این مسأله چگونه با عصمت آنان سازگار است؟ به عبارت دیگر با اینکه پیامبران و ائمه(ع) معصوم بودند و مرتکب گناه نمی‌شدند، پس چرا در دعاهایشان از فزونی گناه استغفار می‌کردند؟ استغفار و توبه دارای مراتب و درجاتی متناسب با عاملان آن است. توبه گنه‌کاران از گناه است و توبه اهل سلوک از پرداختن به غیر خدا و توجه به غیر حق می‌باشد. توبه و استغفار اولیای الهی و معصومان نیز مرتبه‌ای بالاتر دارد. آنان چون مستغرق در ذات جمیل الهی اند و توجه به مقام ربوبی- که کمال مطلق است- دارند، وقتی به خود و اعمال خویش می‌نگرند با تمام عظمت و بزرگی آن اعمال، آنها را در برابر عظمت بی نهایت الهی بسیار کوچک و مایه سرافکندگی و شرمندگی می‌بینند. مانند آنکه مهم‌ترین دارایی‌اش مقداری آب گل‌آلود بود و آن را برای سلطان هدیه برد و چون فر و شکوه شاهی را بدید از آنچه آورده بود سخت شرمسار و سرافکنده گردید. آری امام علی (ع) همان عبادتی را که افضل از عبادت ثقلین است در برابر جمال و جلال الهی، برگ سبز درویش می‌بیند و سر به زیر می‌افکند و این خود یکی از عالی‌ترین مراتب عبودیت مطلقه و فنای فی الله است. از طرف دیگر امام راحل در کتاب (آداب الصلاه) در شرح حدیث نبوی (لیغان علی قلبی وانی لاستغفرالله کل یوم سبعین مره) فرموده‌اند: روبه‌رو شدن با برخی مانند ابوجهل‌ها و ابوسفیان‌ها موجب کدورت می‌شدند و بر قلب پیامبر (ص) زنگار می‌زدند. از این رو حضرتش برای زدودن این زنگار استغفار می‌فرستد. از این رو می‌توان گفت استغفار برای اولیای الهی بیشتر جنبه دفع دارد و برای ما جنبه رفع دارد یعنی ما استغفار می‌کنیم تا لغزش‌هایی که مرتکب شده‌ایم بخشیده شود و آن‌ها استغفار می‌کنند تا نلغزند و اصلًا گناه سراغ آن‌ها نیاید علاوه بر اینکه نفس استغفار، برای ایشان عبادت است. آن بزرگان با عبادت و اطاعت درجات عصمت خویش را شدت می‌بخشند لذا استغفار و توبه در بالا رفتن درجات عصمت آنها دخالت دارد. پرسمان
این مسأله چگونه با عصمت آنان سازگار است؟ به عبارت دیگر با اینکه پیامبران و ائمه(ع) معصوم بودند و مرتکب گناه نمیشدند، پس چرا در دعاهایشان از فزونی گناه استغفار میکردند؟
استغفار و توبه دارای مراتب و درجاتی متناسب با عاملان آن است. توبه گنهکاران از گناه است و توبه اهل سلوک از پرداختن به غیر خدا و توجه به غیر حق میباشد. توبه و استغفار اولیای الهی و معصومان نیز مرتبهای بالاتر دارد. آنان چون مستغرق در ذات جمیل الهی اند و توجه به مقام ربوبی- که کمال مطلق است- دارند، وقتی به خود و اعمال خویش مینگرند با تمام عظمت و بزرگی آن اعمال، آنها را در برابر عظمت بی نهایت الهی بسیار کوچک و مایه سرافکندگی و شرمندگی میبینند. مانند آنکه مهمترین داراییاش مقداری آب گلآلود بود و آن را برای سلطان هدیه برد و چون فر و شکوه شاهی را بدید از آنچه آورده بود سخت شرمسار و سرافکنده گردید.
آری امام علی (ع) همان عبادتی را که افضل از عبادت ثقلین است در برابر جمال و جلال الهی، برگ سبز درویش میبیند و سر به زیر میافکند و این خود یکی از عالیترین مراتب عبودیت مطلقه و فنای فی الله است.
از طرف دیگر امام راحل در کتاب (آداب الصلاه) در شرح حدیث نبوی (لیغان علی قلبی وانی لاستغفرالله کل یوم سبعین مره) فرمودهاند: روبهرو شدن با برخی مانند ابوجهلها و ابوسفیانها موجب کدورت میشدند و بر قلب پیامبر (ص) زنگار میزدند. از این رو حضرتش برای زدودن این زنگار استغفار میفرستد.
از این رو میتوان گفت استغفار برای اولیای الهی بیشتر جنبه دفع دارد و برای ما جنبه رفع دارد یعنی ما استغفار میکنیم تا لغزشهایی که مرتکب شدهایم بخشیده شود و آنها استغفار میکنند تا نلغزند و اصلًا گناه سراغ آنها نیاید علاوه بر اینکه نفس استغفار، برای ایشان عبادت است. آن بزرگان با عبادت و اطاعت درجات عصمت خویش را شدت میبخشند لذا استغفار و توبه در بالا رفتن درجات عصمت آنها دخالت دارد.
پرسمان
- [سایر] آیا مقام عصمت، به پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) و ائمه اطهار(علیهم السلام) اختصاص دارد؟ چرا؟
- [سایر] راز پیری زود رس پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) چه بود؟
- [سایر] آیا میتوانیم از خداوند و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه(علیهم السلام) و رهبر، علت کاری را بپرسیم؟
- [سایر] فرق بین امامان(علیهم السلام) و پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) از نظر شیعه چیست؟
- [سایر] راز استغفار پیامبر اکرم(ص) چه بود؟
- [سایر] برخورد پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) با امام حسین (علیه السلام) چگونه بود؟
- [سایر] رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از کودکی امام بودند؟ 14 معصوم (علیهم السلام) همه از کودکی امام بودند یا استثناء هم داشته؟
- [سایر] تفاوت اختیارات حاکمان الهی در حکومت دینی با پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و امامان معصوم(علیهم السلام) چیست؟
- [سایر] شباهت غذای امیرالمؤمنین علی – علیه السلام – با غذای رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم – چه بود؟
- [سایر] شبهه: چرا شیعیان امیرالمؤمنین(علیه السلام) را از پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بالاتر میدانند؟
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است بعد از تکبیره الاحرام بگوید : یا مُحسنُ قداتاکَ المسیءُ و قد امَرتَ المحسنَ ان یتجاوَز عنِ المسی ءِ انتَ المحسنُ و انا المُسی ءُ بحقّ محمّدٍ و آلِ محّمدٍ صل عَلی محّمدِ و ال محّمدِ و تجاوَز عن قبیحِ ما تعلمُ منّی .یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بندة گنهکار به در خانة تو آمده و تو امر کرده ای که نییکوکار از گنهکار بگذرد ، تو نیکو کاری و من گناهکار بحقّ محّمدٍ و آل محّمدٍ صلی اللهُ علیه و آله و سّلم .رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیها یی که می دانی از من سر زده . بگذر .
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی پناه بر خدا به خدا، یا پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا یکی از ائمه معصومین(علیهم السلام) یا فاطمه زهرا(علیهم السلام) دشنام و ناسزا گوید یا عداوت داشته باشد، کافراست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان میتواند بعضی از اعمال مستحبی؛ مانند زیارت مراقد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمّه معصومین علیهمالسلام را از طرف مردگان یا زندگان به جا آورد و نیز میتواند کار مستحبی را انجام دهد و ثواب آن را به آنها هدیه نماید و در این دو شکل فرقی نیست که تبرعی باشد یا با اجاره یا جعاله و مانند آن.
- [آیت الله شبیری زنجانی] أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً وَلِیُّ اللَّه) جزء اذان و اقامه نیست؛ البته ولایت امیر المؤمنین و ائمه معصومین علیهمالسلام از ارکان ایمان است و اسلام بدون آن ظاهری بیش نیست و قالبی از معنی تهیست و خوب است که پس از (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه)، به قصد تیمن و تبرّک، شهادت به ولایت و امامت بلافصل حضرت امیر المؤمنین و سایر معصومین علیهمالسلام به گونهای که عرفاً از اجزاء اذان و اقامه به حساب نیاید؛ ذکر گردد.
- [امام خمینی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم مستحب است صلوات را هم بنویسد. و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد می کند صلوات بفرستد
- [آیت الله نوری همدانی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول – صلی الله علیه و آله و سلم – مستحب است صلوات را هم بنویسد . و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد می کند ، صلوات بفرستد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] صلوات بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آل او از مستحبات مؤکد است و هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد یا لقب یا کنیه آن جناب؛ مثل مصطفی و ابو القاسم، را بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله خوئی] هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) را مانند محمد و احمد یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابوالقاسم بگوید یا بشنود، اگرچه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.