این پرسش تحت عنوان (خلود) یا (جاودانگی عذاب) معروف است. مجازات‌ها بر سه گونه‌اند: 1. مجازات قراردادی، 2. مجازاتی که با گناه رابطه تکوینی و طبیعی دارد، 3. مجازاتی که تجسم خود گناه است. مجازات‌های اخروی، هیچ کدام از خواصّ و فواید مجازات‌های قراردادی (مانند تنبیه، عبرت، تربیت و...) را ندارد؛ زیرا آخرت جای عمل نیست، بلکه جای حساب است. پس مجازات‌های اخروی یا رابطه تکوینی با گناه دارد که پاره‌ای از آیات و روایات بر این مطلب دلالت دارند؛ مانند کلام امام علی(ع) که می‌فرمایند: (عمل صالح کشت آخرت است)، (نهج‌البلاغه، خطبه 22). در این گونه مجازات‌ها، تناسب بین عمل و نتیجه، از لحاظ کمی شرط نیست؛ مانند یک لحظه غفلت در رانندگی که نقص عضو همیشگی به دنبال خواهد داشت. و یا این که مجازات‌های اخروی، تجسّم خود گناه است که پاره‌ای دیگر از آیات و روایات بر این حقیقت تأکید دارند. امام صادق(ع) در جواب پرسشی درباره خلود در بهشت و جهنّم می‌فرمایند: علت همیشه بودن دوزخیان در دوزخ، این است که تصمیم آنان این بوده که هر گاه در دنیا جاودانه بمانند، خدا را نافرمانی کنند و جهت همیشه بودن بهشتیان در بهشت نیز این است که تصمیم آنان این بوده که هرگاه در این دنیا جاودانه بمانند، اطاعت خدا کنند. پس تصمیم‌های این دو گروه، آنان را بهشتی دائم و دوزخی همیشگی کرده است، (بحارالانوار، ج 8، ص 347). www.morsalat.com
چگونه گناهان در این دنیا که هر قدر هم که زیاد باشد محدود است موجب عذاب نامحدود در قیامت می شود؟
این پرسش تحت عنوان (خلود) یا (جاودانگی عذاب) معروف است.
مجازاتها بر سه گونهاند: 1. مجازات قراردادی، 2. مجازاتی که با گناه رابطه تکوینی و طبیعی دارد، 3. مجازاتی که تجسم خود گناه است. مجازاتهای اخروی، هیچ کدام از خواصّ و فواید مجازاتهای قراردادی (مانند تنبیه، عبرت، تربیت و...) را ندارد؛ زیرا آخرت جای عمل نیست، بلکه جای حساب است. پس مجازاتهای اخروی یا رابطه تکوینی با گناه دارد که پارهای از آیات و روایات بر این مطلب دلالت دارند؛ مانند کلام امام علی(ع) که میفرمایند: (عمل صالح کشت آخرت است)، (نهجالبلاغه، خطبه 22). در این گونه مجازاتها، تناسب بین عمل و نتیجه، از لحاظ کمی شرط نیست؛ مانند یک لحظه غفلت در رانندگی که نقص عضو همیشگی به دنبال خواهد داشت. و یا این که مجازاتهای اخروی، تجسّم خود گناه است که پارهای دیگر از آیات و روایات بر این حقیقت تأکید دارند.
امام صادق(ع) در جواب پرسشی درباره خلود در بهشت و جهنّم میفرمایند: علت همیشه بودن دوزخیان در دوزخ، این است که تصمیم آنان این بوده که هر گاه در دنیا جاودانه بمانند، خدا را نافرمانی کنند و جهت همیشه بودن بهشتیان در بهشت نیز این است که تصمیم آنان این بوده که هرگاه در این دنیا جاودانه بمانند، اطاعت خدا کنند. پس تصمیمهای این دو گروه، آنان را بهشتی دائم و دوزخی همیشگی کرده است، (بحارالانوار، ج 8، ص 347).
www.morsalat.com
- [سایر] با این علم محدود چگونه جهان نامحدود را منظم بدانیم؟
- [سایر] آیا خدای نامحدود می تواند در وجود محدود و زمینی عیسی تجلی کند؟!
- [سایر] با توجه به جاودانگی دین اسلام، قوانین محدود و ثابت آن چگونه پاسخ گوی نیازهای نامحدود و متغیر بشر است؟
- [سایر] چرا دین این قدر ما را محدود کرده است؟
- [سایر] اگر ما با جسم مادی وارد قیامت بشویم آیا لذات معنوی محدود نمی شود ؟
- [سایر] علت تعبیرات مختلف از عذاب روز قیامت در قرآن چیست؟
- [سایر] انسانهایی که پس از ظهور امام زمان(ع) به دنیا میآیند خیلی کم گناه میکنند یا گناهی ندارند. پس آیا این عدالت است که انسانهایی قبل از ظهور امام زمان به خاطر شرایط حاکم بر آن زمان مرتکب گناهانی شوند و در روز قیامت عذاب بکشند؟!
- [سایر] آیا اختیار انسان در این دنیا محدود است؟
- [سایر] عذاب افراد گناهکار در برزخ و قیامت چه اندازه است؟
- [سایر] شبهه:با توجه به این که عقل عذاب را نمیپسندد، جهنمیان در قیامت حق قبول کردن یا نپذیرفتن عذاب را دارند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ربنا آتنا فی الدنْیا حسنةً و فی الاْخرة حسنةً و قنا عذاب النار: خداوندا در دنیا و درسرای دیگر به ما نیکی مرحمت فرما و ما را از عذاب دوزخ نگاه دار!
- [آیت الله اردبیلی] اگر اِعراض نمودن و ترک معاشرت با گنهکار، موجب شود که او کمتر مرتکب معصیت شود یا احتمال بدهد که موجب این امر شود، واجب است، اگرچه بداند که موجب ترک کامل معصیت نمیشود و این امر در صورتی است که با مراتب دیگر، نتواند کاملاً از معصیت جلوگیری کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر اعراض نمودن وترک معاشرت با معصیت کار موجب تخفیف معصیت می شود با احتمال بدهد که موجب تخفیف می شود ، واجب است اگر چه بداند موجب ترک بکلّی نمی شود ، واین امر در صورتی است که با مراتب دیگر ، نتواند از معصیت جلوگیری کند .
- [امام خمینی] اگر اعراض نمودن و ترک معاشرت با معصیت کار موجب تخفیف معصیت میشود یا احتمال بدهد که موجب تخفیف میشود، واجب است اگر چه بداند موجب ترک بکلّی نمیشود، و این امر در صورتی است که با مراتب دیگر، نتواند از معصیت جلوگیری کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] (غصب) آن است که انسان بر مال یا حق کسی از روی ظلم مسلط شود، غصب یکی از گناهان کبیره است که در قیامت مجازات سخت دارد و در دنیا عواقب دردناک، در روایتی از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) آمده است که هر کس یک وجب زمین دیگری را غصب کند در قیامت آن زمین را از هفت طبقه آن، مثل طوق به گردن او می اندازند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] (غصب) آن است که انسان بر مال یا حق کسی از روی ظلم مسلط شود، غصب یکی از گناهان کبیره است که در قیامت مجازات سخت دارد و در دنیا عواقب دردناک، در روایتی از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) آمده است که هر کس یک وجب زمین دیگری را غصب کند در قیامت آن زمین را از هفت طبقه آن، مثل طوق به گردن او می اندازند.
- [آیت الله اردبیلی] (غَصْب) آن است که انسان از روی ظلم بر مال یا حقّ کسی مسلّط شود. غصب از گناهان بزرگ است و غاصب در قیامت به عذاب سخت گرفتار میشود. از حضرت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم روایت شده است که: (هر کس یک وجب زمین از دیگری را غصب کند، در قیامت آن زمین را از هفت طبقه آن مثل طوق به گردن او میاندازند.)(1)
- [آیت الله مظاهری] محرّماتی که گفته شد در صورتی گناه دارد و یا نظیر جماع اعتکاف را باطل میکند و موجب کفّاره است که از روی علم و عمد باشد ولی اگر یکی از محرّمات را سهواً یا جهلاً به جا بیاورد علاوه بر اینکه گناه نکرده است موجب بطلان و کفّاره هم نیست.
- [آیت الله مظاهری] اشاعه فحشا (یعنی پراکنده کردن فساد و زشتکاری) از گناهان کبیره در اسلام است و قرآن شریف برای کسی که دوست دارد گناهان آشکار شوند، عذاب دنیا و آخرت را وعده داده است، چه برسد که بخواهد عمل اشاعه فحشا را انجام دهد: (انَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَةَ فِی الَّذینَ امَنُوا لَهُمْ عَذابٌ الیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْاخِرَة)[1] (به تحقیق کسانی که دوست میدارند که زشت کاری در میان آنان که ایمان آوردهاند، شیوع پیدا کند، برای آنان در دنیا و آخرت عذابی پر درد خواهد بود.) و آن اقسامی دارد: الف) عیبی را به دروغ نسبت دادن به کسی و آن را درمیان مردم شیوع دادن، و این قسم علاوه بر گناه اشاعه فحشا، گناه تهمت را نیز دارد، و افرادی که دامن به آن شایعه میزنند و آن را برای دیگران میگویند، اگر بدانند که تهمت است، گناهشان مثل کسی است که شایعه را اختراع نموده و اگر ندانند، حرام است و گناه اشاعه فحشا را دارد، علاوه بر اینکه آن شایعه تهمت است و گناه از آن را نیز دارد. ب) پخش کردن عیبی که در کسی هست در میان مردم، و این صورت علاوه بر گناه اشاعه فحشا، گناه غیبت را نیز دارد. ج) گناهی را علنی و در میان مردم انجام دادن، نظیر بیرون آمدن زن با وضع جلف یا بدحجاب و یا بیحجاب و نظیر پخش موسیقیهای شهوتانگیز و پخش غناها و آهنگهای محرّک و یا پخش گفتههای جلف و محرّک در میان مردم و نظیر پخش کتابهای عشقی و رمانهای محرّک و امثال اینها، و این صورت علاوه بر گناهی که مترتّب بر اصل کار است، گناه اشاعه فحشا را نیز دارد و در بسیاری از موارد، گناه دوّم بالاتر از گناه اوّل است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . به سیدی که معصیت کار است، اگر خمس دادن کمک به معصیت او باشد نمی شود خمس داد. و به سیدی هم که آشکارا معصیت می کند، اگر ندادن خمس به او موجب بازداشتن او از گناه شود بنابر احتیاط واجب نباید خمس بدهند.