یکی از ویژگی‌های عالم برزخ همین است که میت تا هنگامی که در برزخ بسر می‌برد به کلی از دنیا بریده نمی‌شود بلکه گاه گاهی با آن ارتباط برقرار می‌کند و در روایات به این مسأله تصریح شده چنان که مرحوم کلینی در کافی (ج 3، ص 230). بابی با عنوان (ان المیت یزور اهله) مطرح کرده و روایاتی نیز نقل کرده است. از آن روایات معلوم می‌شود که مردگان اعم از افراد با ایمان و حتی افراد بی‌ایمان نیز گاه گاهی به دیدار خانواده خود می‌آیند. در این که هر چند وقت یک بار به دیدار آنها می‌آیند طبق روایت بستگی به مقام و منزلت شخص میت دارد. امام صادق(ع) می‌فرماید: ان المؤمن لیزور اهله فیری ما یحب و یستر عنه ما یکره و ان الکافر لیزور اهله فیری ما یکره و یستر عنه ما یحب‌؛ میت مؤمن هر آینه به دیدار خانواده‌اش می‌آید پس هر چه را که خوشایند باشد می‌بیند و آنچه را که خوشایند نباشد از او پوشیده می‌شود و کافر نیز به دیدن خانواده خود می‌آید پس می‌بیند هر آنچه را که ناخوشایند است و هر چه پسندیده و خوب باشد از او پوشیده می‌شود. در روایات آمده است که معمولاً روزهای جمعه و به شکل پرنده‌ای به دیدار خانواده خود می‌آیند، )همان، ح 5( اما این که از خانواده و بازماندگان توقع و انتظار دارند، آری چنین است. چنان که پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند: ان ارواح المؤمنین تأتی کل جمعة الی السماء الدنیا بعذاء دورهم و بیوتهم ینادی کل واحد منهم بصوت حزین باکین: یا اهلی و یا ولدی و یا ابی و یا امی و اقربائی اعطفوا علینا یرحمکم اللَّه... اعطفوا علینا بدرهم او برغیف او بکسوة یکسوکم اللَّه من لباسی الجنه...؛ ارواح مؤمنان هر شب جمعه به آسمان دنیا می‌آیند و روبروی خانه‌ها میایستند و هر یک با آوای حزین در حالی که می‌گرید می‌گوید ای کسان من ای فرزندانم، پدرم، مادرم، نزدیکانم به ما عطوفت کنید. خدای شما را بیامرزد... با درهم پولی یا گرده نانی و یا لباسی در حق ما رحم کنید که خدا به شما از لباس‌های بهشتی بپوشاند. در روایات زیادی به مردم سفارش شده که مردگان را فراموش نکنند. چنان که پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: لا تنسوا موتاکم فی قبورهم و موتاکم یرجون احسانکم و موتاکم محبوسون یرغبون فی اعمالکم البر و هم لایقدرون. اهدوا الی موتاکم الصدقة والدعا؛ مردگان خود را در قبرهایشان فراموش نکنید و آنها امید به احسان شما دارند و مردگان شما محبوسند رغبت و میل در کارهای نیک شما دارند و خود قدرت بر انجام آن ندارند. برای مردگان خود صدقه و دعا هدیه کنید، (آثارالصادقین، ج 21، ص 274) www.morsalat.com
آیا میت در برزخ خانواده خود و افرادی که برای او قرآن می خوانند و فاتحه می فرستند را می بیند یا نه؟
یکی از ویژگیهای عالم برزخ همین است که میت تا هنگامی که در برزخ بسر میبرد به کلی از دنیا بریده نمیشود بلکه گاه گاهی با آن ارتباط برقرار میکند و در روایات به این مسأله تصریح شده چنان که مرحوم کلینی در کافی (ج 3، ص 230). بابی با عنوان (ان المیت یزور اهله) مطرح کرده و روایاتی نیز نقل کرده است. از آن روایات معلوم میشود که مردگان اعم از افراد با ایمان و حتی افراد بیایمان نیز گاه گاهی به دیدار خانواده خود میآیند. در این که هر چند وقت یک بار به دیدار آنها میآیند طبق روایت بستگی به مقام و منزلت شخص میت دارد. امام صادق(ع) میفرماید:
ان المؤمن لیزور اهله فیری ما یحب و یستر عنه ما یکره و ان الکافر لیزور اهله فیری ما یکره و یستر عنه ما یحب؛ میت مؤمن هر آینه به دیدار خانوادهاش میآید پس هر چه را که خوشایند باشد میبیند و آنچه را که خوشایند نباشد از او پوشیده میشود و کافر نیز به دیدن خانواده خود میآید پس میبیند هر آنچه را که ناخوشایند است و هر چه پسندیده و خوب باشد از او پوشیده میشود. در روایات آمده است که معمولاً روزهای جمعه و به شکل پرندهای به دیدار خانواده خود میآیند، )همان، ح 5( اما این که از خانواده و بازماندگان توقع و انتظار دارند، آری چنین است. چنان که پیامبر اکرم(ص) فرمودهاند:
ان ارواح المؤمنین تأتی کل جمعة الی السماء الدنیا بعذاء دورهم و بیوتهم ینادی کل واحد منهم بصوت حزین باکین: یا اهلی و یا ولدی و یا ابی و یا امی و اقربائی اعطفوا علینا یرحمکم اللَّه... اعطفوا علینا بدرهم او برغیف او بکسوة یکسوکم اللَّه من لباسی الجنه...؛ ارواح مؤمنان هر شب جمعه به آسمان دنیا میآیند و روبروی خانهها میایستند و هر یک با آوای حزین در حالی که میگرید میگوید ای کسان من ای فرزندانم، پدرم، مادرم، نزدیکانم به ما عطوفت کنید. خدای شما را بیامرزد... با درهم پولی یا گرده نانی و یا لباسی در حق ما رحم کنید که خدا به شما از لباسهای بهشتی بپوشاند. در روایات زیادی به مردم سفارش شده که مردگان را فراموش نکنند. چنان که پیامبر اکرم(ص) میفرماید:
لا تنسوا موتاکم فی قبورهم و موتاکم یرجون احسانکم و موتاکم محبوسون یرغبون فی اعمالکم البر و هم لایقدرون. اهدوا الی موتاکم الصدقة والدعا؛ مردگان خود را در قبرهایشان فراموش نکنید و آنها امید به احسان شما دارند و مردگان شما محبوسند رغبت و میل در کارهای نیک شما دارند و خود قدرت بر انجام آن ندارند. برای مردگان خود صدقه و دعا هدیه کنید، (آثارالصادقین، ج 21، ص 274)
www.morsalat.com
- [آیت الله بهجت] آیا به یک خانواده ی مسلمان شیعه که بعضی از افراد این خانواده گاهی نماز می خوانند و گاهی نمی خوانند، می توان زکات داد؟
- [آیت الله بهجت] معاشرت و رفت و آمد با افرادی که نماز نمی خوانند، چه حکمی دارد؟
- [سایر] تفسیر سوره حمد چیست؟
- [سایر] برزخ در قرآن چگونه توصیف شده است؟
- [سایر] چرا سوره حمد، اساس قرآن است ؟
- [سایر] صراط مستقیم در تفسیر سوره حمد چیست؟
- [آیت الله بهجت] در شهرستانی رسم است شب عید فطر پیش از غروب برای خانواده های فقیر به تعداد نفرات غذا می فرستند. آیا زکات فطره بر فرستنده غذا واجب است؟ اگر پس از غروب غذا بفرستند چه طور؟ اگر افرادی که غذا می گیرند فقیر نباشند، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] رفت و آمد و معاشرت با افرادی که نماز نمی خوانند ولی به خدا معتقد هستند، چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا مردگان در عالم برزخ از خانواده خود اطلاعی دارند و نگران سرنوشت آنها هستند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] برخی از افراد خانواده ما نماز نمی خوانند. آیا بیدار کردن آنها برای نماز جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط واجب آن است که تا وقتی غسل میت تمام نشده او را رو به قبله بخوابانند، ولی بعد از آنکه غسلش تمام شد، بهتر است او را مثل حالتی که بر او نماز می خوانند، بخوابانند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اولی آن است تا وقتی که غسل میت تمام نشده؛ نیز او را رو به قبله بخوابانند ولی بعد از آنکه غسلش تمام شد؛ بهتر آن است که اورا مثل حالتی که بر او نماز می خوانند بخوابانند.
- [آیت الله مظاهری] قرآن و انگشتر و سلاح و لباس میّت چنانچه مورد استعمال میّت باشد مال پسر بزرگتر است.
- [آیت الله مظاهری] گذاشتن قرآن روی عین نجسی که خشک باشد مانند میّت مانعی ندارد مگر آنکه بی احترامی به قرآن باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مکان نمازگزار باید از جای میت پست تر و بلندتر نباشد، ولی مختصر پستی و بلندی اشکال ندارد، همچنین نمازگزار نباید از میت دور بایستد، ولی کسانی که به جماعت می خوانند اگر دور باشند و به صف اتصال داشته باشند اشکالی ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] قران و شمشیر و انگشتر و لباسی که میت برای پوشیدن تهیه نموده است ولو نپوشیده باشد به پسر بزرگتر میت اختصاص دارد. اگر میت چند قران یا شمشیر یا انگشتر یا لباس داشته باشد همه آنها به پسر بزرگتر میت میرسد.
- [آیت الله اردبیلی] (قرآن)، (انگشتر) و (شمشیر) میّت و (لباسی که میّت پوشیده یا برای پوشیدن گرفته و دوخته است) اگرچه نپوشیده باشد متعلّق به پسر بزرگتر است و اگر میّت از این چهار چیز بیشتر از یکی داشته باشد، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتر داشته باشد، چنانچه مورد استفاده باشد یا برای استفاده مهیّا شده باشد، متعلّق به پسر بزرگتر است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است کسی که نماز میت می خواند با وضو یا غسل یا تیمم باشد و احتیاط آن است در صورتی تیمم کند که وضو و غسل ممکن نباشد، یا اگر وضو بگیرد و غسل کند، به نماز میت نرسد، علاوه بر این مستحب است امور دیگری را به امید ثواب پروردگار در نماز میت رعایت کند: اول اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی بر او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد و اگر میت زن است مقابل سینه اش. دوم پابرهنه نماز بخواند. سوم در هر تکبیر دستها را بلند کند. چهارم فاصله او با میت بقدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد، به جنازه برسد. پنجم اگر نماز را با جماعت می خوانند امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند و کسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند ششم نمازگزار برای میت و مومنین زیاد دعا کند. هفتم قبل از نماز سه مرتبه بگوید: (الصلاة). هشتم نماز را در جایی بخواند که عده بیشتری برای نماز میت حاضر می شوند. نهم بهتر است نماز میت را در مسجد نخوانند، مگر در مسجد الحرام. دهم زن حائض اگر نماز میت را به جماعت بخواند در یک صف، تنها بایستد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تصرف در ملک میتی که به مردم بدهکار است، حرام و نماز در آن باطل است ولی اگر ضامن شوند که قرض های او را بپردازند، یا این که طلبکار و وصی میت، اجازه بدهند، تصرف و نماز در ملک او مانعی ندارد و اگر میت بدهکار افرادی است که حاکم شرع بر آنها ولایت دارد، اذن حاکم معتبر است.
- [آیت الله سیستانی] قرآن و انگشتر و شمشیر میّت و لباسهائی را که پوشیده یا برای پوشیدن نگه داشته است ، مال پسر بزرگتر است . و اگر میّت از سه چیز اول بیشتر از یکی دارد ، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتری دارد ، احتیاط واجب آن است که پسر بزرگ در آنها با ورثه دیگر صلح کند . و همچنین در مورد رحل قرآن و تفنگ و خنجر و مانند آنها از سلاحهای دیگر و غلاف شمشیر و جای قرآن تابع آنهاست .