نماز ستون دین است، و یکی از نشانههای بزرگ اسلام است لذا اقامه آن یکی از وظایف دولت اسلامی است. چنانکه خداوند متعال در آیه 41 سوره حج میفرماید: (الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَوةَ) اگر مؤمنان در زمین قدرت یابند نماز را برپا میدارند. در روایتی درباره این آیه، امام باقر (ع) میفرماید: (هذه الآیة لآل محمد (ص) و المهدی و اصحابه؛ این آیه مربوط به اهلبیت و امام مهدی (عج) و یاران اوست.)(1) بنابراین، از کارهای مهمی که امام زمان (عج) پس از ظهور انجام میدهد، برپا داشتن نماز و مطرح کردن آن در سطح جامعه و فراخواندن مردم به سوی آن است. آن هم نمازی که هیچ پیرایه و بدعتی در آن نباشد. در دعای ندبه میخوانیم: (اَیْنَ الْمُدَّخَرُ لِتَجْدِیدِ الْفَرائِضِ وَ السُّنَن؛ کجاست کسی که واجبات و مستحبات را احیا و زنده میدارد.) یعنی امام زمان (عج) با ظهور خود نماز را زنده میگرداند و مردم را به پاداشت یکی از ارکان دین فرامیخواند. علاوه بر اصل نماز، در اول وقت اقامه شدن آن نیز مورد تأکید فراوان امام زمان (عج) است. حضرت در خطاب به فردی میفرماید: (مَلْعُونٌ، مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْعِشَاءَ اِلَی اَنْ تَشْتَبِکَ النُّجُومُ و مَلْعُونٌ، مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْغَداةَ اِلی اَنْ تَنْقَضِیَ النُّجُومُ؛ لعنت شده و ملعون است کسی که نماز عشا را به قدری تأخیر اندازد که همه ستارگان آسمان دیده شوند؛ و ملعون است کسی که نماز صبح را به قدری به تأخیر اندازد که ستارگان دیده نشوند.)(2) این جملات صریح، اهتمام امام زمان (عج) به نماز اول وقت را نشان میدهد؛ و کسانی را که در نماز خود اهمال میکنند، به شدت سرزنش نموده، آنها را از رحمت خداوند به دور میداند. علاوه بر این روایت، تأکید ایشان بر نماز اول وقت در ملاقاتها و حکایتهای تشرفات به محضر ایشان نیز، نقل گردیده است؛(3) و نیز تعقیباتی برای نماز ایشان نقل شده است.(4) علاوه بر این تعقیبات، حضرت مهدی (عج)نیز نمازهای مستحبی برای توسل به خوشان یاد دادهاند؛ مانند نماز امام زمان (عج) که هم در مسجد جمکران و هم در هر مکان دیگری خوانده میشود.(5) حضرت خود اهل تهجد و شب زندهداری هستند. امام کاظم (ع) میفرماید: (اسمر اللون یعتاده مع سمرته صفرة من سهر اللیل بابی من لیله یرعی النجوم ساجداً و راکعاً؛ رنگ چهره حضرت گندمگون است اما زردی نیز به چهره ایشان عارض شده که در اثر شب زندهداری است. پدرم فدای کسی که شبها را با سجده و رکوع به صبح میرساند.)(6) ما نیز در زیارت آل یاسین عرض میکنیم: (السلام علیک حین تصلی و تقنت، السلام علیک حین ترکع و تسجد؛ سلام بر تو زمانی که نماز میخوانی و در قنوتی؛ سلام بر تو زمانی که در رکوعی و سجودی.) این سلامها نیز قداست و عظمت نماز و خصوصاً نماز ایشان را میرساند. اینکه ما در هر حالت نماز ایشان، به حضرتش سلام میدهیم نشان از عظمت نماز دارد. نمازی که توسط ایشان اقامه میشود نیز امام نمازهاست و ما باید بکوشیم تا نماز خود را به نماز ایشان نزدیک کنیم. جالب اینکه این زیارت از ناحیه مقدس امام عصر (عج) رسیده و شخص آن حضرت خواسته است که با این جملات به ایشان توجه کنیم و اگر چیزی جز نماز و حالتی نیکوتر از حالات نماز در نظر شریف او برتر و بالاتر بود، از همان یاد میکرد. پس اینکه بخشی از زیارت به حالات عرفانی امام در نماز اختصاص یافته و در عباراتی بدیع، ایشان را در اجزای مختلف نماز توصیف کرده و حکایت از اهمیت فوقالعاده نماز و بالاتر، جزء جزء این واجب مهم دینی دارد و یکی از پیامهای آن میتواند توجه دادن زایر به نماز و ارکان مهم آن باشد. پس سعی کن در نماز و رکوع و سجود و قنوت و تسلیم آن مانند امام خویش، غرق دریای خدا باشی تا شایسته درود و سلام امام خود و فرشتگان مقرب خدا گردی. پینوشتها: 1. بحارالانوار، ج51، ص47. 2. شیخ طوسی، الغیبه ، ص113. 3. شیفتگان حضرت مهدی، ج2، ص94. 4. همان، ج1، ص133. 5. مکیال المکارم، ج2، ص536. 6. فلاح السائل، ص200. منبع: پورتال جامع مهدویت
نماز ستون دین است، و یکی از نشانههای بزرگ اسلام است لذا اقامه آن یکی از وظایف دولت اسلامی است. چنانکه خداوند متعال در آیه 41 سوره حج میفرماید: (الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَوةَ) اگر مؤمنان در زمین قدرت یابند نماز را برپا میدارند.
