براساس قول مشهور، عدد پیامبران الهی یکصدو بیست وچهار هزار نفر است، و اصل در این شهرت، روایاتی است که در این باره از معصومین(علیهم السلام) نقل شده است: 1. امام رضا(علیه السلام) از پدرانش نقل می کند که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: (خلق الله عز و جل مأة ألف نبی و أربعة و عشرین الف نبی أنا أکرمهم علی الله و لا فخر...[1]؛ خداوند عزّ و جلّ یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر آفریده که من گرامی ترین آن ها نزد خدایم و فخری نیست... .) 2. ابو بصیر از امام صادق(علیه السلام) و ابو حمزه از امام چهارم(علیه السلام) روایت کرده اند: (من أحب أن یصافحه مأة الف نبی و اربعة و عشرون ألف نبی فلیزر قبر أبی عبدالله الحسین بن علی(علیه السلام) فی النصف من شعبان...؛ کسی که دوست دارد یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر با او مصافحه کنند، در نیمه ی شعبان قبر ابی عبدالله الحسین(علیه السلام) را زیارت کند... .)[2] 3. امام باقر(علیه السلام) از پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) روایت می کند: (...کان عدد جمیع الانبیاء مأة ألف نبی و اربعةً و عشرین ألف نبی خمسة منهم اولوالعزم...؛[3] تعداد پیامبران یکصدو بیست و چهار هزار نفر است که پنج نفر آن ها اولوالعزم می باشند... .) 4. ابوذر رحمه الله می گوید: از پیامبر(صلی الله علیه وآله) پرسیدم که پیامبران چند نفرند؟ ایشان فرمودند: یکصد و بیست و چهار هزار نفر هستند. عرض کردم: عدد رسولان چند تاست؟ فرمود: سیصد و سیزده نفر...[4].) شیخ صدوق نیز می گوید: (اعتقاد ما در باره ی عدد پیامبران این است که یکصد و بیست و چهار هزار نفر بوده اند... .)[5] البته روایت های دیگری هم هست که تعداد آن ها را بیشتر یا کمتر از آنچه ذکر شد، معرفی می کنند. در بعضی از این روایت ها، تعداد پیامبران هشت هزار[6]، و در بعضی سیصد و بیست هزار[7]، و در بعضی دیگر یکصدو چهل هزار[8] ذکر شده است، لیکن مشهور میان دانشمندان شیعی، همان روایت هایی است که عدد پیامبران را یکصدو بیست و چهار هزار نفر می داند، و این که سلسله ی پیامبران با حضرت آدم ابوالبشر(علیه السلام) آغاز و با حضرت محمد بن عبدالله(صلی الله علیه وآله)پایان یافته است. تذکر: باید توجه داشت که تعداد تفصیلی پیامبران مساله ای نیست که جزو ضروریات دین باشد که اگر کسی از عدد خاص، یکی کم تر یا بیشتر گفت، مرتد شمرده شود، بلکه ما به اجمال معتقدیم که پیامبران متعددی وجود داشته اند، ولی آگاهی دقیقی از عدد آن ها نداریم و تنها از روی ظن، عدد صد و بیست و چهار هزار را پذیرفته ایم؛ چرا که این عدد مضمون چند روایت است که به حد تواتر و یقین نمی رسد؛ البته راه دیگری جز روایات یاد شده، برای شناختن عدد پیامبران وجود ندارد و روشن است که این موضوع از دسترس دلایل عقلی نیز خارج می باشد؛ بنابراین، نمی توان از راه عقل، حقیقت موضوع را دریافت. منابعی برای آگاهی بیشتر: 1. آموزش عقاید، ج 2، ص 281. 2. فلسفه ی وحی و نبوت، ص 231233. 3. تفسیر المیزان، ج 2، ص 144. 4. راهنماشناسی (اصول عقاید2)، ص 262 پی نوشتها: [1]. بحار الانوار، ج 11، ص 30. [2]. بحارالانوار، ج 11، ص 32. [3]. همان، ص 43. [4]. همان، ص 32. [5]. همان، ص 28؛ به نقل از اعتقادات صدوق، ص 69. [6]. همان، ص 31. [7]. همان، ص 60. [8]. بحار الانوار، ج 16، ص 352. منبع: پرسش ها و پاسخ هایی پیرامون نبوت و رسالت، فاضل عرفان، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1383).
براساس قول مشهور، عدد پیامبران الهی یکصدو بیست وچهار هزار نفر است، و اصل در این شهرت، روایاتی است که در این باره از معصومین(علیهم السلام) نقل شده است:
1. امام رضا(علیه السلام) از پدرانش نقل می کند که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: (خلق الله عز و جل مأة ألف نبی و أربعة و عشرین الف نبی أنا أکرمهم علی الله و لا فخر...[1]؛ خداوند عزّ و جلّ یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر آفریده که من گرامی ترین آن ها نزد خدایم و فخری نیست... .)
2. ابو بصیر از امام صادق(علیه السلام) و ابو حمزه از امام چهارم(علیه السلام) روایت کرده اند:
(من أحب أن یصافحه مأة الف نبی و اربعة و عشرون ألف نبی فلیزر قبر أبی عبدالله الحسین بن علی(علیه السلام) فی النصف من شعبان...؛ کسی که دوست دارد یکصد و بیست و چهار هزار پیامبر با او مصافحه کنند، در نیمه ی شعبان قبر ابی عبدالله الحسین(علیه السلام) را زیارت کند... .)[2]
3. امام باقر(علیه السلام) از پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) روایت می کند:
(...کان عدد جمیع الانبیاء مأة ألف نبی و اربعةً و عشرین ألف نبی خمسة منهم اولوالعزم...؛[3] تعداد پیامبران یکصدو بیست و چهار هزار نفر است که پنج نفر آن ها اولوالعزم می باشند... .)
4. ابوذر رحمه الله می گوید: از پیامبر(صلی الله علیه وآله) پرسیدم که پیامبران چند نفرند؟ ایشان فرمودند: یکصد و بیست و چهار هزار نفر هستند. عرض کردم: عدد رسولان چند تاست؟ فرمود: سیصد و سیزده نفر...[4].)
شیخ صدوق نیز می گوید: (اعتقاد ما در باره ی عدد پیامبران این است که یکصد و بیست و چهار هزار نفر بوده اند... .)[5]
البته روایت های دیگری هم هست که تعداد آن ها را بیشتر یا کمتر از آنچه ذکر شد، معرفی می کنند. در بعضی از این روایت ها، تعداد پیامبران هشت هزار[6]، و در بعضی سیصد و بیست هزار[7]، و در بعضی دیگر یکصدو چهل هزار[8] ذکر شده است، لیکن مشهور میان دانشمندان شیعی، همان روایت هایی است که عدد پیامبران را یکصدو بیست و چهار هزار نفر می داند، و این که سلسله ی پیامبران با حضرت آدم ابوالبشر(علیه السلام) آغاز و با حضرت محمد بن عبدالله(صلی الله علیه وآله)پایان یافته است.
تذکر:
باید توجه داشت که تعداد تفصیلی پیامبران مساله ای نیست که جزو ضروریات دین باشد که اگر کسی از عدد خاص، یکی کم تر یا بیشتر گفت، مرتد شمرده شود، بلکه ما به اجمال معتقدیم که پیامبران متعددی وجود داشته اند، ولی آگاهی دقیقی از عدد آن ها نداریم و تنها از روی ظن، عدد صد و بیست و چهار هزار را پذیرفته ایم؛ چرا که این عدد مضمون چند روایت است که به حد تواتر و یقین نمی رسد؛ البته راه دیگری جز روایات یاد شده، برای شناختن عدد پیامبران وجود ندارد و روشن است که این موضوع از دسترس دلایل عقلی نیز خارج می باشد؛ بنابراین، نمی توان از راه عقل، حقیقت موضوع را دریافت.
منابعی برای آگاهی بیشتر:
1. آموزش عقاید، ج 2، ص 281.
2. فلسفه ی وحی و نبوت، ص 231233.
3. تفسیر المیزان، ج 2، ص 144.
4. راهنماشناسی (اصول عقاید2)، ص 262
پی نوشتها:
[1]. بحار الانوار، ج 11، ص 30.
[2]. بحارالانوار، ج 11، ص 32.
[3]. همان، ص 43.
[4]. همان، ص 32.
[5]. همان، ص 28؛ به نقل از اعتقادات صدوق، ص 69.
[6]. همان، ص 31.
[7]. همان، ص 60.
[8]. بحار الانوار، ج 16، ص 352.
منبع: پرسش ها و پاسخ هایی پیرامون نبوت و رسالت، فاضل عرفان، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1383).
- [سایر] آیا تعداد پیامبران 124000 نفر بوده ؟چگونه در مدت 7000 سال این همه پیامبر آمده اند؟
- [سایر] در زمان رجعت حضرت مهدی (عج) چه تعداد از پیامبران و امامان (علیهم السلام) ظهور خواهند کرد؟
- [سایر] در زمان رجعت حضرت مهدی (عج) چه تعداد از پیامبران و امامان (علیهم السلام) ظهور خواهند کرد؟
- [سایر] آیا در قرآن کریم به تاریخ آفرینش جهان هستی و عمر دنیا و تعداد دقیق پیامبران دین خدا که می گویند 124000 بوده، اشاره شده است؟
- [سایر] آیا میان مکتب پیامبران همبستگی وجود دارد؟ منظور از این همبستگی میان مکتب پیامبران چیست؟
- [سایر] مگر نه این که کعبه خانه خداست و پیروان ادیان الهی دیگر نیز خدا را پرستش می کنند؟ مگر نه اینکه تعداد زیادی از پیامبران الهی در این شهر مقدس نماز خوانده و دفن گردیده اند؟ پس چرا فقط مسلمانان اجازه ورود به شهر مکه را دارند؟"
- [سایر] آیا پیامبران به ولایت ائمه اطهار(ع) گواهی دادند؟ آیا برخی پیامبران ولایت آنها را نپذیرفتند؟
- [سایر] از دیدگاه قرآن، مخالفان پیامبران چه اتهامهایی را به پیامبران(علیهم السلام) وارد میکردند؟
- [سایر] سبزی پیامبران چیست؟
- [سایر] چرا تعداد یاران اولیه امام زمان (عج)،313 نفر برابر با تعداد رزمندگان جنگ بدر است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] جنس هایی را که با وزن و پیمانه نمی فروشند بلکه با عدد و متر می فروشند مانند تخم مرغ و پارچه و بسیاری از ظروف و یا با مشاهده می فروشند مانند بسیاری از حیوانات، اگر تعداد کمتر را به تعداد بیشتر بفروشند اشکال ندارد.
