بهترین روشی که برای حفظ صحیح قرآن وجود دارد با رعایت نکات زیر تحقق می یابد: نکات ضروری قبل از شروع به حفظ قرآن 1 نیّت، باید دوستی با خدا و آشنایی بیش تر با قرآن باشد و هنگام حفظ قرآن بهتر است با وضو و طهارت و رو به قبله باشیم. 2 حفظ اگر از کودکی و نوجوانی شروع شود، بسیار سریع تر به نتیجه خواهید رسید. از همان اول باید تصمیم بر این کار جدّی باشد و حفظ از اسامی سوره ها آغاز گردد. 3 برای حفظ باید نشاط و آمادگی داشت و در غیر این صورت، از حفظ قرآن پرهیز شود. باید ساعات مشخصی از روز را برای این کار در نظر گرفت و اگر یک روز از حفظ قرآن باز ماند روز بعد باید جبران شود. زمان حفظ بهتر است اول صبح و شب، قبل از استراحت باشد. 4 برای تمرکز حواس باید در مکان ثابت و ساده ای که دارای سکوت و آرامش و هوای سالم باشد، مشغول حفظ شد. 5 برای باید روش ترتیل را آموخت چون به کارگیری آهنگهای ترتیلی حفظ را راحت تر می گرداند. 6 هر چه تسلط به روان خوانی صحیح، تجوید و دستور زبان عربی بیش تر باشد، بهتر و زودتر می توان قرآن را حفظ کرد؛ هم چنین گوش فرا دادن به نوار ترتیل برای این کار بسیار مفید و مؤثر است. 7 خواندن دعاهای وارد شده و کمک خواستن از خدا، اثر زیادی در آسان شدن حفظ و فهم قرآن دارد. 8 باید برای این کار یکی از دوستان را انتخاب کنید تا بتوانید ساعاتی از روز را با هم سپری کرده و با یک دیگر تمرین نمایید. نکات ضروری در هنگام حفظ 1 حفظ قرآن را باید با روزی نیم ساعت و با آیات کوتاه شروع کرد و پس از گذشتِ حدود 20 روز مرور آن را افزایش داد. 2 حفظ قرآن نیازمند تکرار بسیار زیاد است؛ پس نباید تمرین مداوم را فراموش کرد و بهتر است که حفظ در زمان های مختلف انجام شود. (مثلاً نیم ساعت صبح و نیم ساعت شب قبل از استراحت). 3 حفظ قرآن با مباحثه ی دو نفری، بهتر و سریع تر انجام می پذیرد؛ به این شکل که ابتدا یک نفر آیه یا قسمتی از آن را بخواند و نفر دیگر قسمت بعد را بخواند. 4 برخی آیات قرآن، با یک بار و برخی با دو بار و برخی با چند مرتبه خواندن حفظ می شوند؛ از این رو نباید همه ی آیات را یکسان شمرد. 5 برای حفظ قرآن، نخست باید آیه ی اولِ هر سوره را حفظ کرد، سپس به سراغ آیه ی بعد رفت و آن را حفظ کرد، بعد از آن هر دو آیه را با هم حفظ خواند، آن گاه آیه ی سوم و سپس هر سه آیه را از حفظ خواند و به همین ترتیب، آیات بعدی را باید حفظ کرد تا یک صفحه تمام شود؛ آن گاه یکایک صفحه های بعد را باید مانند صفحه ی اول حفظ کرد تا یک سوره به اتمام برسد. توجه به این نکته لازم است که تا یک قسمت خوب حفظ نشده، نباید به سراغ قسمت دیگر رفت. شماره ی آیات نیز هم زمان با حفظ آیه باید حفظ شوند. 6 در حفظ آیاتی که شبیه هم هستند، باید دقت بیش تری شود و تکرار و تمرین زیادتر نمود. 7 در تمرین آیات حفظ شده خواندن باید به ترتیب و سلسله وار و جزء به جزء باشد؛ نه به صورت پراکنده و متفرق. 8 تحت فشار گذاشتن ذهن به این صورت که یک باره معلومات زیادی بر آن عرضه کنند، باعث ملامت و ناراحتی می شود و چه بسا در نهایت، منجر به کنار گذاشتن حفظ شود. این کار گرچه ممکن است برای مدتی کوتاه موفقیت آمیز باشد، ولی مضّر است و باید دانست کم و خوب حفظ کردن بهتر از زیاد و بی توجه حفظ کردن است. شرایط عمومی حفظ کردن 1 در طول مدت حفظ باید از یک قرآن استفاده کرد، با اندازه ی متوسط و خطی زیبا (اگر خط عثمان طه باشد بهتر است). 2 قبل از حفظ، نام سوره ی مورد نظر را از میان که 114 سوره باید به خاطر سپرد سپس به حفظ سوره اقدام کرد. 3 سوره ی بقره به علت طولانی بودنش برای مبتدیان مناسب نیست، بلکه بهتر است از جزء 30 قرآن شروع شود. 4 تکرار آیات حفظ شده برای دیگران، جهت جلوگیری از اشتباهات احتمالی بسیار مفید است؛ زیرا صحیح خواندن، مقدّم بر حفظ است. 5 گوش دادن به نوار ترتیل قاریان معروف حافظ را در تسلط یافتن بر قواعد تجوید یاری کرده و در مسیر حفظ کمک می کند. 6 در تمرین و تکرار آیات، نباید از قرآن زیاد استفاده شود؛ بلکه بعد از چند بار خواندن یک آیه از روی قرآن، باید آیه از حفظ تکرار شود و هرگاه قسمتی از آن فراموش شد، باید از ذهن کمک گرفت و در صورتی که به یاد نیامد، به قرآن مراجعه شود. 7 بعد از حفظ یک سوره، مدت زمانی که صرف حفظ قرآن می شود، باید دو قسمت شود: یک قسمت برای حفظ آیات جدید و یک قسمت برای تکرار آیات حفظ شده. 8 یکی از روش های حفظ قرآن، نوشتن با دقت و سپردنِ به ذهن است و به همین دلیل امام صادق-علیه السلام- فرموده اند: (بنویسید! زیرا تا ننویسید حفظ نخواهید شد). مواردی که باید از آن ها دوری کرد 1 نا امیدی: هیچ گاه نباید نا امید شد و باید دانست که با پشتکار و اراده ی قوی است که عده ای توانسته اند به مقام های بالا برسند و حافظ قرآن شوند. 2 نباید در حفظ قرآن عجله کرد؛ زیرا نگه داری محفوظات قرآنی، مشکل تر از حفظ قرآن است و این نیاز به پشتکار و استمرار دارد. 3 نباید در انتظار تشویق دیگران بود بلکه باید حفظ قرآن فقط برای رضای خدا و انس با قرآن باشد. 4 حافظ قرآن باید از پیروی و تقلید از دیگران پرهیز کند؛ زیرا تجربه نشان داده است که عمرِ تقلید کوتاه است و نمی توان بر آن پایدار ماند. البته این به معنای کنار گذاشتن تجربه ی دیگران نیست؛ بلکه منظور یافتن راهی مناسب با قابلیت و استعداد خود است. راه های باقی ماندن محفوظات و فراموش نکردن آنها برای این امر، دو روش وجود دارد: روش اول، روش فردی؛ به این صورت که هر هفته یک ختم قرآن شود و حافظین قرآن در قدیم این کار را می کردند تا محفوظات خود را فراموش نکنند. توضیح مطلب این که روز شنبه از اول قرآن تا سوره ی مائده؛ یک شنبه، از سوره ی مائده تا یونس؛ دوشنبه، از یونس تا اسراء؛ سه شنبه از اسراء تا شعراء؛ چهار شنبه از شعراء تا صافات؛ پنج شنبه از صافات تا ق و جمعه از سوره ی ق تا آخر قرآن. روش دوم: روش جمعی؛ به این صورت که دو نفر حافظ قرآن هر روز در ساعاتی معین آن چه که از قرآن حفظ کرده اند را برای یک دیگر بخوانند و آن ها را تکرار کنند. در این روش، هم اشتباهات احتمالی برطرف می شود و هم آیات حفظ شده کاملا در ذهن باقی می مانند. بهترین مترجم قرآن چه کسی است و خط آن کدام است؟ بهترین مترجم قرآن کسی است که دارای چهار شرط زیر باشد. 1 کاملا به نکات ظریف و دقیق هر دو (زبان اصلی و ترجمه) مسلط باشد. 2 به اسلوب ها و ویژگی های هر دو زبان آگاهی کامل داشته باشد. 3 ترجمه را به همه ی معانی اصلی و مقاصد مربوط به متن، به نحو مطمئنی ایفا نماید. 4 ترجمه را چنان نیکو ادا نماید که مستقل و بی نیاز از متن باشد؛ به گونه ای که اگر کسی فقط ترجمه را مطالعه کند، نیاز به مراجعه به متن پیدا نکند. ویژگی های بهترین ترجمه ترجمه ی مطلوب، ترجمه ای است که دو ویژگی ذیل را دارا باشد: 1 آیاتی که نیاز به تفسیر و توضیح دارند، به گونه ای ترجمه شوند که خواننده مقصود اصلی را دریابد و خود ترجمه، موجب پدید آمدن ابهام ها و اشکال هایی در ذهن خوانند نشود. 2 ترجمه به گونه ای نباشد که خواننده را از دست یابی به مضامین بلند آیات قرآنی محروم نماید. با توجه به ملاک ها و معیارهای ذکر شده، به نظر می رسد ترجمهی حضرت آیت الله مکارم شیرازی بهترین ترجمه باشد و بهترین خطاط قرآن نیز عثمان طه است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. اهمیت و روش حفظ قرآن، الیاس کلانتری 2. راهنمای حفظ قرآن،الحافظ علاء البصری و صفا الدین البصری، ترجمه ی محمد مهدی رضایی. 3. درس هایی از قرآن، فاطمه جهانگیر. 4. تاریخ ترجمه از عربی به فارسی، آذر تاش آذر نوش. andisheqom.com
بهترین روش حفظ قرآن و تثبیت آن در ذهن چیست؟ بهترین مترجم قرآن چه کسی است و بهترین خط آن از کیست؟
بهترین روشی که برای حفظ صحیح قرآن وجود دارد با رعایت نکات زیر تحقق می یابد:
نکات ضروری قبل از شروع به حفظ قرآن
1 نیّت، باید دوستی با خدا و آشنایی بیش تر با قرآن باشد و هنگام حفظ قرآن بهتر است با وضو و طهارت و رو به قبله باشیم.
2 حفظ اگر از کودکی و نوجوانی شروع شود، بسیار سریع تر به نتیجه خواهید رسید. از همان اول باید تصمیم بر این کار جدّی باشد و حفظ از اسامی سوره ها آغاز گردد.
3 برای حفظ باید نشاط و آمادگی داشت و در غیر این صورت، از حفظ قرآن پرهیز شود. باید ساعات مشخصی از روز را برای این کار در نظر گرفت و اگر یک روز از حفظ قرآن باز ماند روز بعد باید جبران شود. زمان حفظ بهتر است اول صبح و شب، قبل از استراحت باشد.
4 برای تمرکز حواس باید در مکان ثابت و ساده ای که دارای سکوت و آرامش و هوای سالم باشد، مشغول حفظ شد.
5 برای باید روش ترتیل را آموخت چون به کارگیری آهنگهای ترتیلی حفظ را راحت تر می گرداند.
6 هر چه تسلط به روان خوانی صحیح، تجوید و دستور زبان عربی بیش تر باشد، بهتر و زودتر می توان قرآن را حفظ کرد؛ هم چنین گوش فرا دادن به نوار ترتیل برای این کار بسیار مفید و مؤثر است.
7 خواندن دعاهای وارد شده و کمک خواستن از خدا، اثر زیادی در آسان شدن حفظ و فهم قرآن دارد.
8 باید برای این کار یکی از دوستان را انتخاب کنید تا بتوانید ساعاتی از روز را با هم سپری کرده و با یک دیگر تمرین نمایید.
نکات ضروری در هنگام حفظ
1 حفظ قرآن را باید با روزی نیم ساعت و با آیات کوتاه شروع کرد و پس از گذشتِ حدود 20 روز مرور آن را افزایش داد.
2 حفظ قرآن نیازمند تکرار بسیار زیاد است؛ پس نباید تمرین مداوم را فراموش کرد و بهتر است که حفظ در زمان های مختلف انجام شود. (مثلاً نیم ساعت صبح و نیم ساعت شب قبل از استراحت).
3 حفظ قرآن با مباحثه ی دو نفری، بهتر و سریع تر انجام می پذیرد؛ به این شکل که ابتدا یک نفر آیه یا قسمتی از آن را بخواند و نفر دیگر قسمت بعد را بخواند.
4 برخی آیات قرآن، با یک بار و برخی با دو بار و برخی با چند مرتبه خواندن حفظ می شوند؛ از این رو نباید همه ی آیات را یکسان شمرد.
5 برای حفظ قرآن، نخست باید آیه ی اولِ هر سوره را حفظ کرد، سپس به سراغ آیه ی بعد رفت و آن را حفظ کرد، بعد از آن هر دو آیه را با هم حفظ خواند، آن گاه آیه ی سوم و سپس هر سه آیه را از حفظ خواند و به همین ترتیب، آیات بعدی را باید حفظ کرد تا یک صفحه تمام شود؛ آن گاه یکایک صفحه های بعد را باید مانند صفحه ی اول حفظ کرد تا یک سوره به اتمام برسد. توجه به این نکته لازم است که تا یک قسمت خوب حفظ نشده، نباید به سراغ قسمت دیگر رفت. شماره ی آیات نیز هم زمان با حفظ آیه باید حفظ شوند.
6 در حفظ آیاتی که شبیه هم هستند، باید دقت بیش تری شود و تکرار و تمرین زیادتر نمود.
7 در تمرین آیات حفظ شده خواندن باید به ترتیب و سلسله وار و جزء به جزء باشد؛ نه به صورت پراکنده و متفرق.
8 تحت فشار گذاشتن ذهن به این صورت که یک باره معلومات زیادی بر آن عرضه کنند، باعث ملامت و ناراحتی می شود و چه بسا در نهایت، منجر به کنار گذاشتن حفظ شود. این کار گرچه ممکن است برای مدتی کوتاه موفقیت آمیز باشد، ولی مضّر است و باید دانست کم و خوب حفظ کردن بهتر از زیاد و بی توجه حفظ کردن است.
شرایط عمومی حفظ کردن
1 در طول مدت حفظ باید از یک قرآن استفاده کرد، با اندازه ی متوسط و خطی زیبا (اگر خط عثمان طه باشد بهتر است).
2 قبل از حفظ، نام سوره ی مورد نظر را از میان که 114 سوره باید به خاطر سپرد سپس به حفظ سوره اقدام کرد.
3 سوره ی بقره به علت طولانی بودنش برای مبتدیان مناسب نیست، بلکه بهتر است از جزء 30 قرآن شروع شود.
4 تکرار آیات حفظ شده برای دیگران، جهت جلوگیری از اشتباهات احتمالی بسیار مفید است؛ زیرا صحیح خواندن، مقدّم بر حفظ است.
5 گوش دادن به نوار ترتیل قاریان معروف حافظ را در تسلط یافتن بر قواعد تجوید یاری کرده و در مسیر حفظ کمک می کند.
6 در تمرین و تکرار آیات، نباید از قرآن زیاد استفاده شود؛ بلکه بعد از چند بار خواندن یک آیه از روی قرآن، باید آیه از حفظ تکرار شود و هرگاه قسمتی از آن فراموش شد، باید از ذهن کمک گرفت و در صورتی که به یاد نیامد، به قرآن مراجعه شود.
7 بعد از حفظ یک سوره، مدت زمانی که صرف حفظ قرآن می شود، باید دو قسمت شود: یک قسمت برای حفظ آیات جدید و یک قسمت برای تکرار آیات حفظ شده.
8 یکی از روش های حفظ قرآن، نوشتن با دقت و سپردنِ به ذهن است و به همین دلیل امام صادق-علیه السلام- فرموده اند: (بنویسید! زیرا تا ننویسید حفظ نخواهید شد).
مواردی که باید از آن ها دوری کرد
1 نا امیدی: هیچ گاه نباید نا امید شد و باید دانست که با پشتکار و اراده ی قوی است که عده ای توانسته اند به مقام های بالا برسند و حافظ قرآن شوند.
2 نباید در حفظ قرآن عجله کرد؛ زیرا نگه داری محفوظات قرآنی، مشکل تر از حفظ قرآن است و این نیاز به پشتکار و استمرار دارد.
3 نباید در انتظار تشویق دیگران بود بلکه باید حفظ قرآن فقط برای رضای خدا و انس با قرآن باشد.
4 حافظ قرآن باید از پیروی و تقلید از دیگران پرهیز کند؛ زیرا تجربه نشان داده است که عمرِ تقلید کوتاه است و نمی توان بر آن پایدار ماند. البته این به معنای کنار گذاشتن تجربه ی دیگران نیست؛ بلکه منظور یافتن راهی مناسب با قابلیت و استعداد خود است.
راه های باقی ماندن محفوظات و فراموش نکردن آنها
برای این امر، دو روش وجود دارد:
روش اول، روش فردی؛ به این صورت که هر هفته یک ختم قرآن شود و حافظین قرآن در قدیم این کار را می کردند تا محفوظات خود را فراموش نکنند. توضیح مطلب این که روز شنبه از اول قرآن تا سوره ی مائده؛ یک شنبه، از سوره ی مائده تا یونس؛ دوشنبه، از یونس تا اسراء؛ سه شنبه از اسراء تا شعراء؛ چهار شنبه از شعراء تا صافات؛ پنج شنبه از صافات تا ق و جمعه از سوره ی ق تا آخر قرآن.
روش دوم: روش جمعی؛ به این صورت که دو نفر حافظ قرآن هر روز در ساعاتی معین آن چه که از قرآن حفظ کرده اند را برای یک دیگر بخوانند و آن ها را تکرار کنند. در این روش، هم اشتباهات احتمالی برطرف می شود و هم آیات حفظ شده کاملا در ذهن باقی می مانند.
بهترین مترجم قرآن چه کسی است و خط آن کدام است؟
بهترین مترجم قرآن کسی است که دارای چهار شرط زیر باشد.
1 کاملا به نکات ظریف و دقیق هر دو (زبان اصلی و ترجمه) مسلط باشد.
2 به اسلوب ها و ویژگی های هر دو زبان آگاهی کامل داشته باشد.
3 ترجمه را به همه ی معانی اصلی و مقاصد مربوط به متن، به نحو مطمئنی ایفا نماید.
4 ترجمه را چنان نیکو ادا نماید که مستقل و بی نیاز از متن باشد؛ به گونه ای که اگر کسی فقط ترجمه را مطالعه کند، نیاز به مراجعه به متن پیدا نکند.
ویژگی های بهترین ترجمه
ترجمه ی مطلوب، ترجمه ای است که دو ویژگی ذیل را دارا باشد:
1 آیاتی که نیاز به تفسیر و توضیح دارند، به گونه ای ترجمه شوند که خواننده مقصود اصلی را دریابد و خود ترجمه، موجب پدید آمدن ابهام ها و اشکال هایی در ذهن خوانند نشود.
2 ترجمه به گونه ای نباشد که خواننده را از دست یابی به مضامین بلند آیات قرآنی محروم نماید.
