الف - در تفسیر آیه مبارکه ( لکم فیها فاکهه کثیره فیها تأکلون )(1) برای شما در بهشت میوه های فراوانی است که از آنها تناول می کنید می فرماید : میوه های بهشتی آنقدر فراوان است که شما تنها جزئی از آن را تناول می کنید و با آمدن لفظ (منها ) این را می رساند که درختان باغهای بهشتی همواره پر میوه و پر ثمر است که شما هرچه بخورید فقط جزئی از آن است و بدین ترتیب مجموعه فناناپذیری است. در حدیثی هم که تأکید بر این مطلب دارد می فرماید : ( لا ینزع رجل فی الجنّه ثمره من ثمرها اِلّا بنت مثلاها ) : هیچ انسانی میوه ای از درختان بهشتی نمی چیند مگر اینکه دو چندان جای آن می روید(2). ب - در آیه ای دیگر، از یک خصوصیت دیگری نام می برد و می فرماید : ( و لهم فیها من کل الثمرات )(3) : در بهشت از تمام انواع میوه ها موجود است. میوه های رنگارنگ با طعمها و عطرهای متفاوت و آنچه در تصور می گنجد و یا انواعی که حتی امروزه تصورش برای ما ممکن نیست و همه در بهشت در اختیار مؤمنین قرار می گیرد. ج - خصوصیت سوم میوه های بهشتی این است که می فرماید : ( و فاکهه کثیره لا مقطوعه و لا ممنوعه )(4) : در بهشت میوه های فراوانی است که نه قطع می شود و نه هیچگاه ممنوع می گردد. و همچون میوه های این جهان نیست که محدود به فصل معینی باشد و تنها چند هفته یا چند ماه در سال بر درخت ظاهر شود و یا همچون میوه های این جهان نیست که گاه خارها مانع چیدن آن است و گاه بلندی خطرناک درخت مانند نخل و یا مانعی در وجود خود انسان از تناول آن وجود داشته باشد و نه میزبان اصلی بهشت که خداوند منان است و مأموران او بخل و منعی دارند بنابراین هیچ منعی در کار نیست و به اصطلاح مقتضی کاملاً موجود و مانع در هر شکل و هر صورت مفقود است. د - در سوره مبارکه رحمن به چهارمین ویژگی میوه های بهشتی اشاره می کند و می فرماید : ( فیهما من کل فاکهه زوجان )(5) : در آن باغهای بهشتی از هر میوه ای دو نوع وجود دارد، نوعی که در دنیا نمونه آن را دیده اید و نوعی که هرگز شبیه و نظیر آن را در این جهان ندیده اید. و بعضی از مفسران نیز آن را به دو نوع تابستانی و زمستانی، یا خشک و تر و یا کوچک و بزرگ تفسیر کرده اند ولی هیچیک از اینها دلیل واضحی ندارد. و همین قدر مسلم است که میوه های بهشتی کاملاً متنوع و گوناگون می باشد. ه - میوه های بهشتی همه در دسترس هستند و مشکلات چیدن و زحمت درختان دنیایی را ندارد چنانچه می فرماید : ( یدعون فیها بکلّ فاکهه امنین ) بهشتیان هر نوع میوه ای را بخواهند تقاضا می کنند. و در اختیارشان قرار می گیرد (6). و همگی در دسترس هستند ( قطوفها دانیه )(7) و زحمت و رنج چیدن میوه از درختان بلند نیست. و- به هنگام انتخاب هر گونه میوه در بهشت خدمتگزاران آنان تقدیم می کنند و فاکهه ممّا یتخیّرون (8). ز- همیشه میوه های بهشت رسیده است چنانکه می فرماید : ( و جنی الجنتین دان )(9) : میوه های رسیده این دو بهشت در دسترس است. ( جنی ) به معنی میوه ای است که موقع چیدن آن فرارسیده است. پی نوشت: 1- زخرف / 73. 2- تفسیر روح البیان، ج 8، ص 392. 3- محمد / 15. 4- واقعه / 33 و 32. 5- رحمن / 52. 6- دخان / 55. 7- حاقه / 23. 8- واقعه / 20. 9- رحمن / 54. منبع: تصویر بهشت و بهشتیان در قرآن کریم، فاطمه کریمی، انتشارات جامعه القرآن الکریم
الف - در تفسیر آیه مبارکه ( لکم فیها فاکهه کثیره فیها تأکلون )(1) برای شما در بهشت میوه های فراوانی است که از آنها تناول می کنید می فرماید : میوه های بهشتی آنقدر فراوان است که شما تنها جزئی از آن را تناول می کنید و با آمدن لفظ (منها ) این را می رساند که درختان باغهای بهشتی همواره پر میوه و پر ثمر است که شما هرچه بخورید فقط جزئی از آن است و بدین ترتیب مجموعه فناناپذیری است. در حدیثی هم که تأکید بر این مطلب دارد می فرماید : ( لا ینزع رجل فی الجنّه ثمره من ثمرها اِلّا بنت مثلاها ) : هیچ انسانی میوه ای از درختان بهشتی نمی چیند مگر اینکه دو چندان جای آن می روید(2).
ب - در آیه ای دیگر، از یک خصوصیت دیگری نام می برد و می فرماید : ( و لهم فیها من کل الثمرات )(3) : در بهشت از تمام انواع میوه ها موجود است. میوه های رنگارنگ با طعمها و عطرهای متفاوت و آنچه در تصور می گنجد و یا انواعی که حتی امروزه تصورش برای ما ممکن نیست و همه در بهشت در اختیار مؤمنین قرار می گیرد.
ج - خصوصیت سوم میوه های بهشتی این است که می فرماید : ( و فاکهه کثیره لا مقطوعه و لا ممنوعه )(4) : در بهشت میوه های فراوانی است که نه قطع می شود و نه هیچگاه ممنوع می گردد. و همچون میوه های این جهان نیست که محدود به فصل معینی باشد و تنها چند هفته یا چند ماه در سال بر درخت ظاهر شود و یا همچون میوه های این جهان نیست که گاه خارها مانع چیدن آن است و گاه بلندی خطرناک درخت مانند نخل و یا مانعی در وجود خود انسان از تناول آن وجود داشته باشد و نه میزبان اصلی بهشت که خداوند منان است و مأموران او بخل و منعی دارند بنابراین هیچ منعی در کار نیست و به اصطلاح مقتضی کاملاً موجود و مانع در هر شکل و هر صورت مفقود است.
د - در سوره مبارکه رحمن به چهارمین ویژگی میوه های بهشتی اشاره می کند و می فرماید : ( فیهما من کل فاکهه زوجان )(5) : در آن باغهای بهشتی از هر میوه ای دو نوع وجود دارد، نوعی که در دنیا نمونه آن را دیده اید و نوعی که هرگز شبیه و نظیر آن را در این جهان ندیده اید. و بعضی از مفسران نیز آن را به دو نوع تابستانی و زمستانی، یا خشک و تر و یا کوچک و بزرگ تفسیر کرده اند ولی هیچیک از اینها دلیل واضحی ندارد. و همین قدر مسلم است که میوه های بهشتی کاملاً متنوع و گوناگون می باشد.
ه - میوه های بهشتی همه در دسترس هستند و مشکلات چیدن و زحمت درختان دنیایی را ندارد چنانچه می فرماید : ( یدعون فیها بکلّ فاکهه امنین ) بهشتیان هر نوع میوه ای را بخواهند تقاضا می کنند. و در اختیارشان قرار می گیرد (6). و همگی در دسترس هستند ( قطوفها دانیه )(7) و زحمت و رنج چیدن میوه از درختان بلند نیست.
و- به هنگام انتخاب هر گونه میوه در بهشت خدمتگزاران آنان تقدیم می کنند و فاکهه ممّا یتخیّرون (8).
ز- همیشه میوه های بهشت رسیده است چنانکه می فرماید : ( و جنی الجنتین دان )(9) : میوه های رسیده این دو بهشت در دسترس است. ( جنی ) به معنی میوه ای است که موقع چیدن آن فرارسیده است.
پی نوشت:
1- زخرف / 73.
2- تفسیر روح البیان، ج 8، ص 392.
3- محمد / 15.
4- واقعه / 33 و 32.
5- رحمن / 52.
6- دخان / 55.
7- حاقه / 23.
8- واقعه / 20.
9- رحمن / 54.
منبع: تصویر بهشت و بهشتیان در قرآن کریم، فاطمه کریمی، انتشارات جامعه القرآن الکریم
- [سایر] درخت « سدر» بهشتی دارای چه خصوصیاتی است؟
- [سایر] بهشت مؤمنین دارای چه خصوصیاتی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] یک خبر موثّق دارای چه خصوصیّاتی است؟
- [سایر] شرابهای بهشتی دارای چه ویژگی است؟
- [سایر] آیا نعمت هایی بنام میوه های بهشتی، در تناقض با معرفی فضای غیرمادی آن نیست ؟
- [سایر] نهرهای چهارگانه جاری در بهشت چه نام دارد و دارای چه خصوصیاتی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مجتهدی که باید از او تقلید کنیم باید دارای چه خصوصیاتی باشد.
- [سایر] میوه های درخت طوبی دارای چه خصوصیتی است؟
- [سایر] ظروف بهشتی چگونه است؟
- [سایر] انواع شرابهای بهشتی چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] .مال مورد اجاره باید دارای منفعت حلال باشد؛ خواه آن منفعت موجود، عین باشد مانند میوه درخت، شیر حیوان، علف مرتع، آب چاه و ... یا نباشد, مانند سکونت در خانه، نشستن در باغ و وسیله نقلیّه زمینی، دریایی و هوایی.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بخواهند میوه ای را که بر درخت است، پیش از آن که گلش بریزد بفروشند، باید چیزی که دارای مالیت و قابل فروش جداگانه و ملک فروشنده باشد با آن ضمیمه نمایند.
- [آیت الله سیستانی] معامله مساقات در درختهائی که میوه نمیدهد در صورتی که حاصل دیگری داشته باشد مثل برگ و گل که دارای مالیّت قابل توجهی باشد مانند درخت حنا که از برگ آن استفاده میکنند صحیح است .
- [آیت الله شبیری زنجانی] باید قرار معامله مساقات را پیش از ظاهر شدن میوه بگذارند و اگر بعد از ظاهر شدن میوه و پیش از رسیدن آن قرار بگذارند، پس اگر کاری مانند آبیاری که برای زیاد شدن یا بهتر شدن میوه درخت لازم است باقی مانده باشد معامله صحیح است وگرنه اشکال دارد، اگر چه احتیاج به کاری مانند چیدن میوه و نگهداری آن داشته باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان با کسی به این قسم معامله کند که درختهای میوه ای را که میوه آن مال خود اوست، یا اختیار میوه های آن با اوست تا مدّت معیّنی به آن کس واگذار کند که تربیت نماید و آب دهد و به مقداری مشاع که قرار می گذارند از میوه آن بردارد، این معامله را مُساقات می گویند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان با کسی به این قسم معامله کند که درخت های میوه ای را که میوه آن مال خود اوست، یا اختیار میوه های آن با اوست، تا مدت معینی به آن کس واگذار کند که تربیت نماید و آب دهد و به مقداری که قرار می گذارند از میوه آن بردارد، این معامله را مساقات می گویند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان با کسی قرارداد کند که درختهای میوه ای را که میوه ان مال خود او است یا اختیار میوه های ان با او است تا مدت معینی به ان کس واگذار نماید که تربیت کند و اب دهد و به حصه مشاعی که قرار می گذارند از میوه ان بردارد این قرارداد را مساقات می گویند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اجارهدادن درخت اگر عین میوه آن را به عنوان منافع درخت تملیک کنند اشکال دارد، اما اگر درخت را در حالی که میوه نداشته باشد اجاره دهد به جهت انتفاع از آن به صرف میوه آن، صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . درخت میوه ای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده، اگر انسان نداند صاحبش راضی است، نمی تواند از میوه آن بچیند و اگر میوه آن روی زمین هم ریخته باشد، نمی تواند آن را بردارد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان با کسی به این قِسم معامله کند که درختهای میوه ای را که میوة آن مال خود او است ، یا اختیار میوه های آن با او است ، تا مدّت معینی به آن کس واگذار کند که تربیت نماید و آب دهد و به مقداری که قرار می گذارند از میوة آن بردارد ، این معامله را مساقات گویند .