احادیثی برای رفتار صحیح با خانواده همسر می‌خواستم.
گرچه شاید روایتی صریح وجود نداشته باشند که ویژه چگونگی رفتار صحیح با خانواده همسر و یا توصیه به آن باشد، اما می‌توان لزوم چنین رفتاری را از چند راه ثابت کرد: الف. استفاده از عمومات و مطلقاتی که ما را به رفتار درست با دیگران به‌ویژه مؤمنان سفارش می‌کند. امام صادق(ع) فرمود: «خدای تبارک و تعالی اسلام را دین شما پسندید با آن به سخاوت و حُسن خُلق و خوشرفتاری همراهی کنید».[1] ب. سفارش قرآن به معاشرت صحیح با همسران[2] که طبیعتاً معاشرت مطلوب با همسر عملی نخواهد شد جز با رفتار صحیح با خانواده او. ج. جمله حکیمانه‌ای نیز نقل شده که گوینده آن مشخص نیست و برخی آن را روایت پنداشته‌اند: «الآباء ثلاثة: أب ولّدک و أب زوّجک و أب علّمک»؛[3] پدر بر سه فرد اطلاق می‌شود: 1. پدری که سبب به دنیا آمدن شما باشد؛ 2. پدری که فرزندش را به شما تزویج نمود؛ 3. پدری که به شما دانش آموخت. بر این اساس مشابهت پدر همسر(پدر سببی) به پدر نسبی، گویای این مطلب است، احترامی را که در آیات و روایات برای پدر بیان شد، رعایت آن نسبت به پدر همسر نیز لازم است. این سخن یا حدیث؛ شامل پدر همسر - اعم از پدر زن و پدر شوهر - هر دو می‌شود. همچنین از باب تنقیح مناط شامل مادر همسر هم می‌شود. خلاصه این‌که؛ رعایت اخلاق و ادب نسبت به خانواده همسر خصوصاً پدر و مادر همسر علاوه بر این‌که به عنوان مطلق انسان و مؤمن لازم است، از برخی روایات نیز استفاده می‌شود که جایگاه خاصی از نظر رعایت ادب و اخلاق را دارا هستند. برای آگاهی بیشتر نمایه‌های زیر را مطالعه کنید: «منع همسر از ارتباط و دیدار با خانواده»، سؤال 33462 «روابط عروس و مادر شوهر»، سؤال 9964 «روش برخورد با مادر شوهر بد اخلاق»، سؤال 9643 «اختلافات خانوادگی»، سؤال 7096   [1] . شیخ صدوق، الأمالی، ص 270‏، بیروت‏، اعلمی‏، چاپ پنجم‏، 1400ق. [2] . «وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ»؛ نساء، 19. [3] . آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج ‏15، ص 382، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق؛ غزالی، احمد، منهاج المتعلم، ص 81، المطبوع مع کتاب التراث التربوی الاسلامی فی خمس مخطوطات.‏ برخی نیز گفته‌اند این حدیث است که از یکی از معصومان(ع) نقل شده است؛ سبزواری، سید عبدالاعلی، مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن، ج ‏2، ص 25، بیروت، مؤسسه اهل بیت(ع)، چاپ دوم، 1409ق؛ مشکینی، علی، تحریر المواعظ العددیة، ص 247،  قم، الهادی‏، چاپ هشتم، 1424ق‏. اما به هر حال دلیل متقنی نیافتیم که این عبارت را روایت بدانیم.
عنوان سوال:

احادیثی برای رفتار صحیح با خانواده همسر می‌خواستم.


پاسخ:

گرچه شاید روایتی صریح وجود نداشته باشند که ویژه چگونگی رفتار صحیح با خانواده همسر و یا توصیه به آن باشد، اما می‌توان لزوم چنین رفتاری را از چند راه ثابت کرد:
الف. استفاده از عمومات و مطلقاتی که ما را به رفتار درست با دیگران به‌ویژه مؤمنان سفارش می‌کند.
امام صادق(ع) فرمود: «خدای تبارک و تعالی اسلام را دین شما پسندید با آن به سخاوت و حُسن خُلق و خوشرفتاری همراهی کنید».[1]
ب. سفارش قرآن به معاشرت صحیح با همسران[2] که طبیعتاً معاشرت مطلوب با همسر عملی نخواهد شد جز با رفتار صحیح با خانواده او.
ج. جمله حکیمانه‌ای نیز نقل شده که گوینده آن مشخص نیست و برخی آن را روایت پنداشته‌اند: «الآباء ثلاثة: أب ولّدک و أب زوّجک و أب علّمک»؛[3] پدر بر سه فرد اطلاق می‌شود:
1. پدری که سبب به دنیا آمدن شما باشد؛
2. پدری که فرزندش را به شما تزویج نمود؛
3. پدری که به شما دانش آموخت.
بر این اساس مشابهت پدر همسر(پدر سببی) به پدر نسبی، گویای این مطلب است، احترامی را که در آیات و روایات برای پدر بیان شد، رعایت آن نسبت به پدر همسر نیز لازم است. این سخن یا حدیث؛ شامل پدر همسر - اعم از پدر زن و پدر شوهر - هر دو می‌شود. همچنین از باب تنقیح مناط شامل مادر همسر هم می‌شود.
خلاصه این‌که؛ رعایت اخلاق و ادب نسبت به خانواده همسر خصوصاً پدر و مادر همسر علاوه بر این‌که به عنوان مطلق انسان و مؤمن لازم است، از برخی روایات نیز استفاده می‌شود که جایگاه خاصی از نظر رعایت ادب و اخلاق را دارا هستند.
برای آگاهی بیشتر نمایه‌های زیر را مطالعه کنید:
«منع همسر از ارتباط و دیدار با خانواده»، سؤال 33462
«روابط عروس و مادر شوهر»، سؤال 9964
«روش برخورد با مادر شوهر بد اخلاق»، سؤال 9643
«اختلافات خانوادگی»، سؤال 7096   [1] . شیخ صدوق، الأمالی، ص 270‏، بیروت‏، اعلمی‏، چاپ پنجم‏، 1400ق. [2] . «وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ»؛ نساء، 19. [3] . آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج ‏15، ص 382، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق؛ غزالی، احمد، منهاج المتعلم، ص 81، المطبوع مع کتاب التراث التربوی الاسلامی فی خمس مخطوطات.‏ برخی نیز گفته‌اند این حدیث است که از یکی از معصومان(ع) نقل شده است؛ سبزواری، سید عبدالاعلی، مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن، ج ‏2، ص 25، بیروت، مؤسسه اهل بیت(ع)، چاپ دوم، 1409ق؛ مشکینی، علی، تحریر المواعظ العددیة، ص 247،  قم، الهادی‏، چاپ هشتم، 1424ق‏.
اما به هر حال دلیل متقنی نیافتیم که این عبارت را روایت بدانیم.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین