رزق و روزی
رزق به معنای روزی و عطای دائمی می‌باشد، حال چه دنیوی و چه اخروی و چه مادی و چه معنوی باشد رزق می‌گویند. در قرآن شریف به نبوت و معرفت نیز رزق گفته شده است.
منظور از این که خداوند فرموده است: رزق و روزی شما و هرآنچه وعده دارید در آسمان است، چیست؟
در آیۀ مورد بحث به یکی از نشانه ‌های عظمت پروردگار و قدرت او بر معاد، اشاره شده است که می ‌فرماید: (روزی شما در آسمان است، و آنچه به شما وعده داده می ‌شود).[1] گرچه در برخی از منابع تفسیری (رزق) در این آیه به دانه ‌های حیاتبخش باران تفسیر شده است[2] که منبع هر خیر و برکت در زمین است، همان طور که این آیۀ شریفه نیز موافق آن است: (و نیز در آمد و شد شب و روز، و رزق (و بارانی) که خداوند از آسمان نازل کرده و به وسیلۀ آن زمین را بعد از مردنش حیات بخشیده و همچنین در وزش بادها، نشانه‌ های روشنی است برای گروهی که اهل تفکّرند).[3] اما این معنا می‌ تواند یکی از مصداق های روشن آیه باشد، در حالی که گستردگی مفهوم رزق هم باران را شامل می ‌شود، هم نور آفتاب را که از آسمان به سوی ما می تابد و نقش آن در حیات و زندگی فوق العاده حساس است، و همچنین هوا را که مایۀ حیات همۀ موجودات زنده است.[4] اینها همه در صورتی است که (سماء) را به معنای همین آسمان ظاهری تفسیر کنیم، ولی بعضی از مفسّران (سماء) را به معنای عالم غیب و ما وراء طبیعت و لوح محفوظ گرفته‌ اند که رزق های انسان ها از آنجا مقدّر می‌ شود.[5] البته جمع میان هر دو معنا ممکن است، هر چند تفسیر اول روشن تر به نظر می ‌رسد.[6] و اما جملۀ (ما تُوعَدُونَ) (آنچه به شما وعده داده می ‌شود) می ‌تواند تأکیدی بر مسئله رزق و وعدۀ الاهی در این زمینه بوده باشد، و یا به معنای بهشت موعود چرا که در جای دیگر از قرآن می ‌خوانیم: (نزد سدرة المنتهی، که بهشت موعود در آنجاست)،[7] و یا اشاره به هر گونه خیر و برکت یا عذابی است که از آسمان نازل می شود، و یا ناظر به همۀ این مفاهیم است؛ چرا که جملۀ (ما تُوعَدُونَ) مفهومش وسیع و گسترده است.[8] پی نوشت: [1]. (وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُون)؛ ذاریات، 22.‌ [2]. ر.ک: قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، تحقیق: موسوی جزایری، سید طیب، ج 2، ص 330، دار الکتاب، قم، چاپ چهارم، 1367ش؛ ابن عجیبه، احمد بن محمد، البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید، تحقیق: قرشی رسلان، احمد عبدالله، ج 5، ص 471، ناشر: دکتر حسن عباس زکی، قاهره، 1419ق. [3]. جاثیه، 5. [4]. حسینی همدانی، سید محمد حسین، انوار درخشان، ج 15، ص 467، کتابفروشی لطفی، تهران، چاپ اول، 1404ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 22، ص 335، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش. [5]. ر.ک: مدرسی، سید محمد تقی، من هدی القرآن، ج 14، ص 37، دار محبی الحسین، تهران، چاپ اول، 1419ق. [6]. تفسیر نمونه، ج 22، ص 335. [7]. نجم، 14 و 15. [8]. تفسیر نمونه، ج 22، ص 335. منبع:islamquest.net
در آیۀ مورد بحث به یکی از نشانه ‌های عظمت پروردگار و قدرت او بر معاد، اشاره شده است که می ‌فرماید: (روزی شما در آسمان است، و آنچه به شما وعده داده می ‌شود).[1] گرچه در برخی از منابع تفسیری (رزق) در این آیه به دانه ‌های حیاتبخش باران تفسیر شده است[2] که منبع هر خیر و برکت در زمین است، همان طور که این آیۀ شریفه نیز موافق آن است: (و نیز در آمد و شد شب و روز، و رزق (و بارانی) که خداوند از آسمان نازل کرده و به وسیلۀ آن زمین را بعد از مردنش حیات بخشیده و همچنین در وزش بادها، نشانه‌ های روشنی است برای گروهی که اهل تفکّرند).[3] اما این معنا می‌ تواند یکی از مصداق های روشن آیه باشد، در حالی که گستردگی مفهوم رزق هم باران را شامل می ‌شود، هم نور آفتاب را که از آسمان به سوی ما می تابد و نقش آن در حیات و زندگی فوق العاده حساس است، و همچنین هوا را که مایۀ حیات همۀ موجودات زنده است.[4] اینها همه در صورتی است که (سماء) را به معنای همین آسمان ظاهری تفسیر کنیم، ولی بعضی از مفسّران (سماء) را به معنای عالم غیب و ما وراء طبیعت و لوح محفوظ گرفته‌ اند که رزق های انسان ها از آنجا مقدّر می‌ شود.[5] البته جمع میان هر دو معنا ممکن است، هر چند تفسیر اول روشن تر به نظر می ‌رسد.[6] و اما جملۀ (ما تُوعَدُونَ) (آنچه به شما وعده داده می ‌شود) می ‌تواند تأکیدی بر مسئله رزق و وعدۀ الاهی در این زمینه بوده باشد، و یا به معنای بهشت موعود چرا که در جای دیگر از قرآن می ‌خوانیم: (نزد سدرة المنتهی، که بهشت موعود در آنجاست)،[7] و یا اشاره به هر گونه خیر و برکت یا عذابی است که از آسمان نازل می شود، و یا ناظر به همۀ این مفاهیم است؛ چرا که جملۀ (ما تُوعَدُونَ) مفهومش وسیع و گسترده است.[8] پی نوشت: [1]. (وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُون)؛ ذاریات، 22.‌ [2]. ر.ک: قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، تحقیق: موسوی جزایری، سید طیب، ج 2، ص 330، دار الکتاب، قم، چاپ چهارم، 1367ش؛ ابن عجیبه، احمد بن محمد، البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید، تحقیق: قرشی رسلان، احمد عبدالله، ج 5، ص 471، ناشر: دکتر حسن عباس زکی، قاهره، 1419ق. [3]. جاثیه، 5. [4]. حسینی همدانی، سید محمد حسین، انوار درخشان، ج 15، ص 467، کتابفروشی لطفی، تهران، چاپ اول، 1404ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 22، ص 335، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش. [5]. ر.ک: مدرسی، سید محمد تقی، من هدی القرآن، ج 14، ص 37، دار محبی الحسین، تهران، چاپ اول، 1419ق. [6]. تفسیر نمونه، ج 22، ص 335. [7]. نجم، 14 و 15. [8]. تفسیر نمونه، ج 22، ص 335. منبع:islamquest.net
عنوان سوال:
منظور از این که خداوند فرموده است: رزق و روزی شما و هرآنچه وعده دارید در آسمان است، چیست؟
پاسخ:
در آیۀ مورد بحث به یکی از نشانه های عظمت پروردگار و قدرت او بر معاد، اشاره شده است که می فرماید: (روزی شما در آسمان است، و آنچه به شما وعده داده می شود).[1]
گرچه در برخی از منابع تفسیری (رزق) در این آیه به دانه های حیاتبخش باران تفسیر شده است[2] که منبع هر خیر و برکت در زمین است، همان طور که این آیۀ شریفه نیز موافق آن است: (و نیز در آمد و شد شب و روز، و رزق (و بارانی) که خداوند از آسمان نازل کرده و به وسیلۀ آن زمین را بعد از مردنش حیات بخشیده و همچنین در وزش بادها، نشانه های روشنی است برای گروهی که اهل تفکّرند).[3]
اما این معنا می تواند یکی از مصداق های روشن آیه باشد، در حالی که گستردگی مفهوم رزق هم باران را شامل می شود، هم نور آفتاب را که از آسمان به سوی ما می تابد و نقش آن در حیات و زندگی فوق العاده حساس است، و همچنین هوا را که مایۀ حیات همۀ موجودات زنده است.[4]
اینها همه در صورتی است که (سماء) را به معنای همین آسمان ظاهری تفسیر کنیم، ولی بعضی از مفسّران (سماء) را به معنای عالم غیب و ما وراء طبیعت و لوح محفوظ گرفته اند که رزق های انسان ها از آنجا مقدّر می شود.[5]
البته جمع میان هر دو معنا ممکن است، هر چند تفسیر اول روشن تر به نظر می رسد.[6]
و اما جملۀ (ما تُوعَدُونَ) (آنچه به شما وعده داده می شود) می تواند تأکیدی بر مسئله رزق و وعدۀ الاهی در این زمینه بوده باشد، و یا به معنای بهشت موعود چرا که در جای دیگر از قرآن می خوانیم: (نزد سدرة المنتهی، که بهشت موعود در آنجاست)،[7] و یا اشاره به هر گونه خیر و برکت یا عذابی است که از آسمان نازل می شود، و یا ناظر به همۀ این مفاهیم است؛ چرا که جملۀ (ما تُوعَدُونَ) مفهومش وسیع و گسترده است.[8]
پی نوشت:
[1]. (وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُون)؛ ذاریات، 22.
[2]. ر.ک: قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، تحقیق: موسوی جزایری، سید طیب، ج 2، ص 330، دار الکتاب، قم، چاپ چهارم، 1367ش؛ ابن عجیبه، احمد بن محمد، البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید، تحقیق: قرشی رسلان، احمد عبدالله، ج 5، ص 471، ناشر: دکتر حسن عباس زکی، قاهره، 1419ق.
[3]. جاثیه، 5.
[4]. حسینی همدانی، سید محمد حسین، انوار درخشان، ج 15، ص 467، کتابفروشی لطفی، تهران، چاپ اول، 1404ق؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 22، ص 335، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.
[5]. ر.ک: مدرسی، سید محمد تقی، من هدی القرآن، ج 14، ص 37، دار محبی الحسین، تهران، چاپ اول، 1419ق.
[6]. تفسیر نمونه، ج 22، ص 335.
[7]. نجم، 14 و 15.
[8]. تفسیر نمونه، ج 22، ص 335.
منبع:islamquest.net
- [سایر] در قرآن منظور از این که خداوند فرموده است: رزق و روزی شما و هرآنچه وعده دارید در آسمان است چیست؟ لطفاً شرح دهید.
- [سایر] خداوند چگونه به وسیله رزق و روزی انسان را آزمایش می‌کند؟
- [سایر] خداوند متعال وعده فرموده است که از تحریف قرآن جلوگیری نماید؛ چرا از تحریف تورات و انجیل جلوگیری ننموده است؟
- [سایر] ارتباط رزق و روزی مقرّر شده با تلاش انسان چیست؟
- [سایر] چه کاری رزق و روزی را زیاد می کند؟
- [سایر] رزق و روزی اولاد در آیات چگونه بیان شده است؟
- [سایر] مهمانی دادن چه تأثیری در رزق و روزی دارد؟
- [سایر] ارتباط رزق و روزی مقرّر شده و تلاش انسان چیست؟
- [سایر] منظور از «رزق» چیست؟
- [سایر] چه عملی انجام دهیم که رزق و روزی ما زیاد گردد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تازیانه تا نودونه تازیانه هرقدر صلاح میداند، به او میزند، وروایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش بدهان او میزند وملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنّم برای او مهیّا خواهد بود ولی اگر توبه کند، توبه او قبول می‌شود.
- [آیت الله بروجردی] هرگاه پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تا نود هر قدر صلاح میداند تازیانه به او میزند و روایت شده که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکة آسمان و زمین و ملائکة رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود، ولی اگر توبه کند توبهی او قبول می‌شود.
- [آیت الله جوادی آملی] .سجده برای غیر خدا حرام است. سجده فرشتگان برای حضرت آدم نبود, زیرا وی به مثابه قبله بود, چنانکه سجده حضرت یعقوب(ع)و فرزندان او برای حضرت یوسف(ع) نبود, بلکه به منظور شکر خدا بود. آنچه برخی از زائران قبور امامان معصوم(ع)به صورت سجده انجام میدهند، اگر به منظور شکر نعمت توفیق به زیارت آنان باشند, اشکال ندارد و اگر مقصود خضوع در برابر آنها باشد, حرام است و برای پرهیز از توّهم برخی، سزاوار است که چنین کاری انجام نشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح میداند به او میزند، و روایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند، و جهنم برای او مهیا خواهد بود، ولی اگر توبه کند، توبه او قبول می‌شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد؛ حاکم شرع از سی تازیانه تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح می داند؛ به او می زند. و روایت شده است که خداوند عالم دهانه ای از آتش به دهان او می زند و ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت می کنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود. ولی اگر توبه کند توبه او قبول می شود.
- [آیت الله خوئی] هر گاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تازیانه تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح میداند، به او میزند. و روایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکة آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود. ولی اگر توبه کند توبة او قبول می‌شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در قنوت، ذکر و دعای مخصوصی شرط نیست، همچنین بلند کردن دستها، ولی بهتر آن است دستها را تا مقابل صورت بلند کند بطوری که کف دست رو به آسمان باشد و آنها را به یکدیگر بچسباند و ذکر خدا بگوید و یا دعا کند و هر ذکری در قنوت بخواند جایز است حتی گفتن یک (سبْحان الله)، ولی بهتر است دعاهایی مانند دعای زیر را بخواند: (لا اله إلا الله الْحلیم الْکریم لا اله إلا الله الْعلی الْعظیم سبْحان الله رب السموات السبْع و رب الاْرضین السبْع و ما فیهن و ما بیْنهن و رب الْعرْش الْعظیم والْحمْد لله رب الْعالمین) وحوائج دنیاو آخرت را از خدا طلب کند.
- [آیت الله سبحانی] همان طور که در حال شروع می تواند این شرط را با خدا بکند، به هنگام نذر نیز می تواند این شرط را منظور بدارد، مثلاً بگوید: (للّه علیّ که معتکف شوم به شرط آن که هر موقع خواستم اعتکاف را به هم بزنم). احکام اعتکاف:
- [آیت الله بهجت] روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، واجب نیست روزه بگیرد، و اگر بخواهد روزه بگیرد، نمیتواند نیت روزه رمضان کند، بلکه باید نیت روزه قضا و مانند آن بنماید و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب می‌شود، و در صورتی که قصد کند آنچه را که فعلاً خدا از او خواسته است انجام دهد و بعد معلوم شود رمضان بوده نیز کافی است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه کسی در حال احرام پسری را از روی شهوت ببوسد، صد تازیانه به او میزنند و اگر چنین گناهی را در غیر حال احرام مرتکب شود هر مقداری که حاکم شرع صلاح بداند، از سی تازیانه تا نود تازیانه، به او میزنند. درباره این گناه روایت شده که هر کس آن را مرتکب شود، خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و نیز روایت شده که ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیّا است.