برای سنین مختلف روشهای مناسب و تجربه شده ای از سوی حافظین و مراکز تخصصی مربوطه ارائه شده است، که می توان با آنها تماس گرفت و از راهنماییها و تجربیات آنها استفاده کرد. در یک تقسیم کلی حفظ قرآن به لحاظ شیوه و روش شروع یا ترتیبی است و یا موضوعی و منتخب. و به لحاظ کمیت یا حفظ کلّ است یا نصف، یا جزء، یا سوره و یا ... . حفظ ترتیبی یعنی حفظ از ابتدای قرآن ( از سوره حمد به بعد) و تا آخر قرآن یعنی سوره ناس یا حفظ از یک محدوده مشخص؛ حفظ موضوعی یعنی حفظ آیات مربوط به یک موضوع، یا یک سوره و یا چند سوره خاص و منتخب. اما به صورت کلی برای حفظ قرآن، لازم است به توصیهها ی زیر که در آغاز حفظ و در میانه راه و در ماندگاری آیات حفظ شده، و در تقویت انگیزه و ... مؤثرند، توجه شود: 1. گرفتن تصمیم جدی و باقی ماندن بر تصمیم. 2. داشتن جوابهای قانع کننده برای سوالهای ذیل: چرا حفظ میکنم؟ فایدهاش چیست؟ قرآن چیست؟ سخن کیست؟ روی من چه اثراتی ممکن است داشته باشد؟ چقدر به قرآن علاقه دارم؟ چه چیزی از قرآن برای من مهمتر است؟ چه کتابی از این مهمتر است؟ و... . 3. قرائت صحیح و روان قرآن به طوری که در هیچ جای قرآن مشکل قرائت نداشته باشید. 4. استفاده از یک قرآن خوش خط (مانند خط عثمان طه). 5. انس با صوت قرآن و گوش کردن به نوار ترتیل به ویژه قاریانی که صدای دلنشین دارند. 6. تقسیم اوقات حفظ به دو بخش(یکی برای حفظ و دیگری برای تکرار)، زمان حفظ ثابت باشد و بهتر است در مکانی آرام و اوایل صبح بعد از نماز صبح باشد ولی تکرار را می توان هر موقع باشد، انجام داد. 7. انتخاب قسمتی از قرآن (یک صفحه، یا چند آیه)؛ اول چندین مرتبه باید آن را خواند (از روی متن) و سپس از حفظ برای کسی قرائت کرد تا غلطهای احتمالی را یاد آور شود. 8. خواندن آیه به آیه از حفظ. 9. انتخاب مکانی ثابت و داشتن حوصله. 10. هرگونه که حفظ میشود، به همان روش تکرار گردد. 11. در هنگام حفظ، زبان کار کند و صدا بیرون بیاید. شمرده شمرده و با تأنی خوانده شود. 12. هر روز اول محفوظات از حفظ خوانده شود؛ بعداً هفتهای یک بار و به مرور زمان ماهی یک بار، دوره شود و... اگر به این نحو حفظ گردد، فراموش نمیشود و قرآن خودش در سختیها یار و مددکار شخص خواهد بود. 13. یکی از موثرترین تکنیکهای حفظ قرآن مشارکت در کلاسهای حفظ و کار گروهی کردن و رقابت با دیگران زیر نظر استاد راهنما و شرکت در مسابقات است. 14. با مراکز تخصصی حفظ قرآن تماس بگیرید و از نرم افزارها و تجربیاتی که اساتید فن دارند استفاده کنید. 15. در خصوص حفظ قرآن، سعی کنید بیش از طاقت به خودتان سخت نگیرید. به آرامی و حوصله آیاتی که حفظ کردید مرور کنید و سعی کنید در جلسات و مسجد که می روید آیات حفظ شده را برای دیگران بخوانید. حفظ سریع فراموشی را بدنبال دارد، باید تلاش نمائید تا محفوظات خود را تثبیت کنید، نگهداری محفوظات مهمتر از اصل حفظ است. 16. قوی بودن حافظه و داشتن تمرکز در کنار اهمیت دادن و عشق ورزیدن به حفظ قرآن کریم و داشتن همت عالی و استقامت در کار از شرایط لازم این عمل نورانی است. 17. باید مواظب باشید محفوظات خود را فراموش نکنید، زیرا در روایات مذمت شده است و سبب گرفتاری در قیامت است. 18. توجه به سلامتی جسم و تغذیه مناسب، ورزش، تفریح و استراحت به جا و به اندازه چرا که در شادابی و نشاط و ادامه کار بسیار موثر است. 26 / 8 / 1393 غلامرضا کاویان
برای سنین مختلف روشهای مناسب و تجربه شده ای از سوی حافظین و مراکز تخصصی مربوطه ارائه شده است، که می توان با آنها تماس گرفت و از راهنماییها و تجربیات آنها استفاده کرد.
در یک تقسیم کلی حفظ قرآن به لحاظ شیوه و روش شروع یا ترتیبی است و یا موضوعی و منتخب. و به لحاظ کمیت یا حفظ کلّ است یا نصف، یا جزء، یا سوره و یا ... . حفظ ترتیبی یعنی حفظ از ابتدای قرآن ( از سوره حمد به بعد) و تا آخر قرآن یعنی سوره ناس یا حفظ از یک محدوده مشخص؛ حفظ موضوعی یعنی حفظ آیات مربوط به یک موضوع، یا یک سوره و یا چند سوره خاص و منتخب.
اما به صورت کلی برای حفظ قرآن، لازم است به توصیهها ی زیر که در آغاز حفظ و در میانه راه و در ماندگاری آیات حفظ شده، و در تقویت انگیزه و ... مؤثرند، توجه شود:
1. گرفتن تصمیم جدی و باقی ماندن بر تصمیم.
2. داشتن جوابهای قانع کننده برای سوالهای ذیل: چرا حفظ میکنم؟ فایدهاش چیست؟ قرآن چیست؟ سخن کیست؟ روی من چه اثراتی ممکن است داشته باشد؟ چقدر به قرآن علاقه دارم؟ چه چیزی از قرآن برای من مهمتر است؟ چه کتابی از این مهمتر است؟ و... .
3. قرائت صحیح و روان قرآن به طوری که در هیچ جای قرآن مشکل قرائت نداشته باشید.
4. استفاده از یک قرآن خوش خط (مانند خط عثمان طه).
5. انس با صوت قرآن و گوش کردن به نوار ترتیل به ویژه قاریانی که صدای دلنشین دارند.
6. تقسیم اوقات حفظ به دو بخش(یکی برای حفظ و دیگری برای تکرار)، زمان حفظ ثابت باشد و بهتر است در مکانی آرام و اوایل صبح بعد از نماز صبح باشد ولی تکرار را می توان هر موقع باشد، انجام داد.
7. انتخاب قسمتی از قرآن (یک صفحه، یا چند آیه)؛ اول چندین مرتبه باید آن را خواند (از روی متن) و سپس از حفظ برای کسی قرائت کرد تا غلطهای احتمالی را یاد آور شود.
8. خواندن آیه به آیه از حفظ.
9. انتخاب مکانی ثابت و داشتن حوصله.
10. هرگونه که حفظ میشود، به همان روش تکرار گردد.
11. در هنگام حفظ، زبان کار کند و صدا بیرون بیاید. شمرده شمرده و با تأنی خوانده شود.
12. هر روز اول محفوظات از حفظ خوانده شود؛ بعداً هفتهای یک بار و به مرور زمان ماهی یک بار، دوره شود و... اگر به این نحو حفظ گردد، فراموش نمیشود و قرآن خودش در سختیها یار و مددکار شخص خواهد بود.
13. یکی از موثرترین تکنیکهای حفظ قرآن مشارکت در کلاسهای حفظ و کار گروهی کردن و رقابت با دیگران زیر نظر استاد راهنما و شرکت در مسابقات است.
14. با مراکز تخصصی حفظ قرآن تماس بگیرید و از نرم افزارها و تجربیاتی که اساتید فن دارند استفاده کنید.
15. در خصوص حفظ قرآن، سعی کنید بیش از طاقت به خودتان سخت نگیرید. به آرامی و حوصله آیاتی که حفظ کردید مرور کنید و سعی کنید در جلسات و مسجد که می روید آیات حفظ شده را برای دیگران بخوانید. حفظ سریع فراموشی را بدنبال دارد، باید تلاش نمائید تا محفوظات خود را تثبیت کنید، نگهداری محفوظات مهمتر از اصل حفظ است.
16. قوی بودن حافظه و داشتن تمرکز در کنار اهمیت دادن و عشق ورزیدن به حفظ قرآن کریم و داشتن همت عالی و استقامت در کار از شرایط لازم این عمل نورانی است.
17. باید مواظب باشید محفوظات خود را فراموش نکنید، زیرا در روایات مذمت شده است و سبب گرفتاری در قیامت است. 18. توجه به سلامتی جسم و تغذیه مناسب، ورزش، تفریح و استراحت به جا و به اندازه چرا که در شادابی و نشاط و ادامه کار بسیار موثر است.
26 / 8 / 1393
غلامرضا کاویان
- [سایر] توصیه در مورد حفظ قرآن توسط کودکان بفرمایید؟
- [سایر] روش صحیح حفظ قرآن چیست؟
- [سایر] روش صحیح حفظ قرآن چیست؟
- [سایر] آیا روش های فکری توصیه شده در قرآن، با صناعات خمس در منطق قابل تطبیق است؟
- [سایر] کدام آیه از قرآن به نظر تحریف شده می باشد؟ و روش صحیح حفظ قرآن را بیان کنید؟
- [سایر] روش حفظ و دوره قرآن چگونه است؟ و هر روز باید چه مقدار را دوره کرد؟
- [سایر] بهترین روش حفظ قرآن و تثبیت آن در ذهن چیست؟ بهترین مترجم قرآن چه کسی است و بهترین خط آن از کیست؟
- [سایر] بهترین روش حفظ قرآن و تثبیت آن در ذهن چیست؟ بهترین مترجم قرآن چه کسی است و بهترین خط آن از کیست؟
- [سایر] بهترین روش تفسیر قرآن چیست؟
- [سایر] توصیه هایی به آرزومندان سربازی حضرت حجت(عج) بفرمایید؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیّت زیاد می دهد مثل اصول دین یامذهب و حفظ قرآن مجید وحفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریّه ، باید ملاحظه اهمیّت شود ، و مجردّ ضرر ، موجب واجب نبودن نمی شود ، پس اگر توقّف داشته باشد ، حفظ عقائد مسلمانان یا حفظ احکام ضروریّه اسلام بر بذل جان و مال ، واجب است بذل آن
- [آیت الله اردبیلی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدّس به آن اهمیّت زیاد میدهد، مثل اصول دین یا مذهب و حفظ قرآن مجید و حفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروری اسلام، باید ملاحظه این اهمیّت بشود و مجرّدِ خوف ضرر، موجب سقوط وجوب آن نمیشود؛ پس اگر حفظ عقاید مسلمانان یا حفظ احکام ضروری اسلام بر بذل جان و مال توقّف داشته باشد، بذل آن واجب است.
- [آیت الله علوی گرگانی] دادن قرآن به کافر حرام وگرفتن قرآن از او واجب است در صورتی که موجب هتک یا نجاست آن بشود ولی اگر برای آگاهی بگیرد با حفظ شرائط دادن حرام نیست و گرفتن هم واجب نمیباشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مانعی ندارد که در نماز آیات رکعت اول را مطابق یکی از این دو روش به جا آورد و رکعت دوم را مطابق روش دیگر.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر حفظ جان خود یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند، ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیّت ندارد مکروه است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری ان واجب می باشد بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند
- [آیت الله سیستانی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است ، یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد ، بدون شکستن نماز ممکن نباشد ، باید نماز را بشکند .
- [آیت الله اردبیلی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز را بشکند، ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیت ندارد، مکروه است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز ا بشکند ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیّت ندارد مکروه است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر حفظ جان خود انسان، یا کسی که حفظ جان او واجب است، یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز را بشکند.