لطفاً یگانگی خداوند را برای من اثبات کنید (وجود خداوند برای من مسلّم است)؟

اثبات یگانگی خدا
در باب اثبات یگانگی خداوند، دلایل گوناگونی ذکر شده است که در این اختصار نمی‌توان همه آنها را شمارش و تبیین کرد از این رو تنها به تحلیل و تشریح یک دلیل بسنده می‌کنیم. فهم این برهان، نیازمند توجّه به دو مقدمه است:
یک. وجود هر معلولی، وابسته به علت خویش می‌باشد به عبارت دیگر بنابر اصل علیّت- که در جای خود مستدل و مبرهن گشته- هر معلولی وجود خودش را- با همه شؤون و متعلقاتش- از علّت هستی‌بخش خویش، دریافت می‌دارد و اگر احتیاج به شروط و معدّاتی هم داشته باشد، می‌بایست وجود آنها هم مستند به علّت هستی‌بخش خودش باشد. بنابراین اگر دو، یا چند علت هستی‌بخش، در عرض هم فرض شوند، معلول هر یک از آنها، وابسته به علّت خودش می‌باشد و هیچ‌گونه وابستگی به علت دیگر یا معلول‌های آن، نخواهد داشت. و بدین ترتیب، ارتباط و وابستگی میان معلول‌های آنها، به وجود نخواهد آمد.
دو. نظام این جهان مشهود، نظام واحدی است که در آن، پدیده‌های هم‌زمان و ناهم‌زمان، با یکدیگر ارتباط و وابستگی دارند. امّا ارتباط پدیده‌های هم‌زمان، همان تأثیر و تأثرات علّی و معلولی گوناگون، در میان آنها است که موجب تغییرات و دگرگونی‌هایی در آنها می‌شود و به هیچ وجه، قابل انکار نیست. امّا ارتباط میان پدیده‌های گذشته، حال و آینده، به این صورت است که پدیده‌های (گذشته)، زمینه پیدایش پدیده‌های (کنونی) را فراهم کرده‌اند و پدیده‌های (کنونی) نیز به نوبه خود، زمینه پیدایش پدیده‌های (آینده) را فراهم می‌سازند. اگر روابط علّی و اعدادی، از میان پدیده‌های جهان برداشته شود، جهانی باقی نخواهد ماند و هیچ پدیده دیگری هم، به وجود نخواهد آمد. چنان‌که اگر ارتباط وجود انسان با هوا، نور، آب و مواد غذایی بریده شود، دیگر نمی‌تواند به وجود خود ادامه دهد و زمینه پیدایش انسان دیگر یا پدیده دیگری را فراهم سازد.
با ضمیمه این دو مقدمه، می‌توان نتیجه گرفت که نظام این جهان- که شامل مجموعه پدیده‌های بی‌شمار گذشته، حال و آینده است- آفریده یک آفریدگار می‌باشد و تحت تدبیر حکیمانه او اداره می‌شود زیرا، اگر یک یا چند آفریدگار دیگری می‌بود، ارتباطی میان آفریدگان به وجود نمی‌آمد و نظام واحدی بر آنها حاکم نمی‌شد بلکه هر آفریده‌ای از طرف آفریدگار خودش، به وجود می‌آمد و به کمک دیگر آفریدگان همان آفریدگار، پرورش می‌یافت. در نتیجه، نظام‌های متعدد و مستقلی، به وجود می‌آمد و ارتباط و پیوندی میان آنها برقرار نمی‌شد. در صورتی که نظام موجود در جهان، نظام واحد همبسته‌ای است و پیوند میان پدیده‌های آن، مشهود است.(1)
پی‌نوشت‌
(1) مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، ج 2، ص 359 و 360 برای اطلاع بیشتر از تقریرهای گوناگون این موضوع نگاه کنید به: طباطبایی، سیدمحمدحسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 5، صص 111- 123.