منظور از «تردید ناپذیر» که از جمله اسماء قیامت است چیست؟
از دیدگاه قرآن کریم، وقوع قیامت حتمی و قطعی است و شکّی در آن نیست: (و أنّ السّاعة اتیةٌ لا ریب فیها) حج/7؛ [قیامت آمدنی است و شک‌بردار نیست]؛ آن سان که اصل وجود قرآن و هیچ کدام از حقایق آن شک‌بردار نیست: (ذلک الکتاب لاریبَ فیه) بقره/2 دلیل حتمی بودن معاد و قیامت آیاتی است که به تعبیر فنّی حدّ وسط برهان را تشکیل می‌دهد. مفاد این آیات عبارت است از (عدل الهی). از این رو می‌فرماید: (أم نجعلُ الّذین امنوا و عَمِلوا الصّالحاتِ کالمُفسدین فی الأرض أم نجعلُ المتّقین کالفُجّار) ص/28؛ [آیا ممکن است کسانی را که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند همچون مفسدان در زمین قرار دهیم‌؟ و آیا امکان دارد پرهیزکاران را همچون فاجران قرار دهیم‌؟] یعنی مومنان و معتقدان، همچنین فتنه انگیزان و مفسدان بمیرند و نابود شوند و پس از مرگ حساب و محکمه و داد و دادخواهی نباشد‌؟! آیا خدای عادل این چنین جهان را اداره می‌کند که زشت کرداران و زیبا کرداران یک نواخت باشند‌؟ اگر بعد از مرگ قیامتی نباشد و همگان معدوم گردند، چون در حال عدم فرقی بین آحاد عدمی نیست لذا صالح و طالح بعد از مردن یکسان خواهند بود. آیا خدایی که جان انسان را با تقوا و فجور آشنا کرد: (فألْهمَها فجورَها و تقویها) شمس/8 و راه عدل و ظلم را به وی نشان داد و زیبایی و زشتی را به او الهام کرد، چنان که برخی به این الهام احترام گذاشته راه حق را طی کردند و برخی آن را نادیده انگاشتند و پیامبران و وحی را مسخره کردند: (یا حسرةً علی العباد ما یأتیهم من رسول إلاّ کانوا به یَستهزؤُن) یس/30؛ [با همه یک نواخت رفتار خواهد کرد و برای پرهیزکار پاداشی و برای تبه‌کار کیفری نیست‌؟ هرگز عدل الهی حکم به همسانی پارسایان و تبه‌کاران نمی‌کند. خدای سبحان در آیة دیگر به همین برهان اشاره فرمود: (أم حسِبَ الّذین اجْترحوا السّیّئاتِ أن نجعلّهم کالْذین امنوا و عملوا الصّالحات سواءً محیاهمُ و مماتُهم ساء ما یحکُمون و خلق الله السّمواتِ و الأرضَ بالحقّ و لِتُجزی کلُّ نفس بما کسبتْ و هم لا یُظلَمون) جاثیه/2122؛ [آیا کسانی که مرتکب گناهان گشتند گمان کردند آنان را همچون کسانی قرار خواهیم داد که ایمان آوردند و عمل صالح کردند که حیات و مرگشان یکسان باشد‌؟ چه بد داوری می‌کنند! خداوند آسمان‌ها و زمین را به حق آفریده است تا هر کس در برابر کرداری که انجام داده جزا داده شود و به آنان ستمی روا نخواهد شد. در جهان آفرینش و نظام آسمان و زمین هرگز باطل راه ندارد. چگونه ممکن است قیامتی نباشد و عدل و دادی حاکم نگردد‌؟! بلکه حق تعالی قطعاً پیامبران و پارسایان را مورد عنایت خاص قرار می‌دهد و به آنان کمک می‌کند؛ هم در دنیا و هم در قیامت (إنّا لنَنصُر رسلَنا و الّذین امنوا فی الحیوة الدّنیا و یوم یقوم الأشْهاد) مؤمن/51 www.eporsesh.com
عنوان سوال:

منظور از «تردید ناپذیر» که از جمله اسماء قیامت است چیست؟


پاسخ:

از دیدگاه قرآن کریم، وقوع قیامت حتمی و قطعی است و شکّی در آن نیست: (و أنّ السّاعة اتیةٌ لا ریب فیها) حج/7؛ [قیامت آمدنی است و شک‌بردار نیست]؛ آن سان که اصل وجود قرآن و هیچ کدام از حقایق آن شک‌بردار نیست: (ذلک الکتاب لاریبَ فیه) بقره/2 دلیل حتمی بودن معاد و قیامت آیاتی است که به تعبیر فنّی حدّ وسط برهان را تشکیل می‌دهد. مفاد این آیات عبارت است از (عدل الهی). از این رو می‌فرماید: (أم نجعلُ الّذین امنوا و عَمِلوا الصّالحاتِ کالمُفسدین فی الأرض أم نجعلُ المتّقین کالفُجّار) ص/28؛ [آیا ممکن است کسانی را که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند همچون مفسدان در زمین قرار دهیم‌؟ و آیا امکان دارد پرهیزکاران را همچون فاجران قرار دهیم‌؟] یعنی مومنان و معتقدان، همچنین فتنه انگیزان و مفسدان بمیرند و نابود شوند و پس از مرگ حساب و محکمه و داد و دادخواهی نباشد‌؟! آیا خدای عادل این چنین جهان را اداره می‌کند که زشت کرداران و زیبا کرداران یک نواخت باشند‌؟ اگر بعد از مرگ قیامتی نباشد و همگان معدوم گردند، چون در حال عدم فرقی بین آحاد عدمی نیست لذا صالح و طالح بعد از مردن یکسان خواهند بود.
آیا خدایی که جان انسان را با تقوا و فجور آشنا کرد: (فألْهمَها فجورَها و تقویها) شمس/8 و راه عدل و ظلم را به وی نشان داد و زیبایی و زشتی را به او الهام کرد، چنان که برخی به این الهام احترام گذاشته راه حق را طی کردند و برخی آن را نادیده انگاشتند و پیامبران و وحی را مسخره کردند: (یا حسرةً علی العباد ما یأتیهم من رسول إلاّ کانوا به یَستهزؤُن) یس/30؛ [با همه یک نواخت رفتار خواهد کرد و برای پرهیزکار پاداشی و برای تبه‌کار کیفری نیست‌؟ هرگز عدل الهی حکم به همسانی پارسایان و تبه‌کاران نمی‌کند.
خدای سبحان در آیة دیگر به همین برهان اشاره فرمود: (أم حسِبَ الّذین اجْترحوا السّیّئاتِ أن نجعلّهم کالْذین امنوا و عملوا الصّالحات سواءً محیاهمُ و مماتُهم ساء ما یحکُمون و خلق الله السّمواتِ و الأرضَ بالحقّ و لِتُجزی کلُّ نفس بما کسبتْ و هم لا یُظلَمون) جاثیه/2122؛ [آیا کسانی که مرتکب گناهان گشتند گمان کردند آنان را همچون کسانی قرار خواهیم داد که ایمان آوردند و عمل صالح کردند که حیات و مرگشان یکسان باشد‌؟ چه بد داوری می‌کنند! خداوند آسمان‌ها و زمین را به حق آفریده است تا هر کس در برابر کرداری که انجام داده جزا داده شود و به آنان ستمی روا نخواهد شد. در جهان آفرینش و نظام آسمان و زمین هرگز باطل راه ندارد. چگونه ممکن است قیامتی نباشد و عدل و دادی حاکم نگردد‌؟! بلکه حق تعالی قطعاً پیامبران و پارسایان را مورد عنایت خاص قرار می‌دهد و به آنان کمک می‌کند؛ هم در دنیا و هم در قیامت (إنّا لنَنصُر رسلَنا و الّذین امنوا فی الحیوة الدّنیا و یوم یقوم الأشْهاد) مؤمن/51
www.eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین