برای دانستن فرق سه واژه (موت، فوت و وفات) کافی است که معانی استفاده شده آنها را در قرآن بدانیم و با هم مقایسه کنیم: فوت به دو معنا در قرآن به کاررفته است: الف- از دست دادن: (لِّکَیْلاَ تَأْسَوْا عَلَی مَا فَاتَکُم) (1). این را بدانید تا بر آن چه از دست شما رفته اند اندوهگین نشوید. ب- به معنای اختلاف و اضطراب: (الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَوَات طِبَاقًا مَّا تَرَی فِی خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَوُت فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَیمِن فُطُور)(2).همان که هفت آسمان را طبقه طبقه بیافرید.در آفرینش آن(خدای ) بخشایشگر هیچ گونه اختلاف (و تفاوتی) نمی بینی. باز بنگر، آیا خلل (و نقصانی) می بینی؟ وفات و توفی هم به معنای گرفتن تمامی یک چیز به کار رفته است(3) موت در معانی گوناگونی در قرآن آمده است: الف) در مقابل قوه نامیه موجود در انسان، حیوانات و نباتات(4) ب) از بین رفتن قوه احساس (5) ج) از بین رفتن قوه عاقله (جهل) (6) د) برای تشبیه هر امری که زندگی را تیره کند (موت در این معنا غیر حقیقی است و به صورت مجاز به خاطر شباهت، به مرگ حقیقی اطلاق می شود)(7) ه) به معنای خواب(8) و) در مقابل حیات و از بین رفتن قوه حیوانی و جدایی روح از بدن.(9) پی نوشتها: 1. سوره حدید، آیه 23. 2. سوره ملک، آیه 3؛ ر.ک: فیروز آبادی، بصایر ذوی التمییز فی الطائف الکتاب العزیز، ص 217. 3. سوره سجده، آیه 11 و...؛ المیزان، ذیل آیه. 4. سوره فرقان، آیه 49. 5. سوره مریم، آیه 66. 6. سوره انعام، آیه 122. 7. سوره آل عمران، آیه 119. 8. سوره زمر، آیه 42. 9. سوره آل عمران، آیه 185؛ سوره زمر، آیه 30؛ ر.ک: فیروز آبادی، بصایر، همان، ص 338536. منبع:سایت انوار طاها
برای دانستن فرق سه واژه (موت، فوت و وفات) کافی است که معانی استفاده شده آنها را در قرآن بدانیم و با هم مقایسه کنیم:
فوت به دو معنا در قرآن به کاررفته است:
الف- از دست دادن: (لِّکَیْلاَ تَأْسَوْا عَلَی مَا فَاتَکُم) (1). این را بدانید تا بر آن چه از دست شما رفته اند اندوهگین نشوید.
ب- به معنای اختلاف و اضطراب: (الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَوَات طِبَاقًا مَّا تَرَی فِی خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَوُت فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَیمِن فُطُور)(2).همان که هفت آسمان را طبقه طبقه بیافرید.در آفرینش آن(خدای ) بخشایشگر هیچ گونه اختلاف (و تفاوتی) نمی بینی. باز بنگر، آیا خلل (و نقصانی) می بینی؟
وفات و توفی هم به معنای گرفتن تمامی یک چیز به کار رفته است(3)
موت در معانی گوناگونی در قرآن آمده است:
الف) در مقابل قوه نامیه موجود در انسان، حیوانات و نباتات(4)
ب) از بین رفتن قوه احساس (5)
ج) از بین رفتن قوه عاقله (جهل) (6)
د) برای تشبیه هر امری که زندگی را تیره کند (موت در این معنا غیر حقیقی است و به صورت مجاز به خاطر شباهت، به مرگ حقیقی اطلاق می شود)(7)
ه) به معنای خواب(8)
و) در مقابل حیات و از بین رفتن قوه حیوانی و جدایی روح از بدن.(9)
پی نوشتها:
1. سوره حدید، آیه 23.
2. سوره ملک، آیه 3؛ ر.ک: فیروز آبادی، بصایر ذوی التمییز فی الطائف الکتاب العزیز، ص 217.
3. سوره سجده، آیه 11 و...؛ المیزان، ذیل آیه.
4. سوره فرقان، آیه 49.
5. سوره مریم، آیه 66.
6. سوره انعام، آیه 122.
7. سوره آل عمران، آیه 119.
8. سوره زمر، آیه 42.
9. سوره آل عمران، آیه 185؛ سوره زمر، آیه 30؛ ر.ک: فیروز آبادی، بصایر، همان، ص 338536.
