چرا در قرآن به جای ضمیر نا، از نحن استفاده نشده است مانند: فاخذناهم بالباساء؟

امّا درباره پرسش (جایگزینی نحن به جای نا) باید گفت: اولا: زبان عربی، غنی‌ترین، زیباترین، منظم‌ترین ادبیات و قواعد ادبی را دارا است. به همین سبب آن را از زبان‌های دیگر متمایز نموده است.
ثانیا: (کلمه) در ادبیات عرب، دارای سه قسم است، اسم، فعل، حرف و ضمائر جزء گروه (اسماء) هستند.
ضمایر بر دو قسم هستند: 1. ضمیر متصل که به کلمه دیگر متصل می‌شود مثل این که جزء کلمه است، و گاهی بارز و آشکار و گاهی مستتر و مخفی است مانند: ضربه، غلامک، اخذنا و... .
2. ضمیر منفصل که به کلمه دیگر اتصال پیدا نمی‌کند و در همه حال بارز و آشکار است مانند: نحن، انا و... .
ضمیر (نا) متصل است، و ضمیر (نحن) منفصل است، ضمیر (نا) هم با فعل می‌آید مانند: (اخذنا) و هم با اسم، مانند: (الهنا)، ضمیر منفصل (نحن) در ابتدای کلام واقع می‌شود، امّا ضمیر متصل (نا) در ابتدای کلام واقع نمی‌شود، ضمیر منفصل نوعی جانشین اسم است، علاوه بر آن، جایگزین ضمیر منفصل به جای ضمیر متصل در کلام عرب سنگین است و مشقت را به همراه دارد، و بنای امت عرب به اختصار است، بنابراین در آیه (فاخذناهم) نمی‌توان به جای (نا) نحن آورد، مثلاً گفته شود: (فاخذ نحن هم)[1]. لذا زمانی که ضمیر متصل مرفوع، متصل به فعل ماضی شود، ضمیر منفصل آن وجوباً مستتر است و آوردن ضمیر منفصل جایز نیست مگر در صورتی که آوردن ضمیر متصل ممکن نباشد.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
طباطبایی، محمد رضا، صرف ساده، قم، موسهه انتشارات دارالعلم، 1373، ص 262.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . ر.ک: طباطبایی، محمد رضا، صرف ساده، قم، مؤسسه انتشارات دار العلم، 1373، ص 262؛ هاشمی، حجت، فوائد الحجتیه، قم، نشر حاذق، چاپ پنجم، 1380، ص 206.