امام زمان
امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق می‌شود. از آن بزرگوار به مناسبت در بابهای خمس و حج یاد شده است.
چگونه می‌توان توفیق مشاهده سیمای امام زمان (عج) را به دست آورد؟
امام زمان (عج) بنا به مصلحتی که خدا می‌داند، از دیدگان منتظران و مشتاقانش پنهان گشته و تقدیر چنین است که تا وقت ظهور، دیده‌ای او را نبیند مگر آن که رازداری کند یعنی از فیض دیدار خبر نمی‌دهد وگرنه به گفته حضرت و نیز احادیث مشهور، مدعی دیدار، تکذیب خواهد شد.(1) نظریات علما و فقها بنا به تفاسیر و تحلیل‌هایی که از توقیعات شریف دارند، درباره مشاهده سیمای نورانی حضرت مهدی (عج) متفاوت است. بعضی مشاهده حضوری همراه با شناخت را ممکن نمی‌دانند، ولی عده‌ای دیگر بر این عقیده‌اند که در موارد خاصی حضرت در مقابل دیدگان بعضی از خواص ظاهر می‌شوند و چنین دیداری مکتوم و مخفی می‌ماند. شیعیان اکنون در موقعیتی هستند که جمال آفتاب‌گون حضرت مهدی (عج) را مشاهده نمی‌کنند. آن نور چون خورشید در روز ابری در حجاب مستور است اما از گرما و نور آن، استفاده لازم را می‌برند. هر کس فراخور حال خود از قلب خویش می‌تواند معبری باز کند و هر چه بیشتر در کسب تقوای الهی کوشش کند و یک قدم به ساحت مقدس آن امام بزرگوار نزدیک‌تر شود. به یقین آن چه دیده دل بیند، اشتیاق و لذتش با دیدن به چشم ظاهر غیر قابل قیاس می‌باشد. مهمترین وظیفه انسان‌ها در عصر غیبت، شناخت امام زمان (عج) و در انتظار فرج حضرت است. این برترین و بافضیلت‌ترین عمل در عصر غیبت است. پیامبر اکرم (ص) فرمود: (باید به دنبال این که چگونه می‌توان جمال نورانی امام زمان (عج) را مشاهده کرد نباشیم، بلکه باید ببینم وظیفه ما در عصر غیبت چیست و چگونه می‌توان یار حضرت بود.)(2) بر فرض امکان دبدار امام زمان (عج)، این دیدار، به داشتن شرایطی مقید می‌شود که مهمترین آن انجام واجبات و ترک محرمات و رسیدن به مقامی از خلوص است که بتوان به حریم آن امام همام راه یافت. پی‌نوشت‌ها: 1. آخرین توقیع شریف حضرت مهدی (عج)، خطاب به آخرین نماینده خاص خود برگرفته از مجله حوزه ویژه امام زمان (عج)، شماره 71- 7 ص 76 2. بحارالانوار، ج 52، ص 128
امام زمان (عج) بنا به مصلحتی که خدا می‌داند، از دیدگان منتظران و مشتاقانش پنهان گشته و تقدیر چنین است که تا وقت ظهور، دیده‌ای او را نبیند مگر آن که رازداری کند یعنی از فیض دیدار خبر نمی‌دهد وگرنه به گفته حضرت و نیز احادیث مشهور، مدعی دیدار، تکذیب خواهد شد.(1) نظریات علما و فقها بنا به تفاسیر و تحلیل‌هایی که از توقیعات شریف دارند، درباره مشاهده سیمای نورانی حضرت مهدی (عج) متفاوت است. بعضی مشاهده حضوری همراه با شناخت را ممکن نمی‌دانند، ولی عده‌ای دیگر بر این عقیده‌اند که در موارد خاصی حضرت در مقابل دیدگان بعضی از خواص ظاهر می‌شوند و چنین دیداری مکتوم و مخفی می‌ماند. شیعیان اکنون در موقعیتی هستند که جمال آفتاب‌گون حضرت مهدی (عج) را مشاهده