در آیه 59 سور نساء :" یا ایها الذین امنوا اطیعوا ا... و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم فان تنازغتم فی شی فرده الی ا... و الرسول ان کنتم تومنون با لله و الیوم الآخر ذلک خیر و احسن تأویلا " ( اولی الامر هر طایفه ای که باشند بهره ای از وحی ندارند و کار آنها تنها صادر نمودن آرایی است که به نظرشان صحیح می رسد و اطاعت آنان در آن آراء و در اقوالشان بر مردم واجب است. و اولی امر حق ندارند حکمی جدید غیر حکم خدا و رسول را وضع کنند ، و نیز نمی توانند حکمی که از احکام ثابت درکتاب و سنت است را نسخ نمایند و گرنه باید می فرمود در هر عصری موارد نزاع را به ولی امر آن عصر ارجاع دهید. اما وظیفة اولی الامر اینست که رأی را در مواردی که ولایتشان در آن نافذ است ارائه دهند و یا بگو در قضایا و موضوعات عمومی و کلی حکم خدا و رسول را کشف کنند. ) (1) اما در مورد اختصاص اولیای امر به معصومین علامه طباطبائی در تفسیر المیزان ج 4 ص 623 می فرمایند : آیة شریفه بین رسول و اولی الامر جمع کرده است و برای هر دو یک اطاعت را ذکر نموده است و فرموده : ( و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم ) با این که در مورد رسول حتی احتمال این نیز نمی رود که امر به معصیت کند و یا گاهی در خصوص حکمی دچار اشتباه و غلط گردد ، اگر در مورد اولی الامر این احتمال برود به هیچ وجه نباید برای جلوگیری از این احتمال قیدی نیاورد ، پس ما هم که می بینیم درمورد آنان قیدی نیاورده است چاره ای جز این نداریم که بگوئیم آیة شریفه از هرقیدی مطلق است ، و لازمة مطلق بودنش همین است که بگوئیم همان عصمتی که در مورد رسول مسلم گرفته شد ، در مورداولی الامر نیز اعتبار شده باشد ، و خلاصة کلام منظور ا اولی الامر ، آن افراد معینی هستند که مانند رسول خدا ( ص ) دارای عصمتند . البته وجوب اطاعت از طایفه ای خاص بنام فقها و مراجع معظم تقلید گرچه از باب " اولی الامر " ثابت نمی شود امّا به دلایلی دیگر که بعضاً از معصومین علیهم السلام نقل شده است ثابت می گردد و جایگاه اولیای الهی (غیر از معصومین علیهم السلام ) در دورة غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه شریف جایگاه ویژه و مخصوصی است که برای رسیدن به مقامات انسانی و الهی چاره ای جز تمسک به فرامین گرانبهایشان ندرایم. پی نوشت: 1. تفسیر المیزان، علامه طباطبائی"ره"، ج4، ص618 و619 eporsesh.com
اولی الامر چیست ؟ آیا مخصوص به ائمه معصومین ( علیهم السلام ) است یا به اولیاء الله تعلق می پذیرد؟
در آیه 59 سور نساء :" یا ایها الذین امنوا اطیعوا ا... و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم فان تنازغتم فی شی فرده الی ا... و الرسول ان کنتم تومنون با لله و الیوم الآخر ذلک خیر و احسن تأویلا "
( اولی الامر هر طایفه ای که باشند بهره ای از وحی ندارند و کار آنها تنها صادر نمودن آرایی است که به نظرشان صحیح می رسد و اطاعت آنان در آن آراء و در اقوالشان بر مردم واجب است. و اولی امر حق ندارند حکمی جدید غیر حکم خدا و رسول را وضع کنند ، و نیز نمی توانند حکمی که از احکام ثابت درکتاب و سنت است را نسخ نمایند و گرنه باید می فرمود در هر عصری موارد نزاع را به ولی امر آن عصر ارجاع دهید.
