در این که کدام گناهان بزرگ و کبیره و کدام کوچک و صغیره است، در میان دانشمندان گفتگوی بسیاری است. بعضی این دو را از امور نسبی می دانند که به هنگام مقایسه، آن که اهمیّتش بیشتر است کبیره و آن که کمتر است صغیره می باشد (مرحوم طبرسی در مجمع البیان این عقیده را به دانشمندان شیعه نسبت داده است و ظاهراً منظور او بعضی از دانشمندان شیعه است، زیرا بسیاری از آنها عقیده ی دیگری دارند که به آن اشاره خواهد شد). جمعی دیگر می گویند: گناه کبیره آن گونه که از نامش پیداست گناهی است که واقعاً بزرگ و از نظر شرع و عقل دارای اهمیّت است مانند قتل نفس و غصب حقوق دیگران و رباخواری و زنا. و شاید به همین دلیل در روایات اهل بیت(علیهم السلام) معیارش وعده عذاب الهی نسبت به آن شمرده شده است. در حدیث معروفی که از امام باقر و امام صادق و امام علی بن موسی الرّضا(علیهما السلام)نقل شده است می خوانیم: (اَلْکَبائِرُ الَّتی اَوْجَبَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَیْها النّارَ); (گناهان کبیره آنهاست که خداوند متعال آتش دوزخ را (صریحاً) برای آن واجب شمرده است). و بنابراین گناهان صغیره آن است که از چنین اهمیّت خاصّی برخوردار نیست. در بعضی از احادیث نیز تعداد گناهان کبیره هفت، و در بعضی بیست گناه و در بعضی هفتاد، ذکر شده است که این تعبیرات ممکن است اشاره به سلسله مراتب این گناهان باشد. منابع : تفسیر نورالثقلین، ج 1، ص 473. پیام امام علی (ع)، جلد 1، ص 249.
در این که کدام گناهان بزرگ و کبیره و کدام کوچک و صغیره است، در میان دانشمندان گفتگوی بسیاری است. بعضی این دو را از امور نسبی می دانند که به هنگام مقایسه، آن که اهمیّتش بیشتر است کبیره و آن که کمتر است صغیره می باشد (مرحوم طبرسی در مجمع البیان این عقیده را به دانشمندان شیعه نسبت داده است و ظاهراً منظور او بعضی از دانشمندان شیعه است، زیرا بسیاری از آنها عقیده ی دیگری دارند که به آن اشاره خواهد شد).
جمعی دیگر می گویند: گناه کبیره آن گونه که از نامش پیداست گناهی است که واقعاً بزرگ و از نظر شرع و عقل دارای اهمیّت است مانند قتل نفس و غصب حقوق دیگران و رباخواری و زنا. و شاید به همین دلیل در روایات اهل بیت(علیهم السلام) معیارش وعده عذاب الهی نسبت به آن شمرده شده است. در حدیث معروفی که از امام باقر و امام صادق و امام علی بن موسی الرّضا(علیهما السلام)نقل شده است می خوانیم: (اَلْکَبائِرُ الَّتی اَوْجَبَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَیْها النّارَ); (گناهان کبیره آنهاست که خداوند متعال آتش دوزخ را (صریحاً) برای آن واجب شمرده است). و بنابراین گناهان صغیره آن است که از چنین اهمیّت خاصّی برخوردار نیست. در بعضی از احادیث نیز تعداد گناهان کبیره هفت، و در بعضی بیست گناه و در بعضی هفتاد، ذکر شده است که این تعبیرات ممکن است اشاره به سلسله مراتب این گناهان باشد.
منابع :
تفسیر نورالثقلین، ج 1، ص 473.
پیام امام علی (ع)، جلد 1، ص 249.
- [آیت الله جوادی آملی] آیا رعایت نکردن حجاب مقرر شرعی گناه محسوب میگردد؟ اگر گناه میباشد گناه کبیره است یا صغیره؟ در هر فرضی (کبیره یا صغیره بودن) آیا قابل تعزیر میباشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] استمناء یا خودارضائی زنان از گناهان کبیره است یا صغیره؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا رعایت نکردن حجاب مقرر شرعی گناه محسوب می گردد؟ اگر گناه می باشد گناه کبیره است یا صغیره؟ در هر فرضی (کبیره یا صغیره بودن) آیا قابل تعزیر می باشد؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا رعایت نکردن حجاب مقرر شرعی گناه محسوب می گردد؟ اگر گناه می باشد گناه کبیره است یا صغیره؟ در هر فرضی (کبیره یا صغیره بودن) آیا قابل تعزیر می باشد؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا رعایت نکردن حجاب مقرر شرعی گناه محسوب می گردد؟ اگر گناه می باشد گناه کبیره است یا صغیره؟ در هر فرضی (کبیره یا صغیره بودن) آیا قابل تعزیر می باشد؟
- [سایر] اطلاعاتی درباره تاریخچه بحث تقسیمبندی گناهان به صغیره و کبیره میخواستم؟ همراه با منبع.
- [آیت الله اردبیلی] فرق بین گناه صغیره و کبیره که در بحث عدالت مطرح میشود، چیست؟
- [سایر] گناه و اصرار بر آن چه پیامدهایی دارد توبه و پشیمانی از گناه چگونه حاصل می شود؟ گناهان کبیره و صغیره چیست؟
- [آیت الله بهجت] مقصود از بلاد کبیره چیست و در احکام با بلاد صغیره چه تفاوت هایی دارد؟
- [آیت الله بهجت] منظور از اصرار بر گناه صغیره که به عدالت ضرر می رساند، چیست؟
- [آیت الله سبحانی] عدالت یک حالت خداترسی باطنی در انسان است که او را از ارتکاب گناهان کبیره و اصرار بر صغیره باز می دارد و اگر هم گناهی از او سر زد فوراً نادم شده و استغفار می کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در زکات عدالت شرط نیست، همچنین عدم ارتکاب گناهان کبیره.
- [آیت الله مکارم شیرازی] (عدالت) یک حالت خداترسی باطنی است که انسان را از انجام گناه کبیره و تکرار گناه صغیره باز می دارد و همین اندازه که با کسی معاشرت داشته باشیم و گناهی از او نبینیم نشانه وجود عدالت است و این را حسن ظاهر که حاکی از ملکه باطن است می گویند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مجتهدی که از او تقلید می کند باید دارای صفات زیر باشد: مرد، بالغ، عاقل، شیعه¬ی دوازده امامی، حلال زاده و همچنین بنابراحتیاط واجب عادل و زنده باشد. (عادل کسی است که دارای حالت خداترسی باطنی است که او را از انجام گناه کبیره و اصرار بر گناه صغیره باز می دارد).
- [آیت الله سبحانی] به کسی که فطره را در معصیت کبیره مصرف می کند نباید فطره بدهند.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب به کسی که آشکارا مرتکب معصیت کبیره مانند ترک نماز و یا شرابخواری میشود، نمیتوان زکات داد، هرچند زکات را در معصیت مصرف نکند.
- [آیت الله علوی گرگانی] به کسی که معصیت کبیره را آشکارا به جای میآورد، در صورتیکه ندادن زکاْ به او سبب ترک معصیت او شود، نباید به او زکاْ داد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . به کسی که معصیت کبیره را آشکارا به جا می آورد، احتیاط واجب آن است که زکات ندهند.
- [آیت الله بروجردی] به کسی که معصیت کبیره را آشکارا به جا میآورد، احتیاط واجب آن است که زکات ندهند.
- [آیت الله سبحانی] به کسی که معصیت کبیره را آشکارا به جا می آورد، احتیاط واجب آن است که زکات ندهند.