بهترین روش حفظ قرآن و تثبیت آن در ذهن چیست؟ بهترین مترجم قرآن چه کسی است و بهترین خط آن از کیست؟
بهترین روشی که برای حفظ صحیح قرآن وجود دارد با رعایت نکات زیر تحقق می یابد: نکات ضروری قبل از شروع به حفظ قرآن 1 نیّت، باید دوستی با خدا و آشنایی بیش تر با قرآن باشد و هنگام حفظ قرآن بهتر است با وضو و طهارت و رو به قبله باشیم. 2 حفظ اگر از کودکی و نوجوانی شروع شود، بسیار سریع تر به نتیجه خواهید رسید. از همان اول باید تصمیم بر این کار جدّی باشد و حفظ از اسامی سوره ها آغاز گردد. 3 برای حفظ باید نشاط و آمادگی داشت و در غیر این صورت، از حفظ قرآن پرهیز شود. باید ساعات مشخصی از روز را برای این کار در نظر گرفت و اگر یک روز از حفظ قرآن باز ماند روز بعد باید جبران شود. زمان حفظ بهتر است اول صبح و شب، قبل از استراحت باشد. 4 برای تمرکز حواس باید در مکان ثابت و ساده ای که دارای سکوت و آرامش و هوای سالم باشد، مشغول حفظ شد. 5 برای باید روش ترتیل را آموخت چون به کارگیری آهنگهای ترتیلی حفظ را راحت تر می گرداند. 6 هر چه تسلط به روان خوانی صحیح، تجوید و دستور زبان عربی بیش تر باشد، بهتر و زودتر می توان قرآن را حفظ کرد؛ هم چنین گوش فرا دادن به نوار ترتیل برای این کار بسیار مفید و مؤثر است. 7 خواندن دعاهای وارد شده و کمک خواستن از خدا، اثر زیادی در آسان شدن حفظ و فهم قرآن دارد. 8 باید برای این کار یکی از دوستان را انتخاب کنید تا بتوانید ساعاتی از روز را با هم سپری کرده و با یک دیگر تمرین نمایید. نکات ضروری در هنگام حفظ 1 حفظ قرآن را باید با روزی نیم ساعت و با آیات کوتاه شروع کرد و پس از گذشتِ حدود 20 روز مرور آن را افزایش داد. 2 حفظ قرآن نیازمند تکرار بسیار زیاد است؛ پس نباید تمرین مداوم را فراموش کرد و بهتر است که حفظ در زمان های مختلف انجام شود. (مثلاً نیم ساعت صبح و نیم ساعت شب قبل از استراحت). 3 حفظ قرآن با مباحثه ی دو نفری، بهتر و سریع تر انجام می پذیرد؛ به این شکل که ابتدا یک نفر آیه یا قسمتی از آن را بخواند و نفر دیگر قسمت بعد را بخواند. 4 برخی آیات قرآن، با یک بار و برخی با دو بار و برخی با چند مرتبه خواندن حفظ می شوند؛ از این رو نباید همه ی آیات را یکسان شمرد. 5 برای حفظ قرآن، نخست باید آیه ی اولِ هر سوره را حفظ کرد، سپس به سراغ آیه ی بعد رفت و آن را حفظ کرد، بعد از آن هر دو آیه را با هم حفظ خواند، آن گاه آیه ی سوم و سپس هر سه آیه را از حفظ خواند و به همین ترتیب، آیات بعدی را باید حفظ کرد تا یک صفحه تمام شود؛ آن گاه یکایک صفحه های بعد را باید مانند صفحه ی اول حفظ کرد تا یک سوره به اتمام برسد. توجه به این نکته لازم است که تا یک قسمت خوب حفظ نشده، نباید به سراغ قسمت دیگر رفت. شماره ی آیات نیز هم زمان با حفظ آیه باید حفظ شوند. 6 در حفظ آیاتی که شبیه هم هستند، باید دقت بیش تری شود و تکرار و تمرین زیادتر نمود. 7 در تمرین آیات حفظ شده خواندن باید به ترتیب و سلسله وار و جزء به جزء باشد؛ نه به صورت پراکنده و متفرق. 8 تحت فشار گذاشتن ذهن به این صورت که یک باره معلومات زیادی بر آن عرضه کنند، باعث ملامت و ناراحتی می شود و چه بسا در نهایت، منجر به کنار گذاشتن حفظ شود. این کار گرچه ممکن است برای مدتی کوتاه موفقیت آمیز باشد، ولی مضّر است و باید دانست کم و خوب حفظ کردن بهتر از زیاد و بی توجه حفظ کردن است. شرایط عمومی حفظ کردن 1 در طول مدت حفظ باید از یک قرآن استفاده کرد، با اندازه ی متوسط و خطی زیبا (اگر خط عثمان طه باشد بهتر است). 2 قبل از حفظ، نام سوره ی مورد نظر را از میان که 114 سوره باید به خاطر سپرد سپس به حفظ سوره اقدام کرد. 3 سوره ی بقره به علت طولانی بودنش برای مبتدیان مناسب نیست، بلکه بهتر است از جزء 30 قرآن شروع شود. 4 تکرار آیات حفظ شده برای دیگران، جهت جلوگیری از اشتباهات احتمالی بسیار مفید است؛ زیرا صحیح خواندن، مقدّم بر حفظ است. 5 گوش دادن به نوار ترتیل قاریان معروف حافظ را در تسلط یافتن بر قواعد تجوید یاری کرده و در مسیر حفظ کمک می کند. 6 در تمرین و تکرار آیات، نباید از قرآن زیاد استفاده شود؛ بلکه بعد از چند بار خواندن یک آیه از روی قرآن، باید آیه از حفظ تکرار شود و هرگاه قسمتی از آن فراموش شد، باید از ذهن کمک گرفت و در صورتی که به یاد نیامد، به قرآن مراجعه شود. 7 بعد از حفظ یک سوره، مدت زمانی که صرف حفظ قرآن می شود، باید دو قسمت شود: یک قسمت برای حفظ آیات جدید و یک قسمت برای تکرار آیات حفظ شده. 8 یکی از روش های حفظ قرآن، نوشتن با دقت و سپردنِ به ذهن است و به همین دلیل امام صادق-علیه السلام- فرموده اند: (بنویسید! زیرا تا ننویسید حفظ نخواهید شد). مواردی که باید از آن ها دوری کرد 1 نا امیدی: هیچ گاه نباید نا امید شد و باید دانست که با پشتکار و اراده ی قوی است که عده ای توانسته اند به مقام های بالا برسند و حافظ قرآن شوند. 2 نباید در حفظ قرآن عجله کرد؛ زیرا نگه داری محفوظات قرآنی، مشکل تر از حفظ قرآن است و این نیاز به پشتکار و استمرار دارد. 3 نباید در انتظار تشویق دیگران بود بلکه باید حفظ قرآن فقط برای رضای خدا و انس با قرآن باشد. 4 حافظ قرآن باید از پیروی و تقلید از دیگران پرهیز کند؛ زیرا تجربه نشان داده است که عمرِ تقلید کوتاه است و نمی توان بر آن پایدار ماند. البته این به معنای کنار گذاشتن تجربه ی دیگران نیست؛ بلکه منظور یافتن راهی مناسب با قابلیت و استعداد خود است. راه های باقی ماندن محفوظات و فراموش نکردن آنها برای این امر، دو روش وجود دارد: روش اول، روش فردی؛ به این صورت که هر هفته یک ختم قرآن شود و حافظین قرآن در قدیم این کار را می کردند تا محفوظات خود را فراموش نکنند. توضیح مطلب این که روز شنبه از اول قرآن تا سوره ی مائده؛ یک شنبه، از سوره ی مائده تا یونس؛ دوشنبه، از یونس تا اسراء؛ سه شنبه از اسراء تا شعراء؛ چهار شنبه از شعراء تا صافات؛ پنج شنبه از صافات تا ق و جمعه از سوره ی ق تا آخر قرآن. روش دوم: روش جمعی؛ به این صورت که دو نفر حافظ قرآن هر روز در ساعاتی معین آن چه که از قرآن حفظ کرده اند را برای یک دیگر بخوانند و آن ها را تکرار کنند. در این روش، هم اشتباهات احتمالی برطرف می شود و هم آیات حفظ شده کاملا در ذهن باقی می مانند. بهترین مترجم قرآن چه کسی است و خط آن کدام است؟ بهترین مترجم قرآن کسی است که دارای چهار شرط زیر باشد. 1 کاملا به نکات ظریف و دقیق هر دو (زبان اصلی و ترجمه) مسلط باشد. 2 به اسلوب ها و ویژگی های هر دو زبان آگاهی کامل داشته باشد. 3 ترجمه را به همه ی معانی اصلی و مقاصد مربوط به متن، به نحو مطمئنی ایفا نماید. 4 ترجمه را چنان نیکو ادا نماید که مستقل و بی نیاز از متن باشد؛ به گونه ای که اگر کسی فقط ترجمه را مطالعه کند، نیاز به مراجعه به متن پیدا نکند. ویژگی های بهترین ترجمه ترجمه ی مطلوب، ترجمه ای است که دو ویژگی ذیل را دارا باشد: 1 آیاتی که نیاز به تفسیر و توضیح دارند، به گونه ای ترجمه شوند که خواننده مقصود اصلی را دریابد و خود ترجمه، موجب پدید آمدن ابهام ها و اشکال هایی در ذهن خوانند نشود. 2 ترجمه به گونه ای نباشد که خواننده را از دست یابی به مضامین بلند آیات قرآنی محروم نماید. با توجه به ملاک ها و معیارهای ذکر شده، به نظر می رسد ترجمه‌ی حضرت آیت الله مکارم شیرازی بهترین ترجمه باشد و بهترین خطاط قرآن نیز عثمان طه است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. اهمیت و روش حفظ قرآن، الیاس کلانتری 2. راهنمای حفظ قرآن،الحافظ علاء البصری و صفا الدین البصری، ترجمه ی محمد مهدی رضایی. 3. درس هایی از قرآن، فاطمه جهانگیر. 4. تاریخ ترجمه از عربی به فارسی، آذر تاش آذر نوش. andisheqom.com
عنوان سوال:

بهترین روش حفظ قرآن و تثبیت آن در ذهن چیست؟ بهترین مترجم قرآن چه کسی است و بهترین خط آن از کیست؟


پاسخ:

بهترین روشی که برای حفظ صحیح قرآن وجود دارد با رعایت نکات زیر تحقق می یابد:
نکات ضروری قبل از شروع به حفظ قرآن
1 نیّت، باید دوستی با خدا و آشنایی بیش تر با قرآن باشد و هنگام حفظ قرآن بهتر است با وضو و طهارت و رو به قبله باشیم.
2 حفظ اگر از کودکی و نوجوانی شروع شود، بسیار سریع تر به نتیجه خواهید رسید. از همان اول باید تصمیم بر این کار جدّی باشد و حفظ از اسامی سوره ها آغاز گردد.
3 برای حفظ باید نشاط و آمادگی داشت و در غیر این صورت، از حفظ قرآن پرهیز شود. باید ساعات مشخصی از روز را برای این کار در نظر گرفت و اگر یک روز از حفظ قرآن باز ماند روز بعد باید جبران شود. زمان حفظ بهتر است اول صبح و شب، قبل از استراحت باشد.
4 برای تمرکز حواس باید در مکان ثابت و ساده ای که دارای سکوت و آرامش و هوای سالم باشد، مشغول حفظ شد.
5 برای باید روش ترتیل را آموخت چون به کارگیری آهنگهای ترتیلی حفظ را راحت تر می گرداند.
6 هر چه تسلط به روان خوانی صحیح، تجوید و دستور زبان عربی بیش تر باشد، بهتر و زودتر می توان قرآن را حفظ کرد؛ هم چنین گوش فرا دادن به نوار ترتیل برای این کار بسیار مفید و مؤثر است.
7 خواندن دعاهای وارد شده و کمک خواستن از خدا، اثر زیادی در آسان شدن حفظ و فهم قرآن دارد.
8 باید برای این کار یکی از دوستان را انتخاب کنید تا بتوانید ساعاتی از روز را با هم سپری کرده و با یک دیگر تمرین نمایید.
نکات ضروری در هنگام حفظ
1 حفظ قرآن را باید با روزی نیم ساعت و با آیات کوتاه شروع کرد و پس از گذشتِ حدود 20 روز مرور آن را افزایش داد.
2 حفظ قرآن نیازمند تکرار بسیار زیاد است؛ پس نباید تمرین مداوم را فراموش کرد و بهتر است که حفظ در زمان های مختلف انجام شود. (مثلاً نیم ساعت صبح و نیم ساعت شب قبل از استراحت).
3 حفظ قرآن با مباحثه ی دو نفری، بهتر و سریع تر انجام می پذیرد؛ به این شکل که ابتدا یک نفر آیه یا قسمتی از آن را بخواند و نفر دیگر قسمت بعد را بخواند.
4 برخی آیات قرآن، با یک بار و برخی با دو بار و برخی با چند مرتبه خواندن حفظ می شوند؛ از این رو نباید همه ی آیات را یکسان شمرد.
5 برای حفظ قرآن، نخست باید آیه ی اولِ هر سوره را حفظ کرد، سپس به سراغ آیه ی بعد رفت و آن را حفظ کرد، بعد از آن هر دو آیه را با هم حفظ خواند، آن گاه آیه ی سوم و سپس هر سه آیه را از حفظ خواند و به همین ترتیب، آیات بعدی را باید حفظ کرد تا یک صفحه تمام شود؛ آن گاه یکایک صفحه های بعد را باید مانند صفحه ی اول حفظ کرد تا یک سوره به اتمام برسد. توجه به این نکته لازم است که تا یک قسمت خوب حفظ نشده، نباید به سراغ قسمت دیگر رفت. شماره ی آیات نیز هم زمان با حفظ آیه باید حفظ شوند.
6 در حفظ آیاتی که شبیه هم هستند، باید دقت بیش تری شود و تکرار و تمرین زیادتر نمود.
7 در تمرین آیات حفظ شده خواندن باید به ترتیب و سلسله وار و جزء به جزء باشد؛ نه به صورت پراکنده و متفرق.
8 تحت فشار گذاشتن ذهن به این صورت که یک باره معلومات زیادی بر آن عرضه کنند، باعث ملامت و ناراحتی می شود و چه بسا در نهایت، منجر به کنار گذاشتن حفظ شود. این کار گرچه ممکن است برای مدتی کوتاه موفقیت آمیز باشد، ولی مضّر است و باید دانست کم و خوب حفظ کردن بهتر از زیاد و بی توجه حفظ کردن است.
شرایط عمومی حفظ کردن
1 در طول مدت حفظ باید از یک قرآن استفاده کرد، با اندازه ی متوسط و خطی زیبا (اگر خط عثمان طه باشد بهتر است).
2 قبل از حفظ، نام سوره ی مورد نظر را از میان که 114 سوره باید به خاطر سپرد سپس به حفظ سوره اقدام کرد.
3 سوره ی بقره به علت طولانی بودنش برای مبتدیان مناسب نیست، بلکه بهتر است از جزء 30 قرآن شروع شود.
4 تکرار آیات حفظ شده برای دیگران، جهت جلوگیری از اشتباهات احتمالی بسیار مفید است؛ زیرا صحیح خواندن، مقدّم بر حفظ است.
5 گوش دادن به نوار ترتیل قاریان معروف حافظ را در تسلط یافتن بر قواعد تجوید یاری کرده و در مسیر حفظ کمک می کند.
6 در تمرین و تکرار آیات، نباید از قرآن زیاد استفاده شود؛ بلکه بعد از چند بار خواندن یک آیه از روی قرآن، باید آیه از حفظ تکرار شود و هرگاه قسمتی از آن فراموش شد، باید از ذهن کمک گرفت و در صورتی که به یاد نیامد، به قرآن مراجعه شود.
7 بعد از حفظ یک سوره، مدت زمانی که صرف حفظ قرآن می شود، باید دو قسمت شود: یک قسمت برای حفظ آیات جدید و یک قسمت برای تکرار آیات حفظ شده.
8 یکی از روش های حفظ قرآن، نوشتن با دقت و سپردنِ به ذهن است و به همین دلیل امام صادق-علیه السلام- فرموده اند: (بنویسید! زیرا تا ننویسید حفظ نخواهید شد).
مواردی که باید از آن ها دوری کرد
1 نا امیدی: هیچ گاه نباید نا امید شد و باید دانست که با پشتکار و اراده ی قوی است که عده ای توانسته اند به مقام های بالا برسند و حافظ قرآن شوند.
2 نباید در حفظ قرآن عجله کرد؛ زیرا نگه داری محفوظات قرآنی، مشکل تر از حفظ قرآن است و این نیاز به پشتکار و استمرار دارد.
3 نباید در انتظار تشویق دیگران بود بلکه باید حفظ قرآن فقط برای رضای خدا و انس با قرآن باشد.
4 حافظ قرآن باید از پیروی و تقلید از دیگران پرهیز کند؛ زیرا تجربه نشان داده است که عمرِ تقلید کوتاه است و نمی توان بر آن پایدار ماند. البته این به معنای کنار گذاشتن تجربه ی دیگران نیست؛ بلکه منظور یافتن راهی مناسب با قابلیت و استعداد خود است.
راه های باقی ماندن محفوظات و فراموش نکردن آنها
برای این امر، دو روش وجود دارد:
روش اول، روش فردی؛ به این صورت که هر هفته یک ختم قرآن شود و حافظین قرآن در قدیم این کار را می کردند تا محفوظات خود را فراموش نکنند. توضیح مطلب این که روز شنبه از اول قرآن تا سوره ی مائده؛ یک شنبه، از سوره ی مائده تا یونس؛ دوشنبه، از یونس تا اسراء؛ سه شنبه از اسراء تا شعراء؛ چهار شنبه از شعراء تا صافات؛ پنج شنبه از صافات تا ق و جمعه از سوره ی ق تا آخر قرآن.
روش دوم: روش جمعی؛ به این صورت که دو نفر حافظ قرآن هر روز در ساعاتی معین آن چه که از قرآن حفظ کرده اند را برای یک دیگر بخوانند و آن ها را تکرار کنند. در این روش، هم اشتباهات احتمالی برطرف می شود و هم آیات حفظ شده کاملا در ذهن باقی می مانند.
بهترین مترجم قرآن چه کسی است و خط آن کدام است؟
بهترین مترجم قرآن کسی است که دارای چهار شرط زیر باشد.
1 کاملا به نکات ظریف و دقیق هر دو (زبان اصلی و ترجمه) مسلط باشد.
2 به اسلوب ها و ویژگی های هر دو زبان آگاهی کامل داشته باشد.
3 ترجمه را به همه ی معانی اصلی و مقاصد مربوط به متن، به نحو مطمئنی ایفا نماید.
4 ترجمه را چنان نیکو ادا نماید که مستقل و بی نیاز از متن باشد؛ به گونه ای که اگر کسی فقط ترجمه را مطالعه کند، نیاز به مراجعه به متن پیدا نکند.
ویژگی های بهترین ترجمه
ترجمه ی مطلوب، ترجمه ای است که دو ویژگی ذیل را دارا باشد:
1 آیاتی که نیاز به تفسیر و توضیح دارند، به گونه ای ترجمه شوند که خواننده مقصود اصلی را دریابد و خود ترجمه، موجب پدید آمدن ابهام ها و اشکال هایی در ذهن خوانند نشود.
2 ترجمه به گونه ای نباشد که خواننده را از دست یابی به مضامین بلند آیات قرآنی محروم نماید.
با توجه به ملاک ها و معیارهای ذکر شده، به نظر می رسد ترجمه‌ی حضرت آیت الله مکارم شیرازی بهترین ترجمه باشد و بهترین خطاط قرآن نیز عثمان طه است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. اهمیت و روش حفظ قرآن، الیاس کلانتری
2. راهنمای حفظ قرآن،الحافظ علاء البصری و صفا الدین البصری، ترجمه ی محمد مهدی رضایی.
3. درس هایی از قرآن، فاطمه جهانگیر.
4. تاریخ ترجمه از عربی به فارسی، آذر تاش آذر نوش.
andisheqom.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین