امام زمان
امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق می‌شود. از آن بزرگوار به مناسبت در بابهای خمس و حج یاد شده است.
چرا به امام زمان (عج) منتقم آل محمد (ص) گفته می‌شود؟
هر یک از معصومین علیهم السلام به یک لقب مشهور شده‌اند، مثلاً حضرت علی علیه السلام به امیرمؤمنان و امام حسین علیه السلام به سیّدالشهداء مشهور گشته اند. تمام این لقب‌ها ریشه در روایات دارد. امامان معصوم علیهم السلام اختصاص در برخی روایات ودعاها، لقب (منتقم) را به حضرت مهدی علیه السلام اختصاص داده‌اند. بلکه این لقب راخداوند به امام عصر ارواحناله الفداء داده است. در روایات ازامام زمان علیه السلام به عنوان انتقام گیرنده از دشمنان خدا و دشمنان پیامبر و امامان علیهم السلام، به ویژه منتقم خون امام حسین السلام نام برده شده است. از جمله احادیثی که نام معصومین علیهم السلام را برمی‌شمرد، حدیث معراج است. دراین حدیث آمده: (وقتی حضرت محمّد صلی الله علیه و آله به دعوت پروردگار به دیدار ملک و ملکوت و عالم اعلی رفت، ندارسید: سر خود را بالا بگیر و نگاه کن. آن حضرت سرش را بلند کرد، نگاهش به نورهای خیره کننده و مقدسی افتاد و به خداوند عرضه داشت: بارالها! این نورهای مقدّس چه کسانی هستند؟ ندا رسید: اینها امامان می‌باشند و این که –در بین آنها قرار گرفته و - ایستاده است، همانا قائم است؛ آن که حلال مرا حلال و حرامم را حرام می‌کند، و به وسیله او از دشمنانم انتقام می‌گیرم).(1) عایشه گوید: روزی رسول خدا صلّی الله علیه و آله در دیدار با فرشته وحی، دستور داد هیچ کس نزد او نرود. در این هنگام امام حسین علیه السلام نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله رفت. جبرئیل پرسید: این کودک کیست؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: فرزندم، او را گرفت و بر زانوی خود نشانید. جبرئیل گفت: او کشته خواهدشد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: چه کسی او را می‌کشد؟ جبرئیل گفت: امّت تو وی را خواهند کشت. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: او را می‌کشند؟ جبرئیل گفت: آری. رسول خدا صلی الله علیه و آله گریست. جبرئیل گفت: ای رسول خدا گریه مکن! خداوند به وسیله قائم شما اهل بیت، از آنها انتقام خواهد گرفت. پیامبر فرمود: حبیب من، جبرئیل! قائم ما اهل بیت کیست؟ گفت: او نهمین فرد از نسل حسین علیه السلام است.(2) امام باقر علیه السلام در تفسیم آیه (ومن قتل مظلوماً فقدجعلنا لولیه سلطاناً فلا یسرف فی القتل انه کان منصوراً(3)؛ و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولیّ‌اش سلطه (وحقّ قصاص) قراردادیم، اما در قتل اسراف نکند، چون او مورد حمایت است.) فرمود: (مقصود، حسین بن علی علیهما السلام است که مظلوم کشته شد و ما اولیای او هستیم و حضرت قائم علیه السلام از ماست و هرگاه قیام کند، انتقام خون حسین علیه السلام را می‌گیرد). پس آن قدر از آنها را می‌کشد که برخی می‌گویند: (در کشتن و انتقام گرفتن از قاتلان اسراف کرده است)، اما قرآن می‌فرماید: (هرگز در کشتن و انتقام گرفتن اسراف نمی‌کند).(4) امام صادق علیه السلام نیز در تفسیر آیه مذکور فرمود: (این آیه دربارۀ امام حسین علیه السلام نازل شده است. پس اگر ولیّ او (امام زمان علیه السلام) تمام اهل زمین را بکشد، هرگز مسرف نخواهد بود).(5) پی‌نوشت‌ها: 1. کفایة الاثر، ص 153 ؛ کمال الدین، ج 1، ص 252 ؛ عیون اخبارالرضا، ج 1، ص 58 ؛ اثبات الهداه، ص 651. 2. کفایة الاثر، ص 187. 3. سوره اسراء، آیه 33. 4. تفسیر عیّاشی، ج 2، ص290. 5. الکافی، ج8، ص 255 ؛ تأویل الایات، ج1، ص280 ؛ کامل الزیارات، ص 63. منبع: پورتال جامع مهدویت
هر یک از معصومین علیهم السلام به یک لقب مشهور شده‌اند، مثلاً حضرت علی علیه السلام به امیرمؤمنان و امام حسین علیه السلام به سیّدالشهداء مشهور گشته اند. تمام این لقب‌ها ریشه در روایات دارد. امامان معصوم علیهم السلام اختصاص در برخی روایات ودعاها، لقب (منتقم) را به حضرت مهدی علیه السلام اختصاص داده‌اند. بلکه این لقب راخداوند به امام عصر ارواحناله الفداء داده است. در روایات ازامام زمان علیه السلام به عنوان انتقام گیرنده از دشمنان خدا و دشمنان پیامبر و امامان علیهم السلام، به ویژه منتقم خون امام حسین السلام نام برده شده است. از جمله احادیثی که نام معصومین علیهم السلام را برمی‌شمرد، حدیث معراج است. دراین حدیث آمده: (وقتی حضرت محمّد صلی الله علیه و آله به دعوت پروردگار به دیدار ملک و ملکوت و عالم اعلی رفت، ندارسید: سر خود را بالا بگیر و نگاه کن. آن حضرت سرش را بلند کرد، نگاهش به نورهای خیره کننده و مقدسی افتاد و به خداوند عرضه داشت: بارالها! این نورهای مقدّس چه کسانی هستند؟ ندا رسید: اینها امامان می‌باشند و این که –در بین آنها قرار گرفته و - ایستاده است، همانا قائم است؛ آن که حلال مرا حلال و حرامم را حرام می‌کند، و به وسیله او از دشمنانم انتقام می‌گیرم).(1) عایشه گوید: روزی رسول خدا صلّی الله علیه و آله در دیدار با فرشته وحی، دستور داد هیچ کس نزد او نرود. در این هنگام امام حسین علیه السلام نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله رفت. جبرئیل پرسید: این کودک کیست؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: فرزندم، او را گرفت و بر زانوی خود نشانید. جبرئیل گفت: او کشته خواهدشد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: چه کسی او را می‌کشد؟ جبرئیل گفت: امّت تو وی را خواهند کشت. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: او را می‌کشند؟ جبرئیل گفت: آری. رسول خدا صلی الله علیه و آله گریست. جبرئیل گفت: ای رسول خدا گریه مکن! خداوند به وسیله قائم شما اهل بیت، از آنها انتقام خواهد گرفت. پیامبر فرمود: حبیب من، جبرئیل! قائم ما اهل بیت کیست؟ گفت: او نهمین فرد از نسل حسین علیه السلام است.(2) امام باقر علیه السلام در تفسیم آیه (ومن قتل مظلوماً فقدجعلنا لولیه سلطاناً فلا یسرف فی القتل انه کان منصوراً(3)؛ و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولیّ‌اش سلطه (وحقّ قصاص) قراردادیم، اما در قتل اسراف نکند، چون او مورد حمایت است.) فرمود: (مقصود، حسین بن علی علیهما السلام است که مظلوم کشته شد و ما اولیای او هستیم و حضرت قائم علیه السلام از ماست و هرگاه قیام کند، انتقام خون حسین علیه السلام را می‌گیرد). پس آن قدر از آنها را می‌کشد که برخی می‌گویند: (در کشتن و انتقام گرفتن از قاتلان اسراف کرده است)، اما قرآن می‌فرماید: (هرگز در کشتن و انتقام گرفتن اسراف نمی‌کند).(4) امام صادق علیه السلام نیز در تفسیر آیه مذکور فرمود: (این آیه دربارۀ امام حسین علیه السلام نازل شده است. پس اگر ولیّ او (امام زمان علیه السلام) تمام اهل زمین را بکشد، هرگز مسرف نخواهد بود).(5) پی‌نوشت‌ها: 1. کفایة الاثر، ص 153 ؛ کمال الدین، ج 1، ص 252 ؛ عیون اخبارالرضا، ج 1، ص 58 ؛ اثبات الهداه، ص 651. 2. کفایة الاثر، ص 187. 3. سوره اسراء، آیه 33. 4. تفسیر عیّاشی، ج 2، ص290. 5. الکافی، ج8، ص 255 ؛ تأویل الایات، ج1، ص280 ؛ کامل الزیارات، ص 63. منبع: پورتال جامع مهدویت
پاسخ:
هر یک از معصومین علیهم السلام به یک لقب مشهور شده‌اند، مثلاً حضرت علی علیه السلام به امیرمؤمنان و امام حسین علیه السلام به سیّدالشهداء مشهور گشته اند. تمام این لقب‌ها ریشه در روایات دارد.
امامان معصوم علیهم السلام اختصاص در برخی روایات ودعاها، لقب (منتقم) را به حضرت مهدی علیه السلام اختصاص داده‌اند. بلکه این لقب راخداوند به امام عصر ارواحناله الفداء داده است. در روایات ازامام زمان علیه السلام به عنوان انتقام گیرنده از دشمنان خدا و دشمنان پیامبر و امامان علیهم السلام، به ویژه منتقم خون امام حسین السلام نام برده شده است.
از جمله احادیثی که نام معصومین علیهم السلام را برمی‌شمرد، حدیث معراج است. دراین حدیث آمده: (وقتی حضرت محمّد صلی الله علیه و آله به دعوت پروردگار به دیدار ملک و ملکوت و عالم اعلی رفت، ندارسید: سر خود را بالا بگیر و نگاه کن. آن حضرت سرش را بلند کرد، نگاهش به نورهای خیره کننده و مقدسی افتاد و به خداوند عرضه داشت: بارالها! این نورهای مقدّس چه کسانی هستند؟ ندا رسید: اینها امامان می‌باشند و این که –در بین آنها قرار گرفته و - ایستاده است، همانا قائم است؛ آن که حلال مرا حلال و حرامم را حرام می‌کند، و به وسیله او از دشمنانم انتقام می‌گیرم).(1)
عایشه گوید: روزی رسول خدا صلّی الله علیه و آله در دیدار با فرشته وحی، دستور داد هیچ کس نزد او نرود. در این هنگام امام حسین علیه السلام نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله رفت. جبرئیل پرسید: این کودک کیست؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: فرزندم، او را گرفت و بر زانوی خود نشانید. جبرئیل گفت: او کشته خواهدشد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: چه کسی او را می‌کشد؟ جبرئیل گفت: امّت تو وی را خواهند کشت. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: او را می‌کشند؟ جبرئیل گفت: آری.
رسول خدا صلی الله علیه و آله گریست. جبرئیل گفت: ای رسول خدا گریه مکن! خداوند به وسیله قائم شما اهل بیت، از آنها انتقام خواهد گرفت.
پیامبر فرمود: حبیب من، جبرئیل! قائم ما اهل بیت کیست؟ گفت: او نهمین فرد از نسل حسین علیه السلام است.(2)
امام باقر علیه السلام در تفسیم آیه (ومن قتل مظلوماً فقدجعلنا لولیه سلطاناً فلا یسرف فی القتل انه کان منصوراً(3)؛ و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولیّ‌اش سلطه (وحقّ قصاص) قراردادیم، اما در قتل اسراف نکند، چون او مورد حمایت است.) فرمود: (مقصود، حسین بن علی علیهما السلام است که مظلوم کشته شد و ما اولیای او هستیم و حضرت قائم علیه السلام از ماست و هرگاه قیام کند، انتقام خون حسین علیه السلام را می‌گیرد).
پس آن قدر از آنها را می‌کشد که برخی می‌گویند: (در کشتن و انتقام گرفتن از قاتلان اسراف کرده است)، اما قرآن می‌فرماید: (هرگز در کشتن و انتقام گرفتن اسراف نمی‌کند).(4)
امام صادق علیه السلام نیز در تفسیر آیه مذکور فرمود: (این آیه دربارۀ امام حسین علیه السلام نازل شده است. پس اگر ولیّ او (امام زمان علیه السلام) تمام اهل زمین را بکشد، هرگز مسرف نخواهد بود).(5)
پی‌نوشت‌ها:
1. کفایة الاثر، ص 153 ؛ کمال الدین، ج 1، ص 252 ؛ عیون اخبارالرضا، ج 1، ص 58 ؛ اثبات الهداه، ص 651.
2. کفایة الاثر، ص 187.
3. سوره اسراء، آیه 33.
4. تفسیر عیّاشی، ج 2، ص290.
5. الکافی، ج8، ص 255 ؛ تأویل الایات، ج1، ص280 ؛ کامل الزیارات، ص 63.
منبع: پورتال جامع مهدویت
- [سایر] چرا به امام زمان (عج)، قائم آل محمد (ص) گفته می‌شود؟
- [سایر] شباهتهای امام زمان (عج) به پیامبر اکرم (ص) چیست؟
- [سایر] آیا رسول خدا (ص) از ولادت حضرت مهدی (عج) خبر داده است؟
- [سایر] آیا ایام زمامداری حضرت مهدی (عج) بهتر از ایام زمامداری رسول اکرم (ص) است؟
- [سایر] چرا به امام زمان علیه السلام، قائم آل محمد گفته می‌شود؟
- [سایر] چرا موضوع حضرت مهدی بهطور واضح توسط پیامبر اکرم(ص) ذکر نگردیده است؟
- [سایر] آیا دین ما، همان دینی است که پیامبر اکرم (ص) آورده و امام زمان (عح) به آن معتقد است؟
- [سایر] چرا حضرت محمد صلی الله علیه و آله، مهدی موعود نباشد؟
- [سایر] منتقم آل محمد (ص) چه کسی است و چگونه انتقام می‌گیرد؟
- [سایر] آیا روایتی که درباره تحولات مصر و سرنگونی محمد حسنی مبارک به عنوان نشانه ظهور امام زمان(عج) شایع شده، صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است بعد از تکبیره الاحرام بگوید : یا مُحسنُ قداتاکَ المسیءُ و قد امَرتَ المحسنَ ان یتجاوَز عنِ المسی ءِ انتَ المحسنُ و انا المُسی ءُ بحقّ محمّدٍ و آلِ محّمدٍ صل عَلی محّمدِ و ال محّمدِ و تجاوَز عن قبیحِ ما تعلمُ منّی .یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بندة گنهکار به در خانة تو آمده و تو امر کرده ای که نییکوکار از گنهکار بگذرد ، تو نیکو کاری و من گناهکار بحقّ محّمدٍ و آل محّمدٍ صلی اللهُ علیه و آله و سّلم .رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیها یی که می دانی از من سر زده . بگذر .
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ المُسیءُ وقَدْ أَمَرْتَ المُحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ، أَنْتَ المُحْسِنُ وأَنا المُسِیءُ، بحقِّ مُحمَّدٍ و آل محمّد صَلِّ علی مُحمَّدٍ و آلِ مُحمَّدٍ وتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سرزده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام به قصد رجاء این دعا را بخوانند: (یا محْسن قدْ اتاک الْمسیء و قدْ أمرْت الْمحْسن انْ یتجاوز عن الْمسیئ انت الْمحْسن و أنا الْمسیئ بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوزْ عنْ قبیح ما تعْلم منی. یعنی: (ای خدای نیکوکار! بنده گنهکارت به در خانه تو آمده است تو امر کرده ای که نکوکار از گنهکار بگذرد،تو نیکو کاری و من گنهکارم، به حق محمد و آل محمد رحمتت را بر محمد و آل محمد بفرست و از کارهای زشتی که می دانی از من سرزده بگذر!)
- [آیت الله بروجردی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:(یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِییءُ وَ قَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَ اَنا المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَز عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی)؛یعنی؛ ای خدایی که به بندگان احسان میکنی، بندهی گنهکار به در خانهی تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار، به حق محمّد و آل محمّد / رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَد أَتاکَ الْمُسیئُ وَ قَدْ أَمَرْتَ الُْمحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسیءِ أَنْتَ الْمُحْسِنُ وَ أَنَا الْمُسیئُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) (ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار به حقّ محمّد و آل محمّدصلی الله علیه وآله وسلم رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیَیءُ وَقَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَاَناَ المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلِّ عَلَی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد تو نیکوکاری و من گنهکار به حق محمد و آل محمد(صلی الله علیه وآله) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدی هائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است قبل از تکبیره الاحرام بگوید یا محسن قد اتاک المسیی و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی انت المحسن و انا المسیی فبحق محمد و ال محمد صل علی محمد و ال محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی یعنی ای خدایی که احسان کننده ای بنده بدکردار به درگاه تو امده و تو امر کرده ای به نیکوکار که از بدکردار بگذرد تو نیکوکاری و من بدکردار پس به حق محمد و ال محمد رحمت خود را برمحمد وال محمد بفرست واز زشتیهایی که می دانی از من سرزده بگذر
- [آیت الله سیستانی] خوب است قبل از تکبیرة الاحرام به قصد رجأ بگوید : (یا مُحْسِنُ قَدْ اَتاکَ المُسِیءُ ، وَقَدْ اَمَرْتَ الُمحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ ، اَنْتَ الُمحْسِنُ وَاَنَا المُسِیءُ ، بِحَقّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ ، وَتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی : ای خدائی که به بندگان احسان میکنی ، بنده گنهکار به درِ خانه تو آمده ، و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد ، تو نیکوکاری و من گناهکار ، بحق محمّد و آل محمّد ، رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست ، و از بدیهائی که میدانی از من سر زده بگذر .