به چه دلیل سنتِ الهی رجعت، در امت اسلامی نیز تکرار خواهد شد؟
قرآن و روایات متواتر و قطعی، یک صدا خبر از رجعت شماری از انسان ها در عصر ظهور می دهند، که برای اثبات این حقیقت به چند نمونه اشاره می کنیم: اول: (وَ إِذا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیْهِمْ أَخْرَجْنا لَهُمْ دَابَّةً مِنَ الاَْرْضِ تُکَلِّمُهُمْ أَنَّ النّاسَ کانُوا بِآیاتِنا لا یُوقِنُونَ)؛[1] چون سخن بر آنها فرود آید، از زمین جنبده ای برایشان بیرون می آوریم که با آنها سخن گوید که مردم به آیه های ما یقین نداشتند. به نظر دانشمندان شیعه و سنی، این آیه مربوط به همین دنیاست، نه روز قیامت؛[2] و سخن از پدیدار شدن کسی است که با مردم عصر سخن می گوید.[3] احادیث صحیح شیعی می گویند: مراد، امیرالمؤمنین (علیه السلام) است که رجعت می کند.[4] دوم: (وَ یَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ کُلِّ أُمَّة فَوْجاً مِمَّنْ یُکَذِّبُ بِآیاتِنا فَهُمْ یُوزَعُونَ)[5]؛ در این روز ما از هر امتی گروهی از کسانی را که آیات ما را تکذیب می کردند محشور می کنیم، پس آنها نگه داشته می شوند. این آیه نیز مربوط به همین دنیاست، چون می گوید از هر امتی گروهی را محشور می کنیم، حال آن که در رستاخیز تمام امت ها محشور می شوند: (وَ یَوْمَ نُسَیِّرُ الْجِبالَ وَ تَرَی الاَْرْضَ بارِزَةً وَ حَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنْهُمْ أَحَداً)[6]؛ در حقیقت آیه ی قبلی و این آیه مربوط به روزهای پایانی دنیاست. در سه آیه ی بعد، نوبت به ذکر روز قیامت رسیده است. (وَ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ)[7] پس این آیه ی شریفه بر وقوع رجعت در امت اسلامی گواهی می دهد. سوم: علمای علم حدیث از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)روایت کرده اند که امت اسلامی و امت های پیشین، مشابهت هایی دارند و حوادث مهمی که در امت های پیشین روی داده است در امت اسلامی نیز روی خواهد داد؛ مسلماً یکی از آن حوادث مهم، رجعت است. به برخی از این روایات اشاره می کنیم: 1. ابی سعید خدری از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل می کند که فرمود: لَتَتْبَعُنَّ سنن من کان قبلکم شبراً بشبر و ذراعاً بذراع حتی لو دخلوا جحرضب لتبعتموهم، قلنا یا رسول الله: الیهود و النصاری؟ قال: فمن؟[8]؛ شما (مسلمانان) همان سنت پیشینیان را وجب به وجب (و گام به گام) خواهید رفت تا آنجا که اگر یکی از آنها در سوراخ سوسماری رفته باشد شما هم خواهید رفت. گفتیم ای رسول خدا: (مراد از پیشینیان) یهود و نصارا هست؟ فرمود: پس چه کسی؟ 2. ابی هریره از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل می کند که فرمود: لاتقوم الساعة حتی تأخذ أمتی باخذ القرون قبلها شبراً بشبر و ذراعاً بذراع...؛[9] قیامت بر پا نمی شود، مگر آن که امت من به گرفتاری هایی که امت های پیشین دچار شده اند گرفتار شوند. 3. شیخ صدوق روایت می کند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: کلّ ما کان فی الامم السالفة فانه یکون فی هذه الامة مثله جزو النعل بالنعل والقذّة بالقذّة[10]؛ هر آنچه در امت های پیشین بود در این امت نیز خواهد بود، بی کم و زیاد. روایاتی نیز وجود دارد که حکایت از وقوع رجعت در عصر پیامبر (صلی الله علیه وآله)(به عنوان معجزه ی حضرت) می کند.[11] پی نوشتها: [1]. سوره ی نمل، آیه ی 82. [2]. جعفر سبحانی، الالهیات، ج 2، ص 790. [3]. جارالله زمخشری، تفسیر کشاف، ج 3، ص 384؛ جلال الدین سیوطی، تفسیر در المنثور، ج 6، ص 377؛ سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1353، تحقیق عبدالباقی، کتاب الفتن، باب 32. سنن ترمزی؛ ج 5، ص 340 و تفسیر القرآن، باب 28، ح 3187. [4]. سید هاشم حسین بحرانی، تفسیر برهان، ج 3، ص 209؛ شیخ حر عاملی، الایقاظ من الهجمة، ص 367؛ و فی وقوع الرجعه للانبیاء و الائمه. [5]. سوره ی نمل، آیه ی 83. [6]. سوره ی کهف، آیه ی 47. و روزی که کوه ها را به حرکت درآوریم و زمین را آشکار (و مسطح) می بینی، و همه ی آنان را برانگیزیم، و احدی از ایشان را فروگذار نخواهیم کرد. [7]. سوره ی نمل، آیه ی 87: و روزی را که در (صور) دمیده می شود. [8]. بخاری، صحیح بخاری، کتاب الاعتصمام، ج 9، ص 126، باب قول النبی؛ سنن ابن ماجه، باب افتراق الامم، ح آخر. [9]. صحیح بخاری، کتاب الاعتصام، ج 9، ص 126، باب قول النبی؛ علی متقی هندی، کنز العمال، ج 11، ص 133، ح 30919 به بعد. [10]. شیخ صدوق، کمال الدین، ص 576؛ محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج 28، ص 10، ح 15. [11]. شیخ حرّ عاملی، الایقاظ من الهجعه، الباب السابع، ص 90؛ قریش از پیامبر درخواست نمودند تا کسانی را زنده کند، و آنها زنده شدند. منبع: آخرین سفر، رحیم لطیفی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1385)
عنوان سوال:

به چه دلیل سنتِ الهی رجعت، در امت اسلامی نیز تکرار خواهد شد؟


پاسخ:

قرآن و روایات متواتر و قطعی، یک صدا خبر از رجعت شماری از انسان ها در عصر ظهور می دهند، که برای اثبات این حقیقت به چند نمونه اشاره می کنیم:
اول:
(وَ إِذا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیْهِمْ أَخْرَجْنا لَهُمْ دَابَّةً مِنَ الاَْرْضِ تُکَلِّمُهُمْ أَنَّ النّاسَ کانُوا بِآیاتِنا لا یُوقِنُونَ)؛[1] چون سخن بر آنها فرود آید، از زمین جنبده ای برایشان بیرون می آوریم که با آنها سخن گوید که مردم به آیه های ما یقین نداشتند.
به نظر دانشمندان شیعه و سنی، این آیه مربوط به همین دنیاست، نه روز قیامت؛[2] و سخن از پدیدار شدن کسی است که با مردم عصر سخن می گوید.[3] احادیث صحیح شیعی می گویند: مراد، امیرالمؤمنین (علیه السلام) است که رجعت می کند.[4]
دوم:
(وَ یَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ کُلِّ أُمَّة فَوْجاً مِمَّنْ یُکَذِّبُ بِآیاتِنا فَهُمْ یُوزَعُونَ)[5]؛ در این روز ما از هر امتی گروهی از کسانی را که آیات ما را تکذیب می کردند محشور می کنیم، پس آنها نگه داشته می شوند.
این آیه نیز مربوط به همین دنیاست، چون می گوید از هر امتی گروهی را محشور می کنیم، حال آن که در رستاخیز تمام امت ها محشور می شوند: (وَ یَوْمَ نُسَیِّرُ الْجِبالَ وَ تَرَی الاَْرْضَ بارِزَةً وَ حَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنْهُمْ أَحَداً)[6]؛ در حقیقت آیه ی قبلی و این آیه مربوط به روزهای پایانی دنیاست. در سه آیه ی بعد، نوبت به ذکر روز قیامت رسیده است. (وَ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ)[7] پس این آیه ی شریفه بر وقوع رجعت در امت اسلامی گواهی می دهد.