در روایتی درباره این آیه، امام باقر (ع) میفرماید: (هذه الآیة لآل محمد (ص) و المهدی و اصحابه؛ این آیه مربوط به اهلبیت و امام مهدی (عج) و یاران اوست.)(1)
بنابراین، از کارهای مهمی که امام زمان (عج) پس از ظهور انجام میدهد، برپا داشتن نماز و مطرح کردن آن در سطح جامعه و فراخواندن مردم به سوی آن است. آن هم نمازی که هیچ پیرایه و بدعتی در آن نباشد. در دعای ندبه میخوانیم: (اَیْنَ الْمُدَّخَرُ لِتَجْدِیدِ الْفَرائِضِ وَ السُّنَن؛ کجاست کسی که واجبات و مستحبات را احیا و زنده میدارد.) یعنی امام زمان (عج) با ظهور خود نماز را زنده میگرداند و مردم را به پاداشت یکی از ارکان دین فرامیخواند.
علاوه بر اصل نماز، در اول وقت اقامه شدن آن نیز مورد تأکید فراوان امام زمان (عج) است. حضرت در خطاب به فردی میفرماید: (مَلْعُونٌ، مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْعِشَاءَ اِلَی اَنْ تَشْتَبِکَ النُّجُومُ و مَلْعُونٌ، مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْغَداةَ اِلی اَنْ تَنْقَضِیَ النُّجُومُ؛ لعنت شده و ملعون است کسی که نماز عشا را به قدری تأخیر اندازد که همه ستارگان آسمان دیده شوند؛ و ملعون است کسی که نماز صبح را به قدری به تأخیر اندازد که ستارگان دیده نشوند.)(2)
این جملات صریح، اهتمام امام زمان (عج) به نماز اول وقت را نشان میدهد؛ و کسانی را که در نماز خود اهمال میکنند، به شدت سرزنش نموده، آنها را از رحمت خداوند به دور میداند. علاوه بر این روایت، تأکید ایشان بر نماز اول وقت در ملاقاتها و حکایتهای تشرفات به محضر ایشان نیز، نقل گردیده است؛(3) و نیز تعقیباتی برای نماز ایشان نقل شده است.(4) علاوه بر این تعقیبات، حضرت مهدی (عج)نیز نمازهای مستحبی برای توسل به خوشان یاد دادهاند؛ مانند نماز امام زمان (عج) که هم در مسجد جمکران و هم در هر مکان دیگری خوانده میشود.(5)
حضرت خود اهل تهجد و شب زندهداری هستند. امام کاظم (ع) میفرماید: (اسمر اللون یعتاده مع سمرته صفرة من سهر اللیل بابی من لیله یرعی النجوم ساجداً و راکعاً؛ رنگ چهره حضرت گندمگون است اما زردی نیز به چهره ایشان عارض شده که در اثر شب زندهداری است. پدرم فدای کسی که شبها را با سجده و رکوع به صبح میرساند.)(6)
ما نیز در زیارت آل یاسین عرض میکنیم: (السلام علیک حین تصلی و تقنت، السلام علیک حین ترکع و تسجد؛ سلام بر تو زمانی که نماز میخوانی و در قنوتی؛ سلام بر تو زمانی که در رکوعی و سجودی.)
این سلامها نیز قداست و عظمت نماز و خصوصاً نماز ایشان را میرساند. اینکه ما در هر حالت نماز ایشان، به حضرتش سلام میدهیم نشان از عظمت نماز دارد. نمازی که توسط ایشان اقامه میشود نیز امام نمازهاست و ما باید بکوشیم تا نماز خود را به نماز ایشان نزدیک کنیم.
جالب اینکه این زیارت از ناحیه مقدس امام عصر (عج) رسیده و شخص آن حضرت خواسته است که با این جملات به ایشان توجه کنیم و اگر چیزی جز نماز و حالتی نیکوتر از حالات نماز در نظر شریف او برتر و بالاتر بود، از همان یاد میکرد. پس اینکه بخشی از زیارت به حالات عرفانی امام در نماز اختصاص یافته و در عباراتی بدیع، ایشان را در اجزای مختلف نماز توصیف کرده و حکایت از اهمیت فوقالعاده نماز و بالاتر، جزء جزء این واجب مهم دینی دارد و یکی از پیامهای آن میتواند توجه دادن زایر به نماز و ارکان مهم آن باشد. پس سعی کن در نماز و رکوع و سجود و قنوت و تسلیم آن مانند امام خویش، غرق دریای خدا باشی تا شایسته درود و سلام امام خود و فرشتگان مقرب خدا گردی.
پینوشتها:
1. بحارالانوار، ج51، ص47.
2. شیخ طوسی، الغیبه ، ص113.
3. شیفتگان حضرت مهدی، ج2، ص94.
4. همان، ج1، ص133.
5. مکیال المکارم، ج2، ص536.
6. فلاح السائل، ص200.
منبع: پورتال جامع مهدویت
- [سایر] چگونه میتوان توفیق مشاهده سیمای امام زمان (عج) را به دست آورد؟
- [سایر] شمه ای از سیمای چهره نورانی حضرت مهدی (عج) را بیان کنید؟
- [سایر] چرا به حضرت مهدی علیه السلام، صاحب الزمان می گویند؟
- [سایر] شمه ای از سیمای چهره نورانی حضرت مهدی (عج) را بیان کنید؟
- [سایر] امام مهدی علیه السلام فرزند کیست؟
- [سایر] آیا حضرت مسیح (علیه السلام)بعد از ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) پشت سر امام نماز می خواند ؟
- [سایر] شباهتهای امام مهدی (عج) با امام حسین (ع) چیست؟
- [سایر] امام مهدی (عج) چگونه به یاد امام حسین (ع) هستند؟
- [سایر] ارتباط غرب با ظهور امام مهدی علیه السلام چیست؟
- [سایر] آیا از ظهور امام مهدی(علیه السلام) باید ترسید؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله سبحانی] اللّه اکبر یعنی خدای بزرگ تر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، یعنی شهادت می دهم که خدایی جز اللّه نیست. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله(صلی الله علیه وآله)پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمیرالمؤمنینَ وَلِیُّ اللّه، یعنی شهادت می دهم که حضرت علی(علیه السلام)امیرالمؤمنین، و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَةِ، یعنی بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الفَلاَح، یعنی بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ، یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قًد قامَتِ الصَّلاةُ، یعنی نماز برپا شده است. لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، یعنی خدایی جز اللّه نیست.
- [آیت الله بهجت] شب عید فطر بعد از نماز مغرب و عشا و روز عید بعد از نماز صبح و نیز بعد از نماز عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگوید: (اَللّهُ اَکبَرُ، اَللّهُ اَکبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه وَ اللّه اَکبَر، وَ لِلّه الْحَمْدُ عَلی ما هَدانَا، وَ الْحَمْدُ لِلّهِ عَلَی مَا اَبْلانَا).
- [امام خمینی] "اشهد ان علیا ولی الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه "الله اکبر" یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنی شهادت می دهم که غیر خدایی که یکتا و بی همتا است، خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. "حی علی الصلاه"یعنی بشتاب برای نماز. "حی علی الفلاح" یعنی بشتاب برای رستگاری. "حی علی خیرالعمل" یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنی به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی همتا است.
- [آیت الله وحید خراسانی] الله اکبر یعنی الله بزرگتر از ان است که وصف شود اشهد ان لا اله الا الله یعنی شهادت می دهم که نیست خدایی معبودی به غیر از الله اشهد ان محمدا رسول الله یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه واله وسلم فرستاده خداست حی علی الصلاه یعنی بشتاب برای نماز حی علی الفلاح یعنی بشتاب برای رستگاری حی علی خیر العمل یعنی بشتاب برای بهترین کارها قد قامت الصلاه یعنی به تحقیق که نماز بر پا شد لا اله الا الله یعنی نیست معبودی مگر الله