است چیزهائی را که در کتابهای دعا دستور دادهاند بخواند . و از تعقیبهائی که خیلی به آن سفارش شده است ، تسبیح حضرت زهرا سلام اللّه علیها است که باید به این ترتیب گفته شود : 34 مرتبه (اللّه اکبر) ، بعد از آن 33 مرتبه (الحمد للّه) ، بعد از آن 33 مرتبه (سبحان اللّه) ، و میشود سبحان اللّه را پیش از الحمد للّه گفت ، ولی بهتر است بعد از الحمد للّه گفته شود .
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب ، یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود . و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود ، رو به قبله تعقیب را بخواند . لازم نیست تعقیب به عربی باشد ولی بهتر است چیزهائی را که در کتابهای دعا دستور داده اند بخواند . و از تعقیبهائی که خیلی سفارش شده است ، تسبیح حضرت زهرا – سلام الله علیها – است که باید به این ترتیب گفته شود : 34 مرتبه الله اکبر ، بعد 33 مرتبه الحمدلله ، بعد از آن 33 مرتبه سبحان الله و می شود سبحان الله را پیش از الحمدلله ، ولی بهتر است بعد از الحمد لله گفته شود .
- [آیت الله خوئی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب، یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود. و بهتر است پیش از آن که از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود، رو به قبله تعقیب را بخواند. و لازم نیست تعقیب به عربی باشد، ولی بهتر است چیزهایی را که در کتابهای دعا دستور دادهاند بخواند، و از تعقیبهایی که خیلی سفارش شده است، تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها) است که باید به این ترتیب گفته شود: (34) مرتبه (الله اکبر)، بعد از آن (33) مرتبه (الحمد لله)، بعد از آن (33) مرتبه (سبحان الله) و میشود (سبحان الله) را پیش از (الحمد الله) گفت ولی بهتر است بعد از (الحمد الله) گفته شود.
- [امام خمینی] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشدولی بهتر است چیزهایی را که در کتابهای دعا دستور داده اند بخواند و از تعقیبهایی که خیلی سفارش شده است تسبیح حضرت زهرا سلام الله علیها است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه (الله اکبر)، بعد مرتبه 33 (الحمد لله )، بعد از آن مرتبه 33 (سبحان الله ) و می شود (سبحان الله ) را پیش از (الحمد الله ) گفت ولی بهتر است بعد از (الحمد الله ) گفته شود.