- [آیت الله سبحانی] جنس هایی را که با وزن و پیمانه نمی فروشند بلکه با عدد و متر می فروشند مانند تخم مرغ و پارچه و بسیاری از ظروف و یا با مشاهده می فروشند مانند بسیاری از حیوانات، اگر تعداد کمتر را به تعداد بیشتر بفروشند اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که چند نماز از او قضا شده و تعداد آنها را نمیداند، مثلاً نمیداند چهار تا بوده یا پنج تا، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است.
- [آیت الله اردبیلی] عاریه یک چیز به چند شخص معیّن صحیح است، ولی عاریه دادن آن به جماعتی که تعداد آنها معلوم نیست، اشکال دارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زنی که عادت عددیّه دارد بیشتر از شماره عادت خود خون ببیند و از ده روز نیز بیشتر شود، چنانچه همه خونهایی که دیده مثل هم باشند،باید برای تعیین روز شروع حیض، به وقت شروع عادت خویشان خود مراجعه کند و از آن وقت به تعداد روزهای عادت خود را حیض و بقیّه را استحاضه قرار دهد و اگر خویشاوندی نداشت و یا وقت شروع عادت آنان یکسان نبود، باید از هنگام دیدن خون، به تعداد روزهای عادت خود را حیض قرار دهد و اگر همه خونهایی که دیده یک جور نباشند بلکه چند روز از آن نشانه حیض و چند روز دیگر نشانه استحاضه را داشته باشد، اگر روزهایی که خون نشانه حیض را دارد با شماره روزهای عادت او یک اندازه باشد، باید همان روزها را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و اگر تعداد روزهایی که خون نشانه حیض را دارد از تعداد روزهای عادت او بیشتر باشد، فقط به اندازه روزهای عادت خود را حیض و بقیّه را استحاضه قرار دهد و اگر تعداد روزهایی که خون نشانه حیض را دارد از تعداد روزهای عادت او کمتر باشد، باید آن روزها را با چند روز دیگر که روی هم به اندازه روزهای عادت او میشوند، حیض و بقیّه را استحاضه قرار دهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که ایستاده نماز می خواند اگر موقع خواندن نماز احتیاط از ایستادن عاجز شود و مجبور شود نشسته نماز بخواند باید طبق آنچه در مسأله قبل آمده به تعداد رکعاتی که باید ایستاده بخواند نشسته بخواند.
- [آیت الله سبحانی] در مورد بوته خربزه و خیار و مانند آن اگر قرارداد روشنی بگذارند و تعداد چیدن و سهم هر کدام را مشخص کنند صحیح است. هر چند مساقات نامیده نمی شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مورد بوته خربزه و خیار و مانند آن اگر قرارداد روشنی بگذارند و تعداد چیدن و سهم هر کدام را مشخص کنند صحیح است، هر چند مساقات نامیده نمی شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی که (عادت وقتیه) دارد اگر بیشتر از ده روز خون ببیند و نتواند تعداد روزهای حیض را به واسطه نشانه های آن تشخیص دهد، باید مطابق تعداد روزهای عادت زنان خویشاوند خود حیض قرار دهد (اعم از خویشاوندان پدری یا مادری، زنده یا مرده و این در صورتی است که همه یا اکثریت قریب به اتفاق آنها یکسان باشند، اما اگر در میان آنها اختلاف است، مثلاً بعضی پنج روز و بعضی هشت روز عادت می بینند، احتیاط واجب آن است که در هر ماه هفت روز را ایام عادت خود قرار دهد.
- [آیت الله اردبیلی] تعداد نمازهای مستحبّی زیاد است و آنها را (نافله) میگویند و از میان نمازهای مستحبّی، خواندن نافلههای شبانهروزی بیشتر سفارش شده و تعداد آنها در غیر روز جمعه، سی و چهار رکعت است که دو رکعت آن نافله صبح، هشت رکعت نافله ظهر، هشت رکعت نافله عصر، چهار رکعت نافله مغرب، دو رکعت نافله عشاء و یازده رکعت نافله شب میباشد و چون دو رکعت نافله عشاء را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند، یک رکعت حساب میشود، ولی در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه میشود.