آیا کسانی که از دنیا رفته‌اند و در عالم برزخ، زندگی برزخی را می‌گذرانند با دنیا ارتباط دارند، یا خیر؟
اگر ارتباط دارند این ارتباط چگونه است و در چه زمان‌هایی اتفاق می‌افتد؟
اینها مسائلی است که در احادیث و روایات به آنها اشاره شده است.
بر اساس احادیث و روایاتی که در این زمینه از پیشوایان دین به ما رسیده، روح انسانها پس از مرگ می‌توانند از مسائل دنیا آگاهی پیدا کنند و تا حدودی از احوال خانواده خود آگاه شوند. در کتاب کافی در سرفصلی با نام (أَنَّ الْمَیِّتَ یَزُورُ أَهْلَه،) روایاتی در این موضوع وجود دارد که برای نمونه چند روایت را بیان می‌کنیم.
1. راوی می‌گوید از امام کاظم(ع) پرسیدم: آیا مؤمن(بعد از مرگ) به دیدار خانواده‌اش می‌رود؟!
امام(ع) فرمود: آری، گفتم: هر چند وقت یکبار؟!
فرمود: بر حسب فضایلشان؛ پارهای از آنان هر روز و پارهای هر سه روز.[1]
2. اسحاق بن عمار می‌گوید: در اثنای کلام امام کاظم(ع) دریافتم که کمترین آنان هر جمعه (خانواده خود را زیارت می‌کنند)؛
پس گفتم: در چه ساعتی؟
فرمود: (هنگام زوال خورشید یا مثل آن، خداوند فرشته‌ای را با او روانه می‌کند تا چیزهایی را به او نشان دهد که شاد شود و از وی چیزهایی را بپوشاند که او را غمگین می‌کند).[2]
3. امام صادق(ع) می‌فرماید: (به درستی که مؤمن به دیدار خانواده خویش می‌شتابد؛ پس آنچه را دوست دارد، می‌بیند و آنچه را ناخوشایند دارد، از او پوشیده می‌شود و به درستی که کافر به دیدار خانواده خود رفته؛ آنچه ناخوشایند او است را دیده و آنچه را دوست دارد از او پوشیده می‌شود.
امام(ع) می‌فرماید: پارهای از ایشان هر جمعه[3] به دیدار خانواده خویش رفته و پارهای دیگر (با زمان‌بندی های دیگر)بر حسب عمل خود).[4]
4. همچنین از امام صادق(ع) نقل شده است روز جمعه که می‌شود یا روز عید، خداوند به نگهبان جهنم می‌فرماید به ارواح مؤمنان اعلام کند که خداوند به شما اجازه داده است تا به دیدار خانواده و دوستان خود در دنیا بروید.[5]
5. در مورد چگونگی این دیدار راوی از امام هفتم پرسید که مرده در چه صورتی و شکلی نزد خانواده خود می‌آید؟ فرمود: در صورت پرنده لطیفی بر دیوارهاشان می‌نشیند و به آنها سرکشی می‌کند، اگر خوش باشند شاد می‌شود، و اگر بدشان ببیند و نیازمند، اندوهناک و غمگین می‌شود.[6] همچنین از امام کاظم(ع) نقل شده است به مرده به صورت گنجشک یا کوچک‌تر به دیدارشان می‌آید: (قَالَ فِی صُورَةِ الْعُصْفُورِ أَوْ أَصْغَرَ مِنْ ذَلِکَ).[7]
پی نوشتها:
[1]. کافی کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 3، ص 231، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. همان.
[3]. أرید بالجمعة الأسبوع لا الیوم المخصوص بقرینة معطوفیه. با توجه به قرائن منظور از جمعه هفته است نه فقط روز جمعه، همان، ج 3، ص 230- 231.
[4]. همان، ص 230.
[5]. عده‌ای از علماء، الأصول الستة عشر، المتن، ص 43، قم، دار الشبستری للمطبوعات، چاپ اول، 1363ش..
[6]. کافی، ج 3، ص 231.
[7]. همان.
منبع: www.islamquest.net
