طلاق، آخرین راه حل و بدترین حلال نزد خداست و از این رو افراد باید جهت تحکیم خانواده‌ها بکوشند و نباید در گسستن پیمان همسری تلاش کنند. این موضوع از روایات فراوانی برداشت می‌شود که به عنوان نمونه به یک مورد آن اشاره می‌کنیم: «وَ مَنْ عَمِلَ فِی فُرْقَةٍ بَیْنَ امْرَأَةٍ وَ زَوْجِهَا کَانَ عَلَیْهِ غَضَبُ اللَّهِ وَ لَعْنَتُهُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ کَانَ حَقّاً عَلَی اللَّهِ تَعَالَی أَنْ یَرْضَخَهُ بِأَلْفِ صَخْرَةٍ مِنْ نَارٍ وَ مَنْ مَشَی فِی فَسَادِ مَا بَیْنَهُمَا وَ لَمْ یُفَرِّقْ کَانَ فِی سَخَطِ اللَّهِ وَ لَعْنَتِهِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ حَرَّمَ اللَّهُ النَّظَرَ إِلَی وَجْهِه‏»؛[1] هر کس در راستای جدایی زن و شوهری تلاش کند، در دنیا و آخرت دچار خشم و لعنت خدا قرار خواهد گرفت و بر خدا سزاوار است که او را با هزار سنگ آتشین سنگسار کند. و هر کس برای ایجاد اختلاف میان همسران قدم بردارد، اگر چه کارشان به جدایی هم نرسد، در دنیا و آخرت مورد خشم و لعنت خدا خواهد بود، و از نظر کردن به رحمت خدا محروم خواهد گردید. .[1] شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، النص، ص 288، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق.
سلام؛ آیا روایتی وجود دارد که وعده عذاب یا وعده عدم بخشش به کسی بدهد که برای طلاق دو نفر تلاش میکند؟
طلاق، آخرین راه حل و بدترین حلال نزد خداست و از این رو افراد باید جهت تحکیم خانوادهها بکوشند و نباید در گسستن پیمان همسری تلاش کنند. این موضوع از روایات فراوانی برداشت میشود که به عنوان نمونه به یک مورد آن اشاره میکنیم:
«وَ مَنْ عَمِلَ فِی فُرْقَةٍ بَیْنَ امْرَأَةٍ وَ زَوْجِهَا کَانَ عَلَیْهِ غَضَبُ اللَّهِ وَ لَعْنَتُهُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ کَانَ حَقّاً عَلَی اللَّهِ تَعَالَی أَنْ یَرْضَخَهُ بِأَلْفِ صَخْرَةٍ مِنْ نَارٍ وَ مَنْ مَشَی فِی فَسَادِ مَا بَیْنَهُمَا وَ لَمْ یُفَرِّقْ کَانَ فِی سَخَطِ اللَّهِ وَ لَعْنَتِهِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ حَرَّمَ اللَّهُ النَّظَرَ إِلَی وَجْهِه»؛[1] هر کس در راستای جدایی زن و شوهری تلاش کند، در دنیا و آخرت دچار خشم و لعنت خدا قرار خواهد گرفت و بر خدا سزاوار است که او را با هزار سنگ آتشین سنگسار کند. و هر کس برای ایجاد اختلاف میان همسران قدم بردارد، اگر چه کارشان به جدایی هم نرسد، در دنیا و آخرت مورد خشم و لعنت خدا خواهد بود، و از نظر کردن به رحمت خدا محروم خواهد گردید. .[1] شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، النص، ص 288، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق.
- [آیت الله بروجردی] زیدی وکالت میدهد به عمروی که زوجه او را مطلّقه نماید ولی حقیقتاً قصد طلاق را ندارد، بعد از وقوع طلاق زید - به خیال این که طلاق فضولی هم مثل عقد فضولیست - طلاق را امضا و اجازه میکند و زوجه عدّه نگاه میدارد، بعد از تمام شدن عدّه شوهر میکند و از شوهر دوّم ولد پیدا میکند، بعد که شوهر اوّل میفهمد طلاق فضولی صحیح نیست، بخواهد این زوجه را طلاق بدهد - بر فرض عدم صحّت طلاق اوّل - آیا جدیداً باید زوجه درطُهر باشد و تحقیق کند در این باب یا همان حمل کافی است؟ و بر فرض بطلان طلاق، نفقه این چند سال را شوهر اوّل باید بدهد، یا این که چون استمتاع از زوجه نکرده نباید بدهد؟ و بر فرض بطلان طلاق شوهر اوّل خجالت میکشد که تحقیق کند زوجه چه وقت در طُهر غیر مواقعه است تا او را دو مرتبه طلاق بدهد، آیا میتواند بدون تحقیق او را طلاق بدهد یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] زوجه مهر خود را صلح میکند به زوج خود به چیز کمی که زوج او را طلاق رجعی بدهد، آیا در این صورت طلاق رجعی صحیح است؟
- [سایر] شوهری به تمام وظایف و حقوق زناشویی عمل میکند ولی زن از ادامه زندگی با او نفرت و کراهت دارد و میخواهد با بذل مهریه تقاضای طلاق کند؛ آیا با فرض امتناع مرد از طلاق، حاکم شرع میتواند طلاق بدهد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر زنی از شوهرش کراهت داشته باشد و برای طلاق هم حاضر به بخشش مهریهاش باشد طبق نظر یکی از مراجع بر مرد واجب است او را طلاق دهد، اما معمولا از وقتی که زن اظهار کراهت و تقاضای طلاق خود را مطرح میکند مرد سعی میکند که او را متقاعد کند و او را راضی به ادامه زندگی نماید. همچنین در صورت عدم توفیق برای ادامه زندگی، اجرای طلاق منوط به مراجعه به دادگاه و طی تشریفات قانونی است لذا معمولاً از زمانی که زن اظهار کراهت و درخواست طلاق میکند تا وقتیکه طلاق جاری شود مدتی طول میکشد. آیا در این مدت زن حق دارد خانه را ترک کند و از شوهرش تمکین نکند یا این که تا طلاق جاری نشده موظف به تمکین است؟ در صورت عدم تمکین آیا زن حقالناس را ضایع نکرده و نباید در پیشگاه خدا پاسخگو باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر زنی از شوهرش کراهت داشته باشد و برای طلاق هم حاضر به بخشش مهریهاش باشد طبق نظر یکی از مراجع بر مرد واجب است او را طلاق دهد، اما معمولا از وقتی که زن اظهار کراهت و تقاضای طلاق خود را مطرح میکند مرد سعی میکند که او را متقاعد کند و او را راضی به ادامه زندگی نماید. همچنین در صورت عدم توفیق برای ادامه زندگی، اجرای طلاق منوط به مراجعه به دادگاه و طی تشریفات قانونی است لذا معمولاً از زمانی که زن اظهار کراهت و درخواست طلاق میکند تا وقتیکه طلاق جاری شود مدتی طول میکشد. آیا در این مدت زن حق دارد خانه را ترک کند و از شوهرش تمکین نکند یا این که تا طلاق جاری نشده موظف به تمکین است؟ در صورت عدم تمکین آیا زن حقالناس را ضایع نکرده و نباید در پیشگاه خدا پاسخگو باشد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی مبلغ صد هزار تومان به یک نفر کاسب میدهد و شرط میکند که هر ماه پنج هزار تومان بدهد، آیا گرفتن پول مذکور جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی مبلغ 100 هزار تومان به یک نفر کاسب میدهد و شرط میکند که هر ماه 5 هزار تومان بدهد آیا گرفتن پول مذکور جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فرموده اید کسی که روزه قضای رمضان را گرفته است جایز نیست بعد از ظهر افطار کند و اگر افطار کرد باید به ده فقیر طعام بدهد (به هر نفر یک مدّ که تقریباً ده سیر است بدهد یا ده فقیر را یک وعده غذا بدهد) سؤال این است که اگر کسی روزه رمضان غیر را تبرّعاً یا استیجاراً گرفته چطور؟ و آیا اگر افطار کرد باید کفاره هم بدهد؟
- [سایر] بنابر کدام آیه قرآن یا دلیل عقلانی وقتی کسی بعد از زنا با زن شوهردار، توبه میکند و بر آن میماند، ازدواجش با همان زن که از شوهرش طلاق گرفته حرام است؟ خدا بر این گناه بزرگ جای بخشش گذاشته چگونه بنده خدا آنرا نمیبخشد؟! (اشاره بر توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج 2، ص 471، مسئله 2401،2402،2403)؛ لطفاً مرا قانع کنید.
- [آیت الله نوری همدانی] مردی برای زن خود مقداری زیور آلات و طلا که تقریباً به قیمت امروز پانصد هزار تومان میباشد، خریده و بعد از 14 سال مرد زن خود را طلاق میدهد یا به عللی زن از مرد طلاق میگیرد امّا مرد زیور آلات را همراه با آنچه از قبل برای خود زن بوده است را پس میگیرد و ادّعا میکند که در حال همسری، برای شما خریدم و بخشیدم. و زن نیز ادّعاء میکند من در خانه تو خانه داری و بچّه داری کردهام، و مرد با وعده اینکه: ثُلث خانهای را که میسازم به نام شما خواهم کرد، طلاها را پس گرفته و او را طلاق میدهد. آیا مرد حقّ دارد زیور آلات را بگیرد یا به وعده خود عمل ننماید؟
- [آیت الله سبحانی] اگر دو نفر همزمان به یکدیگر سلام کنند، بر هر یک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند بنا بر احتیاط باید هر یک جواب سلام دیگری را بدهد
- [آیت الله سیستانی] اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند ، بنابر احتیاط واجب باید هر یک جواب سلام دیگری را بدهد .
- [امام خمینی] اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند بر هر یک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر دو نفر باهم به یکدیگر سلام کنند، بر هریک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند، بر هر یک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کند ، بر هر یک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند، بر هر یک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند، بر هر یک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند، بنابر احتیاط واجب باید هر یک جواب سلام دیگری را بدهد.