منبع:سایت انوار طاها
- [سایر] آیا مرگ مصداق دنیوی دارد ؟ تفاوت فوت ، موت و وفات را توضیح بفرمایید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شوهر زن فوت شده ،آیا ورثه میتوانند در عده وفات او را از خانه موروثی بیرون کنند؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی برای پدرش در زمین او خانه ساخته و با اجازه او در زمان حیاتش طبقه ای را هم برای خودش بنا کرده است، با توجه به اینکه آن شخص چند سال بعد از وفات پدرش فوت کرده است و هیچ گونه وصیت یا سندی هم که دلالت بر هبه یا کیفیت تصرّف در آن بکند وجود ندارد، آیا طبقه دوم ملک اوست و بعداز موت به ورثه او منتقل می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا تشخیص و گواهی اطبّا مبنی بر فوت افراد دارای مرگ مشکوک در حوادث و بلایا (صاعقه، زلزله، سکته و...) کفایت میکند یا اینکه برای یقین به موت باید تا مدتی صبر کرد؟ اگر نگهداری ممکن نباشد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا تشخیص و گواهی اطباء مبنی بر فوت افراد دارای مرگ مشکوک در حوادث و بلایا، (صاعقه، زلزله، سکته و … ) کفایت میکند یا اینکه برای یقین به موت باید تا مدتی صبر کند؟ اگر نگهداری ممکن نباشد تکلیف چیست؟
- [سایر] سکرات موت یعنی چه؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا نفقه زوجه حامله که زوجش فوت کرده و یا در عدّه وفات است از مال زوج پرداخت میشود یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجّه به حرمت خوشبو کردن زن در عدّه ی وفات، چنانچه زن فوت کند برای حنوط تکلیف چه می باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] بر طبق موادّ 1019 به بعد قانون مدنی ورثه غائب مفقود الاثر تحت چه شرایطی میتوانند از دادگاه صالح درخواست حکم موت فرضی غایب را بنمایند هرگاه دادگاه به درخواست رسیدگی بکند و حکم موت فرضی را صادر کند آیا این حکم درباره امور غیر مالی مانند نکاح نیز تأثیر دارد به عبارت دیگر آیا چنانچه فوت طبیعی موجب انحلال نکاح میگردد موت فرضی نیز سبب انحلال نکاح میشود تا زوجه غایب بتواند به استناد آن عدّه نگه دارد، قانون ایران در این باره ساکت است و حقوقدانان داخلی و خارجی در این خصوص اختلاف نظر دارند مستدعی است که حکم شرعی را بیان فرمائید؟
- [سایر] غمرات و سکرات موت چه حالاتی هستند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در وصیت تملیکیه قبول موصی له معتبر است، پس اگر شخصی وصیت کند که چیزی به کسی بدهند، در صورتی آن کس آن چیز را مالک می شود که وصیت را قبول کند، و لازم نیست قبول بعد از موت وصیت کننده باشد، بلکه اگر پیش از موت او هم باشد کفایت می کند، بلی اگر قبول پیش از موت وصیت کننده باشد، به مجرد قبول آن چیز را مالک نمی شود، بلکه بعد از موت وصیت کننده بدون حاجت به قبول دیگر مالک می شود، و اگر قبول بعد از موت باشد به مجرد قبول آن چیز را مالک می شود.
- [آیت الله بهجت] اگر زنی را که حامله نیست طلاق رجعی داد و قبل از اتمام عدّه طلاق، شوهر وفات کرد، زن باید از زمان مرگ شوهر عده وفات نگه دارد
- [آیت الله اردبیلی] عده بر دو قسم است: 1 عده طلاق 2 عده وفات.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن یقین کند که شوهرش مرده، و بعد از تمامشدن عده وفات شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود، و در صورتی که آبستن باشد به مقداری که در عدّه طلاق گفته شد، یعنی تا موقع زاییدن برای شوهر دوم عدّه طلاق، و بعد برای شوهر اول عدّه وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عدّه وفات و بعد برای شوهر دوم عدّه طلاق نگهدارد، و ابتدای عدّه وفات را از موقعی که خبر صحیح وفات شوهر به او رسیده قرار دهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن یقین کند که شوهرش مُرده و بعد از تمام شدن عّة وفات ، شوهر کند ، چنانچه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است ، باید از شوهر دوّم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد ، به مقداری که در عدّة طلاق گفته شد ، برای شوهر دوّم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اوّل عدّة وفات نگهدارد ؛ و اگر آبستن نباشد ، برای شوهر اوّل عدّة وفات و بعد برای شوهر دوّم عدّة طلاق نگهدارد و ابتدای عدّة وفات را از موقعی که خبر صحیح وفات شوهر به او رسیده قرار دهد .
- [آیت الله مظاهری] هبه در مرض موت صحیح است گرچه زاید بر ثلث باشد، ولی اگر قصد او این باشد که بعضی از ورثه را بدون جهت شرعی محروم از ارث کند حرام است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] ابتدای عدّه وفات از موقعیست که زن از مرگ شوهر مطّلع شود.
- [آیت الله سبحانی] ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود
- [آیت الله نوری همدانی] و ابتدای عدّة وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مُطَّلع شود .