برصیصای عابد که بود؟

در میان بنی اسرائیل عابدی بود که (برصیصا) نام داشت و مدتی طولانی به عبادت خداوند مشغول بود، به گونه ای که دیوانگان را نزد او می گذاشتند و با دعای او شفا می یافتند؛ تا این که زنی شرافتمند دیوانه شد، برادرانش او را نزد برصیصا آوردند، تا چند روزی آن جا بماند و با دعای او شفا یابد.
اما شیطان آن قدر برصیصا را وسوسه کرد. تا در نهایت مرتکب رفتار پرخطر شد و پس از مشاهده کردن نشانه های حاملگی، زن را کشت و دفن کرد. شیطان به سراغ برادران آن زن رفت و به آن ها خبر داد که عابد خواهرتان را کشته است، سرانجام خبر به حاکم رسید، دستور داد مردم جمع شوند و برصیصا را احضار کرد. برصیصا به عمل خود اعتراف کرد. حاکم دستور داد او را به دار آویزند، وقتی که بر بالای چوبه ی دار رفت، شیطان به صورت انسان حاضر شد و گفت: آیا از من اطاعت می کنی تا تو را خلاص کنم؟
برصیصا گفت: آری! شیطان گفت: بر من سجده کن!
برصیصا گفت: با این حال که دست هایم را به چوبه ی دار بسته اند، چگونه سجده کنم؟
شیطان گفت: کافی است که با اشاره ی سر سجده کنی.
برصیصا که عمری را به عبادت خداوند گذرانده بود، در نهایت بر شیطان سجده کرد و در حال کفر جان داد.[1]
قرآن کریم می فرماید:
(کَمَثَلِ الشَّیْطانِ إِذْ قالَ لِلْانسان اکْفُرْ فَلَمَّا کَفَرَ قالَ إِنِّی بَرِیءٌ مِنْکَ إِنِّی أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمِینَ)؛[2]
چون حکایت شیطان که به انسان گفت: کافر شو! پس از آن که کفر ورزید، شیطان به او گفت: من از تو بیزارم! من از خداوندی که پروردگار جهانیان است بیم دارم.
نکته های آموزنده
1. شیطان در کمین انسان و دشمن قسم خورده او است، و انسان هیچ گاه از کید او در امان نیست؛
2. پس از این که شیطان، انسان را فریب داد، خودش هم از شخص فریب خورده اعلام بیزاری می کند؛
3. اعمال صالح نباید موجب غرور انسان بشود و در همه حال باید به خداوند متعال پناه برد؛
4. در صورتی که توبه نشود و خطا ادامه یابد، به گناهان بزرگ می انجامد؛ چنان که خلوت با زن نامحرم، به عمل نامشروع و سجده بر شیطان منتهی شد؛
5. در هیچ شرایطی انسان به مصونیت خود اطمینان نداشته باشد و احتمال گرفتاری در کمند شیطان همیشه وجود دارد.
پی نوشتها:
[1]. قصص الانبیا، ص 516؛ بحارالانوار،ج14، ص486.
[2]. حشر، 16.
منبع: سرگذشت ها و عبرت ها در آیینه ی وحی، سید مرتضی قافله باشی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1383).