با توجه به ملاک ها و معیارهای ذکر شده، به نظر می رسد ترجمهی حضرت آیت الله مکارم شیرازی بهترین ترجمه باشد و بهترین خطاط قرآن نیز عثمان طه است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. اهمیت و روش حفظ قرآن، الیاس کلانتری
2. راهنمای حفظ قرآن،الحافظ علاء البصری و صفا الدین البصری، ترجمه ی محمد مهدی رضایی.
3. درس هایی از قرآن، فاطمه جهانگیر.
4. تاریخ ترجمه از عربی به فارسی، آذر تاش آذر نوش.
andisheqom.com
- [سایر] بهترین روش حفظ قرآن و تثبیت آن در ذهن چیست؟ بهترین مترجم قرآن چه کسی است و بهترین خط آن از کیست؟
- [سایر] روش صحیح حفظ قرآن چیست؟
- [سایر] روش صحیح حفظ قرآن چیست؟
- [سایر] مرور آیات حفظ شده قرآن در ذهن چه فوایدی دارد؟
- [سایر] کدام آیه از قرآن به نظر تحریف شده می باشد؟ و روش صحیح حفظ قرآن را بیان کنید؟
- [سایر] روش حفظ و دوره قرآن چگونه است؟ و هر روز باید چه مقدار را دوره کرد؟
- [سایر] روش ها و توصیه ها در مورد حفظ قرآن را بفرمایید؟
- [سایر] ویژگیهای مترجم قرآن نسبت به سایر مترجمان چیست؟
- [سایر] سنّت گرایی و حفظ و تثبیت ساختارهای موجود، تا چه حدّی مورد پذیرش اسلام قرار گرفته است؟
- [سایر] بهترین روش تفسیر قرآن چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] مّس نمودن خط قرآن ، یعنی رساندن جائی از بدن به خط قرآن برای کسی که وضو ندارد حرام است . ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه کنند ، مس آن اشکال ندارد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مس نمودن خط قرآن، یعنی رساندن جایی از بدن به خط قرآن برای کسی که وضو ندارد، حرام است. ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه کنند مس آن اشکال ندارد.
- [امام خمینی] مس نمودن خط قرآن، یعنی رساندن جایی از بدن به خط قرآن برای کسی که وضو ندارد، حرام است. ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگری ترجمه کنند مس آن اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مس نمودن خط قرآن یعنی رساندن جایی از بدن به خط قرآن برای کسی که وضو ندارد حرام است، و احتیاط مستحب آن است که موی خود را هم به خط قرآن نرساند. ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه کنند مس آن اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] مس نمودن خط قرآن (یعنی رساندن جایی از بدن به خط قرآن) برای کسی که وضو ندارد حرام است و احتیاط واجب آن است که موی خود را هم به خط قرآن نرساند، ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه کنند، مس آن اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] مس نمودن خط قرآن، یعنی رساندن جایی از بدن به خط قرآن برای کسی که وضو ندارد، حرام است، ولی تماس موی انسان با خط قرآن، بنابر اظهر مانعی ندارد، حتی اگر کوتاه باشد. و اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه کنند، مس آن اشکال ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مس نمودن خط قرآن، یعنی رساندن جایی از بدن به خط قرآن برای کسی که وضو ندارد، حرام است؛ ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه کنند، مسّ آن اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] مس نمودن خط قرآن، یعنی رساندن جایی از بدن به خط قرآن برای کسی که وضو ندارد حرام است، ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه کنند مسّ آن اشکال ندارد.
- [آیت الله سبحانی] دست زدن به خط قرآن، یا رساندن جایی از بدن به خط قرآن برای کسی که وضو ندارد حرام است. ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه کنند، اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] مس نمودن خط قرآن، یعنی رساندن جائی از بدن به خط قرآن برای کسی که وضو ندارد حرام است. ولی اگر قرآن را به زبان فارسی یا به زبان دیگر ترجمه کنند مس آن اشکال ندارد.