اما وظیفة اولی الامر اینست که رأی را در مواردی که ولایتشان در آن نافذ است ارائه دهند و یا بگو در قضایا و موضوعات عمومی و کلی حکم خدا و رسول را کشف کنند. ) (1)
اما در مورد اختصاص اولیای امر به معصومین علامه طباطبائی در تفسیر المیزان ج 4 ص 623 می فرمایند :
آیة شریفه بین رسول و اولی الامر جمع کرده است و برای هر دو یک اطاعت را ذکر نموده است و فرموده : ( و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم ) با این که در مورد رسول حتی احتمال این نیز نمی رود که امر به معصیت کند و یا گاهی در خصوص حکمی دچار اشتباه و غلط گردد ، اگر در مورد اولی الامر این احتمال برود به هیچ وجه نباید برای جلوگیری از این احتمال قیدی نیاورد ، پس ما هم که می بینیم درمورد آنان قیدی نیاورده است چاره ای جز این نداریم که بگوئیم آیة شریفه از هرقیدی مطلق است ، و لازمة مطلق بودنش همین است که بگوئیم همان عصمتی که در مورد رسول مسلم گرفته شد ، در مورداولی الامر نیز اعتبار شده باشد ، و خلاصة کلام منظور ا اولی الامر ، آن افراد معینی هستند که مانند رسول خدا ( ص ) دارای عصمتند .
البته وجوب اطاعت از طایفه ای خاص بنام فقها و مراجع معظم تقلید گرچه از باب " اولی الامر " ثابت نمی شود امّا به دلایلی دیگر که بعضاً از معصومین علیهم السلام نقل شده است ثابت می گردد و جایگاه اولیای الهی (غیر از معصومین علیهم السلام ) در دورة غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه شریف جایگاه ویژه و مخصوصی است که برای رسیدن به مقامات انسانی و الهی چاره ای جز تمسک به فرامین گرانبهایشان ندرایم.
پی نوشت:
1. تفسیر المیزان، علامه طباطبائی"ره"، ج4، ص618 و619
eporsesh.com
- [سایر] آیا ائمه معصومین علیهم السلام هم ازدواج موقت داشته اند؟
- [سایر] راز استغفار پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه معصومین(علیهم السلام) چیست؟
- [سایر] در زیارت ائمه معصومین(علیهم السلام) مخصوصاً امام حسین(علیه السلام))، معنای «لعن» چیست؟
- [سایر] چرا نام ائمه ی معصومین (علیهم السلام) به طور صریح در قرآن نیامده است؟
- [سایر] ساختن ضریح برای ائمه معصومین علیهم السلام کار پسندیده ای است؟
- [آیت الله خامنه ای] نماز در مسجد فضیلتش بیشتر است یا در حرم مطهر ائمه معصومین (علیهم السلام) و امامزادهها؟
- [آیت الله خامنه ای] نماز در مسجد فضیلتش بیشتر است یا در حرم مطهر ائمه معصومین (علیهم السلام) و امامزادهها؟
- [آیت الله مظاهری] طریقه صحیح خواستن حاجات از خداوند تبارک و تعالی چگونه است؟ طریقه صحیح خواستن حاجات از پیامبر صلوات الله علیه و ائمه معصومین علیهم السلام چگونه است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا پخش موسیقی شاد از مسجد به مناسبت جشن میلاد ائمه معصومین(علیهم السلام) شرعاً اشکال دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] ج: مسّ اسماء و صفات مخصوص ذات باری تعالی بدون وضو حرام است، و احوط الحاق نامهای انبیاء عظام و ائمه معصومین(علیهم السلام) به نامهای خداوند متعال، در حکم مذکور است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی پناه بر خدا به خدا، یا پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا یکی از ائمه معصومین(علیهم السلام) یا فاطمه زهرا(علیهم السلام) دشنام و ناسزا گوید یا عداوت داشته باشد، کافراست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر روزه دار دروغی را به خدا و پیغمبر صلی الله علیه واله وسلم و ایمه معصومین علیهم السلام عمدا نسبت دهد بنابر احتیاط کفاره جمع که تفصیل ان در مساله پیش گذشت بر او واجب می شود
- [آیت الله مظاهری] هرگاه کسی به خدا یا پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم یا یکی از ائمّه معصومین علیهم السلام یا فاطمه زهرا علیها السلام ناسزا گوید یا با یکی از اینها دشمنی داشته باشد و یا یکی از ائمه علیهم السلام یا غیر آنها را خدا بداند کافر است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً وَلِیُّ اللَّه) جزء اذان و اقامه نیست؛ البته ولایت امیر المؤمنین و ائمه معصومین علیهمالسلام از ارکان ایمان است و اسلام بدون آن ظاهری بیش نیست و قالبی از معنی تهیست و خوب است که پس از (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه)، به قصد تیمن و تبرّک، شهادت به ولایت و امامت بلافصل حضرت امیر المؤمنین و سایر معصومین علیهمالسلام به گونهای که عرفاً از اجزاء اذان و اقامه به حساب نیاید؛ ذکر گردد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر روزه دار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبر صلی الله علیه واله وسلم و ایمه معصومین علیهم السلام عمدا خبری را به دروغ نسبت بدهد اگر چه فورا بگوید دروغ گفتم یا توبه کند روزه او باطل است و نسبت دادن به دروغ به سایر پیغمبران و اوصیای انان علی نبینا و اله و علیهم السلام بنابر احتیاط واجب روزه را باطل می کند مگر این که ان نسبت برگردد به خداوند متعال که در این صورت روزه اش باطل است و همچنین است نسبت دادن به دروغ به حضرت زهراء علیها السلام مگر این که ان نسبت برگردد به خداوند متعال و حضرت رسول صلی الله علیه واله وسلم و ایمه علیهم السلام که در این صورت روزه اش باطل است
- [آیت الله وحید خراسانی] پاک کردن مخرج غایط با چیزهایی که احترام انها لازم است مانند کاغذی که بر ان اسم خدا و پیغمبران و ایمه معصومین علیهم السلام و غیر اینها از انچه که واجب الاحترام در شریعت است حرام است ولی اگر کسی به انها استنجاء کند طهارت حاصل می شود و حصول طهارت در استنجاء با استخوان و سرگین محل اشکال است
- [آیت الله وحید خراسانی] پاک کردن مخرج غایط با چیزهایی که احترام انها لازم است مانند کاغذی که بر ان اسم خدا و پیغمبران و ایمه معصومین علیهم السلام و غیر اینها از انچه که واجب الاحترام در شریعت است حرام است ولی اگر کسی به انها استنجاء کند طهارت حاصل می شود و حصول طهارت در استنجاء با استخوان و سرگین محل اشکال است
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است نمازگزار بعد از نماز مشغول ذکر و دعا و قرآن شود و این را تعقیب می نامند و بهتر است پیش از آن که از جای خود حرکت کند و وضوی او باطل شود رو به قبله بنشیند و تعقیب را بخواند. در کتابهای دعا تعقیب های زیادی از ائمه معصومین(علیهم السلام) نقل شده که یکی از مهمترین آنها تسبیح حضرت زهراء(علیها السلام) است، به این ترتیب که 34 مرتبه (الله اکْبر)، سپس 33 مرتبه (الْحمْد لله) و بعد 33 مرتبه (سبْحان الله) بگوید و فضیلت و ثواب بسیار دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی که به یکی از چهارده معصوم علیهم السلام از روی دشمنی دشنام دهد نجس است
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان میتواند بعضی از اعمال مستحبی؛ مانند زیارت مراقد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمّه معصومین علیهمالسلام را از طرف مردگان یا زندگان به جا آورد و نیز میتواند کار مستحبی را انجام دهد و ثواب آن را به آنها هدیه نماید و در این دو شکل فرقی نیست که تبرعی باشد یا با اجاره یا جعاله و مانند آن.