نمی‌کنند. آن نور چون خورشید در روز ابری در حجاب مستور است اما از گرما و نور آن، استفاده لازم را می‌برند. هر کس فراخور حال خود از قلب خویش می‌تواند معبری باز کند و هر چه بیشتر در کسب تقوای الهی کوشش کند و یک قدم به ساحت مقدس آن امام بزرگوار نزدیک‌تر شود. به یقین آن چه دیده دل بیند، اشتیاق و لذتش با دیدن به چشم ظاهر غیر قابل قیاس می‌باشد. مهمترین وظیفه انسان‌ها در عصر غیبت، شناخت امام زمان (عج) و در انتظار فرج حضرت است. این برترین و بافضیلت‌ترین عمل در عصر غیبت است. پیامبر اکرم (ص) فرمود: (باید به دنبال این که چگونه می‌توان جمال نورانی امام زمان (عج) را مشاهده کرد نباشیم، بلکه باید ببینم وظیفه ما در عصر غیبت چیست و چگونه می‌توان یار حضرت بود.)(2) بر فرض امکان دبدار امام زمان (عج)، این دیدار، به داشتن شرایطی مقید می‌شود که مهمترین آن انجام واجبات و ترک محرمات و رسیدن به مقامی از خلوص است که بتوان به حریم آن امام همام راه یافت. پی‌نوشت‌ها: 1. آخرین توقیع شریف حضرت مهدی (عج)، خطاب به آخرین نماینده خاص خود برگرفته از مجله حوزه ویژه امام زمان (عج)، شماره 71- 7 ص 76 2. بحارالانوار، ج 52، ص 128
پاسخ:
امام زمان (عج) بنا به مصلحتی که خدا می‌داند، از دیدگان منتظران و مشتاقانش پنهان گشته و تقدیر چنین است که تا وقت ظهور، دیده‌ای او را نبیند مگر آن که رازداری کند یعنی از فیض دیدار خبر نمی‌دهد وگرنه به گفته حضرت و نیز احادیث مشهور، مدعی دیدار، تکذیب خواهد شد.(1)
نظریات علما و فقها بنا به تفاسیر و تحلیل‌هایی که از توقیعات شریف دارند، درباره مشاهده سیمای نورانی حضرت مهدی (عج) متفاوت است. بعضی مشاهده حضوری همراه با شناخت را ممکن نمی‌دانند، ولی عده‌ای دیگر بر این عقیده‌اند که در موارد خاصی حضرت در مقابل دیدگان بعضی از خواص ظاهر می‌شوند و چنین دیداری مکتوم و مخفی می‌ماند.
شیعیان اکنون در موقعیتی هستند که جمال آفتاب‌گون حضرت مهدی (عج) را مشاهده نمی‌کنند. آن نور چون خورشید در روز ابری در حجاب مستور است اما از گرما و نور آن، استفاده لازم را می‌برند. هر کس فراخور حال خود از قلب خویش می‌تواند معبری باز کند و هر چه بیشتر در کسب تقوای الهی کوشش کند و یک قدم به ساحت مقدس آن امام بزرگوار نزدیک‌تر شود. به یقین آن چه دیده دل بیند، اشتیاق و لذتش با دیدن به چشم ظاهر غیر قابل قیاس می‌باشد.
مهمترین وظیفه انسان‌ها در عصر غیبت، شناخت امام زمان (عج) و در انتظار فرج حضرت است. این برترین و بافضیلت‌ترین عمل در عصر غیبت است.
پیامبر اکرم (ص) فرمود: (باید به دنبال این که چگونه می‌توان جمال نورانی امام زمان (عج) را مشاهده کرد نباشیم، بلکه باید ببینم وظیفه ما در عصر غیبت چیست و چگونه می‌توان یار حضرت بود.)(2)
بر فرض امکان دبدار امام زمان (عج)، این دیدار، به داشتن شرایطی مقید می‌شود که مهمترین آن انجام واجبات و ترک محرمات و رسیدن به مقامی از خلوص است که بتوان به حریم آن امام همام راه یافت.
پی‌نوشت‌ها:
1. آخرین توقیع شریف حضرت مهدی (عج)، خطاب به آخرین نماینده خاص خود برگرفته از مجله حوزه ویژه امام زمان (عج)، شماره 71- 7 ص 76
2. بحارالانوار، ج 52، ص 128
- [سایر] آیا در دوره غیبت کبری می‌توان امام زمان (عج) را مشاهده کرد؟
- [سایر] شمه ای از سیمای چهره نورانی حضرت مهدی (عج) را بیان کنید؟
- [سایر] شمه ای از سیمای چهره نورانی حضرت مهدی (عج) را بیان کنید؟
- [سایر] چگونه می‌توان به آشنایی بیشتری نسبت به امام مهدی (عج) دست یافت؟
- [سایر] امام زمان (عج) شرط توفیق دیدارشان را چه چیز بیان نمودهاند؟
- [سایر] سیمای نماز در بیان حضرت مهدی علیه السلام چگونه است؟
- [سایر] آیا می‌توان دوران ظهور امام زمان (عج) را درک کرد؟ آیا تنها زندگان یاور حضرت هستند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چگونه می‌توان دیگران را نسبت به امام زمان (عج) و ظهور ایشان آگاه کرد؟
- [سایر] چگونه می‌توان وجود امام زمان (عج) را از روایات شیعه به اثبات رسانید؟
- [سایر] آیا می‌توان از راه حساب احتمالات، وجود امام زمان (عج) را به اثبات رساند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [امام خمینی] "اشهد ان علیا ولی الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه "الله اکبر" یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنی شهادت می دهم که غیر خدایی که یکتا و بی همتا است، خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. "حی علی الصلاه"یعنی بشتاب برای نماز. "حی علی الفلاح" یعنی بشتاب برای رستگاری. "حی علی خیرالعمل" یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنی به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی همتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اشهدً انّ علیاً ولیً اللهِ جزء اذان و اقامه نیست ولی خوب است بعد از اشهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ ، به قصد قربت گفته شود . و چون در امثال زمان ما ، شعا ر تشیع محسوب می شود در هر جا که اظهار این شعار مستحسن و لازم باشد ، گفتن آن هم مستحسن و لازم است . ترجمه اذان و اقامه اللهَ اکبرً یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند اشهدً ان لا الهَ الاّ اللهً یعنی شهادت می دهم که غیر خدائی که یکتا و بی همتا است خدای دیگر سزاوار پرستش نیست . اشَهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی علیه و آله و سلم پیغمبر و فرستادة خداست . اشهدً ان علیاً امیر المؤمنینَ ولیّ الله یعنی شهادت می دهم که حضرت علی (علیه الصلاهَ و السلام ) امیر المؤمنین ولی خدا بر همة خلق است حیّ علیَ الصلاهِ یعنی بشتاب برای نماز . حیّ علی الفلاحِ یعنی بشتاب برای رستگاری . حیّ علی خیرِ العملِ یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است . قَد قامتِ الصلاهُ یعنی بتحقیق نماز بر پا شد . لا الهَ الاّ اللهُ یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است .
- [آیت الله خوئی] مستحب است قبر را به انداز قد انسان متوسط، گود کنند و میت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند مگر آن که قبرستان دورتر، از جهتی بهتر باشد. مثل آن که مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند، یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا بروند و نیز مستحب است جنازه را در چند ذرعی قبر، زمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند، و در هر مرتبه زمین بگذارند و بردارند، و در نوبت چهارم وارد قبر کنند، و اگر میت مرد است در دفع سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد، و در دفع چهارم از طرف سر وارد قبر نمایند، و اگر زن است در دفع سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن پارچهای روی قبر بگیرند و نیز مستحب است جنازه را به آرامی از تابوت بگیرند وارد قبر کنند و دعاهایی که دستور داده شده، و پیش از دفن و موقع دفن بخوانند، و بعد از آن که میت را در لحد گذاشتند گرههای کفن را باز کنند، و صورت میت را روی خاک بگذارند، و بالشی از خاک زیر سر او بسازند، و پشت میت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میت به پشت برنگردد، و پیش از آن که لحد را بپوشانند دست راست را به شانه راست میت بزنند، و دست چپ را به قوت بر شانه چپ میت بگذارند و دهان را نزدیک گوش او ببرند و به شدت حرکت دهند و سه مرتبه بگویند:" اسْمَعْ افْهَمْ فُلانَ ابْنَ فُلانٍ". و بهجا ی فُلانَ ابْنَ فُلانٍ اسم میت و پدرش را بگویند. مثلًا اگر اسم او محمد و اسم پدرش علی است، سه مرتبه بگویند:" اسْمَعْ افْهَمْ یا مُحَمَّدْ آبْنِ عَلی". پس از آن بگویند: " هَلْ انْتَ عَلی اْلعَهْدِ ألِذی فارَقْتَنا عَلَیْهِ مِنْ شَهادَةِ انْ لا إلهَ الّا اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیْکَ لَهُ وَ انَّ مُحَمَّداً صَلَی الله علیه و آله عَبْدُهُ وَ رَسُوْلُهُ وَ سَّیِّدُ النَّبِیِیِّنَ وَ خاتَمُ المُّرْسَلِیْنَ وَ أنَ عَلِیّاً امِیْرُ الُمُؤْمِّنْیِنَ وَ سَّیِّدُ اْلوَصِیّیْنَ وَ امامٌ اْفَتَرضَ اللهُ طاعَتَهُ عَلَی الْعالِمْینَ، وَ انَّ اْلحَسَنَ وَ اْلُحَسْینَ وَ عَلِیَّ بْنَ اْلُحُسْینَ وَ مُحَمَّد بْنِ عَلِّیٍّ وَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّد وَ مُوْسَی بْنَ جَعْفَرٍ وَ عَلِیَّ بْنَ مُوْسَی وَ مُحَمَّد بْنَ عَلِیَّ وَ عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ وَ الُحَسَنَ بْنَ عَلِیَّ وَ الْقائمَ الْحُجَّةِ الْمَهْدِی صَلَواتُ اللهِ عَلَیْهِمْ ائمّةُ الْمُؤمِنْیِنَ وَ حُجَجُ اللهِ عَلَی الْخَلْقِ اجْمَعِیْنَ وَ ائُمَّتُکَ ائمّةُ هُدیً ابْرارُ" یا" فُلانَ ابْنَ فُلانٍ" و بهجا ی فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید. و بعد بگوید:" اذا اتاکَ اْلمَلَکانِ اْلمُقَرَّبانِ رَسُوْلَیْنِ مِنْ عِنْدِ اللهِ تَبارَکَ وَ تَعالی وَ سَالاکَ عَنْ رَبِّکَ وَ عَنْ نِبِیِّکَ وَ عَنْ دِیْنِکَ وَ عَنْ کِتابِکَ وَ عَنْ قِبْلَتِکَ وَ عَنْ ائمَّتِکَ فَلا تَخَفْ وَ لا تَحْزَنٌ وَ قُلْ فِی جَوابِهما اللهُ رَبِیّ وَ مُحَمَّدٌ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ نَبِیّیْ والاسْلامُ دِیْنیٌ وَ اْلقُرآنُ کِتابِی وَ اْلکَعْبَةُ قِبَلتی وَ امِیْرُ الْمُؤْمِنْینَ عَلِیِّ بْنِ ابّیْ طالِبٍ امامِی وَ الْحَسَنٌ بْنُ عَلِیَ الْمُجْتَبی امامِیْ وَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ الشَّهِیدُ بِکَرْبَلا امامِی وَ عَلِیٌ زَیْنُ الْعابِدْینَ امامِی وَ مُحَمَّدُ الْباقِرُ امامِی وَ جَعْفَرُ الْصّادِقُ امِامِی وَ مُوْسیَ الْکاظِمُ امامِی وَ عَلِیُ الْرِضا امامِی وَ مُحَمَّدُ الْجَوادُ امامِی وَ عَلِیُ الْهادِی امامِی وَ الْحَسَنُ الْعَسْکَرِی امامِی وَ الْحُجَةُ الْمُنْتَظَرُ امامِی هؤُلآءِ صَلَواتُ اللهِ عَلَیْهِمْ ائِمَتِیْ وَ سادَتِیْ وَ قادَتِیْ وَ شُفَعائِی بَهَمْ أَتوَلّی وَ مِنْ اعْدائهِمْ اتَبَرَّا فِی الْدُنْیا والاخِرَةِ، ثُمَّ اعْلَمْ فُلانَ ابْنَ فُلانٍ" بهجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید. بعد بگوید:" ان الله تَبَارَکَ وَ تَعالی نِعْمَ الْرَبَّ، وَ انَّ مُحَمَّدُ صَلِی اللهُ عَلَیِهْ وَ آلِهِ نِعْمَ الْرَسُوْلٌ وَ انَّ عَلِیُ بْنَ ابِی طالِبٍ وَ اولادُهُ الْمَعْصُومِیْنةَ الائمة الاثنی عشر نعم اْلَائِمَّةُ، وَ انَّ ما جآءِ بِهِ مُحَمَّدُ صَلِی اللهُ عَلَیِهْ وَ آلِهِ حَقُّ وَ انَّ الْمُوْتَ حَقُّ وَ سُؤالَ مُنْکَرٍ وَ نَکِیْرٍ فِی الْقَبْرِ حَقُّ وَ الْبَعْثَ حَقُّ وَ الْنُّشُوْرَ حَقُّ وَ الْصِّراطَ حَقُّ وَ الْمِیْزانَ حَقُّ وَ تَطایِرَ الْکُتُبِ حَقُّ وَ انَّ الْجَنَّةَ حَقُّ وَ الْنّارَ حَقُّ وَ انَّ الْسّاعَةَ آتَیةُ لا رَیْبَ فِیْها وَ انَّ الله یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُوْرِ" پس بگوید:" افَهِمْتَ یا فُلانُ" و بهجا ی فلان اسم میت را بگوید. پس از آن بگوید:" ثَبَتَّکَ اللهُ بِالْقَوْلِ الثّابِتِ وَ هداکَ اللهَ الی صِراطٍ مُسْتَقِیْمٍ، عَرَّفَ الله بَیْنَکَ وَ بَیْنَ أوْلیآئک فِیْ مُسْتَقَرٍ مِنْ رَحْمِتَهِ" پس بگوید:" الّلهُمَّ جافِ اْلَارْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ وَ اصْعَدْ بِرُوْحِهِ الَیْکَ وَ لَقّهِ مُنْکَ بُرْهاناً الّلهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَکَ".