برای آن که حقیقت امر روشن گردد، توجه به چند نکته کلیدی در ابتدا لازم است؛ هر چند باید هر یک از آنها در نگاشته‌ای مستقل پیگیری شود؛ اما سعی می‌کنیم به مسائل اساسی آن اشاره کنیم. 1. با توجه به آیات قرآنی، همه موجودات در حرکت به سوی لقاء حضرت حق‌اند؛ هر چند لقاء تا لقاء فرق می‌کند، نگا: انشقاق / 6 و 12 - فرقان / 21 - کهف / 105 - فصلت / 54 - رعد / 2 و.... به این معنا که هر موجودی به تناسب جهاز وجودی و مسیر و حرکت خود، به لقاء نایل می‌شود. بر این اساس، انسان‌ها نیز با توجه به اختلاف مسیر و گوناگونی حرکتهایشان، لقائهای متفاوتی خواهند داشت. کسی که در مسیر حق باشد، خداوند را با اسماء رحمتش ملاقات می‌کند و فردی که در مسیر باطل قدم گذاشته و حرکت کرده است، خداوند را با اسماء غضبش ملاقات خواهد نمود. 2. باید به این حقیقت توجه داشت که بهشت و جهنم از آثار اسماء الهی است و صرف یک عناوین قراردادی نبوده، بلکه منشأ آثار ربوبی در جهان هستی‌اند و در واقع کل وجود، آثار و جلوات اسماء الهی است به بیان دیگر، تفاوت لقاءهای انسان با اسماء الهی موجب و منشأ بهشت و جهنم می‌گردد؛ یعنی، بهشت و جهنم در اصل از کیفیت ملاقات‌ها با اسماء الهی نشأت می‌گیرد. لقائی هست که معنایش (بهشت) می‌شود و لقائی هست که معنایش (جهنم) می‌شود. کسی که خداوند را با اسماء رحمت ملاقات می‌کند، آثار آن رحمت‌ها همان بهشت است و اگر لقاء با اسماء غضب باشد، آثارش جهنم خواهد بود. نگا: الرحمن / 46 - نازعات / 40 - بقره / 155 و 157 - تغابن / 14 - نساء / 100. 3. متنعم بودن در بهشت، از وجود انسان سرچشمه می‌گیرد. ازاین‌رو به بهشت رفتن انسان به این معنا نیست که انسان را می‌برند و در یک عالمی می‌اندازند؛ بلکه حقیقت آن است که اصل تنعم و تلذذ انسان از کمال وجودی‌اش سرچشمه می‌گیرد. 4. با توجه به نکته پیشین، مشخص می‌گردد که بهشت در واقع بهشت‌هاست؛ چرا که انسان‌ها با توجه به مراتب متعدد وجودی و از جهت شدت و ضعف کمال، در کیفیت لقاء حق با اسماء رحمت یکسان نخواهند بود. اگر من و شما ان‌شاءاللَّه العزیز با اسم رحیم خداوند به لقاء حضرت حق نایل شویم، بدون شک، دیگر به آن لقاء در آن درجه که امیرالمؤمنین(ع) رسیده است، نمی‌رسیم، بنابراین بهشت او با بهشت ما متفاوت بوده و در یک درجه و مرتبه نخواهد بود. 5- این شدت و ضعف کمال وجودی در میان اولیاء، امامان و انبیاء نیز وجود دارد و میان آنها تفاوت وجود دارد و این تفاوت، خود موجب می‌شود که لقاء تا لقاء؛ و در نتیجه مرتبه‌ای از بهشت با مرتبه دیگر؛ متفاوت شود. آنچه اجمالاً از روایات استفاده می‌شود، آن است که رسول گرامی اسلام(ص) از سایر پیامبران برتر است؛ همچنانکه از امام صادق(ع) روایت شده که فرمودند: (هیچ نبی از فرزند آدم تا حضرت محمد(ص) نیست، مگر آن که تحت لواء محمد(ص) باشد) تفسیر عیاشی، ج 2، ص 311. و مقام او از ائمه اطهار نیز بالاتر است؛ چنان که در روایات وارد شده که رسول اللَّه(ص) شاهد بر ائمه است و امامان(ع) شاهدان خدا بر بندگان و حجت او در زمین‌اند؛ چنان که از امیرالمؤمنین(ع) نقل شده است که (مقصود خدای تعالی در آیه لتکونُوا