الف) غیبت بر وزن "زینت" از گناهان کبیره است. قرآن می‌گوید: "یَأیّها الذّین ءامنوا اجتنبوا کثیرًا مِّن الظِّن‌ّ إن‌ّ بعض الظّن‌ّ إثم و لاتجسّسوا و لایغتب بّعضکم بعضًا أیحب‌ّ أحدکم أن‌ْ یأکل لحم أخیه میتًا فکرهتموه واتقوا اللّه إن‌ّ اللّه توّاب رّحیم; (حجرات، 12) ای کسانی که ایمان آورده‌اید از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید که پاره‌ای از گمان‌ها، گناه است! و جاسوسی مکنید! و بعضی از شما، غیبت بعضی نکند! آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده‌اش را بخورد؟ از آن کراهت دارید. ]پس[ از خدا بترسید، که خدا، توبه‌پذیر مهربان است.
مفهوم غیبت
غیبت آن، است که در غیاب شخص مؤمن، عیب او را فاش‌سازی. اگر او، عیب نداشته باشد و به او، عیبی را نسبت عیب دهی، تهمت زده‌ای که گناه تهمت، از گناه غیبت، بالاتر است; زیرا، سرمایة بزرگ هر انسان مؤمنی در زندگی، حیثیت و آبروی او است و هرچه، آن را به خطر بیندازد مانند این است که جان او را به خطر انداخته باشد. گاه می‌شود که ترور شخصیّت، از ترور شخص، مهم‌تر است. و لذا فلسفة مهم تحریم غیبت و این‌که از گناهان کبیره شمرده شده است، به حفظ همین سرمایة بزرگ است.
آثار غیبت
1 بر اثر غیبت، آبرو و حیثیت اشخاص از بین می‌رود. 2 در جامعه بدبینی به وجود می‌آید. 3 پیوندهای اجتماعی، سست می‌شود. 4 اعتماد، از بین می‌رود. 5 تعاونی و همکاری، متزلزل می‌شود. 6 بذر کینه و عداوت، در دل‌ها، پاشیده می‌شود. 7 قتل‌های خونین، واقع می‌شود. 8 اشاعة فحشا می‌شود.
انگیزه‌های غیبت
عواملی که باعث غیبت می‌شود، به طور مختصر، به شرح زیر است:
1 حسد; 2 تکبر و غرور; 3 بخل; 4 کینه‌توزی; 5 انحصارطلبی; 6 ثروت‌اندوزی.
توبیخ غیبت کننده
در قرآن کریم آمده است: "ویل لکل‌ّ همزة لمزة" وای بر هر عیب‌جوی مسخره کننده و غیبت کننده! آنانی که با نیش زبان و حرکت دست و چشم، پشت سر و پیش روی دیگران، استهزا و عیب‌جویی و غیبت می‌کنند و شخصیّت دیگران را درهم می‌شکنند. این گروه، با واژة "ویل" که تهدید شدیدی است سرزنش شده‌اند.
آری، آبروی مؤمن، خیلی مهم است! خداوند، برای این‌که قبح‌ِ و زشتی غیبت را روشن کند، مثالی بسیار جالب زده است. قرآن، غیبت کردن را، خوردن گوشت برادر مرده دانسته است: در این تعبیر، لطایفی است که به برخی از آن، اشاره می‌شود. 1. اگر مقداری از گوشت بدن شخص مرده، کنده شود، جایش پر نمی‌شود و اگر آبروی انسان مؤمن هم با غیبت از بین برود، آبروی رفته، بر نمی‌گردد 2. دیگر این‌که غیبت شونده، مانند مردگان است و قادر بر دفاع از خود نیست.
علاج غیبت، توبه است، همان طوری که قرآن مجید گفته است: "إن‌ّ اللّه یحب‌ّ التوابین"( ر.ک: تفسیر نمونه،آیة‌الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 23، ص 176، ج 26، ص 170، ج 20، ص 56 و ج 27، ص 309. )
ب) در غیبت کردن زنده بودن یا مرده بودن شخص غیبت شونده شرط نیست، چه بسا غیبت (از مرده گناهش سنگین‌تر باشد!)
ج) حضرت امام خمینی (ره) می‌فرمایند: "غیبت بچة ممیز و لو به حد تکلیف نرسیده باشد جایز نیست.( استفتائات، امام خمینی;، ج 2، ص 620 )
د) اگر کسی نماز نخواندن و روزه نگرفتن خود را آشکار نمی‌کند غیبتش جایز نیست.( همان، س 18 )
'û) "اگر صفتی ناروا در شخص باشد یا کاری انجام داده باشد که خلاف است که دیگران از آن بی‌اطلاعند و دوست ندارد کسی آن را برای دیگران بازگو کند، بازگو کردن آن در غیاب او پیش دیگران برای گوینده و شنونده حرام است."( همان ص 618 س 9 ) بنابر استفتأ فوق اگر کسی فساد هم بکند نقل آن را برای کسانی که اطلاع از فساد وی ندارند حرام است.
eporsesh.com
