اصحاب اعراف چه کسانی هستند؟

در آیات شریفه ( و علّی الاعراف رجال یعرفون کلاً بسیماهم و نادوا اصحاب الجنه ان سلام علیکم لم یدخلوها و هم یطمعون )(1) : و بر اعراف مردانی هستند که هر یک از آن دو را ( بهشتیان و دوزخیان ) را به چهره می شناسند و به بهشتیان صدا می زنند که درود بر شما باد. امّا داخل بهشت نمی شوند درحالی که امید به آن دارند و نیز در آیه بعد می فرماید : ( و اذا عرفت ابصارهم تلقاء اصحاب النار قالوا ربنا لا تجعلنا مع القوم الظالمین )(2) : و هنگامی که چشمشان به دوزخیان می افتد می گویند : پروردگار ما را با جمعیت ستمگران قرار مده. و مکالمات دیگری نیز با دوزخیان دارند و در آیه دیگر در خصوص خود اصحاب اعراف می فرماید : ( اَهولاء الذین اقسمتم لا ینالهم الله برحمه ادخلوا الجنه لا خوف علیکم و لا انتم تحزنون ) آیا اینها ( افرادی که در اعراف هستند )همانها نیستند که سوگند یاد کردند رحمت خدا هرگز شامل حالشان نخواهد شد ولی به خاطر ایمان و بعضی از اعمال خیرشان آنها را خدا مشمول رحمت خود ساخت و به آنها گفته می شود داخل بهشت شوید که نه ترسی دارید و نه غمناک می شوید. لذا از آیات و ترجمه آنها معلوم می شود که آنها افرادی هستند که آرزو دارند وارد بهشت شوند ولی موانعی جلوی آنها را گرفته است وقتی به بهشتیان نگاه می کنند آرزوی همراهی با آنها را دارند و وقتی به دوزخیان نظر می افکنند از سرنوشت آنها وحشت نموده و به خدا پناه می برند.
و در روایتی از امام صادق (ع) نقل شده که می فرماید : ( الاعراف کثبان بین الجنه و النّار و الرجال الائمه یقفون علی الاعراف مع شیعتهم و قد سبق المؤمنون الی الجنه بلا حساب ) (3) اعراف تپه ای است میان بهشت و دوزخ و امامان نیز در اعراف، در کنار شیعیان گنهکارشان قرار می گیرند در حالی که مؤمنان خالص بدون نیاز به حساب وارد بهشت شده اند. پس معلوم می شود که مردمان سه دسته اند آنها که مؤمنان راستین هستند و در پرتو ایمانشان وارد بهشت می شوند و معاندان و دشمنان لجوج هم که وارد دوزخ می شوند و اما کسانی که خوبی و بدی را به هم آمیخته اند در مسیر اعراف می مانند، و رهبران و پیشوایان حق نیز در این مکان به یاریشان آمده و درکنارشان می مانند تا از این مرحله نجاتشان دهند و درصف مؤمنان حقیقی و در بهشت آنها را جای دهند.
پی نوشت:
1- اعراف / 46.
2- اعراف / 47.
3- تفسیر برهان، ج 2، ص 20و 19.
منبع: تصویر بهشت و بهشتیان در قرآن کریم، فاطمه کریمی، انتشارات جامعه القرآن الکریم