اختلاف بین شیعه و اهل سنت در مورد ولادت حضرت مهدی (عج) به چه علت است؟
در پرسش دو احتمال وجود دارد: الف) احتمال اوّل آن است که عالمان شیعی و سنی در تولد و عدم تولد امام زمان(عج) اختلاف دارند؛ بدین معنا که دانشوران شیعی باور دارند امام زمان(ع) متولد شده؛ ولی اندیشمندان اهل سنت می‌گویند که حضرت هنوز متولد نشده است. اگر مقصود این باشد، باید گفت: اصل ولادت حضرت مهدی(عج) از واقعیات تاریخ است. به جز ائمه طاهرین و عالمان و محدثان شیعه، بسیاری از تاریخ نگاران و محدثان اهل سنت نیز بدین معنا تصریح کرده، و آن را یک واقعیت دانسته‌اند. برخی از نویسندگان، نام بیش از 65 تن از این عالمان و نام کتب آنان را ذکر نموده‌اند.(1) آن عِدّه از عالمان اهل سنت که ولادت امام زمان(ع) را انکار کرده‌اند، می‌گویند حضرت در آینده متولد خواهد شد. از آن رو حکومت عباسی با گسترش اخبار مهدویت، به وحشت افتاده بودند و چاره آن کار را در این دیدند که امام هادی(ع) و عسکری(ع) را در محاصره قرار بدهند تا همانند جریان فرعون و حضرت موسی(ع) از ولادت امام مهدی(عج) جلوگیری به عمل آورند، یا در کودکی اسشان را بکشند، برای خنثی سازی این نقشه شوم، امام عسکری(ع) تصمیم گرفت جریان ولادت حضرت مهدی(عج) را مخفی نگه دارد و تنها به شیعیان خاص اطلاع دهد. این سیاست موجب شد برخی در ولادت حضرت شک و تردید داشته باشند، لیکن در دوره 69 ساله غیبت صغری با شواهد و قرائن برای شیعیان ولادت حضرت ثابت شد، امّا دیگر عالمان به جهت عدم ارتباط آنان با سازمان وکالت تا حدودی شک و تردید در بین آنان باقی مانده یا این که مسایل دیگر در رویکرد آنان مؤثر بوده‌اند. مضافاً بر این که در خیلی از مسایل تاریخی مورخان و اندیشمندان با هم اختلاف نظر دارند. در این جا به دیدگاه چند تن از عالمان اهل سنت اشاره می‌شود که تصریح کرده‌اند حضرت حجّت متولد شده است: 1 شمس‌الدین ابن خلکان می‌نویسد: ابوالقاسم محمد بن الحسن العسکری بن علی الهادی بن محمد الجواد، دوازدهمین امام شیعه است. لقب معروف او حجّت است. شیعیان همو را، منتظر و قائم و مهدی می‌دانند.(2) 2 شیخ سلیمان قندوزی می‌نویسد: خبر معلوم و مسلّم، در نزد موثّقان، این است که ولادت قائم(ع)، در نیمه شعبان واقع شده است، به سال 255، در شهر سامرا.(3) 3 شیخ عبدالوهاب شعرانی می‌نویسد: مهدی از اولاد امام حسن عسکری(ع) است. در شب نیمه شعبان سال 255 متولد شده و زنده است تا این که با عیسی بن مریم ملاقات کند.(4) ب) احتمال دوم آن است که اندیشمندان شیعه و سنی در تاریخ تولد امام زمان(عج) اختلاف دارند. اگر مقصود آن باشد باید گفت: اختلاف دانشمندان اهل سنت و شیعیان در خصوص تاریخ تولد و تاریخ وفات بزرگان دین اختصاص به امام زمان(عج) ندارد. آنان در خیلی از مسایل دیگر نیز اختلاف دارند، مثلاً دانشمندان اهل سنت عقیده دارند که پیامبر(ص) در 12 ربیع الاوّل عام الفیل متولد شده و حال آن که مورخان شیعه بر این باورند که حضرت در 17 ربیع الاول چشم به جهان گشوده است. این گونه اختلافات به این جهت بوده که در آن زمان، وسایل و ابزار علمی مانند امروز وجود نداشته است که تاریخ شفاف ظبط گردد، افزون بر این که گذشت زمان در ابهام سازی برخی از مسایل تاریخی نقش دارد. اختلاف در تاریخ ولادت امام زمان(عج) از این قاعده جدا نبوده و در تاریخ تولد ایشان نیز ناهمگونی جزیی وجود دارد که این گونه تفاوت قابل قبول است. پی‌نوشت‌ها: 1. محمد رضا حکیمی، خورشید مغرب، ص 18 ؛ محمد کاظم قزوینی، الامام المهدی، صص 8 11. 2. وفبات الاعیان، ج 3، ص 316. 3. الیواقیت و الجواهر، ص 145. 4. ینابیع الموده، ص 452، به نقل از خورشید مغرب، ص 20. منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام
عنوان سوال:

اختلاف بین شیعه و اهل سنت در مورد ولادت حضرت مهدی (عج) به چه علت است؟


پاسخ:

در پرسش دو احتمال وجود دارد:
الف) احتمال اوّل آن است که عالمان شیعی و سنی در تولد و عدم تولد امام زمان(عج) اختلاف دارند؛ بدین معنا که دانشوران شیعی باور دارند امام زمان(ع) متولد شده؛ ولی اندیشمندان اهل سنت می‌گویند که حضرت هنوز متولد نشده است. اگر مقصود این باشد، باید گفت: اصل ولادت حضرت مهدی(عج) از واقعیات تاریخ است. به جز ائمه طاهرین و عالمان و محدثان شیعه، بسیاری از تاریخ نگاران و محدثان اهل سنت نیز بدین معنا تصریح کرده، و آن را یک واقعیت دانسته‌اند. برخی از نویسندگان، نام بیش از 65 تن از این عالمان و نام کتب آنان را ذکر نموده‌اند.(1) آن عِدّه از عالمان اهل سنت که ولادت امام زمان(ع) را انکار کرده‌اند، می‌گویند حضرت در آینده متولد خواهد شد. از آن رو حکومت عباسی با گسترش اخبار مهدویت، به وحشت افتاده بودند و چاره آن کار را در این دیدند که امام هادی(ع) و عسکری(ع) را در محاصره قرار بدهند تا همانند جریان فرعون و حضرت موسی(ع) از ولادت امام مهدی(عج) جلوگیری به عمل آورند، یا در کودکی اسشان را بکشند، برای خنثی سازی این نقشه شوم، امام عسکری(ع) تصمیم گرفت جریان ولادت حضرت مهدی(عج) را مخفی نگه دارد و تنها به شیعیان خاص اطلاع دهد.
این سیاست موجب شد برخی در ولادت حضرت شک و تردید داشته باشند، لیکن در دوره 69 ساله غیبت صغری با شواهد و قرائن برای شیعیان ولادت حضرت ثابت شد، امّا دیگر عالمان به جهت عدم ارتباط آنان با سازمان وکالت تا حدودی شک و تردید در بین آنان باقی مانده یا این که مسایل دیگر در رویکرد آنان مؤثر بوده‌اند. مضافاً بر این که در خیلی از مسایل تاریخی مورخان و اندیشمندان با هم اختلاف نظر دارند. در این جا به دیدگاه چند تن از عالمان اهل سنت اشاره می‌شود که تصریح کرده‌اند حضرت حجّت متولد شده است:

1 شمس‌الدین ابن خلکان می‌نویسد: ابوالقاسم محمد بن الحسن العسکری بن علی الهادی بن محمد الجواد، دوازدهمین امام شیعه است. لقب معروف او حجّت است. شیعیان همو را، منتظر و قائم و مهدی می‌دانند.(2)

2 شیخ سلیمان قندوزی می‌نویسد: خبر معلوم و مسلّم، در نزد موثّقان، این است که ولادت قائم(ع)، در نیمه شعبان واقع شده است، به سال 255، در شهر سامرا.(3)

3 شیخ عبدالوهاب شعرانی می‌نویسد: مهدی از اولاد امام حسن عسکری(ع) است. در شب نیمه شعبان سال 255 متولد شده و زنده است تا این که با عیسی بن مریم ملاقات کند.(4)

ب) احتمال دوم آن است که اندیشمندان شیعه و سنی در تاریخ تولد امام زمان(عج) اختلاف دارند. اگر مقصود آن باشد باید گفت: اختلاف دانشمندان اهل سنت و شیعیان در خصوص تاریخ تولد و تاریخ وفات بزرگان دین اختصاص به امام زمان(عج) ندارد. آنان در خیلی از مسایل دیگر نیز اختلاف دارند، مثلاً دانشمندان اهل سنت عقیده دارند که پیامبر(ص) در 12 ربیع الاوّل عام الفیل متولد شده و حال آن که مورخان شیعه بر این باورند که حضرت در 17 ربیع الاول چشم به جهان گشوده است. این گونه اختلافات به این جهت بوده که در آن زمان، وسایل و ابزار علمی مانند امروز وجود نداشته است که تاریخ شفاف ظبط گردد، افزون بر این که گذشت زمان در ابهام سازی برخی از مسایل تاریخی نقش دارد.
اختلاف در تاریخ ولادت امام زمان(عج) از این قاعده جدا نبوده و در تاریخ تولد ایشان نیز ناهمگونی جزیی وجود دارد که این گونه تفاوت قابل قبول است.

پی‌نوشت‌ها:
1. محمد رضا حکیمی، خورشید مغرب، ص 18 ؛ محمد کاظم قزوینی، الامام المهدی، صص 8 11.
2. وفبات الاعیان، ج 3، ص 316.
3. الیواقیت و الجواهر، ص 145.
4. ینابیع الموده، ص 452، به نقل از خورشید مغرب، ص 20.
منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین