دف؛ از نظر حکم شرعی مانند سایر آلات موسیقی است و بستگی به چگونگی استفاده از آن دارد، که اگر به نحو لهوی و مطرب بوده و موجب کشیده شدن انسان به سمت بی‌بندوباری و بیهودگی شود، حرام است. البته برخی از مراجع[1] استفاده از آلات موسیقی را مطلقاً حرام می‌دانند. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): دف زدن بستگی به چگونگی استفاده از آن دارد، که اگر به نحو لهوی و مضل عن سبیل الله[3] زده شود، حرام است. و در هر صورت به‌کار بردن موسیقی در مناسبتهای مذهبی شایسته مجالس اهل بیت (علیهم السلام) نیست هر چند از نوع حلال باشد و باید قداست و مقام اهل بیت(علیهم السلام) مراعات شود. حضرت آیت الله العظمی تبریزی (قدس سره): وسیله مزبور از آلات موسیقی است و استعمال آن به وجه لهوی حرام است و نیز گوش دادن به موسیقی لهوی و خرید و فروش آلات آن جایز نیست.[4] حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): نواختن و گوش کردن به موسیقی که عرفاً مطرب باشد جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): نواختن موسیقی لهوی جائز نیست و فرقی بین آلات و ادوات آن نیست. [1] . آیت الله صافی گلپایگانی. [2] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست. [3] . مضل عن سبیل الله؛ یعنی به سبب ویژگی‌هایی که دارد انسان را از خداوند متعال و معنویات و فضائل اخلاقی دور نموده و به سمت بی‌بندوباری، بیهودگی و گناه سوق دهد. [4] . ر.ک: تبریزی، جواد، استفتائات جدید، ج‌2، ص 207، قم، چاپ اول.
دف؛ از نظر حکم شرعی مانند سایر آلات موسیقی است و بستگی به چگونگی استفاده از آن دارد، که اگر به نحو لهوی و مطرب بوده و موجب کشیده شدن انسان به سمت بیبندوباری و بیهودگی شود، حرام است.
البته برخی از مراجع[1] استفاده از آلات موسیقی را مطلقاً حرام میدانند.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
دف زدن بستگی به چگونگی استفاده از آن دارد، که اگر به نحو لهوی و مضل عن سبیل الله[3] زده شود، حرام است.
و در هر صورت بهکار بردن موسیقی در مناسبتهای مذهبی شایسته مجالس اهل بیت (علیهم السلام) نیست هر چند از نوع حلال باشد و باید قداست و مقام اهل بیت(علیهم السلام) مراعات شود.
حضرت آیت الله العظمی تبریزی (قدس سره):
وسیله مزبور از آلات موسیقی است و استعمال آن به وجه لهوی حرام است و نیز گوش دادن به موسیقی لهوی و خرید و فروش آلات آن جایز نیست.[4]
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
نواختن و گوش کردن به موسیقی که عرفاً مطرب باشد جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
نواختن موسیقی لهوی جائز نیست و فرقی بین آلات و ادوات آن نیست. [1] . آیت الله صافی گلپایگانی. [2] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست. [3] . مضل عن سبیل الله؛ یعنی به سبب ویژگیهایی که دارد انسان را از خداوند متعال و معنویات و فضائل اخلاقی دور نموده و به سمت بیبندوباری، بیهودگی و گناه سوق دهد. [4] . ر.ک: تبریزی، جواد، استفتائات جدید، ج2، ص 207، قم، چاپ اول.
- [آیت الله سبحانی] آیا زدن دف یا نی در مراسم مولودی اهل بیت (علیهم السلام) و یا عروسی، جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجه به مولودی هایی که در این ایام برگزار میشود، حکم دف زدن در این مجالس چیست؟ همچنین آیا دف زدن در مجلس عروسی اشکال دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لطفاً حکم دایره و دف زدن در عروسی زنان و مجلس عقد و مجلس جشن بعد از عقد و خواندن زن در مجالس زنانه و زدن دایره در مراسم ختنه کردن فرزند را بیان فرمایید؟
- [آیت الله بهجت] در مجالس عروسی موسیقی غیر مطرب و دف زدن و غنا، جایز است؟
- [سایر] خواندن مولودی همراه با زدن دف (در مراسم زنانه) چه حکمی دارد؟
- [سایر] حکم دست زدن در مراسم عروسی چیست؟
- [سایر] حکم دست زدن در مراسم عروسی چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کف زدن در مراسم عروسی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خوئی] در مجالس عروسی دایره بیحلقه زدن و در مجالس مذهبی به آهنگ اشعار مذهبی کف زدن چطور است؟
- [سایر] مراسم عروسی زمان پیامبر (مثل عروسی حضرت فاطمه علیه السلام) چطور بوده است؟ آیا رقص و پایکوبی داشته است. با توجه به اینکه رقص حرام است و ابزار موسیقی نسبت به زمان پیامبر (دف و ...) پیشرفت کرده، مراسم عروسی کنونی چگونه باید باشد؟ می توان در این مراسم گناه شرکت کرد؟ توجه داشته باشید که عدم شرکت باعث کدورت بین فامیل می شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در مسجد برای روضهخوانی چادر بزنند و سیاهی بکوبند و آن را فرش کنند و اسباب چای در آن ببرند و همچنین برگزاری مراسم گوناگون در مسجد از قبیل عروسی و مجلس ختم اگر موجب ضرر به مسجد و هتک حرمت آن و مانع نماز خواندن نشود، با رعایت مصلحت وقف و اذن متولّی اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر برای روضه خوانی و مراسم سوگواری یا جشن مذهبی و مانند آن مسجد را چادر بزنند و سیاهی بکوبند و اسباب چای و غذا در آن ببرند، در صورتی که این کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر برای مراسم عزاداری و روضه خوانی و سوگواری یا جشنهای مذهبی و مانند آن مسجد را چادر بزنند و سیاهی بکوبند و اسباب چای و غذا در مسجد ببرند در صورتی که این کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .انجام دادن مراسم دینی و نصب پارچه های مشکی و رنگی در مسجد به مناسبت مراسم متنوّع، اگر مانع اقامهّ نماز نباشد, جایز است.
- [آیت الله بهجت] دست زدن (کف زدن) در مجالس جشن و سخنرانی جهت تشویق افراد اگر به حد لهو نرسد مانعی ندارد.
- [آیت الله بهجت] دست زدن مرد به بدن زن نامحرم یا دست زدن زن به بدن مرد نامحرم، مثل نگاه کردن، حرام است. و دست زدن مرد به صورت و دستهای زن نامحرم و بالعکس نیز بنابر اظهر جایز نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر یقین داشته باشد که به واسطه آروغ زدن، چیزی از گلو بیرون میآید به گونهای که به آن قی کردن میگویند، نباید عمداً آروغ بزند و اگر احتمال آن را بدهد آروغ زدن، خلاف احتیاط استحبابیست و اگر این احتمال را هم ندهد آروغ زدن هیچ اشکالی ندارد؛ هر چند آروغ زدن باعث قی گردد.
- [آیت الله سبحانی] جلوگیری بچه یا دیوانه از دست زدن به خط قرآن واجب نیست، ولی اگر دست زدن آنان بی احترامی به قرآن باشد، باید جلوگیری کنند.
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز است بریدن عضوی از بدن مرده کافر و یا مشکوک الاسلام، به منظور پیوند زدن آن به بدن شخص مسلمان وپس از پیوند زدن، چون جزو بدن مسلمان میشود، احکام بدن مسلمان بر او جاری است وهمینطور جائز است عضوی از اعضأ بدن حیوان نجس العین را به بدن شخص مسلمان پیوند زدن وچون پس از پیوند زدن جزو بدن مسلمان میگردد، احکام بدن مسلمان بر آن عضو جاری است ونماز خواندن با آن عضو نیز جائز است.
- [آیت الله خوئی] جایز است بریدن عضوی از بدن مردة کافر و یا مشکوک الاسلام، به منظور پیوند زدن آن به بدن شخص مسلمان و پس از پیوند زدن چون جزء بدن مسلمان میشود، احکام بدن مسلمان بر او جاری است و همین طور جایز است عضوی از اعضاء بدن حیوان نجسالعین را به بدن شخص مسلمان پیوند زدن و چون پس از پیوند زدن جزء بدن مسلمان میگردد، احکام بدن مسلمان بر آن عضو جاری است و نماز خواندن با آن عضو نیز جایز است.