سوم: علمای علم حدیث از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)روایت کرده اند که امت اسلامی و امت های پیشین، مشابهت هایی دارند و حوادث مهمی که در امت های پیشین روی داده است در امت اسلامی نیز روی خواهد داد؛ مسلماً یکی از آن حوادث مهم، رجعت است. به برخی از این روایات اشاره می کنیم:
1. ابی سعید خدری از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل می کند که فرمود:
لَتَتْبَعُنَّ سنن من کان قبلکم شبراً بشبر و ذراعاً بذراع حتی لو دخلوا جحرضب لتبعتموهم، قلنا یا رسول الله: الیهود و النصاری؟ قال: فمن؟[8]؛ شما (مسلمانان) همان سنت پیشینیان را وجب به وجب (و گام به گام) خواهید رفت تا آنجا که اگر یکی از آنها در سوراخ سوسماری رفته باشد شما هم خواهید رفت. گفتیم ای رسول خدا: (مراد از پیشینیان) یهود و نصارا هست؟ فرمود: پس چه کسی؟
2. ابی هریره از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل می کند که فرمود:
لاتقوم الساعة حتی تأخذ أمتی باخذ القرون قبلها شبراً بشبر و ذراعاً بذراع...؛[9] قیامت بر پا نمی شود، مگر آن که امت من به گرفتاری هایی که امت های پیشین دچار شده اند گرفتار شوند.
3. شیخ صدوق روایت می کند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود:
کلّ ما کان فی الامم السالفة فانه یکون فی هذه الامة مثله جزو النعل بالنعل والقذّة بالقذّة[10]؛ هر آنچه در امت های پیشین بود در این امت نیز خواهد بود، بی کم و زیاد.
روایاتی نیز وجود دارد که حکایت از وقوع رجعت در عصر پیامبر (صلی الله علیه وآله)(به عنوان معجزه ی حضرت) می کند.[11]
پی نوشتها:
[1]. سوره ی نمل، آیه ی 82.
[2]. جعفر سبحانی، الالهیات، ج 2، ص 790.
[3]. جارالله زمخشری، تفسیر کشاف، ج 3، ص 384؛ جلال الدین سیوطی، تفسیر در المنثور، ج 6، ص 377؛ سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1353، تحقیق عبدالباقی، کتاب الفتن، باب 32. سنن ترمزی؛ ج 5، ص 340 و تفسیر القرآن، باب 28، ح 3187.
[4]. سید هاشم حسین بحرانی، تفسیر برهان، ج 3، ص 209؛ شیخ حر عاملی، الایقاظ من الهجمة، ص 367؛ و فی وقوع الرجعه للانبیاء و الائمه.
[5]. سوره ی نمل، آیه ی 83.
[6]. سوره ی کهف، آیه ی 47. و روزی که کوه ها را به حرکت درآوریم و زمین را آشکار (و مسطح) می بینی، و همه ی آنان را برانگیزیم، و احدی از ایشان را فروگذار نخواهیم کرد.
[7]. سوره ی نمل، آیه ی 87: و روزی را که در (صور) دمیده می شود.
[8]. بخاری، صحیح بخاری، کتاب الاعتصمام، ج 9، ص 126، باب قول النبی؛ سنن ابن ماجه، باب افتراق الامم، ح آخر.
[9]. صحیح بخاری، کتاب الاعتصام، ج 9، ص 126، باب قول النبی؛ علی متقی هندی، کنز العمال، ج 11، ص 133، ح 30919 به بعد.
[10]. شیخ صدوق، کمال الدین، ص 576؛ محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج 28، ص 10، ح 15.
[11]. شیخ حرّ عاملی، الایقاظ من الهجعه، الباب السابع، ص 90؛ قریش از پیامبر درخواست نمودند تا کسانی را زنده کند، و آنها زنده شدند.
منبع: آخرین سفر، رحیم لطیفی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1385)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین