کدام آیه از قرآن به نظر تحریف شده می باشد؟ و روش صحیح حفظ قرآن را بیان کنید؟

مشهور دانشمندان شیعه برآنند که هیچ گونه تحریفی در ساحت مقدس قرآن راه نیافته و قرآنی که امروز در دست ما است، همان کتاب آسمانی است که بر پیامبر گرامی نازل شد و هیچ زیاده و نقصانی در آن صورت نگرفته است. برای روشن شدن این سخن، به چند گواه روشن در این زمینه، اشاره می کنیم:
1. پروردگار عالم صیانت و پاسداری از کتاب آسمانی مسلمانان را تضمین نموده و می فرماید:
"اِنّا نَحْنُ نَزَّلنا الذِّکْرَ وَ اِنّا لَهُ لَحافِظُونَ" (1) ما قرآن را فرو فرستادیم و یقیناً از آن نگهبانی می کنیم.
روشن است که شیعیان جهان، از آنجا که قرآن را به عنوان سرلوحة اندیشه و رفتار خود قرار می دهند، به این آیه شریفه ارج نهاده و به پیام آن در حفظ و صیانت کتاب خدا، ایمان دارند.
2. پیشوای بزرگ شیعیان علی "ع" که خود همواره همراه پیامبر گرامی و از کاتبان وحی بود، در مناسبتهای گوناگون، مردم را به سوی همین قرآن، دعوت فرموده است که برخی از سخنان آن حضرت را در زیر یادآور می شویم:
"و اعلموا أنّ هذا القرآن هو النّاصح الّذی لا یغشّ و الهادی الّذی لا یضلّ" (2) بدانید که این قرآن، موعظه گری است که هرگز غش و خیانت نمی کند و راهنمایی است که هرگز گمراه نمی سازد.
"انّ اللهَ سبحانهُ لم یَعِظْ أحداً بِمِثلِ هذا القرآنِ فإنَّهُ حَبْلُ للهِ المتینُ و سَبَبُهُ المُبینُ" (3) خداوند سبحان، هرگز کسی را به مانند این قرآن نصیحت نفرموده است، قرآن ریسمان ستبر الهی و وسیلة استوار خدا است.
"ثم أنزل علیه الکتاب نوراً لا تطفأ مصابیحه، و سراجاً لا یخبوا توقّده. و منهاجاً لا یضلّ نهجه ... و فرقاناً لا یخمد برهانه" (4) سپس خداوند کتابی را فرو فرستاد که نوری است خاموش نشدنی و چراغی است که هرگز بی فروغ نمی شود، و راهی است که هرگز رهروانش را گمراه نمی سازد، و مایه جدایی حق و باطل است که هیچگاه دچار خمودی برهان نمی گردد.
از سخنان والای پیشوای بزرگ شیعیان، به خوبی روشن می گردد که قرآن کریم بسان چراغ فروزانی است که تا ابد، روشنگر راه انسانهای پیرو آن، باقی خواهد ماند و هیچگونه دگرگونی که موجب خاموشی فروغ آن و یا باعث گمراهی انسانها گردد، در آن راه نخواهد یافت.
3. دانشمندان شیعه، اتفاق نظر دارند که پیامبر گرامی فرمود: "من در میان شما دو یادگار سنگین و گرانبها به جای می‌گذارم؛ یکی کتاب خدا (قرآن) و دیگر اهل بیت و عترتم، مادام که به آن دو تمسک جویید، هرگز گمراه نمی شوید."
این حدیث، از احادیث متواتر اسلامی است که هر دو گروه شیعه و سنی آن را نقل کرده اند. از این بیان نیز به روشنی معلوم می گردد که از نظر شیعه، کتاب خدا (قرآن) هرگز دچار دگرگونی نخواهد شد؛ زیرا اگر تحریف در قرآن راه یابد، تمسک به آن موجب هدایت و رفع گمراهی نمی شود و این نتیجه، با نص این روایت متواتر، ناسازگار است.
4. در روایات پیشوایان شیعه، که همة دانشمندان و فقیهان ما آنها را نقل کرده اند، به این حقیقت تصریح شده است که قرآن، معیار تشخیص حق و باطل و مایة جدایی درست از نادرست است؛ به این معنا که هر سخنی حتی آنچه به اسم روایات به ما می رسد، باید به قرآن بازگردانده شود، اگر با آیات آن سازگار است، حق و درست و در غیر این صورت، باطل و نادرست خواهد بود.
روایات در این زمینه، در کتابهای فقهی و روایی شیعه بسیار است که به یکی از آنها اشاره می کنیم:
امام صادق "ع" می فرماید:
"ما لَم یُوافِقْ مِنَ الحَدیثِ القرآنَ فَهُوَ زُخْرُفٌ" (5) هر سخنی که با قرآن سازگار نباشد، بیهوده و باطل است.
از این روایات نیز به خوبی روشن می گردد که دگرگونی، در قرآن راه ندارد و لذا این کتاب مقدس، تا ابد می تواند به عنوان میزان شناخت حق و باطل، قلمداد شود.
دانشمندان بزرگ شیعه که همواره پیشتازان فرهنگ اسلام و تشیع بوده اند، به این حقیقت اعتراف کرده اند که قرآن کریم هرگز دچار دگرگونی نخواهد شد. گرچه شمارش همة این بزرگان دشوار است، لیکن به عنوان نمونه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
1- ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بابویه قمی، معروف به "صدوق" (متوفای 381ه .) می فرماید: "اعتقاد ما دربارة قرآن این است که آن سخن خدا و وحی است. و کتابی است که باطل و نادرست در آن راه ندارد و از جانب پروردگار حکیم و دانا نازل گردیده است و او فرو فرستنده و نگهبان آن می باشد." (6)
2- فیض کاشانی، صاحب کتاب وافی (متوفای 1091ه .) پس از آن که آیاتی از قبیل "اِنّا نَحْنُ نَزَّلنا الذِّکرَ وَ اِنّا لَه لَحافظونَ" را، که بر عدم دگرگونی قرآن دلالت دارند، ذکر می کند، می فرماید: "در این هنگام، چگونه ممکن است تحریف و دگرگونی در قرآن راه یابد؟ علاوه بر این که روایات تحریف، مخالف کتاب خدا است. پس باید این روایات را بی پایه دانست." (7)
3- شیخ حر عاملی (متوفای 1104ه .) می فرماید: "انسان کاوشگر در تاریخ و اخبار؛ بدرستی می داند که قرآن به دلیل تواتر روایات و نقل هزاران تن از صحابه، ثابت و استوار است و در زمان پیامبر، گردآوری شده و منظم بوده است." (8)
4- محقق بزرگوار "کاشف الغطاء" در کتاب معروف خود "کشف الغطاء" می گوید: "شکی نیست که قرآن، در پرتو حفظ و صیانت الهی، از هر کمبودی (و دگرگونی) محفوظ مانده است، چنانکه صریح قرآن و اتفاق نظر دانشمندان در همة عصرها بر آن گواهی می دهد. و مخالفت گروه اندکی، قابل اعتنا نمی باشد."
5- رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیت ا...العظمی امام خمینی "ره" نیز در این زمینه سخنی دارند که به عنوان گواه روشن دیگر، آن را یاد آور می شویم:
"هر کس به عنایت مسلمانان در مورد گردآوری قرآن و نگهبانی و ضبط و تلاوت و نوشتن‌ آن، آگاه باشد، بر بی‌پایگی پندار "تحریف قرآن" گواهی می دهد و آن را غیر قابل باور می یابد و اخباری که در این زمینه وارد شده، یا ضعیف است که نمی توان به آنها استدلال نمود و یا مجهول است که نشانه های ساختگی بودن آنها آشکار می باشد و یا روایاتی است که مضمون آنها، تأویل و تفسیر قرآن است و یا اقسام دیگر که بیان آنها به تألیف کتابی جامع در این مورد نیاز دارد و اگر بیم خارج شدن از موضوع بحث نمی رفت، تاریخ قرآن و آنچه در طول قرنها برآن گذشته را شرح می دادیم و روشن می ساختیم که قرآن مجید، درست همین کتاب آسمانی است که در دست ما است و اختلاف نظری که در میان قاریان قرآن وجود دارد، امری جدید است که هیچ ارتباطی با آنچه که جبرئیل امین بر قلب پاک پیامبر گرامی نازل نموده. ندارد." (9)
نتیجه: جمهور مسلمانان، اعم از شیعه و سنی برآنند که این کتاب آسمانی، درست همان قرآنی است که بر پیامبر گرامی، فروفرستاده شده است و از هرگونه تحریف و دگرگونی و فزونی و کاستی در امان است.
درباره چگونگی حفظ قرآن نمی توان یک برنامه خاصی را برای همه بیان کرد اما برای حفظ قرآن سه عنصر مهم الزامی است:
1. انگیزه و علاقه 2.اراده قوی 3.توکل بر خدا و دعا و نیایش
منابع و مآخذ:
1. سوره مبارکه حجر/ آیه9
2. نهج البلاغه (صبحی صالح)،‌خطبه176
3. نهج البلاغه (صبحی صالح)،‌خطبه176
4. نهج البلاغه (صبحی صالح)،‌خطبه198
5. اصول کافی، ج1، کتاب فضل العلم، باب الأخذ بالسنة و شواهد الکتاب، روایت4
6. الاعتقادات، ص93
7. تفسیر صافی، ج1،ص51
8. آلاءالرحمن، ص25
9. تهذیب الاصول، تقریرات دروس امام خمینی، ج2، ص96 [به قلم استاد جعفر سبحانی]
برگرفته از کتاب: شیعه پاسخ می دهد. تألیف: سیدرضا حسینی نسب، زیر نظر آیت ا... جعفرسبحانی