شرح پرسش: اگر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف به علم خود قضاوت می کنند؟ آیا افراد را به علت گناهان انجام داده شدهی پیش از ظهور مجازات می کنند و حد را جای می کنند؟ مثلاً کسی یک بار زنا کرده باشد و کسی هم نفهمیده باشد یا دزدی کرده باشد (منظور پس از تشکیل دولت حق است)؟ پاسخ: 1. از روایات فهمیده میشود که قیام حضرت مهدی (عج) موجب خرسندی انسانها میشود. امام علی علیه السّلام میفرمایند: "هنگامی که حضرت مهدی (عج) قیام میکند، نام مبارکش بر سر زبانها خواهد بود و وجود مردم سرشار از عشق به اوست، به گونهای که جز نام او هیچ نامی در یاد و زبان آنان نیست و با دوستی او روح خود را سیراب میکنند". [1] و تردیدی نیست خرسندی بشر یا اکثر آنها در فرضی است که رحمت پروردگار شامل آنها شده باشد و از شمشیر انتقام حضرت در امان بمانند و در سایهی پربرکت وجود امام به زندگی سرشار از عدالت بیندیشند. 2. حضرت حجت (عج) به صورت گسترده ای از معجزات و کرامت هایش استفاده میکند. امام باقر علیه السّلام میفرماید: خدا دست لطفش را بر سر بندگان مینهد و حواس شان را جمع و عقلهایشان کامل میگرداند." [2] از این رو امام صادق علیه السّلام میفرماید: "مهدی عدالت را، همچنان که سرما و گرما وارد خانه میشود وارد خانهی مردمان کند و دادگری او همه جا را بگیرد". [3] 3. امام رضا علیه السّلام میفرمایند: "خداوند زمین را به دست قائم (عج) از هر ستمی پاک گرداند و از هر ظلمی پاکیزه سازد... و آن گاه که خروج کند میزان عدل را در میان مردم نهد، و بدین گونه هیچ کس نتواند به دیگری ستم کند". [4] و امام علی علیه السّلام میفرمایند: "حضرت مهدی (عج) زمین را از عدل و داد و نور و برهان پر میکند، عرض و طول شهرها برایش خاضع میشود به طوری که هیچ نابکاری نمایند جز این که اصلاح گردد". [5] بنابراین در حکومت حضرت تمامی حقوق منابع شده باز ستانده میشوند. 4. حقها دو قسمند: 1. حقوق مردم؛ 2. حقوق الهی. در عصر غیبت چیزی که حرف اوّل را میزند و ابزار حکم واقع میشود استفاده از احکام ظاهری و قضاوت کردن بر طبق بیّنه و شاهد است و این سنت از زمان پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله تاکنون جاری است. از این رو نمیتوان انتظار داشت که احکام قضایی مطابق با حق و واقع باشد و صاحب حق همیشه به حق خود برسد. "امّا در حقوق الهی چنانچه کسی حق الهی را رعایت نکند مثلاً زنا مرتکب شود، باید حد بر او جاری شود، و اجرای حد در صورتی است که زناکار قبل از اثبات جرم توبه نکرده باشد، و فرض توبه کردن حد از او ساقط میشود." [6] بنابر آن چه که ذکر شد با در نظر گرفتن شرایط و موقعیت عصر ظهور و نفوذ عدالت به باطن انسانها و کامل شدن عقل مردمان زمان ظهور میتوان گفت بسیاری از کسانی که از روی نادانی و... مرتکب چنین لغزش هایی شده اند، پس از دیدن این شرایط توبه میکنند، توبه آنها پذیرفته شده و توفیق خدمت در جامعهی امام زمان (عج) را در مییابند. و چنانچه توبه ننماید و در عصر ظهور هم همچنان مرتکب چنین گناهانی شود، بیتردید با عنایت به واجب بودن اجرای حدود الهی این حدود برایشان جاری میشود و در صورت عدم تکرار عقاب گناه به قیامت واگذار میشود. و آنان که حق مردم را غصب کرده اند در پرتو رشد فکری و عقلی خود به سراغ مظلومان میروند و حق آنان را پس میدهند و اگر کسانی پیدا شوند که همچنان حقوق را ضایع کنند و حق مردم را پس ندهند، به یقین در دادگاه عدل حضرت محاکمه میشوند و حقوق از آنها بازستانده میشود. امام علی علیه السّلام میفرمایند: "برده ای نمی ماند مگر این که امام مهدی (عج) او را می خرد و آزاد میکند و بدهکاری نمی ماند جز این که بدهی او پرداخت میشود. مظلمه و حقی بر گردن کسی نمی ماند جز این که به صاحب حق بازگردانده می شود؛ کسی کشته نمی شود مگر این که دیه آن را می پردازد و زمین را پر از عدل و داد میکند، پس از آن که پر از بیداد و ستم شده بود". [7] خلاصهی: سخن شخصی که گناه مزبور را مرتکب شود، در صورتی که توفیق توبه را دریابد هرگز حضرت مهدی (عج) او را محاکمه نمی کند و در صورتی که توبه نکند و معاند و سرکش باقی مانده و به گناه خویش ادامه دهد، عادلانه به سزای عملش خواهد رسید و امّا اگر فقط قبل از ظهور مرتکب چنین گناهی شده و توبه هم ننماید عقاب آن به قیامت واگذار میشود. پی نوشت ها: [1] . احقاق الحق و ازهاق الباطل، ج 13، ص 324، شهید قاضی نور الله حسینی مرعشی، با تعلیقات آیت الله مرعشی (ره). [2] . محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج 52، ص 328. [3] . محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج 52، ص 362. [4] . عصر زندگی، محمد حکیمی، بوستان کتاب، چ پنجم، ص 42، به نقل از اکمال الدین، ج 2، ص 372. [5] . شیخ حرّ عاملی، اثبات الهداة، ج 7، ص 49. [6] . تحریر الوسیله، ج 2، ص 416. [7] . بحار الانوار، ج 52، ص 224 225.
شرح پرسش:
اگر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف به علم خود قضاوت می کنند؟ آیا افراد را به علت گناهان انجام داده شدهی پیش از ظهور مجازات می کنند و حد را جای می کنند؟ مثلاً کسی یک بار زنا کرده باشد و کسی هم نفهمیده باشد یا دزدی کرده باشد (منظور پس از تشکیل دولت حق است)؟
پاسخ:
1. از روایات فهمیده میشود که قیام حضرت مهدی (عج) موجب خرسندی انسانها میشود. امام علی علیه السّلام میفرمایند: "هنگامی که حضرت مهدی (عج) قیام میکند، نام مبارکش بر سر زبانها خواهد بود و وجود مردم سرشار از عشق به اوست، به گونهای که جز نام او هیچ نامی در یاد و زبان آنان نیست و با دوستی او روح خود را سیراب میکنند". [1]
و تردیدی نیست خرسندی بشر یا اکثر آنها در فرضی است که رحمت پروردگار شامل آنها شده باشد و از شمشیر انتقام حضرت در امان بمانند و در سایهی پربرکت وجود امام به زندگی سرشار از عدالت بیندیشند.
2. حضرت حجت (عج) به صورت گسترده ای از معجزات و کرامت هایش استفاده میکند. امام باقر علیه السّلام میفرماید: خدا دست لطفش را بر سر بندگان مینهد و حواس شان را جمع و عقلهایشان کامل میگرداند." [2] از این رو امام صادق علیه السّلام میفرماید: "مهدی عدالت را، همچنان که سرما و گرما وارد خانه میشود وارد خانهی مردمان کند و دادگری او همه جا را بگیرد". [3]
3. امام رضا علیه السّلام میفرمایند:
"خداوند زمین را به دست قائم (عج) از هر ستمی پاک گرداند و از هر ظلمی پاکیزه سازد... و آن گاه که خروج کند میزان عدل را در میان مردم نهد، و بدین گونه هیچ کس نتواند به دیگری ستم کند". [4] و امام علی علیه السّلام میفرمایند: "حضرت مهدی (عج) زمین را از عدل و داد و نور و برهان پر میکند، عرض و طول شهرها برایش خاضع میشود به طوری که هیچ نابکاری نمایند جز این که اصلاح گردد". [5] بنابراین در حکومت حضرت تمامی حقوق منابع شده باز ستانده میشوند.
4. حقها دو قسمند: 1. حقوق مردم؛ 2. حقوق الهی.
در عصر غیبت چیزی که حرف اوّل را میزند و ابزار حکم واقع میشود استفاده از احکام ظاهری و قضاوت کردن بر طبق بیّنه و شاهد است و این سنت از زمان پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله تاکنون جاری است. از این رو نمیتوان انتظار داشت که احکام قضایی مطابق با حق و واقع باشد و صاحب حق همیشه به حق خود برسد.
"امّا در حقوق الهی چنانچه کسی حق الهی را رعایت نکند مثلاً زنا مرتکب شود، باید حد بر او جاری شود، و اجرای حد در صورتی است که زناکار قبل از اثبات جرم توبه نکرده باشد، و فرض توبه کردن حد از او ساقط میشود." [6]
بنابر آن چه که ذکر شد با در نظر گرفتن شرایط و موقعیت عصر ظهور و نفوذ عدالت به باطن انسانها و کامل شدن عقل مردمان زمان ظهور میتوان گفت بسیاری از کسانی که از روی نادانی و... مرتکب چنین لغزش هایی شده اند، پس از دیدن این شرایط توبه میکنند، توبه آنها پذیرفته شده و توفیق خدمت در جامعهی امام زمان (عج) را در مییابند. و چنانچه توبه ننماید و در عصر ظهور هم همچنان مرتکب چنین گناهانی شود، بیتردید با عنایت به واجب بودن اجرای حدود الهی این حدود برایشان جاری میشود و در صورت عدم تکرار عقاب گناه به قیامت واگذار میشود.
و آنان که حق مردم را غصب کرده اند در پرتو رشد فکری و عقلی خود به سراغ مظلومان میروند و حق آنان را پس میدهند و اگر کسانی پیدا شوند که همچنان حقوق را ضایع کنند و حق مردم را پس ندهند، به یقین در دادگاه عدل حضرت محاکمه میشوند و حقوق از آنها بازستانده میشود.
امام علی علیه السّلام میفرمایند: "برده ای نمی ماند مگر این که امام مهدی (عج) او را می خرد و آزاد میکند و بدهکاری نمی ماند جز این که بدهی او پرداخت میشود. مظلمه و حقی بر گردن کسی نمی ماند جز این که به صاحب حق بازگردانده می شود؛ کسی کشته نمی شود مگر این که دیه آن را می پردازد و زمین را پر از عدل و داد میکند، پس از آن که پر از بیداد و ستم شده بود". [7]
خلاصهی: سخن شخصی که گناه مزبور را مرتکب شود، در صورتی که توفیق توبه را دریابد هرگز حضرت مهدی (عج) او را محاکمه نمی کند و در صورتی که توبه نکند و معاند و سرکش باقی مانده و به گناه خویش ادامه دهد، عادلانه به سزای عملش خواهد رسید و امّا اگر فقط قبل از ظهور مرتکب چنین گناهی شده و توبه هم ننماید عقاب آن به قیامت واگذار میشود.
پی نوشت ها:
[1] . احقاق الحق و ازهاق الباطل، ج 13، ص 324، شهید قاضی نور الله حسینی مرعشی، با تعلیقات آیت الله مرعشی (ره).
[2] . محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج 52، ص 328.
[3] . محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج 52، ص 362.
[4] . عصر زندگی، محمد حکیمی، بوستان کتاب، چ پنجم، ص 42، به نقل از اکمال الدین، ج 2، ص 372.
[5] . شیخ حرّ عاملی، اثبات الهداة، ج 7، ص 49.
[6] . تحریر الوسیله، ج 2، ص 416.
[7] . بحار الانوار، ج 52، ص 224 225.
- [سایر] آیا امام زمان (عج) و حضرت عیسی (ع) در یک زمان ظهور میکنند؟
- [سایر] آیا امام زمان (عج) و حضرت عیسی (ع) در یک زمان ظهور میکنند؟
- [سایر] انسانهایی که پس از ظهور امام زمان(ع) به دنیا میآیند خیلی کم گناه میکنند یا گناهی ندارند. پس آیا این عدالت است که انسانهایی قبل از ظهور امام زمان به خاطر شرایط حاکم بر آن زمان مرتکب گناهانی شوند و در روز قیامت عذاب بکشند؟!
- [سایر] حضرت مهدی (عج) در کجا ظهور میکنند؟
- [سایر] آیا حضرت مهدی (ع) هم رجعت میکنند؟
- [سایر] پرسش : چرا حضرت مهدی(ع) ظهور نمیکند؟
- [سایر] فلسفه ظهور امام زمان(ع)را بیان کنید؟
- [سایر] آیا امام زمان(ع) از وقت ظهور خود آگاهاند؟
- [سایر] زمانی که حضرت مهدی (عج) ظهور میکنند چند سال حکومت میکنند؟
- [سایر] علایم ظهور حضرت ولی عصر (ع) چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود. و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ولی بهتر است چیزهایی را که در کتابهای دعا دستور دادهاند بخواند، و از تعقیبهایی که سفارش بسیار شده است، تسبیح حضرت زهرا علیها السلام است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه اللَّه اکبر، بعد 33 مرتبه الحمدللَّه، و بعد از آن 33 مرتبه سبحان اللَّه، و امام صادق علیه السلام فرموده است: تسبیح مادرم حضرت زهرا علیها السلام نزد من بهتر از هزار رکعت نماز است.
- [امام خمینی] "اشهد ان علیا ولی الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه "الله اکبر" یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنی شهادت می دهم که غیر خدایی که یکتا و بی همتا است، خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. "حی علی الصلاه"یعنی بشتاب برای نماز. "حی علی الفلاح" یعنی بشتاب برای رستگاری. "حی علی خیرالعمل" یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنی به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی همتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اشهدً انّ علیاً ولیً اللهِ جزء اذان و اقامه نیست ولی خوب است بعد از اشهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ ، به قصد قربت گفته شود . و چون در امثال زمان ما ، شعا ر تشیع محسوب می شود در هر جا که اظهار این شعار مستحسن و لازم باشد ، گفتن آن هم مستحسن و لازم است . ترجمه اذان و اقامه اللهَ اکبرً یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند اشهدً ان لا الهَ الاّ اللهً یعنی شهادت می دهم که غیر خدائی که یکتا و بی همتا است خدای دیگر سزاوار پرستش نیست . اشَهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی علیه و آله و سلم پیغمبر و فرستادة خداست . اشهدً ان علیاً امیر المؤمنینَ ولیّ الله یعنی شهادت می دهم که حضرت علی (علیه الصلاهَ و السلام ) امیر المؤمنین ولی خدا بر همة خلق است حیّ علیَ الصلاهِ یعنی بشتاب برای نماز . حیّ علی الفلاحِ یعنی بشتاب برای رستگاری . حیّ علی خیرِ العملِ یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است . قَد قامتِ الصلاهُ یعنی بتحقیق نماز بر پا شد . لا الهَ الاّ اللهُ یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است .