محبت
عشق و محبت، گاهی صادق و حقیقی است و گاهی کاذب و بیمعنا. یکی از معیارهای اخلاقی حیاتبخش مکتب اسلام «عشق و محبت» است.
در چه منابعی درباره محبت بحث شده است؟
محبت به معنی دوست داشتن و علاقه قلبی است. در قرآن مجید گاهی با واژه مودت از آن تعبیر شده است که در مقابل آن عداوت و دشمنی قرار دارد. محبت دارای درجات و مراتبی بوده و آثار عملی به دنبال دارد. محبتی که شعاع آن، از قلب به بیرون سرایت نکند ضعیف ترین درجه محبت است و مرتبه ای که آثار آن در عمل انسان منعکس باشد مراتب بالاتر آن است تا جایی که دارنده آن را با محبوب پیوند می ‌دهد، و در مسیر خواست های او به تلاش پرثمر وا می‌دارد.[1] در روایات متعددی از پیشوایان اسلام نقل شده که دین چیزی جز محبت نیست، از جمله در کتاب" خصال" و" کافی" از امام صادق (ع) نقل شده که در جواب سؤال از رابطه حب و بغض با دین فرمودند: " آیا دین جز محبت است، و سپس این آیه را تلاوت فرمودند: خدا ایمان را محبوب شما ساخت و آن را در دلتان بیاراست و کفر و فسق و عصیان را در نظرتان مکروه گردانید... "[2]. منظور از این روایات این است که روح و حقیقت دین همان ایمان و عشق به خدا است ایمان و عشقی که شعاع آن، تمام وجود انسان را روشن می‌کند و همه اعضاء و دستگاه های تن تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند، و اثر بارز و روشن آن پیروی از فرمان خدا است.[3] محبت به دو نوع ممدوح و مذموم تقسیم می شود. محبت ممدوح آن است که برای خدا و هدف نهایی از آن رسیدن به خدا باشد. و محبت مذموم آن است که هدف نهایی آن رسیدن به دشمنان خدا و رضایت آنان باشد.[4] بحث از محبت یک بحث اخلاقی است و به تفصیل در کتابهای علم اخلاق و تفسیر آمده است .به عنوان نمونه در کتابهای: 1. معراج السعادة نوشته ملااحمد نراقی 2. جامع السعادات نوشته ملااحمد نراقی 3. محجةالبیضاء نوشته علامه فیض کاشانی 4- آئین دوستی از دیدگاه قرآن و حدیث، تألیف سید مهدی علوی. (بی جا: بی نا) 1413 ق – 1372 (قم، چاپخانه علمیه). 5- دوستی در قرآن و حدیث، نوشته آیت الله محمد محمدی ری شهری، چاپ مؤسسه دارالحدیث. 6- تفسیر نمونه ذیل آیات سوره یوسف پی نوشتها: [1] با اقتباس از تفسیر نمونه، ج‌2، ص: 513 . [2]الکافی ج : 2 ص : 125عَنْ فُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْحُبِّ وَ الْبُغْض‌ أَ مِنَ الْإِیمَانِ هُوَ فَقَالَ وَ هَلِ الْإِیمَانُ إِلَّا الْحُبُّ وَ الْبُغْضُ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمانَ وَ زَیَّنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ وَ کَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیانَ أُولئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ‌(حجرات،7) [3] تفسیر نمونه، ج‌2، ص: 516. [4] برای مذموم بودن دوست غیر خدا به آیه (قل اغیر الله ولیا...) (انعام، 14) می توان استفاده کرد. در صورتی که ترجمه آقایان قمشه ای، آیتی، معزی را بپذیریم، و برای مذموم بودن می توان به (ولاتحبوا – الله الها آخر) (ذاریات، 51) استفاده کرد، با این مقدمه که کسی را اله قرار دادن علاقه و محبت را به همراه دارد. و برای مذمومیت دوستی چیزی را بیشتر از دوست داشتن خدا به آیه (قل ان کان آبادکم و ... احب الیکم من الله و رسوله و جهاد فی سبیله...) (توبه، 24) استناد کرد. منبع: www.islamquest.net
محبت به معنی دوست داشتن و علاقه قلبی است. در قرآن مجید گاهی با واژه مودت از آن تعبیر شده است که در مقابل آن عداوت و دشمنی قرار دارد. محبت دارای درجات و مراتبی بوده و آثار عملی به دنبال دارد. محبتی که شعاع آن، از قلب به بیرون سرایت نکند ضعیف ترین درجه محبت است و مرتبه ای که آثار آن در عمل انسان منعکس باشد مراتب بالاتر آن است تا جایی که دارنده آن را با محبوب پیوند می ‌دهد، و در مسیر خواست های او به تلاش پرثمر وا می‌دارد.[1] در روایات متعددی از پیشوایان اسلام نقل شده که دین چیزی جز محبت نیست، از جمله در کتاب" خصال" و" کافی" از امام صادق (ع) نقل شده که در جواب سؤال از رابطه حب و بغض با دین فرمودند: " آیا دین جز محبت است، و سپس این آیه را تلاوت فرمودند: خدا ایمان را محبوب شما ساخت و آن را در دلتان بیاراست و کفر و فسق و عصیان را در نظرتان مکروه گردانید... "[2]. منظور از این روایات این است که روح و حقیقت دین همان ایمان و عشق به خدا است ایمان و عشقی که شعاع آن، تمام وجود انسان را روشن می‌کند و همه اعضاء و دستگاه های تن تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند، و اثر بارز و روشن آن پیروی از فرمان خدا است.[3] محبت به دو نوع ممدوح و مذموم تقسیم می شود. محبت ممدوح آن است که برای خدا و هدف نهایی از آن رسیدن به خدا باشد. و محبت مذموم آن است که هدف نهایی آن رسیدن به دشمنان خدا و رضایت آنان باشد.[4] بحث از محبت یک بحث اخلاقی است و به تفصیل در کتابهای علم اخلاق و تفسیر آمده است .به عنوان نمونه در کتابهای: 1. معراج السعادة نوشته ملااحمد نراقی 2. جامع السعادات نوشته ملااحمد نراقی 3. محجةالبیضاء نوشته علامه فیض کاشانی 4- آئین دوستی از دیدگاه قرآن و حدیث، تألیف سید مهدی علوی. (بی جا: بی نا) 1413 ق – 1372 (قم، چاپخانه علمیه). 5- دوستی در قرآن و حدیث، نوشته آیت الله محمد محمدی ری شهری، چاپ مؤسسه دارالحدیث. 6- تفسیر نمونه ذیل آیات سوره یوسف پی نوشتها: [1] با اقتباس از تفسیر نمونه، ج‌2، ص: 513 . [2]الکافی ج : 2 ص : 125عَنْ فُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْحُبِّ وَ الْبُغْض‌ أَ مِنَ الْإِیمَانِ هُوَ فَقَالَ وَ هَلِ الْإِیمَانُ إِلَّا الْحُبُّ وَ الْبُغْضُ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمانَ وَ زَیَّنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ وَ کَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیانَ أُولئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ‌(حجرات،7) [3] تفسیر نمونه، ج‌2، ص: 516. [4] برای مذموم بودن دوست غیر خدا به آیه (قل اغیر الله ولیا...) (انعام، 14) می توان استفاده کرد. در صورتی که ترجمه آقایان قمشه ای، آیتی، معزی را بپذیریم، و برای مذموم بودن می توان به (ولاتحبوا – الله الها آخر) (ذاریات، 51) استفاده کرد، با این مقدمه که کسی را اله قرار دادن علاقه و محبت را به همراه دارد. و برای مذمومیت دوستی چیزی را بیشتر از دوست داشتن خدا به آیه (قل ان کان آبادکم و ... احب الیکم من الله و رسوله و جهاد فی سبیله...) (توبه، 24) استناد کرد. منبع: www.islamquest.net
پاسخ:
محبت به معنی دوست داشتن و علاقه قلبی است. در قرآن مجید گاهی با واژه مودت از آن تعبیر شده است که در مقابل آن عداوت و دشمنی قرار دارد.
محبت دارای درجات و مراتبی بوده و آثار عملی به دنبال دارد. محبتی که شعاع آن، از قلب به بیرون سرایت نکند ضعیف ترین درجه محبت است و مرتبه ای که آثار آن در عمل انسان منعکس باشد مراتب بالاتر آن است تا جایی که دارنده آن را با محبوب پیوند می دهد، و در مسیر خواست های او به تلاش پرثمر وا می‌دارد.[1]
در روایات متعددی از پیشوایان اسلام نقل شده که دین چیزی جز محبت نیست، از جمله در کتاب" خصال" و" کافی" از امام صادق (ع) نقل شده که در جواب سؤال از رابطه حب و بغض با دین فرمودند: " آیا دین جز محبت است، و سپس این آیه را تلاوت فرمودند: خدا ایمان را محبوب شما ساخت و آن را در دلتان بیاراست و کفر و فسق و عصیان را در نظرتان مکروه گردانید... "[2].
منظور از این روایات این است که روح و حقیقت دین همان ایمان و عشق به خدا است ایمان و عشقی که شعاع آن، تمام وجود انسان را روشن می‌کند و همه اعضاء و دستگاه های تن تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند، و اثر بارز و روشن آن پیروی از فرمان خدا است.[3]
محبت به دو نوع ممدوح و مذموم تقسیم می شود. محبت ممدوح آن است که برای خدا و هدف نهایی از آن رسیدن به خدا باشد. و محبت مذموم آن است که هدف نهایی آن رسیدن به دشمنان خدا و رضایت آنان باشد.[4]
بحث از محبت یک بحث اخلاقی است و به تفصیل در کتابهای علم اخلاق و تفسیر آمده است .به عنوان نمونه در کتابهای:
1. معراج السعادة نوشته ملااحمد نراقی
2. جامع السعادات نوشته ملااحمد نراقی
3. محجةالبیضاء نوشته علامه فیض کاشانی
4- آئین دوستی از دیدگاه قرآن و حدیث، تألیف سید مهدی علوی. (بی جا: بی نا) 1413 ق – 1372 (قم، چاپخانه علمیه).
5- دوستی در قرآن و حدیث، نوشته آیت الله محمد محمدی ری شهری، چاپ مؤسسه دارالحدیث.
6- تفسیر نمونه ذیل آیات سوره یوسف
پی نوشتها:
[1] با اقتباس از تفسیر نمونه، ج2، ص: 513 .
[2]الکافی ج : 2 ص : 125عَنْ فُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْحُبِّ وَ الْبُغْض أَ مِنَ الْإِیمَانِ هُوَ فَقَالَ وَ هَلِ الْإِیمَانُ إِلَّا الْحُبُّ وَ الْبُغْضُ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمانَ وَ زَیَّنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ وَ کَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیانَ أُولئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ(حجرات،7)
[3] تفسیر نمونه، ج2، ص: 516.
[4] برای مذموم بودن دوست غیر خدا به آیه (قل اغیر الله ولیا...) (انعام، 14) می توان استفاده کرد. در صورتی که ترجمه آقایان قمشه ای، آیتی، معزی را بپذیریم، و برای مذموم بودن می توان به (ولاتحبوا – الله الها آخر) (ذاریات، 51) استفاده کرد، با این مقدمه که کسی را اله قرار دادن علاقه و محبت را به همراه دارد. و برای مذمومیت دوستی چیزی را بیشتر از دوست داشتن خدا به آیه (قل ان کان آبادکم و ... احب الیکم من الله و رسوله و جهاد فی سبیله...) (توبه، 24) استناد کرد.
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] همسرم نسبت به محبت من به مادرم حسادت می کند . برخی موارد بر سر این مسأله با یکدیگر بحث داریم.در این مواقع چه باید کرد؟
- [سایر] منابعی برای پاسخ به شبهات وهابیت معرفی کنید.
- [سایر] برای مطالعه بیشتر وهابیت چه منابعی را معرفی می کنید؟
- [سایر] جهت آشنایی با مسیحیت چه منابعی وجود دارد؟
- [سایر] منابعی در رابطه با تحریفات یهود معرفی کنید؟
- [سایر] لطفا برای شناخت شیعه و سنی منابعی معرفی کنید؟
- [سایر] میخواستم منابعی پیشنهاد دهید تا مکتب شیعه را بیشتر بشناسم، منابعی در مورد سیاست، احکام و دستورات اسلامی نیز معرفی کنید؟
- [سایر] منابعی جهت آشنایی و مطالعه با شیعه می خواستم؟
- [سایر] خطبه فدکیه در چه منابعی ذکر شده است؟
- [سایر] مرد از چه راههایی می تواند محبت بکند. من هرچه به همسرم محبت می کنم، محبت های مرا باور ندارد. چه باید بکنم ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] پنجم: بدن و لباس نمازگزار و محل سجده او باید پاک باشد، شرح این مسائل نیز در بحث لباس و مکان نمازگزار خواهد آمد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از مرگ پدر، پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را بتفصیلی که در بحث نماز قضا گفته شد بجا آورد، و بنابر احتیاط واجب قضای روزه مادر را نیز بجا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 35 ذبح حیوانات با وسایل ماشینی در صورتی که شرایط شرعی آن مطابق آنچه در بحث ذبح حیوانات گفته شد انجام شود جایز است و چنان حیوانی پاک و حلال است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آب مضاف که در اول این بحث معنی آن گفته شد مانند گلاب و آب میوه، چیز نجس را پاک نمی کند و نیز وضو و غسل با آن صحیح نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آب مضاف که در اول این بحث معنی آن گفته شد مانند گلاب و آب میوه، چیز نجس را پاک نمی کند و نیز وضو و غسل با آن صحیح نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سر بریدن حیوانات با وسایل ماشینی در صورتی که شرایط شرعی آن مطابق آنچه در بحث ذبح حیوانات گفته شد انجام شود جایز است و چنین حیوانی پاک و حلال است.
- [آیت الله جوادی آملی] .نمازگزار باید نماز ر ا به قصد اجرای دستور خدا انجام دهد . لازم نیست آن را به تفصیل از قلب بگذراند , چنان که لازم نیست بر زبان آورد . درجات قرب عبادت , به درجات معرفت پروردگار و محبّت وی و در محضر او بودن و مظهر وی شدن است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد، باید خمس بدهد؛ البتّه در ماهیت حقوقی این خمس در کتب استدلالی بحث شده که آیا همانند دیگر موارد خمس بوده یا نوعی زکات و مربوط به عوائد و محصولات زمین است (نه خود زمین) یا مسأله به شکل دیگری است.
- [آیت الله بهجت] اگر شک داشته باشد که لباسی از مو یا پشم یا کرک حیوان حلالگوشت است یا حرامگوشت، چه در کشورهای اسلامی تهیه شده باشد، چه در کشورهای غیر اسلامی، نماز خواندن با آن مانعی ندارد؛ و اگر جنس آن از پوست و چرم و مانند آن باشد حکم آن در احکام طهارت، بحث مردار، گفته شد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که نشانه‌های مرگ را در خود میبیند، اگر نماز وروزه قضا دارد، باید وصیّت کند که از مال خودش برای آنها اجیر بگیرند، بلکه اگر مال نداشته باشد ولی احتمال بدهد کسی بدون آن که چیزی بگیرد آنها را انجام می‌دهد، بازهم واجب است وصیّت نماید و اگر قضای نماز وروزه او به تفصیلی که در بحث نماز و روزه گفته شد، بر پسر بزرگش واجب باشد، باید به او اطلاع دهد یا وصیّت کند که برای او بجا آورند.