شُهَداءَ عَلَی النّاسِ؛ تنها ما هستیم، رسول اللَّه(ص) شاهد بر ما است و ما شهداء خدا بر بندگان و حجت او در زمین...). تفسیر نورالثقلین، ج 1، ص 134، ح 406. علاوه بر آن که در بسیاری از احادیث این حقیقت از سوی ائمه اطهار(ع) نقل شده که همه در قیامت از اولین تا آخرین نفر، نیازمند شفاعت محمد(ص) هستند. امام باقر(ع) فرمود: (کسی از اولین و آخرین نیست که در روز قیامت محتاج به شفاعت محمد(ص) نباشد) تفسیر علی بن ابراهیم قمی، ج 2، ص 202. و اینها خود حکایتگر برتر بودن کمال وجودی آن حضرت است. ازاین‌رو، می‌توان چنین نتیجه گرفت که رسول خدا در بهشت از درجه و مرتبه خاصی برخوردار است که دیگر انبیاء، ائمه و اولیا از آن محروم‌اند. حال این بهشت، بهشت هفتم باشد یا بهشتی محیط بر کل مراتب هفتگانه بهشت و یا جز اینها، هر چه هست، حقیقت است که نوع لقاء خاتم‌النبیین به دلیل کمال وجودی مبارک خویش، با لقاء دیگران متفاوت است و ازاین‌رو بهشت او بهشت دیگری خواهد بود که درکش و خصوصیات و آثارش، از توان عقل محدود ما خارج است؛ ولی این بهشت آرزوی انبیا و اولیاء و ائمه اطهار(ع) است. eporsesh.com
آیا به غیر از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)، هیچ یک از امامان و پیامبران دیگر، بهشت هفتم یا به عبارتی آسمان هفتم را نخواهند دید؟
برای آن که حقیقت امر روشن گردد، توجه به چند نکته کلیدی در ابتدا لازم است؛ هر چند باید هر یک از آنها در نگاشتهای مستقل پیگیری شود؛ اما سعی میکنیم به مسائل اساسی آن اشاره کنیم.
1. با توجه به آیات قرآنی، همه موجودات در حرکت به سوی لقاء حضرت حقاند؛ هر چند لقاء تا لقاء فرق میکند، نگا: انشقاق / 6 و 12 - فرقان / 21 - کهف / 105 - فصلت / 54 - رعد / 2 و.... به این معنا که هر موجودی به تناسب جهاز وجودی و مسیر و حرکت خود، به لقاء نایل میشود. بر این اساس، انسانها نیز با توجه به اختلاف مسیر و گوناگونی حرکتهایشان، لقائهای متفاوتی خواهند داشت. کسی که در مسیر حق باشد، خداوند را با اسماء رحمتش ملاقات میکند و فردی که در مسیر باطل قدم گذاشته و حرکت کرده است، خداوند را با اسماء غضبش ملاقات خواهد نمود.
2. باید به این حقیقت توجه داشت که بهشت و جهنم از آثار اسماء الهی است و صرف یک عناوین قراردادی نبوده، بلکه منشأ آثار ربوبی در جهان هستیاند و در واقع کل وجود، آثار و جلوات اسماء الهی است به بیان دیگر، تفاوت لقاءهای انسان با اسماء الهی موجب و منشأ بهشت و جهنم میگردد؛ یعنی، بهشت و جهنم در اصل از کیفیت ملاقاتها با اسماء الهی نشأت میگیرد. لقائی هست که معنایش (بهشت) میشود و لقائی هست که معنایش (جهنم) میشود. کسی که خداوند را با اسماء رحمت ملاقات میکند، آثار آن رحمتها همان بهشت است و اگر لقاء با اسماء غضب باشد، آثارش جهنم خواهد بود. نگا: الرحمن / 46 - نازعات / 40 - بقره / 155 و 157 - تغابن / 14 - نساء / 100.
3. متنعم بودن در بهشت، از وجود انسان سرچشمه میگیرد. ازاینرو به بهشت رفتن انسان به این معنا نیست که انسان را میبرند و در یک عالمی میاندازند؛ بلکه حقیقت آن است که اصل تنعم و تلذذ انسان از کمال وجودیاش سرچشمه میگیرد.
4. با توجه به نکته پیشین، مشخص میگردد که بهشت در واقع بهشتهاست؛ چرا که انسانها با توجه به مراتب متعدد وجودی و از جهت شدت و ضعف کمال، در کیفیت لقاء حق با اسماء رحمت یکسان نخواهند بود. اگر من و شما انشاءاللَّه العزیز با اسم رحیم خداوند به لقاء حضرت حق نایل شویم، بدون شک، دیگر به آن لقاء در آن درجه که امیرالمؤمنین(ع) رسیده است، نمیرسیم، بنابراین بهشت او با بهشت ما متفاوت بوده و در یک درجه و مرتبه نخواهد بود.
5- این شدت و ضعف کمال وجودی در میان اولیاء، امامان و انبیاء نیز وجود دارد و میان آنها تفاوت وجود دارد و این تفاوت، خود موجب میشود که لقاء تا لقاء؛ و در نتیجه مرتبهای از بهشت با مرتبه دیگر؛ متفاوت شود. آنچه اجمالاً از روایات استفاده میشود، آن است که رسول گرامی اسلام(ص) از سایر پیامبران برتر است؛ همچنانکه از امام صادق(ع) روایت شده که فرمودند: (هیچ نبی از فرزند آدم تا حضرت محمد(ص) نیست، مگر آن که تحت لواء محمد(ص) باشد) تفسیر عیاشی، ج 2، ص 311. و مقام او از ائمه اطهار نیز بالاتر است؛ چنان که در روایات وارد شده که رسول اللَّه(ص) شاهد بر ائمه است و امامان(ع) شاهدان خدا بر بندگان و حجت او در زمیناند؛ چنان که از امیرالمؤمنین(ع) نقل شده است که (مقصود خدای تعالی در آیه لتکونُوا شُهَداءَ عَلَی النّاسِ؛ تنها ما هستیم، رسول اللَّه(ص) شاهد بر ما است و ما شهداء خدا بر بندگان و حجت او در زمین...). تفسیر نورالثقلین، ج 1، ص 134، ح 406. علاوه بر آن که در بسیاری از احادیث این حقیقت از سوی ائمه اطهار(ع) نقل شده که همه در قیامت از اولین تا آخرین نفر، نیازمند شفاعت محمد(ص) هستند. امام باقر(ع) فرمود: (کسی از اولین و آخرین نیست که در روز قیامت محتاج به شفاعت محمد(ص) نباشد) تفسیر علی بن ابراهیم قمی، ج 2، ص 202. و اینها خود حکایتگر برتر بودن کمال وجودی آن حضرت است. ازاینرو، میتوان چنین نتیجه گرفت که رسول خدا در بهشت از درجه و مرتبه خاصی برخوردار است که دیگر انبیاء، ائمه و اولیا از آن محروماند. حال این بهشت، بهشت هفتم باشد یا بهشتی محیط بر کل مراتب هفتگانه بهشت و یا جز اینها، هر چه هست، حقیقت است که نوع لقاء خاتمالنبیین به دلیل کمال وجودی مبارک خویش، با لقاء دیگران متفاوت است و ازاینرو بهشت او بهشت دیگری خواهد بود که درکش و خصوصیات و آثارش، از توان عقل محدود ما خارج است؛ ولی این بهشت آرزوی انبیا و اولیاء و ائمه اطهار(ع) است.
eporsesh.com
- [سایر] آیا به غیر از پیامبر اکرم(ص)، هیچ یک از امامان و پیامبران دیگر، بهشت هفتم یا به عبارتی آسمان هفتم را نخواهند دید؟
- [سایر] فرق بین امامان(علیهم السلام) و پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) از نظر شیعه چیست؟
- [سایر] پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله چند بار به آسمان عروج کردند؟
- [سایر] تفاوت اختیارات حاکمان الهی در حکومت دینی با پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و امامان معصوم(علیهم السلام) چیست؟
- [سایر] رسول خدا - صلی الله علیه و آله و سلم - غیبت کنندگان را در شب معراج چگونه دید؟
- [سایر] این جانب در جایی خوانده ام که شیعیان معتقدند دوازده امام از تمامی رسولان و پیامبران بجز حضرت محمد (ص) برتر هستند. و یک دلیلی که آنها برای اثبات این مطلب می آورند، این است که حضرت عیسی (ع) در پشت سر حضرت امام زمان (عج) نماز خواهد خواند. هر چند در مذهب اهل سنت آمده است که حضرت عیسی (ع) به زمین خواهد آمد، اما نه به عنوان یک رسول یا یک پیامبر، بلکه به عنوان یکی از اعضای امت حضرت محمد (ص)، بنابراین آیا این مطلب صحت ندارد که دوازده امام برتر از همه رسولان و پیامبران بجز حضرت محمد (ص) باشند. همچنین، آیا این باور و اعتقاد در تضاد و تناقض با اعتقاد به قطعیت رسولان و پیغمبران نیست؛ چرا که در این جا (به گفته شیعیان) بعد از خاتم رسولان حضرت محمد (ص) هستند افرادی که از تمامی پیامبران و رسولان بجز حضرت محمد (ص) برترند؟
- [سایر] آیا پیامبر اکرم(ص) و امامان(ع) حافظ کل قرآن بودند؟
- [سایر] شبهه: چرا شیعیان امیرالمؤمنین(علیه السلام) را از پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بالاتر میدانند؟
- [سایر] حضرت محمد-صلی الله علیه و آله - چه مذهبی داشتند؟
- [سایر] پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند: «التوحید ثمن الجنَّه» بهشت را به بها میدهند نه به بهانه این جمله به چه معنی است؟
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله شبیری زنجانی] صلوات بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آل او از مستحبات مؤکد است و هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد یا لقب یا کنیه آن جناب؛ مثل مصطفی و ابو القاسم، را بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشْهد انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له: گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست، یگانه است و شریک ندارد. و اشْهد ان محمداً عبْده و رسوله: و گواهی می دهم محمد(صلی الله علیه وآله) بنده و فرستاده اوست. اللهم صل علی محمد و آل محمد: خداوندا! درود بفرست بر محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام).
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر روزهدار به گفتن یا نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا یا پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله یا یکی از امامان معصوم علیهمالسلام عمداً نسبتی را بدهد که دروغ است؛ اگر چه فوراً بگوید: دروغ گفتم یا توبه کند، روزه او باطل است، بلکه اگر به حضرت زهرا علیهاالسلام و سایر پیامبران و جانشینان ایشان علیهمالسلام هم به دروغ نسبتی بدهد بنا بر احتیاط روزه او باطل میشود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیَیءُ وَقَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَاَناَ المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلِّ عَلَی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد تو نیکوکاری و من گنهکار به حق محمد و آل محمد(صلی الله علیه وآله) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدی هائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد صلی الله علیه و آله یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابو القاسم بگوید یا بشنود اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ المُسیءُ وقَدْ أَمَرْتَ المُحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ، أَنْتَ المُحْسِنُ وأَنا المُسِیءُ، بحقِّ مُحمَّدٍ و آل محمّد صَلِّ علی مُحمَّدٍ و آلِ مُحمَّدٍ وتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سرزده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام به قصد رجاء این دعا را بخوانند: (یا محْسن قدْ اتاک الْمسیء و قدْ أمرْت الْمحْسن انْ یتجاوز عن الْمسیئ انت الْمحْسن و أنا الْمسیئ بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوزْ عنْ قبیح ما تعْلم منی. یعنی: (ای خدای نیکوکار! بنده گنهکارت به در خانه تو آمده است تو امر کرده ای که نکوکار از گنهکار بگذرد،تو نیکو کاری و من گنهکارم، به حق محمد و آل محمد رحمتت را بر محمد و آل محمد بفرست و از کارهای زشتی که می دانی از من سرزده بگذر!)
- [آیت الله سیستانی] خوب است قبل از تکبیرة الاحرام به قصد رجأ بگوید : (یا مُحْسِنُ قَدْ اَتاکَ المُسِیءُ ، وَقَدْ اَمَرْتَ الُمحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ ، اَنْتَ الُمحْسِنُ وَاَنَا المُسِیءُ ، بِحَقّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ ، وَتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی : ای خدائی که به بندگان احسان میکنی ، بنده گنهکار به درِ خانه تو آمده ، و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد ، تو نیکوکاری و من گناهکار ، بحق محمّد و آل محمّد ، رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست ، و از بدیهائی که میدانی از من سر زده بگذر .