از شگفتیهای مراسم زیارت خانه خدا جمع میان بعد معنوی و عرفانی و ابعاد اجتماعی و فرهنگی است که آن را در میان عبادات بی مانند ساخته است. عبادت، رابطه نیرومند میان خلق و خالق است و هنگامی به اوج خود می رسد که عبادت کننده غرق صفات جمال و جلال حق شود و راستی زیارت خانه خدا برای آگاهان بیدار دل چنین است. از همان لحظه که زائر قدم در میقات می نهد همه چیز او عوض می شود، لباس، غذا، مرکب و گفتار و رفتار او تغییر می یابد، گوئی به سوی عالم بالا پرواز می کند و خود را در صفوف فرشتگان می بیند. جای جای شهر مدینه، شهر و حرم رسول الله صلّی الله علیه و آله ، نشان از آثار پیامبر دارد و حق آن است که مسلمانان ذره ذره خاک را ببویند و ببوسند، ولی در این شهر جاهایی است که طبق روایات وارده در آنجاها دعاها مستجاب می شوند، که به طور خلاصه به جاهایی که در مدینه و مکه دعاها در آنجا مستجاب می شود اشاره می کنیم: یکی از شریف ترین مساجد دنیا مسجد النبی در مدینه می باشد که طبق فرمایش رسول خدا صلّی الله علیه و آله ، یک رکعت نماز در آنجا بهتر از هزار رکعت نماز در دیگر مساجد است. در داخل این مسجد محل های خاصی وجود دارد که دعا در آنجاها مستجاب می شود: 1. روضه شریفه: قسمتی از مسجد النبی که در ناحیه جنوب شرقی قرار دارد، به نام روضه مطهره و روضه شریفه شناخته می شود. این قسمت فضیلت زیادی دارد، چرا که در حدیث رسول خدا صلّی الله علیه و آله به عنوان روضه ای بهشتی معرفی شده است؛ (ما بین بیتی و منبری روضه من ریاض الجنه) پس این منطقه شامل مرقد مطهر پیامبر صلّی الله علیه و آله ، منبر و محراب آن حضرت می باشد که هر کدام از قداست خاصی برخوردارند و ما بین منبر و قبر پیامبر که همان روضه بهشتی است، از مکانهایی است که دعا در آن مکان مستجاب می شود.[1] 2. ستون توبه: این ستون یادآور خاطره ای است درباره یکی از اصحاب رسول خدا صلّی الله علیه و آله به نام ابولبابه که در جریان جنگ خندق بر علیه مسلمانان اقدامی کرد ولی زود متوجه خطای خویش شد و مستقیم به سوی مسجد رفت و خود را به این ستون بست و شروع به گریه و زاری کرد تا اینکه خداوند ضمن آیاتی توبه او را پذیرفت. این ستون به خاطر همین به نام ستون توبه معروف است و دعا و توبه در کنار این ستون مورد قبول حق تعالی قرار می گیرد. لازم به ذکر است که مکانهای مقدس دیگر در شهر مدینه و مسجد النبی وجود دارد که اگر انسان با خلوص نیت و طهارت باطنی در آن مکانها متوسل به حضرت حق بشود حتما مورد رحمت خداوند قرار می گیرد. جاهایی مثل قبرستان شریف بقیع، مقام جبرئیل و... شهر مکه دارای فضایل بی شماری است. به ویژه خداوند در استجابت دعای حضرت ابراهیم حرمت فراوانی برای این شهر و اهل آن به عنوان اهل الله قائل شده است. عظمت و قداست خانه خدا (کعبه) به آن قدر است که وقتی چشم انسان برای اولین بار به آن می افتد ناخودآگاه به سجده می افتد و در مقابل این عظمت تاب و توان خود را از دست می دهد اما در مسجد الحرام و اطراف این خانه نیز مکان های خاصی وجود دارد که دعا و نماز در آنجا مورد قبول حق تعالی واقع می شود. 1و2. رکن یمانی و رکن اسود: چهار زاویه کعبه به عنوان چهار رکن شناخته می شود از میان این چهار رکن، فضیلت رکن یمانی و رکن اسود از بقیه بیشتر است. روایات زیادی از شیعه و سنی درباره فضیلت و اهمیت این رکن ها وارد شده است. در روایتی از امام صادق -علیه السّلام- آمده که (رکن یمانی دری از درهای بهشت است و از روز گشوده شدنش، بسته نشده است) همچنین در بعضی روایات رکن یمانی از موارد استجابت دعا ذکر شده است.[2] 3. ملتزم: قسمتی از دیوار کعبه را که در یک سوی آن حجر الاسود و در سوی دیگرش درب کعبه قرار دارد (ملتزم) می نامند. این محل از آن روی ملتزم نامیده شده که مردم در آن قسمت به دیوار ملتزم می شوند و دعا می خوانند. در روایتی آمده است که رسول خدا صلّی الله علیه و آله صورت و دستهای خود را بر روی این قسمت دیوار قرار می داد. همچنین از پیامبر نقل شده که فرمودند: ملتزم محلی است که دعا در آنجا مستجاب می شود و هیچ بنده ای نیست که در آنجا خدا را بخواند و خداوند دعایش را مستجاب نکند. 4. مستجار: درست در مقابل، در سوی دیگر کعبه، دیوار کنار رکن یمانی را (مستجار) می نامند اینجا نیز از مکانهای استجابت دعا شمرده شده و محلی است که مردم بدانجا پناه می آورند به همین دلیل مستجارش می نامند. 5. حطیم: یکی از محل های مقدس مسجد الحرام، و در کنار کعبه جایی است که آن را (حطیم) می نامند مردم در این قسمت برای دعا جمع می شوند و به یکدیگر به سختی فشار می آورند. حطیم از آغاز مورد توجه مسلمانان بوده و مردم برای استغاثه و دعا در آنجا جمع می شدند. و خواندن نماز و دعا در این محل بسیار سفارش شده و دارای فضیلت می باشد. برای آگاهی بیشتر در این مورد مطالعه کتاب آثار اسلامی مکه و مدینه نوشته رسول جعفریان و آداب زیارة سازمان حج و اوقاف توصیه می شود. (کمال انسان در عبودیت است و سبب عبودیت، ترک معصیت در اعتقاد و عمل است) از توصیه های آیت الله بهجت، کتاب به سوی محبوب، ص59. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . رسول جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، انتشارات هجرت، ص58. [2] . فاکهی، اخبار مکه، دارالاندلس، ج5، ص57.
از شگفتیهای مراسم زیارت خانه خدا جمع میان بعد معنوی و عرفانی و ابعاد اجتماعی و فرهنگی است که آن را در میان عبادات بی مانند ساخته است. عبادت، رابطه نیرومند میان خلق و خالق است و هنگامی به اوج خود می رسد که عبادت کننده غرق صفات جمال و جلال حق شود و راستی زیارت خانه خدا برای آگاهان بیدار دل چنین است. از همان لحظه که زائر قدم در میقات می نهد همه چیز او عوض می شود، لباس، غذا، مرکب و گفتار و رفتار او تغییر می یابد، گوئی به سوی عالم بالا پرواز می کند و خود را در صفوف فرشتگان می بیند.
جای جای شهر مدینه، شهر و حرم رسول الله صلّی الله علیه و آله ، نشان از آثار پیامبر دارد و حق آن است که مسلمانان ذره ذره خاک را ببویند و ببوسند، ولی در این شهر جاهایی است که طبق روایات وارده در آنجاها دعاها مستجاب می شوند، که به طور خلاصه به جاهایی که در مدینه و مکه دعاها در آنجا مستجاب می شود اشاره می کنیم:
یکی از شریف ترین مساجد دنیا مسجد النبی در مدینه می باشد که طبق فرمایش رسول خدا صلّی الله علیه و آله ، یک رکعت نماز در آنجا بهتر از هزار رکعت نماز در دیگر مساجد است. در داخل این مسجد محل های خاصی وجود دارد که دعا در آنجاها مستجاب می شود:
1. روضه شریفه: قسمتی از مسجد النبی که در ناحیه جنوب شرقی قرار دارد، به نام روضه مطهره و روضه شریفه شناخته می شود. این قسمت فضیلت زیادی دارد، چرا که در حدیث رسول خدا صلّی الله علیه و آله به عنوان روضه ای بهشتی معرفی شده است؛ (ما بین بیتی و منبری روضه من ریاض الجنه) پس این منطقه شامل مرقد مطهر پیامبر صلّی الله علیه و آله ، منبر و محراب آن حضرت می باشد که هر کدام از قداست خاصی برخوردارند و ما بین منبر و قبر پیامبر که همان روضه بهشتی است، از مکانهایی است که دعا در آن مکان مستجاب می شود.[1]
2. ستون توبه: این ستون یادآور خاطره ای است درباره یکی از اصحاب رسول خدا صلّی الله علیه و آله به نام ابولبابه که در جریان جنگ خندق بر علیه مسلمانان اقدامی کرد ولی زود متوجه خطای خویش شد و مستقیم به سوی مسجد رفت و خود را به این ستون بست و شروع به گریه و زاری کرد تا اینکه خداوند ضمن آیاتی توبه او را پذیرفت. این ستون به خاطر همین به نام ستون توبه معروف است و دعا و توبه در کنار این ستون مورد قبول حق تعالی قرار می گیرد.
لازم به ذکر است که مکانهای مقدس دیگر در شهر مدینه و مسجد النبی وجود دارد که اگر انسان با خلوص نیت و طهارت باطنی در آن مکانها متوسل به حضرت حق بشود حتما مورد رحمت خداوند قرار می گیرد. جاهایی مثل قبرستان شریف بقیع، مقام جبرئیل و...
شهر مکه دارای فضایل بی شماری است. به ویژه خداوند در استجابت دعای حضرت ابراهیم حرمت فراوانی برای این شهر و اهل آن به عنوان اهل الله قائل شده است. عظمت و قداست خانه خدا (کعبه) به آن قدر است که وقتی چشم انسان برای اولین بار به آن می افتد ناخودآگاه به سجده می افتد و در مقابل این عظمت تاب و توان خود را از دست می دهد اما در مسجد الحرام و اطراف این خانه نیز مکان های خاصی وجود دارد که دعا و نماز در آنجا مورد قبول حق تعالی واقع می شود.
1و2. رکن یمانی و رکن اسود: چهار زاویه کعبه به عنوان چهار رکن شناخته می شود از میان این چهار رکن، فضیلت رکن یمانی و رکن اسود از بقیه بیشتر است. روایات زیادی از شیعه و سنی درباره فضیلت و اهمیت این رکن ها وارد شده است. در روایتی از امام صادق -علیه السّلام- آمده که (رکن یمانی دری از درهای بهشت است و از روز گشوده شدنش، بسته نشده است) همچنین در بعضی روایات رکن یمانی از موارد استجابت دعا ذکر شده است.[2]
3. ملتزم: قسمتی از دیوار کعبه را که در یک سوی آن حجر الاسود و در سوی دیگرش درب کعبه قرار دارد (ملتزم) می نامند. این محل از آن روی ملتزم نامیده شده که مردم در آن قسمت به دیوار ملتزم می شوند و دعا می خوانند. در روایتی آمده است که رسول خدا صلّی الله علیه و آله صورت و دستهای خود را بر روی این قسمت دیوار قرار می داد. همچنین از پیامبر نقل شده که فرمودند: ملتزم محلی است که دعا در آنجا مستجاب می شود و هیچ بنده ای نیست که در آنجا خدا را بخواند و خداوند دعایش را مستجاب نکند.
4. مستجار: درست در مقابل، در سوی دیگر کعبه، دیوار کنار رکن یمانی را (مستجار) می نامند اینجا نیز از مکانهای استجابت دعا شمرده شده و محلی است که مردم بدانجا پناه می آورند به همین دلیل مستجارش می نامند.
5. حطیم: یکی از محل های مقدس مسجد الحرام، و در کنار کعبه جایی است که آن را (حطیم) می نامند مردم در این قسمت برای دعا جمع می شوند و به یکدیگر به سختی فشار می آورند. حطیم از آغاز مورد توجه مسلمانان بوده و مردم برای استغاثه و دعا در آنجا جمع می شدند. و خواندن نماز و دعا در این محل بسیار سفارش شده و دارای فضیلت می باشد.
برای آگاهی بیشتر در این مورد مطالعه کتاب آثار اسلامی مکه و مدینه نوشته رسول جعفریان و آداب زیارة سازمان حج و اوقاف توصیه می شود.
(کمال انسان در عبودیت است و سبب عبودیت، ترک معصیت در اعتقاد و عمل است)
از توصیه های آیت الله بهجت، کتاب به سوی محبوب، ص59.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . رسول جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، انتشارات هجرت، ص58.
[2] . فاکهی، اخبار مکه، دارالاندلس، ج5، ص57.
- [سایر] برای مستجاب شدن دعا ما نیاز به واسطه داریم ؟ آیا دعا با واسطه مستجاب می شود ؟
- [سایر] آیا مستجاب شدن سریع دعا دلیل خوبی دعا کننده است؟
- [سایر] در چه شرایطی دعا حتماً مستجاب میشود؟
- [سایر] در چه شرایطی دعا حتماً مستجاب میشود؟
- [سایر] چرا دعاهایم مستجاب نمی شود؟ راههای استجابت دعا چیست؟
- [سایر] چه چیزی دعا را از مستجاب نشدن بیرون می آورد؟
- [سایر] سلام آقای مرادی . با تبریک سال نو, وقتی به سایت شما سر می زنم احساس آرامش میکنم حاج آقا چرا دعا مستجاب نمیشه (من شرایط استجابت دعا رو می دونم و عمل میکنم اما بازم مستجاب نمی شه)
- [سایر] آیا مردگان نیز در حق زندگان خود دعا میکنند و دعای آنها مستجاب میشود؟
- [سایر] آیا دعای افراد گناهکار هم مستجاب میشود؟ شرایط قبولی دعا چیست؟
- [سایر] آیا مردگان نیز در حق زندگان خود دعا میکنند و دعا سریع مستجاب میشود؟ دلیل از آیات و روایات با ذکر منبع ارائه فرمایید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مالی را که خرج سفر حجّ و زیارتهای دیگر - به گونهای که متعارف است - میکند، خمس ندارد و مالی که برای هزینه سفر حج واجب کنار میگذارد یا سپردهگذاری میکند خمس ندارد ولی اگر برای حج مستحب باشد خمس دارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر صحرا نشین برای زیارت یا حج یا تجارت و مانند اینها مسافرت کند، باید نماز را شکسته بخواند. شرط هفتم آن که شغل او مسافرت نباشد، بنابراین شتر دار و راننده و چوبدار و کشتیبان و مانند اینها، اگرچه برای بردن اثاثیه منزل خود مسافرت کنند، در غیر سفر اول باید نماز را تمام بخوانند. و هم چنین در سفر اول اگر طول بکشد یا از مکانی به مکان دیگر برود که عرفاً بگویند عمل او سفر است باید نماز را تمام بخواند. ولی اگر سفر طولانی نباشد بطوری که عرفاً نگویند: سفر عمل اوست نمازشان شکسته است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی توشه راه و وسیله سفر حجّ را نداشته باشد و دیگری به او بگوید: (حجّ بجا بیاور، من خرج تو و افراد تحت تکفّل تو را هنگامی که در سفر حجّ هستی میدهم)، در صورتی که اطمینان داشته باشد که خرج او را میدهد، حجّ بر او واجب میشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی را اجیر کنند که در سفر حج خدمت شخص یا کاروانی را کند و به این صورت حج خود را به جا آورد حج واجب او حساب می شود; ولی قبول چنین کاری واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] سفر به منظور اذیت کردن مؤمن حرام و نماز در آن سفر تمام است، همچنین اگر پدر یا مادر سفر غیر واجبی را به صلاح فرزند ندانند و از روی دلسوزی او را از سفر نهی کنند چنانچه مسافرت فرزند سبب اذیت آنها شود حرام و نماز در آن سفر تمام است ولی اگر سفر واجب باشد - مانند سفر برای حج واجب - حرام نیست و نماز در آن شکسته است، هر چند سبب اذیت پدر و مادر باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] مالی را که خرج سفر حجّ وزیارتهای دیگر میکند، از مخارج سال حساب میشود که در آن سال شروع به مسافرت کرده، اگرچه سفر او با مقداری از سال بعد طول بکشد.
- [آیت الله نوری همدانی] مالی را که خرج سفر حج و زیارتهای دیگر می کند ، از مخارج سالی حساب می شود که در آن سال شروع به مسافرت کرده اگر چه سفر او تا مقداری از سال بعد طول بکشد .
- [آیت الله مظاهری] اگر زنی مهریه یا خانه او برای رفتن حجّ کافی است ولی شوهر او به آسانی نمیتواند مهریه او را بدهد یا خانه دیگری تهیه کند حجّ برای او واجب نیست و همچنین است اگر مهریه او سفر حجّ باشد وقتی حجّ بر او واجب است که شوهرش بتواند به طور متعارف مخارج حجّ او را تهیه کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مالی را که خرج سفر حج و زیارتهای دیگر میکند، از مخارج سالی حساب میشود که در آن سال شروع به مسافرت کرده، اگر چه سفر او تا مقداری از سال بعد طول بکشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد؛ ولی برای فرار از روزه مسافرت مکروه است و همچنین است سفر قبل از روز بیست و چهارم در ماه رمضان مگر اینکه سفر برای حج یا عمره یا به جهت ضرورتی باشد.